سید لفته فردزاده
5th August 2015, 02:21 AM
اطلاعات اولیه
فراوانی نسبی اللها مانند ( و ) و ژنوتیپها ( ، ، ) در یک جمعیت در طول چندین نسل ثابت و پایدار میماند. علیرغم این ثبات و پایداری ، حدوث تغییرات تکاملی تحت شرایط ویژهای اجتناب ناپذیر است. بنابراین قانون هاردی _ وینبرگ نمیتواند همواره بطور نامحدود و مطلق قابل استناد باشد و کاربرد آن فقط تحت شرایط زیر امکانپذیر است:
موتاسیون یا باید صورت نگیرد و یا به تعادل و ثبات خود رسیده باشد.
تغییرات تصادفی در فراوانی ژنها باید بسیار جزئی و یا قابل اغماض باشد.
مهاجرت ژنها یا نباید صورت بگیرد و یا بین جمعیتها به تعادل خود برسد.
تولید مثل باید تصادفی باشد.
گزینش صورت نگیرد.
مسلم است که تحقق این شرایط به ندرت امکانپذیر است و یا احتمالا هرگز امکانپذیر نیست. بنابراین قانون هاردی _ وینبرگ فقط گرایش به تعادل را توجیه میکند و در واقع مسیر واقعی ژنتیکی جمعیتهای حقیقی را نشان نمیدهد.
تاریخچه
قانون تعادل در ژنتیک ، توسط ریاضیدان انگلیسی به نام هاردی و وینبرگ آلمانی بطور مستقل در سال 1908 ارائه گردید. آنها نشان دادند که فراوانی ژنها ارتباطی با غالبیت یا نهفته بودن آنها نداشته وتحت شرایط خاصی از نسلی به نسل بعد هیچ تغییری نمیکند.
عواملی که موجب بهم خوردن تعادل میشوند
جهش Mutation
موتاسیون موجب پیدایش اللهای جدید و نهایتا تغییرات ژنتیکی میشود. شدت موتاسیون در ژنهای مختلف متفاوت است، در بعضی از ژنها زیاد و در برخی دیگر کم است. موتاسیونها ، اصولا مغلوب هستند. تعیین شدت آنها در موجودات هاپلوئید بطور مستقیم آسان ، ولی در موجودات دیپلوئید مشکل است. اما بطور غیر مستقیم با استفاده از روشهای آماری و احتمالات میتوان آن را تخمین زد. در صورتی که شدت موتاسیون ، مشخص باشد، میتوان قانون هاردی _ وینبرگ را در مورد نقش آن در تغییرات فراوانی ژنها در هر نسل بکار برد.
یکی از دلایلی که باعث تغییر فراوانی ژن در جمعیت میگردد، فراوانی جهش است. مسلما اگر ژن A بطور مداوم به a جهش یابد و جهش عکس نیز وجود نداشته باشد، فراوانی a در هر نسل زیاد و فراوانی A کم میشود. اگر این عمل برای مدت درازی صورت گیرد، به تدریج آلل a جایگزین الل A میشود. برای مثال اگر فراوانی اولیه A برابر
فراوانی نسبی اللها مانند ( و ) و ژنوتیپها ( ، ، ) در یک جمعیت در طول چندین نسل ثابت و پایدار میماند. علیرغم این ثبات و پایداری ، حدوث تغییرات تکاملی تحت شرایط ویژهای اجتناب ناپذیر است. بنابراین قانون هاردی _ وینبرگ نمیتواند همواره بطور نامحدود و مطلق قابل استناد باشد و کاربرد آن فقط تحت شرایط زیر امکانپذیر است:
موتاسیون یا باید صورت نگیرد و یا به تعادل و ثبات خود رسیده باشد.
تغییرات تصادفی در فراوانی ژنها باید بسیار جزئی و یا قابل اغماض باشد.
مهاجرت ژنها یا نباید صورت بگیرد و یا بین جمعیتها به تعادل خود برسد.
تولید مثل باید تصادفی باشد.
گزینش صورت نگیرد.
مسلم است که تحقق این شرایط به ندرت امکانپذیر است و یا احتمالا هرگز امکانپذیر نیست. بنابراین قانون هاردی _ وینبرگ فقط گرایش به تعادل را توجیه میکند و در واقع مسیر واقعی ژنتیکی جمعیتهای حقیقی را نشان نمیدهد.
تاریخچه
قانون تعادل در ژنتیک ، توسط ریاضیدان انگلیسی به نام هاردی و وینبرگ آلمانی بطور مستقل در سال 1908 ارائه گردید. آنها نشان دادند که فراوانی ژنها ارتباطی با غالبیت یا نهفته بودن آنها نداشته وتحت شرایط خاصی از نسلی به نسل بعد هیچ تغییری نمیکند.
عواملی که موجب بهم خوردن تعادل میشوند
جهش Mutation
موتاسیون موجب پیدایش اللهای جدید و نهایتا تغییرات ژنتیکی میشود. شدت موتاسیون در ژنهای مختلف متفاوت است، در بعضی از ژنها زیاد و در برخی دیگر کم است. موتاسیونها ، اصولا مغلوب هستند. تعیین شدت آنها در موجودات هاپلوئید بطور مستقیم آسان ، ولی در موجودات دیپلوئید مشکل است. اما بطور غیر مستقیم با استفاده از روشهای آماری و احتمالات میتوان آن را تخمین زد. در صورتی که شدت موتاسیون ، مشخص باشد، میتوان قانون هاردی _ وینبرگ را در مورد نقش آن در تغییرات فراوانی ژنها در هر نسل بکار برد.
یکی از دلایلی که باعث تغییر فراوانی ژن در جمعیت میگردد، فراوانی جهش است. مسلما اگر ژن A بطور مداوم به a جهش یابد و جهش عکس نیز وجود نداشته باشد، فراوانی a در هر نسل زیاد و فراوانی A کم میشود. اگر این عمل برای مدت درازی صورت گیرد، به تدریج آلل a جایگزین الل A میشود. برای مثال اگر فراوانی اولیه A برابر