ریپورتر
9th October 2009, 11:24 AM
http://www.articles.ir/ShowImage/Article_Image_Width/Article_Image_Base/Article2706.gif.aspx (http://www.articles.ir/ShowImage/Real_Mode/Article_Image_Base/Article2706.gif.aspx) مقدمه:
نشت روغن از تجهیزات و ماشین آلات کارخانجات صنعتی که منجر به اتلاف منابع می گردد، یکی از دغدغه های اصلی مدیران بوده و با پیشرفت صنعت ، کنترل ورفع این پدیده بصورت کاملا علمی درآمده است.
جلوگیری از نشت روغن نیاز به شناخت مبتنی بر تعاریف استاندارد و عملیاتی دارد که بتوان علل بروز و راه های جلوگیری از آن را معین نمود. استاندارد SAE j1176 بعنوان چارچوبی جهت تبیین نشت روغن از نظر کمّی و کیفی مورد استفاده قرار می گیرد که بر این اساس می توان علل بروز نشت و روشهای کنترل آن را مورد بررسی قرار داد. در این نوشتار ضمن معرفی استاندارد مذکور ، با ارائه یک نمونه عملیاتی بعنوان Case Study سعی شده است ا لگویی جهت تفسیر نشت روغن در اختیار خوانندگان قرار گیرد.بدیهی است که مطالب تحلیلی این مقا له خا لی از اشکال و قصور نبوده و انتقاد ات شما عزیزان باعث پربارتر شدن آن خواهد شد.
واژه های کلیدی:
ویسکوزیته ، آببند( Seal ) ، Oil Grade ، ترموکوپل ، اورینگ ، W.P.S یا دستورالعمل جوشکاری.
چکیده:
آشنایی با استاندارد توصیف نشت روغن و تفسیر این استاندارد جهت تجزیه و تحلیل علل بروز نشت روغن ، با توجه به اتلاف منابع و اثار تخریبی زیست محیطی از اهمیت خاصی برخوردار می گردد . نشت روغن از یک گیربکس آسیاب غلطکی بعنوان یک نمونه عملی مورد بررسی قرار میگیرد و در انتها نیز پیشنهاداتی جهت جلوگیری از نشت روغن ارائه می گردد.
1- تفسیراستاندارد تقسیم بندی نشت روغن:
نشت روغن براساس تقسیم بندی استاندارد SAE j1176 بشرح زیر می باشد:
توصیف نشت نوع نشت طبقه بندی SAE j1176
رطوبت محسوس نیست خشک 0
رطوبت قابل مشاهده بدون جاری شدن اشکی 1
جاری شدن مداوم بدون تشکیل قطره چکّه ای 2
جاری شدن مداوم همراه با تشکیل قطره قطره ای 3
جاری شدن مداوم همراه با سرازیر شدن قطره چکّه ای مداوم 4
تداوم تشکیل قطره و جاری شدن سیال جاری 5
1- وقتی که فقط دراطراف محل نشت ، لکه روغن وجود داشته باشد. این وضعیت ممکن است بدلیل شل بودن اتصالات ویا آببندی معیوب و ناقص بوجود آمده باشد ، بطور مثال محل نصب ترمومتر ها و یا پیچهای تعویض روغن دستگاه و... در اینگونه موارد ابتدا محل مرطوب را خشک کرده و با محلولهای ضد چربی تمیز نمایید اگر محل مورد نظر مجددا مرطوب شود بایستی نسبت به رفع نشتی اقدام نمود.
2- چنانچه رطوبت محل نشتی بتدریج افزایش یابد باعث پدید آمدن این حالت خواهد شد ، بدین صورت که منطقه مرطوب وسیعتر شده ولی بدلیل حجم کم روغن ، گرد وغبار موجود در فضای اطراف محل نشت ، اجازه تشکیل قطره را نمی دهد. دراین حالت بدلیل ظاهر ناخوشایند دستگاه ، فاصله زمانی نظافت کاهش می یابد.
3 - درصورتی که نشت روغن ادامه یابد ، قطرات روغن تشکیل شده ولی با توجه به مشخصات روغن ( ویسکوزیته) ، قطره ایجاد شده با جذب گرد و غبار محیط ریزش نخواهد داشت. در صورتی که دستگاه در هرشیفت نظافت نگردد ، وضعیت بسیار آلوده و نامطلوبی خواهد یافت.
4 – روند افزایشی نشت روغن باعث ریزش مقطعی قطرات در زمانهای پریودیک می شود که با توجه به موقعیت دستگاه و شرایط تولید ، می توان در مورد توقف و رفع نشتی تصمیم گیری نمود . چنانچه تعمیر دستگاه مقدور نباشد بایستی برای جلوگیری از خسارت به فوندانسیون از ظروف کوچکی جهت جمع آوری روغن استفاده شود. در این مرحله کنترل مقدار روغن بسیار اهمیت می یابد.
5 – در این مرحله وضعیت نشت روغن بحرانی شده و بایستی در اسرع وقت نسبت به تعمیر و رفع نشت دستگاه اقدام نمود . ریزش روغن ضمن ایجاد آلودگی محیط ، باعث تخریب بتن و در نتیجه سبب ایجاد صدمات جدی به خود دستگاه و حتی دستگاههای مجاور خواهد شد.
2 – Case Study
مشخصات گیربکس آسیاب غلطکی مواد خام
سازنده گیربکس : شرکت Pekrun .
تیپ : KSP 1250 – 9000.
ظرفیت روغن : 4400 لیتر روغن.
مشخصات روغن مورداستفاده در گیربکس آسیاب بشرح زیر می باشد:
نام گرانرویCst
100 40 شاخص گرانروی حداقل نقطه اشتعال حداکثرنقطه یزش دانسیته در 15.6 درجه Kg/m^3
بهران بردبار 320 23 320 95 246 -12 900
بطور کلی و از جنبه عمومی ، علل ریزش روغن در گیربکسها را می توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول عوامل ساختاری روغن ، و دسته دوم عوامل مکانیکی گیربکس می باشند. مقاومت سیال در برابر جاری شدن را که اصطلاحاً ویسکوزیته یا گرانروی می نامند یکی از عوامل ساختاری روغن و شاخص گرانروی نیز نشان دهنده دامنه تغییرات گرانروی در دماهای مختلف است که هرچه این عدد کمتراز 100 باشد ، گستردگی دامنه تغییرات Oil Grade بیشتر خواهد بود.
این روغن مناسب برای دنده های سنگین و شرایط سخت کار می باشد و گرانروی ( ویسکوزیته ) آن در دمای کاری آسیاب کاهش یافته و تقریباً به 220 Cst می رسد که با توجه به شاخص نسبتا پایین گرانروی این روغن؛ تغییرات شدید ویسکوزیته در دماهای مختلف دور از انتظار نمی باشد. با کاهش ویسکوزیته ، مقاومت روغن در برابر جاری شدن کمتر شده و در نتیجه امکان نشتی از تقاطی که دارای آببندی ضعیفتری هستند افزایش می یابد.
عوامل مکانیکی مختلفی نیز در نشت روغن گیربکسها موثرند که عبارتند از : عدم دقت کافی در نصب کاسه نمد ها و سیل ها ، استفاده از چسبهای با کیفیت پائین در اتصال فلنچها و درزها یی که از این نوع آببندی استفاده می شود، استفاده از اورینگهایی که به هر دلیل از اندازه اصلی خارج شده اند ، عدم اعمال گشتاور مجاز برای سفت کردن پیچها ، باز و بسته کردن تجهیزات کنترلی گیربکس مانند ترموکوپل و ترمومتر بدون آببندی مجدد ، ترک خوردن بدنه بدلیل ویبره و تنشهای مختلف ، و عدم رعایت اصول جوشکاری نقاط ترک خورده که باعث افزایش درز و ترک خواهد شد.
تصاویر ضمیمه کلیه موارد ذکر شده را نشان می دهد:
در این تصویر محل نصب pt100 گیربکس بدلیل عدم آببندی مجدد توسط پرسنل ابزار دقیق دچار نشت گردیده است .
در تصویر فوق ترک موجود بر روی بدنه گیربکس باعث نشت گردیده است که چنانچه نسبت به به اببندی این محل اقدامی صورت نگیرد ، با گذشت زمان ترک عمیقتر شده و باعث افزایش نشت خواهد گردید.
در تصویر شماره 3 نشت روغن بدلیل عدم اعمال گشتاور لازم بر روی مهره ماسوره از محل اتصالات لوله آغاز شده و با گذشت زمان و در اثر ویبره های آسیاب ، میزان نشت افزایش یافته است.
تصویر شماره 4 نشان دهنده نشت روغن از محل اتصال قسمت فوقانی و تحتانی بدنه گیربکس است که احتمال دارد به دلیل ناصاف بودن سطوح اتصال و یا استفاده از چسب نامرغوب و یا بدلیل شل شدن پیچ و مهره های اتصال بوجود آمده باشد.
در تصویر شماره 5 جاری شدن روغن مشاهده می گردد.
توصیه هایی جهت کنترل نشت
1 – سیستم های خنک کن و گرمکن روغن بایستی در شرایط مطلوب قرار گیرند تا از آسیب دیدن سیل ها در اثر افزایش حرارت ودر نتیجه کاهش ویسکوزیته روغن جلوگیری گردد.
2 – نمونه برداری از روغن گیربکس در فواصل زمانی معین صورت گیرد تا از کاهش کیفیت روغن جلوگیری شود.
3 – هنگام نصب سیل ها و کاسه نمدها ،نسبت به هرگونه آسیب و آلودگی مراقبت گردد.
4 – برای آببندی نقاطی که نیاز به چسب مخصوص دارند از چسبها و موادی که دارای بالاترین کیفیت باشند استفاده شود ، مواد تاریخ گذشته و یا نامرغوب ایجاد مشکل خواهند کرد.
5 – چنانچه از اورینگهای مشخصی استفاده می شود ، قبل از نصب بدقت بازدید شوند و اگر اورینگهای برشی مورد استفاده می باشند با استفاده از" فرمول اندازه اورینگ" اندازه دقیق آن را بدست آورده و در محل خود قرار داده شود.
6 - برای سفت کردن پیچها از ترکمتر استفاده شود تا از شل بودن آنها و یا آسیب دیدن واشرها بدلیل فشار بیش از حد پیچها جلوگیری گردد.
7 – درصورتی که تجهیزات کمکی و یا کنترلی به هر دلیلی دمونتاژ می شوند ، نسبت به آببندی مجدد آنها اطمینان حاصل نمائید.
8 – درزها و ترکهایی که در اثر ویبره و یا تنش بر روی بدنه گیربکس بخصوص در نقاط جوشکاری شده بوجود آمده اند، بدقت بازرسی و رفع عیب گردند.
9 – بدلیل جنس خاص بدنه گیربکس ، هر نوع جوشکاری بر روی آن بایستی طبق دستورالعمل جوشکاری W.P.S باشد . بعضی از نقاط بدنه گیربکس ، بارها دچار ترک های مکرر می گردد که برای آببندی این نقاط بهتراست از چسبهای خمیری شکل مخصوص اینگونه ترکها استفاده شود. بعنوان مثال قسمت جلوی هوزینگ یاتاقانهای سینی آسیاب یکی از این نقاط است که بایستی توسط چسب خمیری آببندی گردد.
منبع:دستوراعمل نگهداری ماشین آلات
نشت روغن از تجهیزات و ماشین آلات کارخانجات صنعتی که منجر به اتلاف منابع می گردد، یکی از دغدغه های اصلی مدیران بوده و با پیشرفت صنعت ، کنترل ورفع این پدیده بصورت کاملا علمی درآمده است.
جلوگیری از نشت روغن نیاز به شناخت مبتنی بر تعاریف استاندارد و عملیاتی دارد که بتوان علل بروز و راه های جلوگیری از آن را معین نمود. استاندارد SAE j1176 بعنوان چارچوبی جهت تبیین نشت روغن از نظر کمّی و کیفی مورد استفاده قرار می گیرد که بر این اساس می توان علل بروز نشت و روشهای کنترل آن را مورد بررسی قرار داد. در این نوشتار ضمن معرفی استاندارد مذکور ، با ارائه یک نمونه عملیاتی بعنوان Case Study سعی شده است ا لگویی جهت تفسیر نشت روغن در اختیار خوانندگان قرار گیرد.بدیهی است که مطالب تحلیلی این مقا له خا لی از اشکال و قصور نبوده و انتقاد ات شما عزیزان باعث پربارتر شدن آن خواهد شد.
واژه های کلیدی:
ویسکوزیته ، آببند( Seal ) ، Oil Grade ، ترموکوپل ، اورینگ ، W.P.S یا دستورالعمل جوشکاری.
چکیده:
آشنایی با استاندارد توصیف نشت روغن و تفسیر این استاندارد جهت تجزیه و تحلیل علل بروز نشت روغن ، با توجه به اتلاف منابع و اثار تخریبی زیست محیطی از اهمیت خاصی برخوردار می گردد . نشت روغن از یک گیربکس آسیاب غلطکی بعنوان یک نمونه عملی مورد بررسی قرار میگیرد و در انتها نیز پیشنهاداتی جهت جلوگیری از نشت روغن ارائه می گردد.
1- تفسیراستاندارد تقسیم بندی نشت روغن:
نشت روغن براساس تقسیم بندی استاندارد SAE j1176 بشرح زیر می باشد:
توصیف نشت نوع نشت طبقه بندی SAE j1176
رطوبت محسوس نیست خشک 0
رطوبت قابل مشاهده بدون جاری شدن اشکی 1
جاری شدن مداوم بدون تشکیل قطره چکّه ای 2
جاری شدن مداوم همراه با تشکیل قطره قطره ای 3
جاری شدن مداوم همراه با سرازیر شدن قطره چکّه ای مداوم 4
تداوم تشکیل قطره و جاری شدن سیال جاری 5
1- وقتی که فقط دراطراف محل نشت ، لکه روغن وجود داشته باشد. این وضعیت ممکن است بدلیل شل بودن اتصالات ویا آببندی معیوب و ناقص بوجود آمده باشد ، بطور مثال محل نصب ترمومتر ها و یا پیچهای تعویض روغن دستگاه و... در اینگونه موارد ابتدا محل مرطوب را خشک کرده و با محلولهای ضد چربی تمیز نمایید اگر محل مورد نظر مجددا مرطوب شود بایستی نسبت به رفع نشتی اقدام نمود.
2- چنانچه رطوبت محل نشتی بتدریج افزایش یابد باعث پدید آمدن این حالت خواهد شد ، بدین صورت که منطقه مرطوب وسیعتر شده ولی بدلیل حجم کم روغن ، گرد وغبار موجود در فضای اطراف محل نشت ، اجازه تشکیل قطره را نمی دهد. دراین حالت بدلیل ظاهر ناخوشایند دستگاه ، فاصله زمانی نظافت کاهش می یابد.
3 - درصورتی که نشت روغن ادامه یابد ، قطرات روغن تشکیل شده ولی با توجه به مشخصات روغن ( ویسکوزیته) ، قطره ایجاد شده با جذب گرد و غبار محیط ریزش نخواهد داشت. در صورتی که دستگاه در هرشیفت نظافت نگردد ، وضعیت بسیار آلوده و نامطلوبی خواهد یافت.
4 – روند افزایشی نشت روغن باعث ریزش مقطعی قطرات در زمانهای پریودیک می شود که با توجه به موقعیت دستگاه و شرایط تولید ، می توان در مورد توقف و رفع نشتی تصمیم گیری نمود . چنانچه تعمیر دستگاه مقدور نباشد بایستی برای جلوگیری از خسارت به فوندانسیون از ظروف کوچکی جهت جمع آوری روغن استفاده شود. در این مرحله کنترل مقدار روغن بسیار اهمیت می یابد.
5 – در این مرحله وضعیت نشت روغن بحرانی شده و بایستی در اسرع وقت نسبت به تعمیر و رفع نشت دستگاه اقدام نمود . ریزش روغن ضمن ایجاد آلودگی محیط ، باعث تخریب بتن و در نتیجه سبب ایجاد صدمات جدی به خود دستگاه و حتی دستگاههای مجاور خواهد شد.
2 – Case Study
مشخصات گیربکس آسیاب غلطکی مواد خام
سازنده گیربکس : شرکت Pekrun .
تیپ : KSP 1250 – 9000.
ظرفیت روغن : 4400 لیتر روغن.
مشخصات روغن مورداستفاده در گیربکس آسیاب بشرح زیر می باشد:
نام گرانرویCst
100 40 شاخص گرانروی حداقل نقطه اشتعال حداکثرنقطه یزش دانسیته در 15.6 درجه Kg/m^3
بهران بردبار 320 23 320 95 246 -12 900
بطور کلی و از جنبه عمومی ، علل ریزش روغن در گیربکسها را می توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول عوامل ساختاری روغن ، و دسته دوم عوامل مکانیکی گیربکس می باشند. مقاومت سیال در برابر جاری شدن را که اصطلاحاً ویسکوزیته یا گرانروی می نامند یکی از عوامل ساختاری روغن و شاخص گرانروی نیز نشان دهنده دامنه تغییرات گرانروی در دماهای مختلف است که هرچه این عدد کمتراز 100 باشد ، گستردگی دامنه تغییرات Oil Grade بیشتر خواهد بود.
این روغن مناسب برای دنده های سنگین و شرایط سخت کار می باشد و گرانروی ( ویسکوزیته ) آن در دمای کاری آسیاب کاهش یافته و تقریباً به 220 Cst می رسد که با توجه به شاخص نسبتا پایین گرانروی این روغن؛ تغییرات شدید ویسکوزیته در دماهای مختلف دور از انتظار نمی باشد. با کاهش ویسکوزیته ، مقاومت روغن در برابر جاری شدن کمتر شده و در نتیجه امکان نشتی از تقاطی که دارای آببندی ضعیفتری هستند افزایش می یابد.
عوامل مکانیکی مختلفی نیز در نشت روغن گیربکسها موثرند که عبارتند از : عدم دقت کافی در نصب کاسه نمد ها و سیل ها ، استفاده از چسبهای با کیفیت پائین در اتصال فلنچها و درزها یی که از این نوع آببندی استفاده می شود، استفاده از اورینگهایی که به هر دلیل از اندازه اصلی خارج شده اند ، عدم اعمال گشتاور مجاز برای سفت کردن پیچها ، باز و بسته کردن تجهیزات کنترلی گیربکس مانند ترموکوپل و ترمومتر بدون آببندی مجدد ، ترک خوردن بدنه بدلیل ویبره و تنشهای مختلف ، و عدم رعایت اصول جوشکاری نقاط ترک خورده که باعث افزایش درز و ترک خواهد شد.
تصاویر ضمیمه کلیه موارد ذکر شده را نشان می دهد:
در این تصویر محل نصب pt100 گیربکس بدلیل عدم آببندی مجدد توسط پرسنل ابزار دقیق دچار نشت گردیده است .
در تصویر فوق ترک موجود بر روی بدنه گیربکس باعث نشت گردیده است که چنانچه نسبت به به اببندی این محل اقدامی صورت نگیرد ، با گذشت زمان ترک عمیقتر شده و باعث افزایش نشت خواهد گردید.
در تصویر شماره 3 نشت روغن بدلیل عدم اعمال گشتاور لازم بر روی مهره ماسوره از محل اتصالات لوله آغاز شده و با گذشت زمان و در اثر ویبره های آسیاب ، میزان نشت افزایش یافته است.
تصویر شماره 4 نشان دهنده نشت روغن از محل اتصال قسمت فوقانی و تحتانی بدنه گیربکس است که احتمال دارد به دلیل ناصاف بودن سطوح اتصال و یا استفاده از چسب نامرغوب و یا بدلیل شل شدن پیچ و مهره های اتصال بوجود آمده باشد.
در تصویر شماره 5 جاری شدن روغن مشاهده می گردد.
توصیه هایی جهت کنترل نشت
1 – سیستم های خنک کن و گرمکن روغن بایستی در شرایط مطلوب قرار گیرند تا از آسیب دیدن سیل ها در اثر افزایش حرارت ودر نتیجه کاهش ویسکوزیته روغن جلوگیری گردد.
2 – نمونه برداری از روغن گیربکس در فواصل زمانی معین صورت گیرد تا از کاهش کیفیت روغن جلوگیری شود.
3 – هنگام نصب سیل ها و کاسه نمدها ،نسبت به هرگونه آسیب و آلودگی مراقبت گردد.
4 – برای آببندی نقاطی که نیاز به چسب مخصوص دارند از چسبها و موادی که دارای بالاترین کیفیت باشند استفاده شود ، مواد تاریخ گذشته و یا نامرغوب ایجاد مشکل خواهند کرد.
5 – چنانچه از اورینگهای مشخصی استفاده می شود ، قبل از نصب بدقت بازدید شوند و اگر اورینگهای برشی مورد استفاده می باشند با استفاده از" فرمول اندازه اورینگ" اندازه دقیق آن را بدست آورده و در محل خود قرار داده شود.
6 - برای سفت کردن پیچها از ترکمتر استفاده شود تا از شل بودن آنها و یا آسیب دیدن واشرها بدلیل فشار بیش از حد پیچها جلوگیری گردد.
7 – درصورتی که تجهیزات کمکی و یا کنترلی به هر دلیلی دمونتاژ می شوند ، نسبت به آببندی مجدد آنها اطمینان حاصل نمائید.
8 – درزها و ترکهایی که در اثر ویبره و یا تنش بر روی بدنه گیربکس بخصوص در نقاط جوشکاری شده بوجود آمده اند، بدقت بازرسی و رفع عیب گردند.
9 – بدلیل جنس خاص بدنه گیربکس ، هر نوع جوشکاری بر روی آن بایستی طبق دستورالعمل جوشکاری W.P.S باشد . بعضی از نقاط بدنه گیربکس ، بارها دچار ترک های مکرر می گردد که برای آببندی این نقاط بهتراست از چسبهای خمیری شکل مخصوص اینگونه ترکها استفاده شود. بعنوان مثال قسمت جلوی هوزینگ یاتاقانهای سینی آسیاب یکی از این نقاط است که بایستی توسط چسب خمیری آببندی گردد.
منبع:دستوراعمل نگهداری ماشین آلات