بررسی انواع مهمات – قسمت اول

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تیرهای ساچمه زنی – Shotgun Shell

http://www.uplooder.net/img/image/46/2e0dd5278d122044058df923a8f8adbd/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2829%29.jpg
در این سلسله از مقالات به بررسی انواع مهمات بکار رفته در سلاح های گرم می پردازیم و با انواع، ساختار، عملکرد، زیرشاخه ها و اطلاعات فنی آنها آشنا می شویم.



تیر ساچمه زنی عبارت است از پوسته ای مدور Shell که در یک انتها چاشنی – پرایمر Primer- را در خود جای داده و در انتهای دیگر پرس خورده و جمع شده است.



تصویر برش خورده تیر ساچمه زنی
http://www.uplooder.net/img/image/25/6ef14516afa31e73c2fee0c2a276e763/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2812%29.jpg
تصویر چاشنی
http://www.uplooder.net/img/image/65/de7961c536494438e78a54fa7ca0d725/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2814%29.jpg
باروت سفید (بدون دود) در بخش تحتانی پوسته و روی چاشنی قرار گرفته تا با جرقه زدن چاشنی عمل احتراق انجام شود. برای جداسازی ساچمه ها از باروت در حال احتراق و نیز برای به حداکثر رساندن فشار وارده به ساچمه ها، از نمدگزاری (که در واقع این روز ها از جنس پلاستیک است) استفاده می کنند. نمد یا Wad ساختاری ویژه دارد که در پایین آن ضربه گیر فنر مانندی قرار گرفته تا در بدو شروع احتراق مقداری انرژی انفجار را در خود جمع کند و بعد با فشار گاز باروت به سمت مقابل و در امتداد لوله به حرکت درآید.



تصویر یک نمونه نمد - Wad - جدید ساخت کارخانه وینچستر
http://www.uplooder.net/img/image/93/eaed04f9ac22cfbaa6ebe3a0037df986/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2831%29.jpg
باله دار بودن استوانه نمد باعث می شود تا بعد از خروج از لوله و در مواجه شدن با فشار هوای بیرون بشکفد و ترمز کرده از ساچمه ها فاصله گرفته و اجازه حرکت آزادانه و انتشار ساچمه ها را بدهد.





تصویر از صحنه پرتاب نمد و ساچمه ها در هنگام شلیک -عکسبرداری با سرعت زیاد
http://www.uplooder.net/img/image/28/eb79ccb6d1e7d2a887b555eb6ced24d1/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2822%29.jpg
سایزبندی تیرهای ساچمه زنی به قطر لوله (اصطلاحا گیج gauge) و طول محفظه احتراق مربوط می شود و سایز بندی مخصوصی نیز برای ساچمه های موجود در درون تیر وجود دارد. متداول ترین سایز ساچمه زنی گیج 12 است و طول تیر نیز در سایز های 3 و 3.5 اینچی از بقیه متداول تر هستند.





تصویری از مقایسه طول تیرهای ساچمه زنی – قبل و بعد از شلیک
http://www.uplooder.net/img/image/82/335831a766e7c55b92f6d0cf8504eb66/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2824%29.jpg
یک نکته مهم و حیاتی در مورد انتخاب تیر مناسب با تفنگ این است که اگر گیج (قطر) تیر از گیج تفنگ کمتر باشد، بهنگام بارگذاری بجای نشستن در محفظه احتراق، اشتباها وارد لوله می شود و اگر تیر بعدی پشت سرش شلیک شود لوله را می ترکاند!



نیز از آنجاییکه این تیر بعد از شلیک سرش باز می شود و به طول آن اضافه می شود، اگر طول تیر بلند تر از تیر مورد استفاده در تفنگ باشد، در هنگام شلیک و باز شدن پرس سر تیر، بدلیل چسبیده بودن به انتهای محفظه احتراق جای باز شدن نداشته می تواند لوله را منفجر کند.



لحظه بارگذاری در مخزن در ساچمه زنی دستکش - پمپی
http://www.uplooder.net/img/image/8/c43f15097f543df450377aaf69c46bbb/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2810%29.jpg
تعداد ساچمه – یا بهتر بگوییم پرتابه – های درون پوسته به اندازه پرتابه ها بستگی دارد و طبعا هر چه برزگتر باشند تعداد کمتری از آنها در پوسته جا می گیرند. تعداد پرتابه ها از یک عدد (برای پرتابه های نوع حلزونی Slug و قیفی Sabot) تا چند صد عدد برای ریزترین ساچمه (نمره 14 و بالاتر) می تواند باشد. ساچمه ها از نظر اندازه به دو دسته مخصوص پرنده Bird shot و مخصوص ***ن Buck shot تقسیم بندی می شوند. معمولا از سایز 4 تا 000 جزو باکشات حساب می شود.





تصویری از مقایسه اندازه شات ها - ساچمه ها
http://www.uplooder.net/img/image/25/433353f4034849c98be2fe3de76b220c/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%2813%29.jpg
جدول مقایسه ای ساده بین دو گروه شکار

http://www.uplooder.net/img/image/89/926cb320229640d3ddf02fc0ec3385c6/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%287%29.jpg
جدول استاندارد آمریکایی اندازه ساچمه ها
http://www.uplooder.net/img/image/94/ee879c4258b8a51a284e482614d677cb/hasa-n-a-li_ebrahimi_said__%284%29.jpg

http://s-gomnam.ir/eslam/showthread.php?tid=12484

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/92c31b744b6b03dd3.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصاویر مطالب فوق بروز رسانی شد

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

یرهای ساچمه زنی – Shotgun Shell

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Title_01.jpg

در این سلسله از مقالات به بررسی انواع مهمات بکار رفته در سلاح های گرم می پردازیم و با انواع، ساختار، عملکرد، زیرشاخه ها و اطلاعات فنی آنها آشنا می شویم.

تیر ساچمه زنی عبارت است از پوسته ای مدور Shell که در یک انتها چاشنی – پرایمر Primer- را در خود جای داده و در انتهای دیگر پرس خورده و جمع شده است.

تصویر برش خورده تیر ساچمه زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Diagram_02.jpg

تصویر چاشنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Primers_01.jpg

باروت سفید (بدون دود) در بخش تحتانی پوسته و روی چاشنی قرار گرفته تا با جرقه زدن چاشنی عمل احتراق انجام شود. برای جداسازی ساچمه ها از باروت در حال احتراق و نیز برای به حداکثر رساندن فشار وارده به ساچمه ها، از نمدگزاری (که در واقع این روز ها از جنس پلاستیک است) استفاده می کنند. نمد یا Wad ساختاری ویژه دارد که در پایین آن ضربه گیر فنر مانندی قرار گرفته تا در بدو شروع احتراق مقداری انرژی انفجار را در خود جمع کند و بعد با فشار گاز باروت به سمت مقابل و در امتداد لوله به حرکت درآید.

تصویر یک نمونه نمد - Wad - جدید ساخت کارخانه وینچستر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Wad_01.jpg

باله دار بودن استوانه نمد باعث می شود تا بعد از خروج از لوله و در مواجه شدن با فشار هوای بیرون بشکفد و ترمز کرده از ساچمه ها فاصله گرفته و اجازه حرکت آزادانه و انتشار ساچمه ها را بدهد.


تصویر از صحنه پرتاب نمد و ساچمه ها در هنگام شلیک -عکسبرداری با سرعت زیاد

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotgunShotSequence_01.jpg

سایزبندی تیرهای ساچمه زنی به قطر لوله (اصطلاحا گیج gauge) و طول محفظه احتراق مربوط می شود و سایز بندی مخصوصی نیز برای ساچمه های موجود در درون تیر وجود دارد. متداول ترین سایز ساچمه زنی گیج 12 است و طول تیر نیز در سایز های 3 و 3.5 اینچی از بقیه متداول تر هستند.


تصویری از مقایسه طول تیرهای ساچمه زنی – قبل و بعد از شلیک

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotshellCompareChart_01.jpg

یک نکته مهم و حیاتی در مورد انتخاب تیر مناسب با تفنگ این است که اگر گیج (قطر) تیر از گیج تفنگ کمتر باشد، بهنگام بارگذاری بجای نشستن در محفظه احتراق، اشتباها وارد لوله می شود و اگر تیر بعدی پشت سرش شلیک شود لوله را می ترکاند!

نیز از آنجاییکه این تیر بعد از شلیک سرش باز می شود و به طول آن اضافه می شود، اگر طول تیر بلند تر از تیر مورد استفاده در تفنگ باشد، در هنگام شلیک و باز شدن پرس سر تیر، بدلیل چسبیده بودن به انتهای محفظه احتراق جای باز شدن نداشته می تواند لوله را منفجر کند.

لحظه بارگذاری در مخزن در ساچمه زنی دستکش - پمپی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Chamber_01.jpg

تعداد ساچمه – یا بهتر بگوییم پرتابه – های درون پوسته به اندازه پرتابه ها بستگی دارد و طبعا هر چه برزگتر باشند تعداد کمتری از آنها در پوسته جا می گیرند. تعداد پرتابه ها از یک عدد (برای پرتابه های نوع حلزونی Slug و قیفی Sabot) تا چند صد عدد برای ریزترین ساچمه (نمره 14 و بالاتر) می تواند باشد. ساچمه ها از نظر اندازه به دو دسته مخصوص پرنده Bird shot و مخصوص گوزن Buck shot تقسیم بندی می شوند. معمولا از سایز 4 تا 000 جزو باکشات حساب می شود.


تصویری از مقایسه اندازه شات ها - ساچمه ها

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_GaugeChart_01.jpg

جدول مقایسه ای ساده بین دو گروه شکار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BirdShotVSEbuckShotChart_01.jpg

جدول استاندارد آمریکایی اندازه ساچمه ها

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_AmericanStandardShotChart_01.jpg


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/f2d3583b4bfbe72f3.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر تیرهای پرنده زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BirdShots_01.jpg

تصویر تیرهای گوزن زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BuckShots_01.jpg

جنس ساچمه ها می تواند بسته به کاربرد آنها سربی، فولادی، بیسموت، تنگستن یا لاستیک باشد. ساچمه های سربی – که اصطلاحا Lead shot نامیده می شوند - مشابه نمونه های سنتی آن از آلیاژ سرب هستند. برای هرگونه شلیک برفراز آب – دریاچه یا رودخانه - از ساچمه های دیگری – که اصطلاحاammunition Waterfowl یا مهمات مخصوص حیوانات آب نشین – نامدارند استفاده می شوند که در اصطلاح "غیر سمی" یا non-toxic نامیده می شوند.

ممنوعیت استفاده از ساچمه سربی وقتی خطر ریختن آن در آب وجود دارد برای جلوگیری از مسمومیت سرب آب های جاری است. ساچمه های فولادی البته ضرب و نفوذ بسیار بالایی دارند اما بدلیل سنگینی وزن، بردشان از بقیه نمونه ها کمتر است.

تصویر شات فولادی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_CarbonSteelShot_01.jpg


تصویر تیر ساچمه زنی مجهز به ساچمه بیسموت مخصوص آب نشین ها
http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_WaterFoulAmmo_01.jpg

برد موثر تیر های ساچمه زنی بسته به جنس و اندازه ساچمه ها متغیر است.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotRangeChart_01.jpg


حال بیایید نگاهی داشته باشیم به اسلاگ – شات حلزونی – و تیرهای ویژه

تیرهای حاوی اسلاگ بجای ساچمه تنها یک پرتابه در درون نمد دارند. این پرتابه می تواند شبیه مرمی سلاح های گلوله زنی یا شبیه ساچمه تفنگ های بادی (سابوت) باشد. نیز می تواند رویش شیار خان خورده باشد و از ساچمه زنی های مخصوص اسلاگ که لوله شان دارای خان مخصوص است شلیک شود (در این حالت بدلیل حرکت چرخشی دقت بیشتری به پرتابه داده می شود). باید توجه کرد که ساچمه زنی های خان دار – Rifled - برای شلیک تیرهای ساچمه زنی عادی مناسب نیستند چون ساچمه هایشان بجای حرکت به شکل یک دایره توپر، بدلیل وجود خان و به دوران افتادن نمد در هنگام حرکت در لوله، در موقع خروج وضعیت گریز از مرکز پیدا می کنند و به شکل دایره توخالی پیش می روند.

مقایسه تیر ساچمه ای و تیر حلزونی - اسلاگ

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Diagram_01.jpg

برای تشخیص این تیرها – به غیر از خواندن مشخصات مندرج بر پوسته تیر – می توانید سر اسلاگ را که از پرس خوردگی تیر بیرون زده ببینید.

تصویر اسلاگ – سر آن از پرس خوردگی سر تیر بیرون زده است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_01.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی – مثل گلوله شکاری در موقع برخورد می شکفد - ساخت کارخانه رمینگتون

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_02.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی – سر توخالی و شیار خورده آن دیده می شود.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_03.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی با مغزی پلاستیکی که پروسه شکفتن در لحظه برخورد را دقیقتر می کند

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_04.JPG


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/c9ec61b6b73a94b61.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر برش خورده از اسلاگ خاندار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledSlug_01.jpg

تصویر تیر اسلاگ خاندار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledSlug_02.jpg

تصویر تفنگ ساچمه زنی خاندار در مقایسه با معمولی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledShotgun_01.jpg

همانطور که قبلا ذکر شد، از ساچمه زنی مسلح به ساچمه های لاستیکی برای مقابله با شورش – خصوصا در زندان ها – استفاده می شود که ضرب این ساچمه بدلیل پایین بودن چگالی ساچمه ها بسیار کمتر از ساچه های سربی است و قدرت نفوذ به بدن مضروب را ندارند اما ضربه بسیار شدید و دردناکی بوجود می آورد که موجب از پا افتادن شخص می شود.

تصویر شات لاستیکی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_AntiRiotShots_01.jpg

یک مدل جدید برای پلیس ضد شورش که در آن مغزی شات در واقع دستگاه شوک الکتریکی است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_UnusualShells_01.jpg


برای حمل مهمات ساچمه زنی در میدان تیر و در هنگام شکار از انواع قطار فشنگ استفاده می شود که بدور کمر، روی ساعد، روی شانه و یا حتی روی قنداق سلاح بسته می شوند. در اینجا چند نمونه را ملاحظه می کنید.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotBelt_01.jpg
http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotBelt_02.jpg

این مهمات را هم می شود بطور آماده خریداری کرد و هم می توان اجزاء آن را خرید و شخصا اسمبل کرد. برای اسمبل کردن، علاوه بر اجزاء تیر، باید دستگاه پرس مخصوص نیز خریداری شود (تصویر زیر) و نیاز به فضایی مخصوص با درجه حرارت و تهویه مناسب دارید. بهای یک دستگاه پرس متوسط حدود 1100 دلار است.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ReloaderMachine_01.jpg

هزینه مهمات آماده ساچمه زنی در کانادا، بسته به نوع و مدل و سایز از کمتر یک دلار برای هر تیر تا بالای 3 دلار متغیر است.


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/be4eaf85e006b1ae3.jpg