ژن های ازدست رفته گونه انسان

[سید لفته فردزاده]

نتایج تحقیقات دانشمندان آمریکایی نشان می دهد که سازگاری گونه انسان با محیط زیست در طول تاریخ تکامل همواره با ایجاد ژنهای جدید همراه نبوده است بلکه در بعضی موارد، برخی ژنها از بین رفته اند.

گروهی از محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانتا کروز که نتایج تحقیقات خود را در مجله PLoS Computational Biology منتشر کرده اند، موفق شدند اولین محاسبات سیستماتیک را برای شناسایی ژنهای از دست رفته در دوره میلیونها سال تکاملی که گونه انسان پشت سر گذاشته است، انجام دهند. در این خصوص این دانشمندان اظهار داشتند: "این ایده که از دست رفتن ژنها می تواند منجر به سازگاری با محیط زیست شود، پیش از این مطرح شده بود اما تاکنون تحقیقاتی در این زمینه انجام نشده بود." این دانشمندان به منظور شناسایی از دست رفتن ژنها از یک برنامه نرم افزاری با عنوان TransMap استفاده کردند. این برنامه ژنومهای انسان و موش را با هدف جستجوی ژنهایی که در مدت 75 میلیون سال تغییر کرده و از عملکرد خارج شده اند، با هم مقایسه کرد. این دانشمندان در این تحقیق نشان دادند که ژنها می توانند به روشهای مختلف از دست بروند. تاکنون دانشمندان موفق شده بودند 26 ژن از دست رفته را شناسایی کنند که از این تعداد 16 ژن ناشناخته باقی مانده بود. اکنون این دانشمندان با بررسی ژنوم شامپانزه، میمون، سگ و اپاسوم توانستند نشان دهند که شش ژن از این 16 ژن تنها در انسان وجود ندارند. یکی از این ژنهای از دست رفته برای ACYL-3 بوده است. ACYL-3 یک پروتئین قدیمی است که در تمام شجره زندگی جانداران حاضر است. در مگسها و در کرمها دو کپی چندگانه از این ژن وجود دارد، در حالی که در پستانداران تنها یک کپی از آن باقی مانده، اما این ژن در بین نخستیها تنها در ارانگوتان و گوریل مشاهده می شود. این ژن تنها ژنی نیست که عملکرد خود را در ژنوم انسان داده است. به گفته این محققان، این ژنهای یتیم می توانند یک منبع جالب برای آزمایشات بیولوژی باشد