فحلي ونفخ در دامها

[Dr.vet]

اين کار توسط يک مأمور مجرب، آشنا به رفتار گاوها و گوساله ها ازجمله نشانه هاي انواع بيماريها و سلامتي گاو و از همه مهمتر علائم فحلي صورت مي گيرد.

علائم سلامت ظاهري :

- براق بودن چشم
- تميز بودن بيني
- نبودن مخاطات اضافه دور چشم
- رنگ طبيعي مخاطات بدن صورتي شفاف متمايل به قرمز
- نرمي و شفاف بودن موها
- راه رفتن بدون مشکل
- بدون بو بودن ادرار و مدفوع
- شفافيت ادرار و عدم وجود عفونت و خون
- قوام لازمه مدفوع
- عدم ضعف و بي حالي
- ميل به حاضر شدن پاي آخور و مصرف خوراک
- عکس العمل مناسب در مقابل تغييرات محيطي مانند: تيز کردن گوشها هنگام ايجاد سر وصدا
- شادابي عمومي گاو
- نشخوار کامل در زمان استراحت

علائم فحلي :

- تيز شدن گوشها
- خارج شدن ترشحات رحم
- التهاب و قرمزي واژن (که قبل از شروع فحلي قابل مشاهده است)
- جدا شدن از جمع گله
- در ابتداي فحلي پرش روي گاوهاي ديگر
- در اوج فحلي ايستادن و بي حرکت شدن (به اصطلاح تخت شدن) جهت پرش گاوهاي ديگر
- عدم پايين کردن شير دريک نوبت شير دوشي به علت تداخل هورموني بدن
- وجود زخم روي کپل و ابتداي دم در اثر تخت بودن
- بو کردن فرج گاوهاي فحل توسط گاوهاي ديگر
- کم خوراکي
- در مواقعي که گاو در معرض استرس باشد فحلي را نشان نمي دهند

نفخ :

نفخ را ميتوان به دونوع گازي وکف دار تقسيم نمود :
نفخ گازي باانسداد مري يا کارديا مرتبط است .غذاهايي مثل سيب زميني ، چغندر قند وشلغم اگر به طور ناقص جويده شوند ، مي توانند درمري گيري کرده ومانع عبورگاز از شکمبه شوند .گاوهاي مبتلا به ذات الريه شديد و مزمن ( گري 1990)يا بيماري جسم خارجي نيز ممکن است نفخ گازي را به دليل تخريب عصب واگ ، واختلال در تحرک شکمبه رانشان دهند .همچنين آبسه و التهاب مدياستين و ناحيه شکمي از آنجا که موجب فشردگي يا تغيير جهت مري ، اختلال درديواره نگاري وتغييردر عمل حسي ديواره شکمبه مي شوند ، مي توانند سبب روزنفخ گازي شوند . وقوع سريع اسيدوز يا هيپوکلسيمي که باعث اختلال درحرکت شکمبه مي شود نيز از علل بروز نفخ گازي محسوب مي شوند .اين نوع نفخ معمولا مي تواند به آساني با رفع انسداد مري يا از طريق وارد کردن لوله به شکمبه ، به طور کامل رفع شود .
به هر حال ، گاوي که نفخ گازي مزمن را نشان مي دهد ، داراي اختلال در رفلکس آروغ بوده که بايد رفع شود .
نفخ کفي :
گرچه وقوع سريع وميزان تلفات زياد نفخ گازي مشهود تر از نفخ کف دار است ليکن 90% موارد نفخ پرواري ازنوع نفخ کفي است( هو وارث وهمکاران 1991 ) به طور طبيعي ، گاز در شکمبه حباب هايي تشکيل مي دهد که ناشي از محتويات شکمبه است و براي تشکيل يک کيسه گاز در بخش خلفي بالايي شکمبه به هم مي پيوندند .
محتويات شکمبه اي به لايه ها يا طبقات متعددي تقسيم مي شوند :1) اجزاء غذايي که تا قسمتي هضم شده و به راحتي در مواد گوارشي حيوانات قابل تشخيص هستند و 2) وگاز که به طور طبيعي از مايع وذرات غذا جدا شده است .
نفخ پرواري معمولا درگاوهايي اتفاق مي افتد که با جيره هاي حاوي بيش از 50% غلات تغذيه شده باشند بييشتر مواقع نفخ هنگامي که مقدار دانه غلات درجيره گاوها افزايش مي يابد ، مشاهده مي شود ( چنگ و هيروناکا، 1973 ، هوارث وهمکاران 1991) ، گرما با وقوع بيشتر نفخ ارتباط دارد وعلت آن هم ممکن است نوسانات مصرف غذا در ارتباط با گرما باشد ( پري 1995) درهنگام گرما دام بيشتر غذاي خود را در اوقات خنک روز مصرف مي کند ودر اوقات گرم از مصرف زياد غذا خودداري مي کند و همين امر باعث مي شود تا مقدار زيادي غذا در يک مدت زمان کوتاه مصرف شود .

علائم نفخ:

- نفخ که در اثر تجمع گاز در شکمبه و ناتواني گاو در خروج اين گازها رخ مي دهد
- مدفوع نکردن
- عدم نشخوار
- باد کردن سمت چپ ناحيه شکمي
- در گوساله هاي 8-3 ماه بيشتر ديده مي شود

درمان نفخ :

- استفاد از شلنگ جهت خروج گاز از شکمبه
- استفاده از داروي بلوترول
- در موارد بسيار حاد استفاده از تروکارد
علائم پنوموني (ذات الريه):
- بي اشتهايي
- سرفه زياد
- خروج چرک از بيني
- تند تند نفس کشيدن
- بي حالي

منبع: http://www.salehkashmar.com/DownloadDetails.aspx?itemid=44