آب سیاه چشم

[Mina_Mehr]

گلوکوم (Glaucoma) یا آب سیاه چشم با افزایش فشار داخل چشم، وسیع شدن کاپ اپتیک و کاهش میزان بینایی مشخص میشود که اکثر موارد علتی برای آن نمی‌توان یافت و به نام گلوکوم اولیه گفته می‌شود.

شرح بیماری

گلوکوم در بعضی کشورها شایعترین علت کوری قابل پیشگیری می‌باشد. علت آن اختلال خروج مایع زلالیه چشم می‌باشد و باعث بزرگ شدن کاپ اپتیک می‌شود و عروق چشمی را به کنار می‌راند و در این صورت با فشار طبیعی بطورمتوسط تقریبا 15 میلیمتر جیوه می‌باشد که هر گاه فشار به دو برابر این میزان برسد، آسیب چشم شروع می‌شود. میزان آسیب به شدت و مدت افزایش فشار داخل چشم وابسته است. رشته های عصبی تخریب می‌شوند و قطع می‌شوند. زاویه طبیعی قرنیه و عنبیه به طور طبیعی 45-30 است و با بالارفتن سن این زاویه تنگ‌تر می‌شود و بر اساس این زاویه گلوکوم به زاویه باز و زاویه بسته تقسیم می‌شوند.

گلوکوم زاویه باز اولیه

شایعترین نوع گلوکوم می‌باشد، جنبه ژنتیکی، خانوادگی و فامیلی و نژادی دارد. در سیاهپوستان 3 برابر سفیدپوستان رخ می‌دهد. بعد از 50 سالگی بروز می‌کند و تا مراحل آخر بیمار هیچ علامتی ندارند و در معاینات چکاپ کشف میشود. در این بیماری میدان بینایی به تدریج کوچکتر شده و در انتها بیمار فقط دید لوله ای دارد و فقط روبروی خود را می‌بیند. در معاینه پزشکی افزایش برای پیشگیری، خویشاوندان درجه اول افراد مبتلا باید بررسی شوند.

عوامل افزایش دهنده خطر

افزایش زیاد فشار داخل چشمی، افزایش سن، سابقه خانوادگی مثبت گلوکوم، نزدیک‌بینی دیابت، بیماری قلبی- عروقی، سیاهپوست بودن و بروز خونریزی دیسک چشم در افرادی که فشار داخل چشم بالاست، باعث افزایش احتمال بروز گلوکوم می‌شود.

درمان

درمان در مراحل اولیه داروهای خوراکی تیمولول، بتاکسولول و استازولامید- دروزلامید پیلوکارپسین و یا قطره‌های نقرین اگر با این داروها فشار چشم بیمار طبیعی نشود لیزر درمانی یا عمل جراحی لازم می‌شود.

گلوکوم زاویه بسته حاد اولیه

این حالت وقتی رخ می‌دهد که بر آمده شدن محیطی عنبیه در زاویه اتاق قدامی چشم انسداد ایجاد کند و به این ترتیب کاهش خروج زلالیه باعث افزایش حاد فشار داخل چشم شود. افراد دوربین (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%8 6%DB%8C+%DA%86%D8%B4%D9%85) به علت اینکه از قبل تنگی زاویه دارند همچنین افراد پیر به علت بزرگ شدن عدسی بیشتر به این حالت دچار می‌شوند.

علایم

این بیماری اکثرا بصورت حمله‌ای است. و در یک چشم ظاهر میشود. حملات آن معمولا هنگام عصر به علت گشاد شدن نسبی مردمک و یا هنگام استفاده از داروهای گشاد کننده مردمک در معاینات پزشکی رخ می‌دهد. گلوکوم زاویه بسته حاد با شروع ناگهانی تاری دید شدید، درد طاقت فرسای چشم، قرمزی چشم، اشک ریزش و حساسیت به نور، دیدن هاله اطراف نور، تهوع، استفراغ مشخص می‌شود و در معاینه پزشکی فشار داخل چشم افزایش یافته و مردمک به نور پاسخ نمی‌دهد و گشادی نسبی دارد و قرنیه کدر شده است.

درمان

درمان گلوکوم زاویه بسته حاد یک فوریت پزشکی است. و فشار داخل چشم باید سریعا پایین آورده شود و بعد از آن درمان اصلی، جراحی است که جراحی روی هر دو چشم انجام می‌شود (در چشم غیر مبتلا برای پیشگیری جراحی انجام می‌شود. فشار داخل چشم را با داروهای دیورتیک (ادرار آور) مانند استازولامید، مانیتول و بعد پیلوکارپین پایین می‌آورند.)

گلوکوم زاویه بسته تحت حاد

این بیماری نوع حاد است فقط حملات افزایش فشار داخل چشم در اینها مدت کمتری می‌ماند و حالت راجعه دارد. حملات خودبخود رفع می‌شوند. گاه به فرم حاد تبدیل می‌شوند. علایم بیماری شامل حملات کوتاه مدت و راجعه درد، قرمزی، تاری دید یکطرفه همراه با دیدن هاله اطراف نور می‌باشد. درمانی مشابه نوع حاد است.

گلوکوم زاویه بسته مزمن

این بیماری نیز مثل نوع زاویه باز مزمن، با کاهش وسیع میدان بینایی تظاهر پیدا می‌کند. این بیماران هیچگاه دچار حملات افزایش فشار داخل چشم نمیشوند. درمان با جراحی است.

گلوکوم مادرازدی

این بیماری بر اثر ناهنجاری رشد ساختمان چشم ایجاد میشود. نوع ثانویه آن همراه با برخی بیماریهای مغزی مادرزادی دیده میشود (استورچ وبر- نورفیبروماتوز و سرخجه مادرازدی). تشخیص گلوکوم مادرزادی معمولا تا 1 سالگی داده می شود. اشک‌ریزش اولین و شایعترین علامت آن می‌باشد. علائم دیگر حساسیت به نور و کاهش شفافیت قرنیه است. و در معاینه پزشک افزایش فشار داخل چشم و بزرگ شدن کاپ اپتیک وجود دارد. در این بیماران قرنیه بزرگ می‌شود و چشم بزرگ می‌شود اصطلاحا چشم گاوی (بوفتالموس) می‌گویند. پارگی چشم با ضربه خفیف و کوری (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A 7%DB%8C%DB%8C) نتایج این بیماری است. درمان این گلوکوم جراحی است.

گلوکوم ثانویه

گلوکوم ثانویه علت افزایش فشار داخل چشم، بیماری چشمی دیگری می‌باشد. بیماریهای مانند کاتاراکت (آب مروارید)، در رفتگی عدسی، التهاب شبکیه (تومور چشمی) و مصرف کورتون ها (معمولا مصرف موضعی باعث گلوکوم می‌شود) و ضربه ها می‌توانند باعث افزایش فشار داخل چشم و گلوکوم گردند.


منبع: دانشنامه پزشکی

[سکوت شب]

گلوكوم يا (آب سياه )

يكي از شايع ترين علل نابينايي و كم بينايي در جهان بيماري آب سياه ميباشد .آب سياه به بيماري اطلاق ميشود كه در آن به هر علتي فشار چشم بالا ميرود كه اين بالا رفتن فشار باعث ايجاد فشار بر روي عصب بينايي ميگردد و به مرور زمان باعث تخريب غير قابل بر گشت عصب بينايي ميگردد كه در اين حالت فرد به تناسب آسيب وارده به عصب بينايي چشمش دچار كم بينايي و يا نا بينايي ميگردد . در اين حالت ميزان توليد و ترشح مايع زلاليه در چشم بر ميزان خروج آن از چشم پيشي گرفته و به مرور زمان باعث افزايش حجم مايع زلاليه بيش از حد استاندارد ميگردد كه همين افزايش حجم مايع زلاليه باعث فشار بر عصب چشم ميگردد . آب سياه چنانچه به موقع تشخيص داده شود و شخص تحت درمان قرار گيرد هيچ آسيبي به بينايي فرد مبتلا وارد نميكند ولي به هر دليل چنانچه تشخيص آن به تاخير افتد باعث ايجاد آسيب هاي بينايي غير قابل برگشت و غير قابل درمان ميگردد . اين بيماري ميتواند از همان بدو تولد يعني به صورت مادر زادي هم وجود داشته باشد منتهي اين اتفاق به صورت مادرزادي و در زمان تولد خيلي كم اتفاق مي افتد و بيشتر در سنين با لاي 40 سال اتفاق ميافتد . بنابر اين اشخاص بالاي چهل سال بايد حتما سالي يك بار براي معاينه و كنترل بينايي خود مراجعه نمايند .آب سياه داراي يكسري علايم ميباشد كه عبارتند از درد – قرمزي – اشكريزش – حساسيت به نور – و ديدن هاله هاي رنگي در اطراف لامپ و در نهايت كاهش بينايي .قابل ذكر است كه گاهي اوقات آب سياه ممكن است در شروع پيشرفت كندي داشته باشد و در ابتدا فرد علامت هاي ذكر شده را يا نداشته باشد و يا آنها را احساس نكند بنابراين در افراد بالاي چهل سال گفتن اين نكته كه من مشكلي ندارم كار اشتباهي است و همه افراد براي كنترل بايد از سن چهل سالگي حتما حد اقل سالي يكبار براي معاينه مراجعه نمايند . آب سياه داراي دو نوع درمان طبي يعني استفاده از دارو و كنترل فشار بوسيله دارو درماني و يا استفاده از عمل جراحي و يا جراحي توام با استفاده از دارو ميباشد . ايجاد آب سياه بيشتر جنبه ارثي دارد اما ممكن است به علل ديگري هم من جمله وارد شدن ضربه به كره چشم – به دنبال انجام جراحي هاي داخل چشمي مانند اب مرواريد يا جراحي هاي شبكيه و ويتركتومي – در افراد با درجات نزديك بيني و دور بيني شديد – ايجاد شود .

[Admin]

گلوکوم [آب سیاه]



http://vista.ir/include/articles/images/9985c0690f13bc281c0d9231b30cde7c.jpg


گلوكوم یا آب سیاه بیماری است كه می تواند سبب آسیب عصب بینایی و در نتیجه كوری شود. این بیماری در آغاز هیچ علامتی ندارد ولی می تواند در طول چند سال سبب كاهش بینایی و نهایتا كوری شود. درمان زودرس می تواند مانع پیشرفت بیماری و كاهش دید بیمار گردد.
● عصب بینایی:
عصب بینایی از بیش از یك میلیون رشته عصبی تشكیل شده است كه بصورت دسته ای از رشته ها گرد هم آمده اند. این عصب شبكیه (پرده نازك حساس به نور در قسمت عقب كره چشم) را به مغز متصل می كند. برای داشتن دید خوب، سالم بودن عصب بینایی ضروری است.
● تأثیر گلوكوم بر عصب بینایی:
در بسیاری از افراد افزایش فشار داخل چشم سبب گلوكوم می شود. در جلوی چشم فضایی وجود دارد كه "اتاق قدامی" خوانده می شود. مایع شفافی همواره وارد این فضا شده و از آن خارج می شود و وظیفه تغذیه بافت های مجاور را بعهده دارد. به محلی كه مایع از اتاق قدامی خارج می شود اصطلاحاٌ "زاویه" گفته می شود كه محل تلاقی قرنیه و عنبیه است. زمانی كه مایع به زاویه می رسد از طریق یك شبكه اسفنجی شكل شبیه یك سیستم زه كشی از چشم خارج می شود.
گلوكوم زاویه باز از آنجا به این نام خوانده می شود كه زاویه ای كه مایع از آن خارج می شود "باز" است. با این حال، به دلایل نا مشخص، سرعت حركت مایع از خلال شبكه تخلیه كند است. كندی حركت مایع سبب تجمع آن و بالا رفتن فشار داخل چشم می شود و این افزایش می تواند سبب آسیب دیدن عصب بینایی و كاهش دید شود، مگر آنكه فشار چشم پایین آورده شود.
● كسانی كه در خطرند؟
ـ افراد بالای ۴۰ سال
ـ كسانیكه در خانواده شان سابقه این بیماری وجود دارد.
● علائم بیماری
گلوكوم زاویه باز در ابتدا علامت خاصی ندارد. دید طبیعی بوده و دردی وجود ندارد. با ادامه یافتن بیماری، بیمار متوجه می شود كه هر چند اشیایی را كه جلویش قرار دارند خوب می بیند ولی اشیایی را كه در كنار قرار داشته و باید از گوشه چشم به آنها نگاه كند بخوبی نمی بیند.
بیمار مبتلا به گلوكوم در صورت عدم درمان ممكن است ناگهان متوجه شود كه "دید كناری" ندارد. درست مانند این است كه دارد از درون یك لوله به اطراف نگاه می كند. ادامه یافتن بیماری ممكن است سبب از بین رفتن باقیمانده دید حتی در مركز شده و بیمار كور شود.
● تشخیص بیماری
بسیاری تصور می كنند كه در صورتی مبتلا به گلوكوم هستند كه فشار چشمشان بالا باشد اما همیشه چنین نیست. فشار بالای چشم خطر ابتلا به گلوكوم را افزایش می دهد. بالا بودن فشار چشم الزاما به معنای ابتلا به گلوكوم نیست.
ابتلا یا عدم ابتلا به گلوكوم بر اثر بالا بودن فشار چشم بستگی به میزان تحمل عصب بینایی در مقابل فشار بالای چشم دارد و این میزان در افراد مختلف متفاوت است.
هر چند فشار طبیعی معمولا بین ۱۲ تا ۲۱ میلی متر جیوه است، ولی حتی در این فشار نیز ممكن است شخصی به گلوكوم مبتلا باشد و این نشان می دهد كه معاینه چشم اهمیت بسیار زیادی دارد.
چشم پزشك برای تشخیص گلوكوم باید اقدامات تشخیصی زیر را انجام دهد:
حدت بینایی (Visual Acuity): در این تست كه با استفاده از چارت های بینایی انجام می شود بینایی بیمار در فواصل متفاوت مشخص می شود.
میدان بینایی: در این تست دید كناری (محیطی) بیمار اندازه گیری می شود. با توجه به اینكه از دست دادن دید كناری یكی از علائم گلوكوم است این تست به تشخیص بیماری كمك می كند.
اتساع مردمك: در این تست با استفاده از قطره مردمك چشم بیمار متسع می شود و بدین ترتیب چشم پزشك دید بهتری برای معاینه عصب بینایی پیدا می كند. بعد از معاینه ممكن است دید نزدیك تا چند ساعت تار باشد.
تونومتری: در این تست فشار مایع داخل چشم اندازه گیری می شود.
● درمان:
هر چند گلوكوم علاج قطعی ندارد ولی درمان های رایج بیماری را كنترل می كنند و این تأییدی بر اهمیت تشخیص و درمان زودرس است. بیشتر چشم پزشكان گلوكومی را كه تازه تشخیص داده شده است با دارو درمان می كنند ولی تحقیقات جدید نشان داده است كه جراحی با لیزر، جایگزینی مطمئن و مؤثر است.
▪ روش های درمانی گلوكوم شامل موارد زیرند:
درمان دارویی: شایعترین نوع درمان زودرس گلوكوم درمان دارویی است. داروهای گلوكوم بصورت قطره های چشمی و قرص تجویز می شوند. این داروها به دو شكل سبب كاهش فشار داخل چشم می شوند. بعضی باعث كاهش تولید مایع در چشم شده و بعضی به تخلیه بیشتر مایع از درون چشم كمك می كنند.
داروهای ضد گلوكوم ممكن است تا چند بار در روز تجویز شوند. بیشتر بیماران عوارضی نشان نمی دهند ولی بعضی از این داروهای ممكن است سبب سردرد شده و یا بر روی اعضاء دیگر بدن عوارضی داشته باشند. قطره ها ممكن است سبب سوزش و قرمزی چشم شوند.داروهای ضد گلوكوم باید تا زمانی كه به كنترل فشار داخل چشم كمك می كنند مصرف شوند. از آنجا كه گلوكوم معمولا علامتی ندارد، گاهی بیماران داروی خود را قطع كرده و یا فراموش می كنند مصرف كنند.
جراحی با لیزر: جراحی با لیزر به تخلیه مایع از درون چشم كمك می كند. هر چند از این روش می توان در هر زمانی استفاده كرد ولی معمولا بعد از آزمایش درمان دارویی بكار می رود. در بسیاری موارد بیمار باید بعد از جراحی لیزری نیز دارو مصرف كند.
روش های جراحی رایج: در جراحی گلوكوم، هدف ایجاد محل خروج جدیدی برای مایع داخل چشم است. هر چند چشم پزشك در هر زمانی ممكن است تصمیم به جراحی بگیرد ولی معمولا این كار را پس شكست درمان دارویی و جراحی لیزری انجام می دهد.
جراحی در كلینیك یا بیمارستان صورت می گیرد. قبل از جراحی به بیمار داروهایی جهت آرام و شل شدن داده شده و سپس چشم توسط تزریق موارد بی حس كننده در اطراف آن بی حس می شود.
جراح قطعه كوچكی از بافت سفیدی چشم (صلبیه) را بر می دارد و این باعث بوجود آمدن كانال كوچكی برای عبور مایع درون چشم می شود. سپس قسمت سفید چشم كه برداشته شده است با لایه نازك و شفافی از ملتحمه پوشانده می شود. مایع از مجرای ایجاد شده و از زیر ملتحمه ای كه روی آن را پوشانده عبور كرده و از چشم خارج می شود.
بیمار پس از جراحی باید تا چند هفته از قطره های آنتی بیوتیك و ضد التهاب برای مقابله با عفونت و تورم استفاده كند. باید توجه داشت كه این قطره ها با قطره هایی كه بیمار قبلاً برای درمان گلوكوم مصرف می كرده است متفاوتند. بیمار باید همچنین بویژه در چند هفته اول پس از جراحی مرتباً ویزیت شود.
در بعضی از بیماران، جراحی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد در كاهش فشار مؤثر است. با این حال، اگر مجرای جدید كه طی جراحی بوجود آمده است مسدود شود ممكن است به جراحی دیگری نیاز باشد. در صورتیكه بیمار قبلاً تحت جراحی چشمی (نظیر جراحی كاتاراكت) قرار نگرفته باشد جراحی گلوكوم بهترین اثر را دارد.
باید بخاطر داشت كه با اینكه جراحی گلوكوم باقیمانده دید بیمار را حفظ می كند ولی باعث بهبود دید نخواهد شد. در واقع، دید بیمار ممكن است به خوبی دید قبل از جراحی نباشد، هر چند كه در صورت انجام ندادن جراحی در درازمدت بیمار ممكن است دید خود را كاملاً از دست بدهد.
جراحی گلوكوم نیز مانند هر جراحی دیگری ممكن است با عوارضی همراه باشد. این عوارض عبارتند از: كاتاراكت، مشكلات قرنیه، التهاب یا عفونت داخل چشم و تورم عروق خونی پشت چشم. البته برای هر یك از موارد گفته شده درمان های مؤثری وجود دارد.
● انواع دیگر گلوكوم
هرچند گلوكوم زاویه باز شایعترین نوع این بیماری است ولی گلوكوم انواع دیگری نیز دارد:
در گلوكوم با فشار طبیعی یا پایین، تخریب عصب بینایی و محدود شدن دید كناری بصورت غیر منتظره ای در افرادی رخ می دهد كه فشار چشمشان طبیعی است. در درمان این بیماران از همان روش های درمان گلوكوم زاویه باز استفاده می شود
در گلوكوم زاویه بسته مایعی كه در قسمت جلوی چشم قرار دارد بدلیل مسدود شدن زاویه توسط قسمتی از عنبیه (قسمت رنگی چشم) راهی به زاویه نداشته و نمی تواند از چشم خارج شود. در این بیماران یك افزایش ناگهانی در فشار چشم دیده می شود. علائم این نوع گلوكوم شامل درد شدید و تهوع و همچنین قرمزی چشم و تاری دید است. گلوكوم زاویه بسته یك مورد اورژانس است و بیمار باید سریعاً درمان شود. در صورت عدم درمان، بیمار ممكن است ظرف ۱ یا ۲ روز كور شود. جراحی لیزری فوری بطور معمول انسداد را برطرف كرده و بیمار را از كوری نجات می دهد.
در گلوكوم مادرزادی، كودك به دلیل وجود یك نقص مادرزادی در زاویه به گلوكوم مبتلاست. كودكان مبتلا معمولاً علائم واضحی نظیر چشم های كدر (cloudy eye)، حساسیت به نور، و اشكریزش شدید دارند. درمان معمولاً بصورت جراحی صورت می گیرد زیرا داروهای ضد گلوكوم ممكن است اثرات نامشخصی بر روی شیرخواران داشته باشند و همچنین تجویز این داروها در این بیماران مشكل است. در صورتیكه جراحی بلافاصله پس از تشخیص انجام شود این كودكان شانس بسیار بالایی برای داشتن یك دید خوب خواهند داشت.
گلوكوم ثانویه می تواند عارضه ای از بیماری های دیگر باشد. این نوع گلوكوم بعضی اوقات ناشی از جراحی چشم یا كاتاراكت پیشرفته، آسیب های چشمی، بعضی تومورهای چشمی، یا یووئیت (التهاب چشم) باشد. یكی از انواع به نام گلوكوم رنگدانه ای (Pigmentary Glaucoma) زمانی رخ می دهد كه رنگدانه ها بصورت فلس از عنبیه جدا شده و با انسداد شبكه خروج مایع چشمی، مانع عبور آن شوند. نوع شدیدی نیز به نام گلوكوم نئوواسكولار (Neovascular Glaucoma) با دیابت مرتبط است. همچنین، داروهای كورتیكواستروئیدی (دارای كورتون) كه در درمان التهاب های چشمی و دیگر بیماریها كاربرد دارند نیز می توانند در درصد كمی از بیماران سبب شروع گلوكوم شوند.

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اصلاح دید نور