Engineer Airospace
20th July 2014, 10:49 AM
امروزه ماهواره ها به عنوان یکی از رسانه ها و ابزارهای اصلی انتقال و گسترش ارزشهای فرهنگی و اجتماعی ، در رفتار دانشجویان و تغییر رفتار اجتماعی آنان دارای نقش مهمی است .پژوهشگر در این تحقیق کوشیده است تا به بررسی نقش ماهواره به طور خاص به عنوان یکی از رسانه جهانی ، پر نفوذ و پر مخاطب ، در شکل دادن به رفتارهای اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک و به ویژه در گرایش آنها به مد ، بپردازد .برای انجام این پژوهش از روش پیمایشی (Survey) استفاده شده است .نمونه این تحقیق از دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک که از ماهواره استفاده کرده اند و به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند .ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات در این تحقیق ، پرسشنامه است .از طریق تجزیه و تحلیل داده های آماری و توصیف و نیز استنباط داده ها با استفاده از آزمونهای آماری کای اسکوئر و دی سامرز، نتایج مورد بررسی قرار گرفته است.واژگان کلیدی :مد ، مدگرایی، رفتار، رفتار اجتماعی، دانشجویان، تاثیر پذیری از ماهوارهمقدمه مدگرایی و گرایش به فرهنگ غرب یکی از حربه های دشمنان اسلام و انسانیت می باشد که در عصر حاضر و در کشورهای جمهوری اسلامی ایران نمود چشمگیری پیدا کرده است . استکبار جهانی برای نفوذ و تسلط بر هر کشوری سعی دارد فکر و ذهن جوانان آن جامعه را از درون گرفتا پوکی و بی محتوایی سازد و بدین طریق امکان هر نوع ترقی و پیشرفتی را از آنها سلب نمایند . لذا برای تحقق این هدف شوم خود با بهره گیری از کلیه ابزارها و روشها سعی در گسترش فرهنگ غرب بین جوانان و نوجوانان را دارند .اولین گام استعمار در جهت رسوخ فرهنگی جلب توجه مردم و خصوصا ً قشر جوان به پیروی از ظواهر و پوششهای متنوع و زود گذر می باشد چرا که از این راه قادرند به اهداف فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی خود دست یابند و باعث بی هویت کردن فرهنگ آنها شدند . در این راه از رسانه های گروهی بعنوان ابزاری موثر در رسیدن به اهدافشان استفاده می کنند و این معمولا ً به ایجاد انحرافات در بین جوانان می شود .
برای جلوگیری از این امر بایستی با ارائه الگوهای تربیتی با خصوصیات عاطفی و روانی ، جوانان را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داده و نیروهای بالقوه جوانان را در جهت برنامه های جذاب آموزشی ، تفریحی ، پرورشی هدایت کرد .تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی زمینه ها و علل پیدایش مدگرایی در بین دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک پرداخته و علاوه بر زمینه تاریخی این گرایش به بررسی نیاز های آنان پرداخته و الگوهای مورد تقلید آنها را مورد بررسی قرار دهد و تضادهای موجود میان خانواده و دانشگاه را بررسی کند . برای تحقق این هدف ابتدا بایستی زمینه های تاریخی و فرهنگی تضادهای موجود میان خانواده و دانشگاه را بررسی نماید . برای تحقق این هدف ابتدا بایستی زمینه های تاریخی و فرهنگی پرداخت چرا که از دیر باز مسئله هجوم فرهنگی بیگانگان ( از هر طریق به ویژه وسایل ارتباط جمعی چون ماهواره ) در کشور بچشم می خورد . این بحث به طور جدی در برخورد فرهنگی مثل جهان سوم به علت مشاهده رشد و توسعه اقتصادی در تکنولوژی به نوعی خود باختگی و حقارت دچار شدند و از این رو سعی دارند این کمبود را از طریق همانند ساختن فرهنگ با فرهنگ مبتذل آنها جبران کنند . معمولا ً این گام استعمار در جهت رسوخ فرهنگ جلب توجه مردم و مخصوصا ً قشر جوان به پیروی از ظواهر و پوششهای متنوع فروگذر می باشد . چرا که از این راه قادرند به اهداف فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی خود دست یابند و باعث بی هویت کردن فرهنگ آنها شوند و در این راه از رسانه های گروهی به عنوان ابزاری موثر در رسیدن به اهدافشان استفاده می کنند و این معمولا ً منجر به ایجاد یکسری انحرافات در میان جوانان می شود .برای این امر بایستی با ارائه الگوهای مثبت فرهنگی جوانان را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داد .در کل در این تحقیق سعی بر آن است که ضمن بررسی علل گرایش دانشجویان به مدگرایی تاثیر برنامه های ماهواره در گرایش به مدگرایی را نیز مورد بررسی قرار می دهد چرا که گرایش دانشجویان به فرهنگ غرب و مدگرایی موجب احساس بی هویتی در آنان شده و آنها را از فرهنگ خودی بیگانه می کند .یکی از ارگان پیشرفت علوم در جامعه امروزی ما تحقیق و پژوهش است و تمام پیشرفتها در دنیای اطلاعات و تکنولوژی امروز در سایه پژوهش و آزمایشات علمی و تحقیقی صورت می پذیرد در این زمینه تعیین نمودن جایگاه رسانه های جهانی چون ماهواره اثرات مثبت و تخریبی این رسانه ها بر روی جوانان علی الخصوص اثر و بار منفی این رسانه در گرایش دانشجویان به مدگرایی مساله ای است که در خور و شایسته بررسی و تحقیق است . چراکه دانشجویان نقش اساسی در جامعه اسلامی دارند که با ایفای نقش مثبت در جامعه رشد و شکوفایی جامعه را سبب می شوند . بسیاری از اندیشمندان و محققان بر این باورند که اگر مد در جامعه نقش منفی داشته باشد و مردم به مد از این دیدگاه گرایش ارزشهای معنوی را شاهد خواهیم بود . از این رو توجه به این مسئله فرهنگی و راههای شناخت و رفع مشکل آن یکی از بزرگترین دغدغه های مسئولین کشور است . در کشورایران دانشجویان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و از این رو توجه به مسائلی که می تواند زمینه ساز انحراف شخصیتی آنان گردد و می تواند آغازگر انقلابی بزرگ در کشور باشد .از زمان ورود تکنولوژی رسانه ها در ایران به علت عدم هماهنگی میان ورود این تکنولوژی و وضعیت طبقاتی و فرهنگی در جامعه ما ایران ، همواره با ورود این رسانه به کشور آماج تبلیغات ضد ارزشی و معنوی قرار گرفت . یکی از انواع رسانه در کشور ، ماهواره بود که با ورود به ایران مخصوصا ً در سالهای اخیر عامل تخریب شخصیت و هویت مردم کشور علی الخصوص جوانان و دانشجویان ما شده است .هر جامعه ای برای حفظ موجودیت و هویت خود ارزشها و هنجارهایی را دارد که اگر این هنجارها دستخوش تخریب قرار گیرند جامعه نیز آرام آرام استقلال خود را نیز از دست می دهد و خود باخته و فریفته غرب می گردد . وابستگی فرهنگی در کشور مخصوصا ً در دوره قبل از انقلاب عامل وابستگی کلی ما به خارج بوده است و در نهایت عدم استقلال در کشور را به وجود آورده است . یکی از بزرگترین دامهای استکبار جهانی هویت زدایی و از خود باختگی ملل جهان سوم مخصوصا ً ایران بوده است .جهان خواران و مستکبران جهانی چون آمریکا برای سلطه بر کشورهای جهان سوم راهی جز حمله به فرهنگ آنان نداشتند ، چون بعد از جنگ جهانی اول و دوم و ادامه جنگ سرد دیگر هجوم نظامی نتوانست حربه ای مفید قرار گردد .آنچه در این تحقیق پیش روست عامل ماهواره در گرایش به مدگرایی است . ماهواره بزرگترین شبکه های جهانی هستند که در تبلیغ و ترویج فرهنگ غرب در ایران نقش مهمی را بازی می کنند . ماهواره با تبلیغات گسترده و زمینه های مختلف چون طرز لباس پوشیدن و نوع لباسها و نوع آرایش و لوازم مصرفی در منزل بر اساس الگوهای ارزشی در جوامع خود ، عامل ترویج فرهنگ بیگانه در کشور عامل دیگری در حمله به ارزشهای معنوی و هنجارهای جا افتاده در کشور هستند. مدگرایی یکی از بزرگترین معضلاتی است که نتیجه گسترش فرهنگ استفاده از رسانه های غربی چون ماهواره است .مدگرایی عبارتند از تلاش برای تقلید در نحوه آراستن ، رفتار ، سخن گفتن فردی ، تشبیه از وضعیت ظاهری فردی می باشد . مردم کشورمان نیز بعد از ورود ماهواره به ایران و تحت تاثیر تبلیغات گسترده گرفتار مدگرایی شدند و بسیاری از ارزشها را زیر پا نهادند . آنچه به عنوان مدگرایی در بین دانشجویان رخنه کرده و شاهد آن هستیم یاد آور گذشته ایران در دوره قبل از انقلاب است اگر مسئولان کشور به فکر اقدامات مهم در جلوگیری از این پدیده نباشند به بزرگترین معضل تبدیل خواهد شد که در نهایت انقلاب را به ورطه نابودی خواهد کشاند.از برنامه های یک رسانه می توان ابزار مناسب در راستای تهذیب و تربیت اخلاق عمومی و حتی اصلاح نابسامانی های گوناگون بهره گرفت . متأسفانه در کشور ما از این دسته خلاقیت ها بهره گرفته نمی شود و ماهواره تنها ابزاری برای تبلیغات منفی غرب علیه مسلمانان شده است . این معضل می تواند بر سایر جنبه های زندگی ما تاثیر بگذارد و حتی دین و مذهب را خدشه دار نماید . ایران بایستی با یک برنامه ریزی عظیم فرهنگی بپردازد تا ریشه های مد امروزی را از ریشه برکند . ایران بایستی به فکر گسترش مرزهای فکری و فرهنگی خود در آن سوی دنیا باشد و فرهنگ اصیل چند هزار ساله خود را در دنیا به نمایش بگذارد و هیچگاه اسیر تبلیغات غرب نگردد و ماهواره را تنها برای مرز بندی افکار غرب به کار بست تا موضع آنان نسبت به ما مشخص گردد و مسئولین ما با این آگاهی از این مواضع ، به حفظ استقلال و هویت ایرانی کمک می کند .پس بایستی با ارائه الگوهای مثبت فرهنگی جوانان دانشجو را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داده و نیروهای بالقوه در آنان را به جهت برنامه های جذاب آموزشی و تفریحی و پرورشی هدایت کرد . در کل این تحقیق سعی بر آن است که ضمن بررسی علل گرایش دانشجویان به مدگرایی تاثیر برنامه های ماهواره در گرایش به مدگرایی را نیز مورد بررسی قرار دهیم چرا که گرایش دانشجویان به فرهنگ غرب و مدگرایی موجب احساس بی هویتی در آنها شده و آنان را از فرهنگ خودی بیگانه می کند .در این تحقیق سعی بر آن است تا تأثیر ماهواره بر دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اراک را مورد بررسی قرار دهیم تا حدودی مشخص شود که آیا ماهواره باعث مدگرایی و تغییر رفتار اجتماعی در بین دانشجویان خواهد شد یا خیر.اما مد و مدگرایی از جمله پدیده های اجتماعی است که به طور آشکار در صحنه اجتماعی ، رخ می نماید و بخشی از فرهنگ را تشکیل می دهد . این پدیده از ابعاد پنهان فرهنگی تاثیر پذیرفته و متقابلا ً بر بسیاری از جنبه های زندگی تاثیر می گذراد . مد، موثر و متاثر از احساسات مخاطبان است ولیکن منطق و خرد اجتماعی را به چالش می کشاند . برای تبیین مدگرایی عوامل زیادی از جمله عوامل فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی وجود دارند که پرداختن به تمامی این عوامل مجال زیادی را می طلبد ، بنابراین در این تحقیق تنها به بررسی نقش رسانه (ماهواره ) در فرایند مدگرایی دانشجویان پرداخته ایم .برای شناخت رفتار دانشجویان به ویژه شناخت میزان گرایش آنها به مدهای ارائه شده از ماهواره ها ، نیاز به انجام پژوهش در این زمینه برای جلوگیری از بروز پیامدهای منفی در بین این قشر عظیم جامعه وجود دارد.همچنین با توجه به جوان بودن جمعیت کشور و ضرورت مطالعه و تحقیق در ارتباط با نیمی از پیکره اجتماعی ، نتایج این تحقیق میتواند پاسخ لازم را برای یک مشکل فرهنگی و اجتماعی فراهم نماید .پژوهشگر در این تحقیق سعی داشته است که با طرح ده فرضیه مرتبط با موضوع ماهواره و مدگرایی و آزمون آنها ، به بررسی رابطه استفاده دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک از برنامه های ماهواره و تغییر در رفتار اجتماعی آنها پرداخته و به ویژه گرایش آنها را به مدهای ارائه شده از برنامه های ماهواره مورد بررسی قرار دهد . این پژوهش از نوع کاربردی است ؛ چرا که پژوهشگر با انجام این پژوهش که بر بنیاد تجزیه و تحلیل چند سوال درباره چگونگی روابط بین تعدادی متغیر بنا شده است ، بر آن است که افکار و عقاید ذهنی را در برابر واقعیات عینی آزمایش کند .برای انجام این پژوهش ، پژوهشگر از روش زمینه یابی ( پیمایش ) استفاده کرد . زیرا پژوهش زمینه یابی در علوم اجتماعی به منظور مطالعه شرایط موجود در رابطه با پدیده هیا اجتماعی به کار برده می شود .تحلیل زمینه یابی به منظور کشف داده ها یا اطلاعاتی بکار برده می شود که از طریق آنها ، می توان روابط بین متغیرها را مورد بحث و بررسی قرار داد . با توجه به موضوع تحقیق حاضر که به بررسی نقش برنامه های ماهواره در رفتار اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ( با تکیه بر مد ) می پردازد ، از طرح تحقیق توصیفی از نوع زمینه یابی ( پیمایشی ) استفاده به عمل آمده است.در این تحقیق با توجه به اهداف ، دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک را به عنوان جامعه آماری این تحقیق انتخاب کردیم تا نقش ماهواره را در رفتارهای اجتماعی آنها بویژه گرایش آنها از برنامه های ماهواره را انتخاب مد ، مورد پیمایش و بررسی قرار دهیم .ابزار اصلی انجام این تحقیق پرسشنامه بود ، لذا برای آگاهی از تاثیر ماهواره در تغییر رفتار اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ، از مطالعه کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه استفاده شد که اطلاعات و محتویات این پرسشنامه از درون مبانی نظری و چهار چوب اصلی تحقیق اخذ شده است . ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه کتب و ماخذ ، اطلاعات اولیه کلی جمع آوری شد و سپس با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه موارد خاص مورد بررسی قرار گرفت .جامعه آماری این تحقیق را نیز دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک که بیننده برنامه های ماهواره ای بودند ، در نظر گرفته ایم و نمونه مورد نظر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند.پس از مشخص شدن نمونه و روش نمونه گیری به کلاسهایی که آزمودنیها در آنجا سکونت داشتند ، مراجعه گردید و پرسشنامه توسط محقق به آزمودنیها ارائه و توضیحات لازم جهت پر کردن پرسشنامه داده شد و پس از تکمیل جمع آوری گردید.طرح مسألهدر کشورایران دانشجویان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و از این رو توجه به مسائلی که می تواند زمینه ساز انحراف شخصیتی آنان گردد و می تواند آغازگر انقلابی بزرگ در کشور باشد .از زمان ورود تکنولوژی رسانه ها در ایران به علت عدم هماهنگی میان ورود این تکنولوژی و وضعیت طبقاتی و فرهنگی در جامعه ما ایران ، همواره با ورود این رسانه به کشور آماج تبلیغات ضد ارزشی و معنوی قرار گرفت . یکی از انواع رسانه در کشور ، ماهواره بود که با ورود به ایران مخصوصا ً در سالهای اخیر عامل تخریب شخصیت و هویت مردم کشور علی الخصوص جوانان و دانشجویان ما شده است .این قشر را نمیشود نادیده گرفت و لازم است مسائل و مشکلات این گروه بررسی شود و راهحلهایی ارائه گردد.گرایش امروزین دانشجویان به پدیده مد و گرایش روز افزون آنها به رسانه ها و از جمله ماهواره ها و قالب هایی که ماهواره به عنوان مد به آنها عرضه می کند ، از جمله مسائلی است که امروزه در این حوزه های مختلف علمی قابل تامل و بررسی است .بنابراین ، مساله اصلی این تحقیق عبارت است از اینکه برنامه های ماهواره ها چه نقشی در شکل دادن به رفتارهای اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک و به ویژه در گرایش آنها به مدهای ارائه شده از ماهواره دارند ؟ و آیا اصولا ً دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ، دیدگاه غالب خود را در انتخاب مد ، از ماهواره اخذ می کند ؟به عبارت دیگر ماهواره ها چه فرایندی را در تضعیف و یا تقویت گرایش دانشجویان به مد دارند ؟هر جامعه ای برای حفظ موجودیت و هویت خود ارزشها و هنجارهایی را دارد که اگر این هنجارها دستخوش تخریب قرار گیرند جامعه نیز آرام آرام استقلال خود را نیز از دست می دهد و خود باخته و فریفته غرب می گردد . وابستگی فرهنگی در کشور مخصوصا ً در دوره قبل از انقلاب عامل وابستگی کلی ما به خارج بوده است و در نهایت عدم استقلال در کشور را به وجود آورده است . یکی از بزرگترین دامهای استکبار جهانی هویت زدایی و از خود باختگی ملل جهان سوم مخصوصا ً ایران بوده است .جهان خواران و مستکبران جهانی چون آمریکا برای سلطه بر کشورهای جهان سوم راهی جز حمله به فرهنگ آنان نداشتند ، چون بعد از جنگ جهانی اول و دوم و ادامه جنگ سرد دیگر هجوم نظامی نتوانست حربه ای مفید قرار گردد . مسائل و مشکلات جوانان در جوامع و فرهنگهای گوناگون متفاوت است. مشکلات این گروه، گاهی چون حلقههای زنجیر، به هم پیوسته میشوند و هر یک به دیگری ختم میگردد. انباشته شدن مشکلات، خطری است که جوانان را تهدید میکند و برای آنها مسألهساز میشود و اگر به موقع به آنها توجه نشود و مشکل برطرف نگردد سبب بسیاری از انحرافات فردی و اجتماعی و حتی بزهکاری آنان میگردد. جوانان براساس نیازهای خود در ارتباط با شرایط محیطی، وظایف و مسئولیتهایی را بر عهده میگیرند. پیوندهایی را با خود و دنیای پیرامون خود برقرار مینمایند و براین اساس به تعادلی نسبی دست مییابند اگر اوضاع و احوال و شرایطی ایجاد شود که این تعادل را بر هم بزند وسایل اضطراب و نگرانی را فراهم میآورد. اما چگونگی شکلگیری نیازهای آنان امری اجتماعی است و به دلیل تأثیر وسایل ارتباط اجتماعی نوین، جوانان تمایلات و داعیههایی دارند که نسلهای گذشته نمیتوانستند داشته باشند. حال آنکه جریان جامعهپذیری جوانان، برای برآوردن تمایلات و داعیههای آنان کفایت نمیکند در اینجاست که نوعی خصومت یا عناد نسبت به جامعه پیدا میشود. که بیشک در سالهای اینده توسعه بیشتری خواهد یافت. به عقیده متخصصان حالت و رفتار اجتماعی جوانان، در هر جامعهای، نوعی معیار شناخت تعادل آن جامعه است. اگر بین خواستهها و امیال و ایدهآلپرستی جوانان و واقعیتهای اجتماعی چنین تعادلی بوجود نیاید جامعه ناظر برخوردها و واکنشهای شدیدی میشود. که در اصطلاح به «عصیان نسل جوان» شهرت یافته است. و در این حالت که جوانان، عکسالعملهای خود را در برابر ارزشهای جامعه از طریق مدگرایی افراطی و مذموم، طرز لباس پوشیدن و بیاعتنائی به ارزشهای عادی جامعه نشان میدهند. جستجوی تازگی، به درجات مختلف نزد هر جوان وجود دارد و گواه نیاز وی به شکستن قالبهای موجود، فاصله گرفتن از موجودی که پیش از آن بوده و از آن پس میخواهد نباشد و نیاز، به فاصله گرفتن از محیط و والدین است. نوجویی و نیاز به نو شدن که "دبس" آن را یکی از مظاهر اساسی بحران بلوغ میداند به اشکال گوناگون بروز میکند. در شیوه لباس پوشیدن، در طرز رفتار، در استعمال لغات و اصطلاحات مخصوص، در خط، در افکار و... جوان، خود را متفاوت از آنچه بوده حس میکند و همچنین خواهان آن است که متفاوت از آنچه بوده حس میکند و همچنین خواهان آن است که متفاوت از دیگران یعنی بزرگسالان باشد، نوجویی در آرایش ظاهری، خصوصیت مشترک دختران و پسران است و تمایل آنان را به فاصله گرفتن از قالبهای موجود میرساند. اما ذکر این نکته ضروری است که این نوجویی و نوخواهی، مانند بسیاری از مسائل عصر ما، مسئلهای گروهی شده است. گروهی خاص یا یک طبقه از اجتماع. از آن گذشته در این نوجوییهای گروهی نیز ویژگیهای کوچک یا شیوههای شخصی را میتوان دید (مانند ی نوع بیقیدی در طرز لباس پوشیدن) که نمودار تمایل نوجوان به مشخص کردن خود است، نوجویی در آرایش ظاهری، تنها از نیاز به اثبات وجود و مشخص کردن خود ناشی نمیشود، بلکه در عین حال گویای مطلب دیگری نیز است. نوجویی و نوخواهی در خط و زبان نیز دیده میشود، هر نسل جوانی واژهها و اصطلاحات خاص خود را دارد که در عین حال از محیطی به محیط دیگر و از طبقهای به طبقهای دیگر متفاوتند. در یک تحلیل روانشناختی میتوان گفت، خودنمایی (خودآرائی)، یک واکنش ناخودآگاهانه و غریزی است که در خدمت و مرتبط با جفتیابی میباشد، و همراه با تحولات بلوغ ظاهر میگردد. و در هر دو جنس به نحو کم و بیش متفاوت دیده میشود. همه جوامع برای خود اصول و موازینی دارند که اگر رعایت نشوند نا به هنجاری به وجود میآید، «مُدگرایی» که در اصل بر اثر نفوذ عناصر فرهنگی ممالک غربی پدید میآید، از عواملی است که میتواند زینه نابهنجاری را در جوامعی مثل کشور ما فراهم سازد. «مُدگرایی» میتواند به صورتهای مختلف ظاهر شود، آرایش ظاهر به شکلی خاص، استفاده از لباسهای رنگارنگ، استفاده از وسایل گران قیمت و... از جمله مسائلی که در روابط اجتماعی حائز اهمیت است «مسأله زیبایی افراد» است. از آنجا که زیبایی کمیاب است و ارزشمند، برخی از افراد با استفاده از امکانات در دسترس، در حد وسیع سعی میکنند خود را زیبا نمایند؛ مثلاً ازرنگ مو برای بلوند کردن موها و از لنز برای تغییر رنگ چشمها استفاده میکنند و آنان که تمکن مالی بیشتری دارند به جراحی پلاستیک متوسل میشوند (لقمانی، 1378، ص15). از اینرو لباسهای رنگارنگ میتواند برای زیبا بودن و زیبا شدن مورد استفاده واقع شود و اینگونه است که اندکی پس از آنکه یک «مُد» لباس یا سبک آرایش مو در اروپا یا آمریکا پدیدار میشود، آن «مد» در داخل کشور اقتباس میشود تا در اختیار افراد «مدپسند» قرار بگیرد. «مُدگرایی» در مردان به معنی عادت کردن به شیکپوشی و خوشپوشی است که اگر به صورت عادت در آید انسان را پایبند ظاهر میسازد
برای جلوگیری از این امر بایستی با ارائه الگوهای تربیتی با خصوصیات عاطفی و روانی ، جوانان را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داده و نیروهای بالقوه جوانان را در جهت برنامه های جذاب آموزشی ، تفریحی ، پرورشی هدایت کرد .تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی زمینه ها و علل پیدایش مدگرایی در بین دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک پرداخته و علاوه بر زمینه تاریخی این گرایش به بررسی نیاز های آنان پرداخته و الگوهای مورد تقلید آنها را مورد بررسی قرار دهد و تضادهای موجود میان خانواده و دانشگاه را بررسی کند . برای تحقق این هدف ابتدا بایستی زمینه های تاریخی و فرهنگی تضادهای موجود میان خانواده و دانشگاه را بررسی نماید . برای تحقق این هدف ابتدا بایستی زمینه های تاریخی و فرهنگی پرداخت چرا که از دیر باز مسئله هجوم فرهنگی بیگانگان ( از هر طریق به ویژه وسایل ارتباط جمعی چون ماهواره ) در کشور بچشم می خورد . این بحث به طور جدی در برخورد فرهنگی مثل جهان سوم به علت مشاهده رشد و توسعه اقتصادی در تکنولوژی به نوعی خود باختگی و حقارت دچار شدند و از این رو سعی دارند این کمبود را از طریق همانند ساختن فرهنگ با فرهنگ مبتذل آنها جبران کنند . معمولا ً این گام استعمار در جهت رسوخ فرهنگ جلب توجه مردم و مخصوصا ً قشر جوان به پیروی از ظواهر و پوششهای متنوع فروگذر می باشد . چرا که از این راه قادرند به اهداف فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی خود دست یابند و باعث بی هویت کردن فرهنگ آنها شوند و در این راه از رسانه های گروهی به عنوان ابزاری موثر در رسیدن به اهدافشان استفاده می کنند و این معمولا ً منجر به ایجاد یکسری انحرافات در میان جوانان می شود .برای این امر بایستی با ارائه الگوهای مثبت فرهنگی جوانان را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داد .در کل در این تحقیق سعی بر آن است که ضمن بررسی علل گرایش دانشجویان به مدگرایی تاثیر برنامه های ماهواره در گرایش به مدگرایی را نیز مورد بررسی قرار می دهد چرا که گرایش دانشجویان به فرهنگ غرب و مدگرایی موجب احساس بی هویتی در آنان شده و آنها را از فرهنگ خودی بیگانه می کند .یکی از ارگان پیشرفت علوم در جامعه امروزی ما تحقیق و پژوهش است و تمام پیشرفتها در دنیای اطلاعات و تکنولوژی امروز در سایه پژوهش و آزمایشات علمی و تحقیقی صورت می پذیرد در این زمینه تعیین نمودن جایگاه رسانه های جهانی چون ماهواره اثرات مثبت و تخریبی این رسانه ها بر روی جوانان علی الخصوص اثر و بار منفی این رسانه در گرایش دانشجویان به مدگرایی مساله ای است که در خور و شایسته بررسی و تحقیق است . چراکه دانشجویان نقش اساسی در جامعه اسلامی دارند که با ایفای نقش مثبت در جامعه رشد و شکوفایی جامعه را سبب می شوند . بسیاری از اندیشمندان و محققان بر این باورند که اگر مد در جامعه نقش منفی داشته باشد و مردم به مد از این دیدگاه گرایش ارزشهای معنوی را شاهد خواهیم بود . از این رو توجه به این مسئله فرهنگی و راههای شناخت و رفع مشکل آن یکی از بزرگترین دغدغه های مسئولین کشور است . در کشورایران دانشجویان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و از این رو توجه به مسائلی که می تواند زمینه ساز انحراف شخصیتی آنان گردد و می تواند آغازگر انقلابی بزرگ در کشور باشد .از زمان ورود تکنولوژی رسانه ها در ایران به علت عدم هماهنگی میان ورود این تکنولوژی و وضعیت طبقاتی و فرهنگی در جامعه ما ایران ، همواره با ورود این رسانه به کشور آماج تبلیغات ضد ارزشی و معنوی قرار گرفت . یکی از انواع رسانه در کشور ، ماهواره بود که با ورود به ایران مخصوصا ً در سالهای اخیر عامل تخریب شخصیت و هویت مردم کشور علی الخصوص جوانان و دانشجویان ما شده است .هر جامعه ای برای حفظ موجودیت و هویت خود ارزشها و هنجارهایی را دارد که اگر این هنجارها دستخوش تخریب قرار گیرند جامعه نیز آرام آرام استقلال خود را نیز از دست می دهد و خود باخته و فریفته غرب می گردد . وابستگی فرهنگی در کشور مخصوصا ً در دوره قبل از انقلاب عامل وابستگی کلی ما به خارج بوده است و در نهایت عدم استقلال در کشور را به وجود آورده است . یکی از بزرگترین دامهای استکبار جهانی هویت زدایی و از خود باختگی ملل جهان سوم مخصوصا ً ایران بوده است .جهان خواران و مستکبران جهانی چون آمریکا برای سلطه بر کشورهای جهان سوم راهی جز حمله به فرهنگ آنان نداشتند ، چون بعد از جنگ جهانی اول و دوم و ادامه جنگ سرد دیگر هجوم نظامی نتوانست حربه ای مفید قرار گردد .آنچه در این تحقیق پیش روست عامل ماهواره در گرایش به مدگرایی است . ماهواره بزرگترین شبکه های جهانی هستند که در تبلیغ و ترویج فرهنگ غرب در ایران نقش مهمی را بازی می کنند . ماهواره با تبلیغات گسترده و زمینه های مختلف چون طرز لباس پوشیدن و نوع لباسها و نوع آرایش و لوازم مصرفی در منزل بر اساس الگوهای ارزشی در جوامع خود ، عامل ترویج فرهنگ بیگانه در کشور عامل دیگری در حمله به ارزشهای معنوی و هنجارهای جا افتاده در کشور هستند. مدگرایی یکی از بزرگترین معضلاتی است که نتیجه گسترش فرهنگ استفاده از رسانه های غربی چون ماهواره است .مدگرایی عبارتند از تلاش برای تقلید در نحوه آراستن ، رفتار ، سخن گفتن فردی ، تشبیه از وضعیت ظاهری فردی می باشد . مردم کشورمان نیز بعد از ورود ماهواره به ایران و تحت تاثیر تبلیغات گسترده گرفتار مدگرایی شدند و بسیاری از ارزشها را زیر پا نهادند . آنچه به عنوان مدگرایی در بین دانشجویان رخنه کرده و شاهد آن هستیم یاد آور گذشته ایران در دوره قبل از انقلاب است اگر مسئولان کشور به فکر اقدامات مهم در جلوگیری از این پدیده نباشند به بزرگترین معضل تبدیل خواهد شد که در نهایت انقلاب را به ورطه نابودی خواهد کشاند.از برنامه های یک رسانه می توان ابزار مناسب در راستای تهذیب و تربیت اخلاق عمومی و حتی اصلاح نابسامانی های گوناگون بهره گرفت . متأسفانه در کشور ما از این دسته خلاقیت ها بهره گرفته نمی شود و ماهواره تنها ابزاری برای تبلیغات منفی غرب علیه مسلمانان شده است . این معضل می تواند بر سایر جنبه های زندگی ما تاثیر بگذارد و حتی دین و مذهب را خدشه دار نماید . ایران بایستی با یک برنامه ریزی عظیم فرهنگی بپردازد تا ریشه های مد امروزی را از ریشه برکند . ایران بایستی به فکر گسترش مرزهای فکری و فرهنگی خود در آن سوی دنیا باشد و فرهنگ اصیل چند هزار ساله خود را در دنیا به نمایش بگذارد و هیچگاه اسیر تبلیغات غرب نگردد و ماهواره را تنها برای مرز بندی افکار غرب به کار بست تا موضع آنان نسبت به ما مشخص گردد و مسئولین ما با این آگاهی از این مواضع ، به حفظ استقلال و هویت ایرانی کمک می کند .پس بایستی با ارائه الگوهای مثبت فرهنگی جوانان دانشجو را به سمت فرهنگ اصیل خود سوق داده و نیروهای بالقوه در آنان را به جهت برنامه های جذاب آموزشی و تفریحی و پرورشی هدایت کرد . در کل این تحقیق سعی بر آن است که ضمن بررسی علل گرایش دانشجویان به مدگرایی تاثیر برنامه های ماهواره در گرایش به مدگرایی را نیز مورد بررسی قرار دهیم چرا که گرایش دانشجویان به فرهنگ غرب و مدگرایی موجب احساس بی هویتی در آنها شده و آنان را از فرهنگ خودی بیگانه می کند .در این تحقیق سعی بر آن است تا تأثیر ماهواره بر دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اراک را مورد بررسی قرار دهیم تا حدودی مشخص شود که آیا ماهواره باعث مدگرایی و تغییر رفتار اجتماعی در بین دانشجویان خواهد شد یا خیر.اما مد و مدگرایی از جمله پدیده های اجتماعی است که به طور آشکار در صحنه اجتماعی ، رخ می نماید و بخشی از فرهنگ را تشکیل می دهد . این پدیده از ابعاد پنهان فرهنگی تاثیر پذیرفته و متقابلا ً بر بسیاری از جنبه های زندگی تاثیر می گذراد . مد، موثر و متاثر از احساسات مخاطبان است ولیکن منطق و خرد اجتماعی را به چالش می کشاند . برای تبیین مدگرایی عوامل زیادی از جمله عوامل فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی وجود دارند که پرداختن به تمامی این عوامل مجال زیادی را می طلبد ، بنابراین در این تحقیق تنها به بررسی نقش رسانه (ماهواره ) در فرایند مدگرایی دانشجویان پرداخته ایم .برای شناخت رفتار دانشجویان به ویژه شناخت میزان گرایش آنها به مدهای ارائه شده از ماهواره ها ، نیاز به انجام پژوهش در این زمینه برای جلوگیری از بروز پیامدهای منفی در بین این قشر عظیم جامعه وجود دارد.همچنین با توجه به جوان بودن جمعیت کشور و ضرورت مطالعه و تحقیق در ارتباط با نیمی از پیکره اجتماعی ، نتایج این تحقیق میتواند پاسخ لازم را برای یک مشکل فرهنگی و اجتماعی فراهم نماید .پژوهشگر در این تحقیق سعی داشته است که با طرح ده فرضیه مرتبط با موضوع ماهواره و مدگرایی و آزمون آنها ، به بررسی رابطه استفاده دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک از برنامه های ماهواره و تغییر در رفتار اجتماعی آنها پرداخته و به ویژه گرایش آنها را به مدهای ارائه شده از برنامه های ماهواره مورد بررسی قرار دهد . این پژوهش از نوع کاربردی است ؛ چرا که پژوهشگر با انجام این پژوهش که بر بنیاد تجزیه و تحلیل چند سوال درباره چگونگی روابط بین تعدادی متغیر بنا شده است ، بر آن است که افکار و عقاید ذهنی را در برابر واقعیات عینی آزمایش کند .برای انجام این پژوهش ، پژوهشگر از روش زمینه یابی ( پیمایش ) استفاده کرد . زیرا پژوهش زمینه یابی در علوم اجتماعی به منظور مطالعه شرایط موجود در رابطه با پدیده هیا اجتماعی به کار برده می شود .تحلیل زمینه یابی به منظور کشف داده ها یا اطلاعاتی بکار برده می شود که از طریق آنها ، می توان روابط بین متغیرها را مورد بحث و بررسی قرار داد . با توجه به موضوع تحقیق حاضر که به بررسی نقش برنامه های ماهواره در رفتار اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ( با تکیه بر مد ) می پردازد ، از طرح تحقیق توصیفی از نوع زمینه یابی ( پیمایشی ) استفاده به عمل آمده است.در این تحقیق با توجه به اهداف ، دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک را به عنوان جامعه آماری این تحقیق انتخاب کردیم تا نقش ماهواره را در رفتارهای اجتماعی آنها بویژه گرایش آنها از برنامه های ماهواره را انتخاب مد ، مورد پیمایش و بررسی قرار دهیم .ابزار اصلی انجام این تحقیق پرسشنامه بود ، لذا برای آگاهی از تاثیر ماهواره در تغییر رفتار اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ، از مطالعه کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه استفاده شد که اطلاعات و محتویات این پرسشنامه از درون مبانی نظری و چهار چوب اصلی تحقیق اخذ شده است . ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه کتب و ماخذ ، اطلاعات اولیه کلی جمع آوری شد و سپس با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه موارد خاص مورد بررسی قرار گرفت .جامعه آماری این تحقیق را نیز دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک که بیننده برنامه های ماهواره ای بودند ، در نظر گرفته ایم و نمونه مورد نظر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند.پس از مشخص شدن نمونه و روش نمونه گیری به کلاسهایی که آزمودنیها در آنجا سکونت داشتند ، مراجعه گردید و پرسشنامه توسط محقق به آزمودنیها ارائه و توضیحات لازم جهت پر کردن پرسشنامه داده شد و پس از تکمیل جمع آوری گردید.طرح مسألهدر کشورایران دانشجویان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و از این رو توجه به مسائلی که می تواند زمینه ساز انحراف شخصیتی آنان گردد و می تواند آغازگر انقلابی بزرگ در کشور باشد .از زمان ورود تکنولوژی رسانه ها در ایران به علت عدم هماهنگی میان ورود این تکنولوژی و وضعیت طبقاتی و فرهنگی در جامعه ما ایران ، همواره با ورود این رسانه به کشور آماج تبلیغات ضد ارزشی و معنوی قرار گرفت . یکی از انواع رسانه در کشور ، ماهواره بود که با ورود به ایران مخصوصا ً در سالهای اخیر عامل تخریب شخصیت و هویت مردم کشور علی الخصوص جوانان و دانشجویان ما شده است .این قشر را نمیشود نادیده گرفت و لازم است مسائل و مشکلات این گروه بررسی شود و راهحلهایی ارائه گردد.گرایش امروزین دانشجویان به پدیده مد و گرایش روز افزون آنها به رسانه ها و از جمله ماهواره ها و قالب هایی که ماهواره به عنوان مد به آنها عرضه می کند ، از جمله مسائلی است که امروزه در این حوزه های مختلف علمی قابل تامل و بررسی است .بنابراین ، مساله اصلی این تحقیق عبارت است از اینکه برنامه های ماهواره ها چه نقشی در شکل دادن به رفتارهای اجتماعی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک و به ویژه در گرایش آنها به مدهای ارائه شده از ماهواره دارند ؟ و آیا اصولا ً دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد اراک ، دیدگاه غالب خود را در انتخاب مد ، از ماهواره اخذ می کند ؟به عبارت دیگر ماهواره ها چه فرایندی را در تضعیف و یا تقویت گرایش دانشجویان به مد دارند ؟هر جامعه ای برای حفظ موجودیت و هویت خود ارزشها و هنجارهایی را دارد که اگر این هنجارها دستخوش تخریب قرار گیرند جامعه نیز آرام آرام استقلال خود را نیز از دست می دهد و خود باخته و فریفته غرب می گردد . وابستگی فرهنگی در کشور مخصوصا ً در دوره قبل از انقلاب عامل وابستگی کلی ما به خارج بوده است و در نهایت عدم استقلال در کشور را به وجود آورده است . یکی از بزرگترین دامهای استکبار جهانی هویت زدایی و از خود باختگی ملل جهان سوم مخصوصا ً ایران بوده است .جهان خواران و مستکبران جهانی چون آمریکا برای سلطه بر کشورهای جهان سوم راهی جز حمله به فرهنگ آنان نداشتند ، چون بعد از جنگ جهانی اول و دوم و ادامه جنگ سرد دیگر هجوم نظامی نتوانست حربه ای مفید قرار گردد . مسائل و مشکلات جوانان در جوامع و فرهنگهای گوناگون متفاوت است. مشکلات این گروه، گاهی چون حلقههای زنجیر، به هم پیوسته میشوند و هر یک به دیگری ختم میگردد. انباشته شدن مشکلات، خطری است که جوانان را تهدید میکند و برای آنها مسألهساز میشود و اگر به موقع به آنها توجه نشود و مشکل برطرف نگردد سبب بسیاری از انحرافات فردی و اجتماعی و حتی بزهکاری آنان میگردد. جوانان براساس نیازهای خود در ارتباط با شرایط محیطی، وظایف و مسئولیتهایی را بر عهده میگیرند. پیوندهایی را با خود و دنیای پیرامون خود برقرار مینمایند و براین اساس به تعادلی نسبی دست مییابند اگر اوضاع و احوال و شرایطی ایجاد شود که این تعادل را بر هم بزند وسایل اضطراب و نگرانی را فراهم میآورد. اما چگونگی شکلگیری نیازهای آنان امری اجتماعی است و به دلیل تأثیر وسایل ارتباط اجتماعی نوین، جوانان تمایلات و داعیههایی دارند که نسلهای گذشته نمیتوانستند داشته باشند. حال آنکه جریان جامعهپذیری جوانان، برای برآوردن تمایلات و داعیههای آنان کفایت نمیکند در اینجاست که نوعی خصومت یا عناد نسبت به جامعه پیدا میشود. که بیشک در سالهای اینده توسعه بیشتری خواهد یافت. به عقیده متخصصان حالت و رفتار اجتماعی جوانان، در هر جامعهای، نوعی معیار شناخت تعادل آن جامعه است. اگر بین خواستهها و امیال و ایدهآلپرستی جوانان و واقعیتهای اجتماعی چنین تعادلی بوجود نیاید جامعه ناظر برخوردها و واکنشهای شدیدی میشود. که در اصطلاح به «عصیان نسل جوان» شهرت یافته است. و در این حالت که جوانان، عکسالعملهای خود را در برابر ارزشهای جامعه از طریق مدگرایی افراطی و مذموم، طرز لباس پوشیدن و بیاعتنائی به ارزشهای عادی جامعه نشان میدهند. جستجوی تازگی، به درجات مختلف نزد هر جوان وجود دارد و گواه نیاز وی به شکستن قالبهای موجود، فاصله گرفتن از موجودی که پیش از آن بوده و از آن پس میخواهد نباشد و نیاز، به فاصله گرفتن از محیط و والدین است. نوجویی و نیاز به نو شدن که "دبس" آن را یکی از مظاهر اساسی بحران بلوغ میداند به اشکال گوناگون بروز میکند. در شیوه لباس پوشیدن، در طرز رفتار، در استعمال لغات و اصطلاحات مخصوص، در خط، در افکار و... جوان، خود را متفاوت از آنچه بوده حس میکند و همچنین خواهان آن است که متفاوت از آنچه بوده حس میکند و همچنین خواهان آن است که متفاوت از دیگران یعنی بزرگسالان باشد، نوجویی در آرایش ظاهری، خصوصیت مشترک دختران و پسران است و تمایل آنان را به فاصله گرفتن از قالبهای موجود میرساند. اما ذکر این نکته ضروری است که این نوجویی و نوخواهی، مانند بسیاری از مسائل عصر ما، مسئلهای گروهی شده است. گروهی خاص یا یک طبقه از اجتماع. از آن گذشته در این نوجوییهای گروهی نیز ویژگیهای کوچک یا شیوههای شخصی را میتوان دید (مانند ی نوع بیقیدی در طرز لباس پوشیدن) که نمودار تمایل نوجوان به مشخص کردن خود است، نوجویی در آرایش ظاهری، تنها از نیاز به اثبات وجود و مشخص کردن خود ناشی نمیشود، بلکه در عین حال گویای مطلب دیگری نیز است. نوجویی و نوخواهی در خط و زبان نیز دیده میشود، هر نسل جوانی واژهها و اصطلاحات خاص خود را دارد که در عین حال از محیطی به محیط دیگر و از طبقهای به طبقهای دیگر متفاوتند. در یک تحلیل روانشناختی میتوان گفت، خودنمایی (خودآرائی)، یک واکنش ناخودآگاهانه و غریزی است که در خدمت و مرتبط با جفتیابی میباشد، و همراه با تحولات بلوغ ظاهر میگردد. و در هر دو جنس به نحو کم و بیش متفاوت دیده میشود. همه جوامع برای خود اصول و موازینی دارند که اگر رعایت نشوند نا به هنجاری به وجود میآید، «مُدگرایی» که در اصل بر اثر نفوذ عناصر فرهنگی ممالک غربی پدید میآید، از عواملی است که میتواند زینه نابهنجاری را در جوامعی مثل کشور ما فراهم سازد. «مُدگرایی» میتواند به صورتهای مختلف ظاهر شود، آرایش ظاهر به شکلی خاص، استفاده از لباسهای رنگارنگ، استفاده از وسایل گران قیمت و... از جمله مسائلی که در روابط اجتماعی حائز اهمیت است «مسأله زیبایی افراد» است. از آنجا که زیبایی کمیاب است و ارزشمند، برخی از افراد با استفاده از امکانات در دسترس، در حد وسیع سعی میکنند خود را زیبا نمایند؛ مثلاً ازرنگ مو برای بلوند کردن موها و از لنز برای تغییر رنگ چشمها استفاده میکنند و آنان که تمکن مالی بیشتری دارند به جراحی پلاستیک متوسل میشوند (لقمانی، 1378، ص15). از اینرو لباسهای رنگارنگ میتواند برای زیبا بودن و زیبا شدن مورد استفاده واقع شود و اینگونه است که اندکی پس از آنکه یک «مُد» لباس یا سبک آرایش مو در اروپا یا آمریکا پدیدار میشود، آن «مد» در داخل کشور اقتباس میشود تا در اختیار افراد «مدپسند» قرار بگیرد. «مُدگرایی» در مردان به معنی عادت کردن به شیکپوشی و خوشپوشی است که اگر به صورت عادت در آید انسان را پایبند ظاهر میسازد