nafise sadeghi
22nd September 2008, 07:15 AM
انواع گیاهان گلخانه‌ای
مقدمه
افزایش روزافزون جمعیت بویژه در کشورهای در حال رشد و نیاز روبه رشد اغلب این کشورها به مواد غذایی و از سوی دیگر وجود میلیونها نفر جوان تحصیلکرده و علاقمند بکار و فعالیت این قبیل کشورها ، زمینه ساز بکارگیری روشها و شیوه‌های کاربردی جدیدی در استفاده از استعدادها و امکانات موجود است. برای این منظور یکی از راهکارها ، گسترش کشت گیاهان گلخانه‌ای است که هم از نظر تامین مواد غذایی مورد نیاز مردم و هم از نظر اشتغال‌زایی بسیار حائز اهمیت است.
اهداف کشت گیاهان گلخانه‌ای
پرورش تعداد فراوانی از گلهای زینتی و آپارتمانی و بعضی از ارقام محصولات زراعی.
در فصول غیر زراعی مناطق سرد سیری هیچگونه امکان تولید محصولات کشاورزی در خارج از گلخانه وجود ندارد.
بازده و میزان تولید گیاهان گلخانه‌ای در مقایسه با گیاهان غیرگلخانه‌ای بسیار زیاد است.
در کشتهای گلخانه‌ای امکان مبارزه غیرشیمیایی با آفات و بیماریها ، اقتصادی و امکان پذیرتر است.
با حداقل مصرف آب ، کود و سم حداکثر تولید بدست می‌آید.
اشتغال و در آمد بیشتری برای تولیدکنندگان فراهم می‌شود.
امکان تولید محصولات سالم و مشتری پسند فراهم شده ، ضایعات آن کاهش می‌یابد.
زمینه بسته بندی محصول و عرضه بهداشتی آن در مقایسه با سایر محصولات بیشتر است.
انواع گیاهان گلخانه‌ای
غیر از اغلب گیاهان زینتی و آپارتمانی که فقط در گلخانه‌ها و محیط‌های حفاظت شده قابل پرورش میباشد، تعدادی از محصولات باغی نیز در محیط‌های گلخانه‌ای براحتی پرورش داده می‌شوند که خیار داربستی ، فلفل دلمه‌ای ، گوجه فرنگی ، بادنجان و توت فرنگي از جمله این گیاهان (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%8 6) هستند.
انواع گلخانه
گلخانه شیشه‌ای
این نوع گلخانه‌ها معمولا دارای تاسیسات پیشرفته‌ای هستند. شیشه ، آهن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D9%87%D9%86) و سایر وسایل و محصولات بکار برده شده در این نوع گلخانه در مقایسه با گلخانه پلاستیکی از قیمت و استحکام بیشتری برخوردار است. سیستم آبیاری ، نوع تغذیه ، نور (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D9%88%D8%B1) ، گاز کربنیک ، رطوبت به صورت تمام اتوماتیک یا خودکار و با استفاده از کامپیوتر انجام می‌پذیرد.
گلخانه پلاستیکی
اسکلت ساختمان این گلخانه‌ها بیشتر از لوله‌های گالوانیزه و یا میلگرد تشکیل شده و روی آنها با پلاستیکهای مخصوصی پوشانده می‌شود. عمر این پلاستیکها حداکثر 5 سال است. این گلخانه‌ها به صورت تونل‌های پلاستیکی تک واحدی ، مرکب ، با سقف شیروانی یا نیم دایره‌ای ساخته می‌شوند.
انواع بسترهای کشت گلخانه‌ای
کشت هیدروپونیک
در این نوع کشت برای پرورش گیاهان ، خاک استفاده نمی‌شود بلکه برای استقرار ریشه از پرلیت (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%D8%B1%D9%84%DB%8C%D8%AA) یا از بسترهایی حاوی بسترهای پشم سنگ استفاده می‌شود. معمولا پس از استقرار بوته‌ها در بستر ، بلافاصله آبیاری و تغذیه کامل گیاه با استفاده از قطره چکانهای مخصوص که در کنار هر گیاه در نظر گرفته شده انجام می‌گیرد.
کشت هیدروپونیک یا آبکشت مطلق
در این نوع کشت معمولا کلیه کودهای مورد نیاز گیاه را به آب مقطر (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D8%A8+%D9%85%D9%82%D8%B7%D8% B1) اضافه نموده در منبعی که دارای یک پمپ آب و چندین لوله متناسب با وسعت گلخانه است وارد می‌نمایند. گیاهان در سوراخهای در نظر گرفته شده ، لوله‌های آب مستقر شده ، بطوری که ریشه این گیاهان کاملا در داخل آب قرار گرفته ، با جریان یکنواخت آب در داخل لوله‌ها مواد مورد نیاز گیاه را جذب می‌نمایند.
کشت در بستر خاک
خاک مورد استفاده در گلخانه‌ها باید دارای بافتی سبک ، هوموس‌دار و نفوذپذیر باشد. در صورت سنگین بودن بافت خاک (خاک رسی) باید با اضافه کردن مقداری شن به همراه مقداری کود حیوانی پوسیده خاک را اصلاح کرد.
!تنظیم دمای گلخانه و ارتباطش با میزان نور و رطوبت نسبی
گیاهان گلخانه‌ای در دمای بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد بالاترین عملکرد را دارند. و درجه حرارت مورد نیاز در شب بطور متوسط 4 ، 5 درجه کمتر از روز است. در درجه حرارت معمولی چون فعالیت گیاه به حداکثر می‌رسد بنابراین به نور بیشتری هم برای انجام فتوسنتز (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%A A%D8%B2) نیاز دارد. رطوبت نسبی مورد نیاز در گلخانه بین 70 تا 80 درصد است.
تامین گاز کربنیک مورد نیاز گلخانه
برای تامین این گاز یا باید در روز تهویه کامل صورت گیرد و یا از کپسول‌های گاز کربنیک استفاده شود. در گلخانه‌های کوچک از چراغها و یا والرهای نفتی هم می‌توان برای رفع نیاز گلخانه‌ها استفاده کرد به شرطی که شعله آنها کاملا آبی باشد تا از تولید گازهای سمی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8 C+%D8%B3%D9%85%DB%8C) دیگر جلوگیری شود.
مقدمه
افزایش روزافزون جمعیت بویژه در کشورهای در حال رشد و نیاز روبه رشد اغلب این کشورها به مواد غذایی و از سوی دیگر وجود میلیونها نفر جوان تحصیلکرده و علاقمند بکار و فعالیت این قبیل کشورها ، زمینه ساز بکارگیری روشها و شیوه‌های کاربردی جدیدی در استفاده از استعدادها و امکانات موجود است. برای این منظور یکی از راهکارها ، گسترش کشت گیاهان گلخانه‌ای است که هم از نظر تامین مواد غذایی مورد نیاز مردم و هم از نظر اشتغال‌زایی بسیار حائز اهمیت است.
اهداف کشت گیاهان گلخانه‌ای
پرورش تعداد فراوانی از گلهای زینتی و آپارتمانی و بعضی از ارقام محصولات زراعی.
در فصول غیر زراعی مناطق سرد سیری هیچگونه امکان تولید محصولات کشاورزی در خارج از گلخانه وجود ندارد.
بازده و میزان تولید گیاهان گلخانه‌ای در مقایسه با گیاهان غیرگلخانه‌ای بسیار زیاد است.
در کشتهای گلخانه‌ای امکان مبارزه غیرشیمیایی با آفات و بیماریها ، اقتصادی و امکان پذیرتر است.
با حداقل مصرف آب ، کود و سم حداکثر تولید بدست می‌آید.
اشتغال و در آمد بیشتری برای تولیدکنندگان فراهم می‌شود.
امکان تولید محصولات سالم و مشتری پسند فراهم شده ، ضایعات آن کاهش می‌یابد.
زمینه بسته بندی محصول و عرضه بهداشتی آن در مقایسه با سایر محصولات بیشتر است.
انواع گیاهان گلخانه‌ای
غیر از اغلب گیاهان زینتی و آپارتمانی که فقط در گلخانه‌ها و محیط‌های حفاظت شده قابل پرورش میباشد، تعدادی از محصولات باغی نیز در محیط‌های گلخانه‌ای براحتی پرورش داده می‌شوند که خیار داربستی ، فلفل دلمه‌ای ، گوجه فرنگی ، بادنجان و توت فرنگي از جمله این گیاهان (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%8 6) هستند.
انواع گلخانه
گلخانه شیشه‌ای
این نوع گلخانه‌ها معمولا دارای تاسیسات پیشرفته‌ای هستند. شیشه ، آهن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D9%87%D9%86) و سایر وسایل و محصولات بکار برده شده در این نوع گلخانه در مقایسه با گلخانه پلاستیکی از قیمت و استحکام بیشتری برخوردار است. سیستم آبیاری ، نوع تغذیه ، نور (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D9%88%D8%B1) ، گاز کربنیک ، رطوبت به صورت تمام اتوماتیک یا خودکار و با استفاده از کامپیوتر انجام می‌پذیرد.
گلخانه پلاستیکی
اسکلت ساختمان این گلخانه‌ها بیشتر از لوله‌های گالوانیزه و یا میلگرد تشکیل شده و روی آنها با پلاستیکهای مخصوصی پوشانده می‌شود. عمر این پلاستیکها حداکثر 5 سال است. این گلخانه‌ها به صورت تونل‌های پلاستیکی تک واحدی ، مرکب ، با سقف شیروانی یا نیم دایره‌ای ساخته می‌شوند.
انواع بسترهای کشت گلخانه‌ای
کشت هیدروپونیک
در این نوع کشت برای پرورش گیاهان ، خاک استفاده نمی‌شود بلکه برای استقرار ریشه از پرلیت (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%D8%B1%D9%84%DB%8C%D8%AA) یا از بسترهایی حاوی بسترهای پشم سنگ استفاده می‌شود. معمولا پس از استقرار بوته‌ها در بستر ، بلافاصله آبیاری و تغذیه کامل گیاه با استفاده از قطره چکانهای مخصوص که در کنار هر گیاه در نظر گرفته شده انجام می‌گیرد.
کشت هیدروپونیک یا آبکشت مطلق
در این نوع کشت معمولا کلیه کودهای مورد نیاز گیاه را به آب مقطر (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D8%A8+%D9%85%D9%82%D8%B7%D8% B1) اضافه نموده در منبعی که دارای یک پمپ آب و چندین لوله متناسب با وسعت گلخانه است وارد می‌نمایند. گیاهان در سوراخهای در نظر گرفته شده ، لوله‌های آب مستقر شده ، بطوری که ریشه این گیاهان کاملا در داخل آب قرار گرفته ، با جریان یکنواخت آب در داخل لوله‌ها مواد مورد نیاز گیاه را جذب می‌نمایند.
کشت در بستر خاک
خاک مورد استفاده در گلخانه‌ها باید دارای بافتی سبک ، هوموس‌دار و نفوذپذیر باشد. در صورت سنگین بودن بافت خاک (خاک رسی) باید با اضافه کردن مقداری شن به همراه مقداری کود حیوانی پوسیده خاک را اصلاح کرد.
!تنظیم دمای گلخانه و ارتباطش با میزان نور و رطوبت نسبی
گیاهان گلخانه‌ای در دمای بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد بالاترین عملکرد را دارند. و درجه حرارت مورد نیاز در شب بطور متوسط 4 ، 5 درجه کمتر از روز است. در درجه حرارت معمولی چون فعالیت گیاه به حداکثر می‌رسد بنابراین به نور بیشتری هم برای انجام فتوسنتز (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%A A%D8%B2) نیاز دارد. رطوبت نسبی مورد نیاز در گلخانه بین 70 تا 80 درصد است.
تامین گاز کربنیک مورد نیاز گلخانه
برای تامین این گاز یا باید در روز تهویه کامل صورت گیرد و یا از کپسول‌های گاز کربنیک استفاده شود. در گلخانه‌های کوچک از چراغها و یا والرهای نفتی هم می‌توان برای رفع نیاز گلخانه‌ها استفاده کرد به شرطی که شعله آنها کاملا آبی باشد تا از تولید گازهای سمی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8 C+%D8%B3%D9%85%DB%8C) دیگر جلوگیری شود.