MR_Jentelman
10th August 2009, 11:47 AM
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/img/daneshnameh_up/6/6f/lycopodial2.JPG
مقدمه
تمامی گیاهان شاخه لیکوپودیوفیتا (پنجه گرگیان) دارای دو نسل گامتوفیتی و اسپورفیتی هستند. پیکر رویشی گیاه به نسل اسپوروفیت آن تعلق داشته و متشکل از ریشه ، ساقه‌های هوایی و برگهای کوچک (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%B1%DA%AF) (میکروفیل) هستند. تعدادی از زواید برگی تغییر شکل داده و به صورت اعضای زایشی یا اسپوروفیل درمی‌آیند. هاگدانها در پای اسپوروفیلها قرار گرفته و ممکن است ایجاد میکروسپور و یا مگاسپور و یا ایجاد یک نوع هاگ نمایند.
در برخی از گونه‌ها هر دو نوع میکروفیلهای بارور دارای کلروفیل (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8 C%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87 %D8%A7%D9%86) بوده و فتوسنتز کننده هستند و در گروهی دیگر زواید برگی بارور فلس مانند و غیر فتوسنتز کننده‌اند. مجموع آنها عضو مخروط مانندی را که استروبیل خوانده می‌شود و در انتهای ساقه‌های هوایی قرار می‌گیرد بوجود می‌آورند. گامتوفیتهای واجد کلروفیل غالبا اتوتروف و گامتوفیتهای فاقد کلروفیل معمولا ساپروفیت هستند.
مشخصات شاخه پنجه گرگیان
اسپوروفیت این گیاهان کم و بیش با تقسیمات دو گانه می‌باشند. ریشه و ساقه در آنها کاملا تمایز یافته و مشخص هستند برگها به صورت میکروفیل و شامل یک رگبرگ غیر منشعب می‌باشند. سیستم آوندی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D9%87%D8% A7%D8%AF%DB%8C) از تراکئید (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D8%A2%D9% 88%D9%86%D8%AF+%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C) و آبکش (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D8%A2%D9% 88%D9%86%D8%AF+%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%B4) تشکیل یافته است. هاگدانها در نزدیکی یا در پای میکروفیلها ظاهر شده، جور هاگ یا ناجور هاگ هستند. گامتوفیت در روی سطح خاک و یا در زیر خاک تشکیل می‌گردد. این شاخه به 2 رده به اسامی لیکوپودیوپسیدا و ایزوتوپسیدا تقسیم می‌گردد.
رده لیکوپودیوپسیدا
گیاهان چند ساله ، خشکی‌زی یا اپی‌فیت با شاخه‌های کم و بیش مشخص و انشعابات دو گانه‌اند. برگها کوچک و ساده ، فاقد و یا واجد فقط یک رگبرگ و بدون لیگول می‌باشند. اعضای این رده جور هاگ بوده و هاگدان آنها در پای برگ ظاهر شده و مجموعا به صورت خوشه یا سنبله به نظر می‌آیند.
پروتال زیرزمینی و اغلب ساپروفیت و همراه با میکوریزهاست. گیاهان این رده در یک راسته به نام لیکوپودیالس که از یک خانواده به نام لیکوپودیاسه تشکیل یافته طبقه بندی می‌شوند. دو جنس لیکوپودیوم و مارزبان در این خانواده جای دارند. تاکنون هیچ یک از گیاهان متعلق به این رده در ایران شناخته نشده‌اند.
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/img/daneshnameh_up/5/5e/lycopodial1.JPG
رده ایزوتوپسیدا
گیاهان چند ساله خشکی‌زی ، آبزی و یا اپی‌فیت هستند. ساقه‌های آنها با انشعابات دو گانه و راست یا گسترده در سطح زمین (مانند Selayginella) و یا کوتاه و تکمه مانند (نظیر Isoetes) می‌باشند. در جنس سلاژنیلا برگها کوچک و به صورت میکروفیلهای واجد یک رگبرگ میانی غیر منشعب و دارای لیگول هستند. در جنس Isoetes برگها طویل و باریک ، در قاعده قاشقی شک و دارای لبه غشایی و لیگول دارند.
این گیاهان ناجور هاگ بوده و هاگدانها در پای میکروفیلها قرار دارند. در جنس سلاژنیلا هاگدانها و اسپوروفیلها ایجاد استروبیل چهار وجهی نموده‌اند. اعضای این رده دو نوع پروتال ایجاد می‌کنند. پروتال حاصل از مگاسپور ایجاد آرکگون و پروتال حاصل از میکروسپور ایجاد آنتریدی می‌نمایند. همواره فقط یکی از آرکگونهای حاصل در پروتال ماده تلقیح و ایجاد زیگوت می‌نمایند.
ویژگیهای مهم پنجه گرگیان
در پنجه گرگیان ، هاگها در نزدیکی محور اسپوروفیلهای (برگها) یا روی آنها قرار دارند. اسپوروفیلها در انتهای شاخه‌های قائم جمع می‌شوند و اندام مخروطی (استروبیل) را بوجود می‌آورند و پنجه گرگیان جور هاگ و ناجور هاگ گامتوفیت پنجه گرگ ممکن است بی رنگ و زیرزمینی باشد ولی گامتوفیت انواع دیگر اتوتروف است. گامتوفیت سلاژنیل درون هاگ رشد می‌کند. هاگهای برخی انواع سلاژنیل انواع سلاژنیل تا مرحله رسیدن گامتوفیت و لقاح در استروبیل باقی می‌مانند. دستگاه آوندی ساقه پنجه گرگیان شبیه دستگاه آوندی ریشه نهاندانگان (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A 7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86) است.
اهمیت اقتصادی شاخه لیکوپودفیتا
گیاهان این شاخه نیز از اهمیت اقتصادی کمی برخوردار بوده و فقط تعدادی از گونه‌های متعلق به جنس Selaginella به عنوان گیاهان زینتی پرورش داده می‌شوند.
محل رشد و تکثیر
غالب گیاهان شاخه لیکوپودیوفیتا در مناطق استوایی و حاره و معدودی از آنها در منطقه معتدله گسترش دارند. هیچ یک از آنها بطور خودرو در ایران نمی‌رویند.
منبع:دانشنامه رشد
مقدمه
تمامی گیاهان شاخه لیکوپودیوفیتا (پنجه گرگیان) دارای دو نسل گامتوفیتی و اسپورفیتی هستند. پیکر رویشی گیاه به نسل اسپوروفیت آن تعلق داشته و متشکل از ریشه ، ساقه‌های هوایی و برگهای کوچک (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%B1%DA%AF) (میکروفیل) هستند. تعدادی از زواید برگی تغییر شکل داده و به صورت اعضای زایشی یا اسپوروفیل درمی‌آیند. هاگدانها در پای اسپوروفیلها قرار گرفته و ممکن است ایجاد میکروسپور و یا مگاسپور و یا ایجاد یک نوع هاگ نمایند.
در برخی از گونه‌ها هر دو نوع میکروفیلهای بارور دارای کلروفیل (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8 C%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87 %D8%A7%D9%86) بوده و فتوسنتز کننده هستند و در گروهی دیگر زواید برگی بارور فلس مانند و غیر فتوسنتز کننده‌اند. مجموع آنها عضو مخروط مانندی را که استروبیل خوانده می‌شود و در انتهای ساقه‌های هوایی قرار می‌گیرد بوجود می‌آورند. گامتوفیتهای واجد کلروفیل غالبا اتوتروف و گامتوفیتهای فاقد کلروفیل معمولا ساپروفیت هستند.
مشخصات شاخه پنجه گرگیان
اسپوروفیت این گیاهان کم و بیش با تقسیمات دو گانه می‌باشند. ریشه و ساقه در آنها کاملا تمایز یافته و مشخص هستند برگها به صورت میکروفیل و شامل یک رگبرگ غیر منشعب می‌باشند. سیستم آوندی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D9%87%D8% A7%D8%AF%DB%8C) از تراکئید (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D8%A2%D9% 88%D9%86%D8%AF+%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C) و آبکش (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA+%D8%A2%D9% 88%D9%86%D8%AF+%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%B4) تشکیل یافته است. هاگدانها در نزدیکی یا در پای میکروفیلها ظاهر شده، جور هاگ یا ناجور هاگ هستند. گامتوفیت در روی سطح خاک و یا در زیر خاک تشکیل می‌گردد. این شاخه به 2 رده به اسامی لیکوپودیوپسیدا و ایزوتوپسیدا تقسیم می‌گردد.
رده لیکوپودیوپسیدا
گیاهان چند ساله ، خشکی‌زی یا اپی‌فیت با شاخه‌های کم و بیش مشخص و انشعابات دو گانه‌اند. برگها کوچک و ساده ، فاقد و یا واجد فقط یک رگبرگ و بدون لیگول می‌باشند. اعضای این رده جور هاگ بوده و هاگدان آنها در پای برگ ظاهر شده و مجموعا به صورت خوشه یا سنبله به نظر می‌آیند.
پروتال زیرزمینی و اغلب ساپروفیت و همراه با میکوریزهاست. گیاهان این رده در یک راسته به نام لیکوپودیالس که از یک خانواده به نام لیکوپودیاسه تشکیل یافته طبقه بندی می‌شوند. دو جنس لیکوپودیوم و مارزبان در این خانواده جای دارند. تاکنون هیچ یک از گیاهان متعلق به این رده در ایران شناخته نشده‌اند.
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/img/daneshnameh_up/5/5e/lycopodial1.JPG
رده ایزوتوپسیدا
گیاهان چند ساله خشکی‌زی ، آبزی و یا اپی‌فیت هستند. ساقه‌های آنها با انشعابات دو گانه و راست یا گسترده در سطح زمین (مانند Selayginella) و یا کوتاه و تکمه مانند (نظیر Isoetes) می‌باشند. در جنس سلاژنیلا برگها کوچک و به صورت میکروفیلهای واجد یک رگبرگ میانی غیر منشعب و دارای لیگول هستند. در جنس Isoetes برگها طویل و باریک ، در قاعده قاشقی شک و دارای لبه غشایی و لیگول دارند.
این گیاهان ناجور هاگ بوده و هاگدانها در پای میکروفیلها قرار دارند. در جنس سلاژنیلا هاگدانها و اسپوروفیلها ایجاد استروبیل چهار وجهی نموده‌اند. اعضای این رده دو نوع پروتال ایجاد می‌کنند. پروتال حاصل از مگاسپور ایجاد آرکگون و پروتال حاصل از میکروسپور ایجاد آنتریدی می‌نمایند. همواره فقط یکی از آرکگونهای حاصل در پروتال ماده تلقیح و ایجاد زیگوت می‌نمایند.
ویژگیهای مهم پنجه گرگیان
در پنجه گرگیان ، هاگها در نزدیکی محور اسپوروفیلهای (برگها) یا روی آنها قرار دارند. اسپوروفیلها در انتهای شاخه‌های قائم جمع می‌شوند و اندام مخروطی (استروبیل) را بوجود می‌آورند و پنجه گرگیان جور هاگ و ناجور هاگ گامتوفیت پنجه گرگ ممکن است بی رنگ و زیرزمینی باشد ولی گامتوفیت انواع دیگر اتوتروف است. گامتوفیت سلاژنیل درون هاگ رشد می‌کند. هاگهای برخی انواع سلاژنیل انواع سلاژنیل تا مرحله رسیدن گامتوفیت و لقاح در استروبیل باقی می‌مانند. دستگاه آوندی ساقه پنجه گرگیان شبیه دستگاه آوندی ریشه نهاندانگان (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A 7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86) است.
اهمیت اقتصادی شاخه لیکوپودفیتا
گیاهان این شاخه نیز از اهمیت اقتصادی کمی برخوردار بوده و فقط تعدادی از گونه‌های متعلق به جنس Selaginella به عنوان گیاهان زینتی پرورش داده می‌شوند.
محل رشد و تکثیر
غالب گیاهان شاخه لیکوپودیوفیتا در مناطق استوایی و حاره و معدودی از آنها در منطقه معتدله گسترش دارند. هیچ یک از آنها بطور خودرو در ایران نمی‌رویند.
منبع:دانشنامه رشد