Dr.vet
17th February 2015, 10:50 PM
مقدمه:
يك بيماري سپتي سمي هموراژيك ويروسي شديد مي باشد كه توسط يك نوع رابدوويروس ايجاد مي شود و داراي مرگ و مير بالا و كاملاً مسري بوده و در بين دماي 4-14 C درجه، بيشترين تلفات بروز مي كند .تمامي سنين ماهي به بيماري حساس است، ولي در انگشت قدها و بچه ماهيان يك ساله بيشتر بروز مي كند .
علائم عمده بصورت تيرگي، اگزوفتالمي دو طرفه و اتساع شكمي بصورت است و حالت خونريزي در سطح باله ها و نيز چشم و آبشش ها وجود دارد و ماهيها داراي شناي چرخشي و نامتعادل به دور خودشان هستند .انتقال اين بيماري بيشتر افقي است و انتقال عمودي بندرت اتفاق مي افتد .
عامل بيماري نكروز عفوني پانكراس متعلق به خانواده بيرناويريده مي باشد .معمولاً لاروهايي كه كيسه زرده آن حذف شده است (fry) در هنگام شروع تغذيه به اين بيماري دچار مي شوند .از جمله علائم اصلي اين بيماري كاهش اشتها و قطع تغذيه در زمان شيوع بيماري است .انتقال بيماري بصورت عمودي و افقي مي باشد .از علايم عمده باليني تيرگي خلفي بدن، اگزوفتالمي و كوري دوطرفه يا يك طرفه آسيت، اسپلينومگالي و هپاتومگالي به همراه موكوس در لاروها كه بصورت زرد رنگ و چسبيده است مي باشد .
طبق مطالعات صورت گرفته اين بيماري يكي از مشكلات عمده مزارع پرورش قزل آلا در اروپا مي باشد(Castric, J., and P. de Kinkelin. 1980) در سال هاي اخير مطالعات آسيب شناسي و ملكولي در خصوص اين عفونت دربرخي از مزارع پرورشي ايران انجام شده است.(Haghighi. et al., 2007) & (Fadaeifard.et al.,2012)
بيماري VHS معمولاً ماهيان پرواري را مبتلا مي كند. (Post, G. 1989)و Roberts, R. J. and C. J. Shepherd 1974) و de Kinkelin, P. 1983)
قزل آلاي رنگين كمان نسبت به اين بيماري بسيار حساس است در حالي كه قزل آلاي قهوه اي نسبت به آن مقاومتر مي باشد.اخيراً بيماري VHS در آزادماهيان پرورشي اقيانوس آرام و نيز در مزارع دريايي پرورش ماهي نيز گزارش شده است (Post, G. 1989,
ماهيان مبتلا عموماً 2 تا 5 سانتي متر طول دارند و مهمترين نشانة آن تلفات سنگين است كه معمولاً با خونريزي در پوست همراه مي باشد. (Roberts, R. J. and C. J. Shepherd 1974، (Naca, 1991
ماهيان بسيار حساس به شدت تيره مي شوند و به سرعت مي ميرند. آبشش اين ماهيان رنگ پريده است و لكّه هاي خونريزي قرمزي را نشان مي دهد. ممكن است در اطراف چشم نيز خونريزي هايي مشاهده مي شود. در كالبدگشايي معمولاً لخته هاي بزرگ خون در چربي هاي بدن، روي غدد تناسلي و درون ماهيچه ها ديده مي شود. كبد بسيار رنگ پريده خاكستري و تا حدودي زرد رنگ مي شود و كليه نازك تر و به رنگ قرمز روشن درمي آيد. پس از تلفات اوليه در يك همه گيري كه نشان دهندة حالت حاد بيماري است، بيماري به شكل مزمن درمي آيد. در اين حالت، تلفات كاهش مي يابد و ماهي پس از گذشت مدت طولاني تري مي ميرد.(Shuzo, Eguza, 1991- Wolf, K. 1988) و Ahne, W., and I. Thomsen. 1985)
در اين شكل، ماهي كاملاً تيره به نظر مي رسد و بيرون زدگي چشم ها را نشان مي دهد. اين ماهيان به واسطه خونريزي شديد داخلي بسيار كم خون هستندكه اين حالت بويژه در آبشش ها و كبد به خوبي مشخص است. كيسه شنا و كليه ممكن است بزرگ شده يا تمام محوطه شكمي از مايعات پُر شود در اين ماهي ها حالت ادم به خوبي مشاهده مي گردد.
با پايان گرفتن همه گيري، نشانه هاي عصبي در ماهيان مبتلا آغاز مي شود (de Kinkelin, P., and J. Castric. 1982- Shuzo, Eguza, 1991) (فاز تأخيري)
ماهيان مبتلا پيچ و تاب مي خورند و حركات معلق وار دارند. وجود خونريزي در سرتاسر اندام هاي داخلي آزادماهيان هميشه زنگ خطري براي امكان وجود بيماري VHS مي باشد. Post, G. 1989,) و Jorgensen, P. E. V. 1980
شيوع بيماري زماني رخ مي دهد كه درجة حرارت آب در پايين ترين سطح خود قرار دارد ( C ْ 14 تا C ْ4 سانتي گراد) اعتقاد بر اين است كه استفاده از ماهيان دريايي آلوده به بيماري در جيره هاي غذايي تر و تازه و تخم چشم زده آلوده ، سبب انتقال بيماري مي گردد، (Roberts, R. J. & C. J. Shepherd 1974) و اين ماهيان نبايد مورد استفاده قرار گيرند.
گاهي اوقات وجود بيماري در بچه ماهيان انگشت قد در تابستان گزارش شده است، ولي عفونت معمولاً در دماي بالاتر از 8 درجه سانتي گراد حالت مخفي و نهفته دارد. در اين حالت، وقتي دماي آب پايين بيفتد يا ماهيان تحت استرس ناشي از دستكاري قرار گيرند. بيماري دوباره همه گير مي شود. Jorgensen, P. E. V. 1974a) )
درمان حمايتي:
ويتامين c-بهينه سازي و بهبود اكسيژن- ضد عفوني با يدين 100 ppmوكلرين و تركيبات چهار تايي آمونيوم هفته اي 2 بار، مصرف پروبيوتيك ها و محرك هاي ايمني
تلفات بايستي در اسرع وقت با آهك زنده دفن بهداشتي گردد (نسبت 1/1 آهك در چاله اي به عمق 50 سانتي متر تا 100 سانتي متر)
نكات مهم و توصيه هاي كارشناسي:
اين تلفات بيشتر در دماي بين 4 تا14 درجه اتفاق مي افتد
در زمان بروز عفونت و تلفات ، توصيه به قرنطينه شديد و بستن ورودي هاي مزرعه مي گردد و از هرگونه نقل و انتقال بين مزارع در يك منطقه و يا ساير بخش هاي استان جدا خوداري گردد
بالا بردن درجه حرارت آب
بيشترتلفات در ماهيان بالاي وزن 3 تا 5 گرم و بالاي 2 ماه
تراكم در بروز بيماري و تلفات حائز اهميت است،پس تراكم را هر چه سريع تر كاهش دهيد
ماهي بدليل مشكلات سيستم عصبي از خود اختيار ندارد و با دست قابل گرفتن است
خونريزي وسيع دارد و بنام ابولاي آبزيان معروف است
در قسمت عضلات انتهاي و پشتي خونريزي وسيع دارد
ماهيان سايز بازاري سريعا جمع آوري و عرضه به بازار گردد(تلفات بالاي 40 درصد)
كاهش جابجائي در ماهي صورت گيرد
افزايش دما تا 3 درجه در مراكز تكثيربسيار مشكل گشا است
كاهش وعده هاي غذا دهي تا رفع بحران تلفات
در استخرها ضد عفوني هفته اي 2 باربا كلرامين تي و تركيبات آمونيوم
كاهش بار ويرولنسي ويروس حاد با انواع ضد عفوني كننده ها
حتما در دوره بعدي آيش گذاري گردد
معدوم سازي و ضد عفوني آب با هيپوكلريت سديم 40 پي پي ام و محلول يدوفور و هيدروكسيد سديم انجام گردد
توصيه مي گردد،زير سايز بازاري بدليل عدم صرفه اقتصادي حذف گردد
حمام نمك يك توصيه عمومي است كه بايستي به همراه بهبود كيفي آب انجام شود
استفاده از فيلتر هاي شني در آب ورودي و يو وي u.v
منبع: http://fars.ivo.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=GeneralText&ID=040f8d8a-e5c4-48dd-a9ce-9cbc906e88fe&LayoutID=864176ad-bf83-412e-8648-0d32fcc601c3&CategoryID=ed307ad3-0176-451e-9644-1d073748209d
يك بيماري سپتي سمي هموراژيك ويروسي شديد مي باشد كه توسط يك نوع رابدوويروس ايجاد مي شود و داراي مرگ و مير بالا و كاملاً مسري بوده و در بين دماي 4-14 C درجه، بيشترين تلفات بروز مي كند .تمامي سنين ماهي به بيماري حساس است، ولي در انگشت قدها و بچه ماهيان يك ساله بيشتر بروز مي كند .
علائم عمده بصورت تيرگي، اگزوفتالمي دو طرفه و اتساع شكمي بصورت است و حالت خونريزي در سطح باله ها و نيز چشم و آبشش ها وجود دارد و ماهيها داراي شناي چرخشي و نامتعادل به دور خودشان هستند .انتقال اين بيماري بيشتر افقي است و انتقال عمودي بندرت اتفاق مي افتد .
عامل بيماري نكروز عفوني پانكراس متعلق به خانواده بيرناويريده مي باشد .معمولاً لاروهايي كه كيسه زرده آن حذف شده است (fry) در هنگام شروع تغذيه به اين بيماري دچار مي شوند .از جمله علائم اصلي اين بيماري كاهش اشتها و قطع تغذيه در زمان شيوع بيماري است .انتقال بيماري بصورت عمودي و افقي مي باشد .از علايم عمده باليني تيرگي خلفي بدن، اگزوفتالمي و كوري دوطرفه يا يك طرفه آسيت، اسپلينومگالي و هپاتومگالي به همراه موكوس در لاروها كه بصورت زرد رنگ و چسبيده است مي باشد .
طبق مطالعات صورت گرفته اين بيماري يكي از مشكلات عمده مزارع پرورش قزل آلا در اروپا مي باشد(Castric, J., and P. de Kinkelin. 1980) در سال هاي اخير مطالعات آسيب شناسي و ملكولي در خصوص اين عفونت دربرخي از مزارع پرورشي ايران انجام شده است.(Haghighi. et al., 2007) & (Fadaeifard.et al.,2012)
بيماري VHS معمولاً ماهيان پرواري را مبتلا مي كند. (Post, G. 1989)و Roberts, R. J. and C. J. Shepherd 1974) و de Kinkelin, P. 1983)
قزل آلاي رنگين كمان نسبت به اين بيماري بسيار حساس است در حالي كه قزل آلاي قهوه اي نسبت به آن مقاومتر مي باشد.اخيراً بيماري VHS در آزادماهيان پرورشي اقيانوس آرام و نيز در مزارع دريايي پرورش ماهي نيز گزارش شده است (Post, G. 1989,
ماهيان مبتلا عموماً 2 تا 5 سانتي متر طول دارند و مهمترين نشانة آن تلفات سنگين است كه معمولاً با خونريزي در پوست همراه مي باشد. (Roberts, R. J. and C. J. Shepherd 1974، (Naca, 1991
ماهيان بسيار حساس به شدت تيره مي شوند و به سرعت مي ميرند. آبشش اين ماهيان رنگ پريده است و لكّه هاي خونريزي قرمزي را نشان مي دهد. ممكن است در اطراف چشم نيز خونريزي هايي مشاهده مي شود. در كالبدگشايي معمولاً لخته هاي بزرگ خون در چربي هاي بدن، روي غدد تناسلي و درون ماهيچه ها ديده مي شود. كبد بسيار رنگ پريده خاكستري و تا حدودي زرد رنگ مي شود و كليه نازك تر و به رنگ قرمز روشن درمي آيد. پس از تلفات اوليه در يك همه گيري كه نشان دهندة حالت حاد بيماري است، بيماري به شكل مزمن درمي آيد. در اين حالت، تلفات كاهش مي يابد و ماهي پس از گذشت مدت طولاني تري مي ميرد.(Shuzo, Eguza, 1991- Wolf, K. 1988) و Ahne, W., and I. Thomsen. 1985)
در اين شكل، ماهي كاملاً تيره به نظر مي رسد و بيرون زدگي چشم ها را نشان مي دهد. اين ماهيان به واسطه خونريزي شديد داخلي بسيار كم خون هستندكه اين حالت بويژه در آبشش ها و كبد به خوبي مشخص است. كيسه شنا و كليه ممكن است بزرگ شده يا تمام محوطه شكمي از مايعات پُر شود در اين ماهي ها حالت ادم به خوبي مشاهده مي گردد.
با پايان گرفتن همه گيري، نشانه هاي عصبي در ماهيان مبتلا آغاز مي شود (de Kinkelin, P., and J. Castric. 1982- Shuzo, Eguza, 1991) (فاز تأخيري)
ماهيان مبتلا پيچ و تاب مي خورند و حركات معلق وار دارند. وجود خونريزي در سرتاسر اندام هاي داخلي آزادماهيان هميشه زنگ خطري براي امكان وجود بيماري VHS مي باشد. Post, G. 1989,) و Jorgensen, P. E. V. 1980
شيوع بيماري زماني رخ مي دهد كه درجة حرارت آب در پايين ترين سطح خود قرار دارد ( C ْ 14 تا C ْ4 سانتي گراد) اعتقاد بر اين است كه استفاده از ماهيان دريايي آلوده به بيماري در جيره هاي غذايي تر و تازه و تخم چشم زده آلوده ، سبب انتقال بيماري مي گردد، (Roberts, R. J. & C. J. Shepherd 1974) و اين ماهيان نبايد مورد استفاده قرار گيرند.
گاهي اوقات وجود بيماري در بچه ماهيان انگشت قد در تابستان گزارش شده است، ولي عفونت معمولاً در دماي بالاتر از 8 درجه سانتي گراد حالت مخفي و نهفته دارد. در اين حالت، وقتي دماي آب پايين بيفتد يا ماهيان تحت استرس ناشي از دستكاري قرار گيرند. بيماري دوباره همه گير مي شود. Jorgensen, P. E. V. 1974a) )
درمان حمايتي:
ويتامين c-بهينه سازي و بهبود اكسيژن- ضد عفوني با يدين 100 ppmوكلرين و تركيبات چهار تايي آمونيوم هفته اي 2 بار، مصرف پروبيوتيك ها و محرك هاي ايمني
تلفات بايستي در اسرع وقت با آهك زنده دفن بهداشتي گردد (نسبت 1/1 آهك در چاله اي به عمق 50 سانتي متر تا 100 سانتي متر)
نكات مهم و توصيه هاي كارشناسي:
اين تلفات بيشتر در دماي بين 4 تا14 درجه اتفاق مي افتد
در زمان بروز عفونت و تلفات ، توصيه به قرنطينه شديد و بستن ورودي هاي مزرعه مي گردد و از هرگونه نقل و انتقال بين مزارع در يك منطقه و يا ساير بخش هاي استان جدا خوداري گردد
بالا بردن درجه حرارت آب
بيشترتلفات در ماهيان بالاي وزن 3 تا 5 گرم و بالاي 2 ماه
تراكم در بروز بيماري و تلفات حائز اهميت است،پس تراكم را هر چه سريع تر كاهش دهيد
ماهي بدليل مشكلات سيستم عصبي از خود اختيار ندارد و با دست قابل گرفتن است
خونريزي وسيع دارد و بنام ابولاي آبزيان معروف است
در قسمت عضلات انتهاي و پشتي خونريزي وسيع دارد
ماهيان سايز بازاري سريعا جمع آوري و عرضه به بازار گردد(تلفات بالاي 40 درصد)
كاهش جابجائي در ماهي صورت گيرد
افزايش دما تا 3 درجه در مراكز تكثيربسيار مشكل گشا است
كاهش وعده هاي غذا دهي تا رفع بحران تلفات
در استخرها ضد عفوني هفته اي 2 باربا كلرامين تي و تركيبات آمونيوم
كاهش بار ويرولنسي ويروس حاد با انواع ضد عفوني كننده ها
حتما در دوره بعدي آيش گذاري گردد
معدوم سازي و ضد عفوني آب با هيپوكلريت سديم 40 پي پي ام و محلول يدوفور و هيدروكسيد سديم انجام گردد
توصيه مي گردد،زير سايز بازاري بدليل عدم صرفه اقتصادي حذف گردد
حمام نمك يك توصيه عمومي است كه بايستي به همراه بهبود كيفي آب انجام شود
استفاده از فيلتر هاي شني در آب ورودي و يو وي u.v
منبع: http://fars.ivo.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=GeneralText&ID=040f8d8a-e5c4-48dd-a9ce-9cbc906e88fe&LayoutID=864176ad-bf83-412e-8648-0d32fcc601c3&CategoryID=ed307ad3-0176-451e-9644-1d073748209d