سونای
29th March 2014, 08:44 PM
شعار سال و روزهای هفته سلامت ۱۳۹۳
یک عمر سلامت با خود مراقبتی (http://behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=52087)
دوشــــنبه ۱ ارديبهشت: توانمندسازي نوجوانان و جوانان براي خودمراقبتي
سه شـنبه ۲ ارديبهشت: عموم مردم، نيازمند خودمراقبتي
چهارشنبه ۳ ارديبهشت: خانواده، خاستگاه خودمراقبتي
پنجشــنبه ۴ ارديبهشت: رسانه ها، مروّجان خودمراقبتي
جمـــــــعه ۵ ارديبهشت: نهادها و پايگاه هاي مردمي، كانون هاي خودمراقبتي
شنـــــــبه ۶ ارديبهشت: تيم سلامت، مربيان خودمراقبتي
يكشنـــبه ۷ ارديبهشت: سياستگذاران و مديران اجرايي، حاميان خودمراقبتي
http://behdasht.gov.ir/uploads/health-week-93-p_178738.jpg
شعار روز جهانی بهداشت ۷ آوریل ۲۰۱۴- ۱۸ فروردین ۱۳۹۳
موجود کوچک: تهدید بزرگ (Small bite: big threat)
روز جهانی بهداشت در تاریخ ۷ آوریل هر سال به مناسبت سالگرد تاسیس سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۴۸ جشن گرفته می شود. از سوی این سازمان هر سال یک عنوان که بیانگر بر جسته ترین اولویت در عرصه بهداشت عمومی می باشد ؛ انتخاب می شود. این روز فرصتی را برای افراد جامعه جهت مشارکت در فعالیت هایی که منجر به بهبود سلامت می شود فراهم می سازد.
موضوع روز جهانی بهداشت 2014 ، بیماری های منتقله از راه ناقلین است. ناقلین موجودات زنده کوچکی مانند پشه ها، ساس ها ، کنه ها و حلزون های آب شیرین می باشند، که می تواند یک بیماری را از فردی به فرد دیگر و از جایی به جای دیگر منتقل نمایند. آنها می توانند سلامت افراد را در خانه و در زمان سفر در معرض خطر قرار دهند. مبارزه جهانی در روز جهانی بهداشت سال 2014 ، برروی برخی از ناقلین اصلی و بیماری هایی که آنها ایجاد می نمایند و آنچه که می توان برای محافظت از افراد انجام داد ، متمرکز شده است. به منظور آماده سازی خود برای روز جهانی بهداشت می توانید با بررسی منظم و مداوم سایت سازمان جهانی بهداشت اطلاعات و ابزارهای مورد نیاز خود را تهیه فرمایید.
http://alibeheshti.persiangig.com/image/M/7272/world-health-day-2014.jpg (http://www.who.int/entity/campaigns/world-health-day/2014/posters/girl-hi-res.jpg?ua=1)
ناقلین و بیماری های منتقله از راه ناقلین کدام هستند؟
ناقلین ارگانیسیم هایی هستند که پاتوژن ها و انگل ها را از یک فرد ( یا حیوان ) آلوده به دیگران منتقل می نمایند. باعث بیماری های جدی در جمعیت های انسانی می شوند. بیماری های منتقله از ناقلین(Vector-borne diseases )، بیماری های هستند که به وسیله این پاتوژن ها و انگل ها در جمعیت های انسانی ایجاد می شوند. آنها اغلب در مناطق گرمسیری و مکان هایی که دسترسی به سیستم های بهداشتی و آب آشامیدنی سالم مشکل است ، یافت می شوند.
کشنده ترین بیماری منتقله از راه ناقلین، مالاریا است که تخمین زده می شود که در سال 2010 باعث حدود 000، 660 مرگ شده است . بسیاری از آنها کودکان آفریقایی بودند . به هر حال ، سریع ترین بیماری منتقله از راه ناقلین رو به رشد در جهان ، با افزایش 30 برابر در بروز بیماری در طول 50 سال گذشته ، تب دانگ می باشد. جهانی شدن تجارت و مسافرت و چالش های زیست محیطی مثل تغییرات آب و هوا و شهرنشینی ، بر انتقال بیماری های منتقله از راه ناقلین تاثیر داشته است، و باعث ظهور آنها در کشورهای شده که قبلا ناشناخته بوده است.
http://behdasht.gov.ir/uploads/vector-graph.pdf[2]_179216.JPG
۴۰ درصد جمعیت جهان در معرض خطر تب دانگ قرار دارند.
هر دقیقه یک کودک از مالاریا در افریقا فوت می کند.
در هر سال ۱.۳ میلیون مورد جدید لیشمانیوز اتفاق می افتد.
در سال های اخیر، تعهدات تازه وزارتخانه های بهداشت کشورها، طرح های بهداشتی منطقه ای و جهانی – با حمایت بنیادها، سازمان های غیر دولتی ، بخش خصوصی و جامعه علمی – برای کاهش بروز و میزان مرگ برخی از بیماری های منتقله از راه ناقلین کمک کرده است. روز جهانی بهداشت 2014، بر برخی از ناقلین شناخته شده رایجتر مانند پشه، پشه خاکی، ساس، کنه ها و حلزون - که مسئول انتقال طیف گسترده ای از انگلها و عوامل بیماری زا به انسان یا حیوانات هستند تاکید دارد. برای مثال پشه، نه تنها مالاریا و تب دانگ را منتقل می کند بلکه فیلاریازیس لنفاوی، چیگونگونیا، انسفالیت ژاپنی و تب زرد را نیز منتقل می نمایند.
بیماری های منتقله از راه ناقلین عبارتند از :
تب دانگ Dengue (http://www.who.int/topics/dengue/en/index.html)
بیماری شاگاس Chagas disease (http://www.who.int/topics/chagas_disease/en/index.html)
بیماری چیگونگونیا Chikungunya (http://www.who.int/entity/ith/diseases/chikungunya/en/index.html)
تب خونریزی دهنده کنگو کریمه Congo-Crimean haemorrhagic fever (http://www.who.int/topics/haemorrhagic_fevers_viral/en/index.html)
تریپانوزومیازیس افریقایی انسان Human African trypanosomiasis (http://www.who.int/topics/trypanosomiasis_african/en/index.html)
لیشمانیوز (سالک) Leishmaniasis (http://www.who.int/topics/leishmaniasis/en/index.html)
فیلاریازیس لنفاوی Lymphatic filariasis (http://www.who.int/topics/filariasis/en/index.html)
بیماری لایم Lyme disease (http://www.who.int/entity/ith/diseases/lyme/en/index.html)
مالاریا Malaria (http://www.who.int/topics/malaria/en/index.html)
اونکوسرکیازیس Onchocerciasis (http://www.who.int/topics/onchocerciasis/en/index.html)
شیستوزومیازیس Schistosomiasis (http://www.who.int/topics/schistosomiasis/en/index.html)
انسفالیت ژاپنی
تب زرد Yellow fever (http://www.who.int/topics/yellow_fever/en/index.html)
هدف: حفاظت بهتر از بیماری های منتقله از راه ناقلین
هدف از این بسیج اطلاع رسانی؛ افزایش آگاهی در مورد تهدید های مطرح شده توسط ناقلین و بیماری های ناشی از ناقلین و حساس سازی خانواده ها و جوامع جهت انجام فعالیت هایی برای محافظت از خودشان است. عنصر مرکزی این بسیج اطلاع رسانی ارائه اطلاعات به جوامع خواهد بود. همانطور که بیماری های منتقله از راه ناقلین گسترش در فراتر از مرزهای سنتی خود را شروع کرده اند، اقدامات عملی باید فراتر از کشورهایی که این بیماری ها در آن در حال رشد هستند ، گسترش یابند .
در سطح وسیع تر، بسیج اطلاع رسانی در روز جهانی بهداشت با هدف زیر باید انجام می شود:
خانواده هایی که در مناطقی زندگی می کنند که در آنجا بیماری ها به وسیله ناقلین منتقل می شوند بدانند که چگونه از خود محافظت نمایند؛
مسافران بدانند که چگونه خودشان را از ناقلین و بیماری های منتقله از راه ناقلین در هنگام مسافرت به کشورهایی که این بیماری ها در آنها یک تهدید برای سلامت محسوب می شود؛ محافظت نمایند.
در کشورهایی که در آن بیماری های منتقله از راه ناقلین یک مشکل بهداشت عمومی است، وزارت بهداشت اقداماتی را برای بهبود حفاظت از مردم باید انجام دهند و
در کشورهایی که بیماری های منتقله از راه ناقلین یک تهدید در حال ظهور است، مقامات بهداشتی با همکاری مسئولین سازمان های زیست محیطی و سازمان های محلی مربوطه و نیز با همکاری کشورهای همسایه مراقبت یکپارچه از ناقلین و اجرای اقدامات لازم برای جلوگیری از تکثیر آنها را بهبود بخشند
http://alibeheshti.persiangig.com/image/M/7272/world-health-day-2014-2.jpg (http://www.who.int/entity/campaigns/world-health-day/2014/posters/boy-hi-res.jpg?ua=1)
تریپانوزومیاز آمریکایی (بیماری شاگاس)
تريپانوزوما کروزي (Trypanosoma cruzi) يگ انگل داخل سلولي اجباري بوده و عامل ايجاد کننده بیماري تريپانوزومیاز آمريکايي يا بیماري شاگاس مي باشد. انتقال اين انگل به انسان توسط ساس خون خوار Triatomine يا بیني مخروطي () cone nose یا kissing) صورت مي گیرد. اين ساس ها در شکاف و شیارهاي ديوارهاي خانه هاي قديمي در مناطق روستايي زندگي مي کنند. اين حشرات شب فعال بوده و بدنبال خون خواري از انسان مقادير زيادي انگل را از طريق ترشحات مدفوعي خود در محل خونخواري آزاد مي کنند؛ در صورت خاراندن و زخمي کردن محل، اين انگل ها مي توانند وارد زخم شوند. انتقال انگل همچنین مي تواند از طريق انتقال خون، پیوند عضو و نیز جفت صورت گیرد.
انتشار جغرافیایی: تقريباً 25 درصد از جمعیت آمريکاي لاتین در خطر ابتلا به اين عفونت قرار دارند. اين بیماري در مکزيک، آمريکاي مرکزي و آمريکاي جنوبي وجود دارد. اما موارد ابتلا به آن در ايالات متحده نادر مي باشد.
علایم بالینی: مسافرين به ندرت دچار اين عفونت مي گردند و تنها در صورت بازديد از نواحي روستايي در مناطق اندمیک در ريسک ابتلا قرار مي گیرند. بیماري شاگاس داراي 3 مرحله بالیني مي باشد. مرحله حاد و مزمن. عفونت حاد معمولاً بدون علامت مي باشد اما مي تواند با تورم موضعي محل گزش، تب و در 5 تا 10 درصد موارد، مننگوانسفالیت، میوکارديت و يا هر دو همراه باشد. طول مدت مرحله مزمن متغیر بوده اما مي تواند به 10 تا 20 سال نیز برسد.
پیشگیری و درمان: از آنجايي که ساس هاي منتقل کننده انگل شب فعال مي باشند، مسافرين مي توانند با خودداري از ماندن در کنار ساختمان هاي قديمي در شب و خودداري از چادر زدن يا خوابیدن در خارج از منزل در مناطق اندمیک تا حد زيادي خود را نسبت به اين بیماري محافظت نمايند. هیچگونه واکسني براي پیشگیري از اين بیماري وجود ندارد. اقدامات محافظتي شامل سم پاشي منازل آلوده، استفاده از پشه بندهاي آغشته به حشره کش و رعايت احتیاطات مربوط به مواد غذايي مي باشد. مسافرين بايد جهت تشخیص و درمان اين بیماري با يک متخصص بیماري هاي عفوني يا متخصص بیماري هاي گرمسیري مشورت نمايند.
تب دانگ
راه انتقال: بیماري دانگ (تب استخوان شکن) يك بیماري شبیه به آنفلوانزا بوده كه گاهي با عوارضي مانند خونريزي يا شوك همراه مي گردد. اين بیماري توسط پشه روز فعال Aedes aegypti منتقل مي گردد.
انتشار جغرافیایی: يک مشکل مهم مرتبط با مسافرت بويژه در مناطق پر رفت و آمد آسیاي جنوب شرق، اقیانوس جنوبي و آمريکاي مرکزي و کارائیب مي باشد. بويژه مسافرت کنندگان به تايلند به نظر مي رسد مستعد عفونت مي باشند و بیماري دانگ در آفريقا ناشايع است.
علایم بالینی: طیف تظاهرات کلینیکي از يک بیماري بدون علامت تا میالژي و آرترالژي شديد «تب استخوان شکن» (Break bone-fever) متغیر مي باشد.
پیشگیری و درمان: در حال حاضر واكسني براي آن موجود نمي باشد. حفاظت در برابر گزش حشرات قوياً توصیه مي گردد.در صورت بروز علایم به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
بیماری چیگونگونیا Chikungunya
علایم بالینی: اين بیماري توسط گزش پشه منتقل مي شود. علائم اين بیماري شامل تب، دردهاي مفصلي، دردهاي عضلاني، سردرد و راش مي باشد. اين بیماري تقريباً هیچگاه كشنده نبوده اما مي تواند باعث احساس خستگي و كسالت شديد شود. ندرتاً ممكن است ايجاد مننگوانسفالیت نمايد كه معمولاً در نوزادان و افراد داراي مشكل بیماري زمینه اي رخ دهد.
پیشگیری: محافظت در برابر حشرات قوياً توصیه مي گردد.
تب خونریزی دهنده کنگو کریمه (CCHF)
اکثر موارد ابتلا به اين بیماري در کساني رخ مي دهد که با احشام در ارتباطند. علائم اولیه شامل تب، دردهاي عضلاني، درد پشت، دردهاي مفصلي، سردرد، گیجي و حساسیت به نور ، تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم مي باشد. ممکن است علائم خونريزي بیش از حد مشاهده شود. در موارد شديد ممکن است عوارضي مانند نارسايي کبد، کلیه و تنفسي ايجاد گردد.
پیشگیری: بهترين راه پیشگیري از اين بیماري رعايت احتیاطات مربوط به حفاظت در برابر کنه و پوشیدن دستکش و لباس هاي مخصوص در زمان کار با بافت هاي حیواني و مراقبت از بیماران مي باشد.
تریپانوزومیاز آفریقایی (بیماری خواب آفریقایی)
تريپانوزومیاز يک بیماري سیستمیک ناشي از انگلي به نام Trypanosoma brucei مي باشد. که توسط گزش مگس تسه تسه (يک مگس خاکستري قهوه اي رنگ به اندازه يک زنبور عسل) انتقال مي يابند. اکثر گزش ها که عمدتاً در مناطق ساوانا (دشت هاي داراي باران هاي فصلي) در آفريقا رخ مي دهند، به شدت دردناک بوده و بنابراين مسافرين اغلب آن را به خاطر دارند.
توزیع جغرافیایی: انتشار جغرافیايي تريپانوزومیاز آفريقايي محدود به منطقه بین عرض جغرافیايي ۱۵ درجه شمالي و ۲۰ درجه جنوبي شامل منطقه بین شمال آفريقاي جنوبي و جنوب مغرب، لیبي و مصر مي باشد. مگس هاي تسه تسه تمايل به نواحي روستايي دارند و زيست گاه آنها را بیشه ها و نواحي پر درخت ساوانا و نواحي پر گیاه مجاور رودها تشکیل مي دهند. اکثر موارد عفونت مسافرين بین المللي ناشي از T. b. rhodesiense بوده و از پارک هاي تفريحي شرق آفريقا گزارش مي شود. مسافريني که به بازديد از پارک هاي جنگلي و مناطق دورافتاده مبادرت مي نمايند لازم است که احتیاطات مربوط به گزش حشرات را رعايت نمايند مسافرت به مناطق شهري بدون خطر مي باشد.
علایم بالینی: علائم و نشانه هاي بیماري در ابتدا غیر اختصاصي (تب، ضايعات پوستي، راش ، ادم و لنفادنوپاتي) مي باشند. اما عفونت در نهايت به سمت مننگوانسفالیت پیشرفت مي نمايد. در صورت عدم درمان در نهايت مرگ حادث مي گردد.
پیشگیری: هیچگونه واکسني براي پیشگیري از اين بیماري در دسترس نمي باشد. استفاده از دور کننده حشرات براي اين مگس ها بدون تأثیر بوده و قادرند از روي لباس نازک نیز نیش بزنند. مناطق زيست گاه اين حشرات معمولاً براي بومیان آن مناطق شناخته شده مي باشد. خودداري از رفتن به اين مناطق بهترين راه پیشگیري مي باشد. مسافرت کنندگان به اين مناطق بايد از لباس هاي بلند (که بتواند مچ دست و پا را نیز بپوشاند) همرنگ طبیعت و نسبتاً ضخیم استفاده نمايند.
لیشمانیازیس
يك بیماري انگلي قابل انتقال بوسیله گزش بعضي از گونه هاي پشه خاكي است كه به دو شكل بالیني عمده، درگیري جلدي و احشايي ديده مي شود.
علایم بالینی: لیشمانیوز جلدي يا سالك به شكل يك يا چند پلاك جلدي اريتماتوز است كه طي هفته ها تا ماه ها پس از گزش انسان توسط پشه خاكي در محل گزش ديده مي شود. تظاهرات بالیني لیشمانیوز احشايي يا كالا آزار شامل تب، كاهش وزن، بزرگي كبد و طحال و كم خوني كه به صورت معمول ماه ها بعد و گاهي سال ها پس از آلودگي فرد گسترش مي يابد. بیماري شايع نواحي گرمسیري و نیمه گرمسیري به ويژه از مي تا اكتبر(ارديبهشت تا مهر) است كه اغلب در مناطق روستايي ديده مي شود. ريسك ابتلاء براي ساكنین غیر مناطق اندمیک بیشتر از نواحي اندمیک است.
پیشگیری و درمان: مي توان از تركیبات آنتي موآن (گلوكانتیم)، آمفوتريسین B، تركیبات آزول (فلوكونازول،ايتراكونازول و غیره) و انترفرون ها استفاده كرد. جهت بیماري واكسن مؤثر تائید شده و داروي پیشگیري كننده خاصي وجود ندارد.
فیلاریاز لنفاتیک
عفونتي است انگلي ناشي از نماتودهاي ووشرريا بانکروفتي يا بروگیا مالايي و فیلرهاي انساني که عمدتاً در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر ديده مي شود. توسط پشه هاي آلوده منتقل شده و پس از وارد شدن به بدن انسان به داخل غدد لنفاوي مهاجرت مي کنند و مي توانند با انسداد مجاري لنفاوي ايجاد بیماري نمايند.
درمان: درمان آن با استفاده از دي اتیل کاربامازين صورت مي گیرد.
بیماری لایم
يک بیماري عفوني اسپیروكتي ناشي از بورلیا بورگدورفري مي باشد كه انتقال بیماري به انسان از طريق گزش كنه آلوده است
علایم بالینی: تظاهرات بالیني شامل راش (اريتم مهاجر) در محل گزش كنه، تب، آرتريت، تظاهرات نورولوژي از جمله فلج عصب صورتي است. مسافرت به نواحي اندمیک و در معرض تماس طولاني با كنه سبب افزايش ريسك ابتلا مي گردد.
انتشار جغرافیایی: بیماري در نواحي اندمیک اروپا، آمريكاي شمالي و آسیا ديده مي شود.
پیشگیری و درمان: واكسن مؤثر و ايمن در آمريكاي شمالي مصرف مي گردد ولي اين واكسن روي گونه هاي عامل بیماري لايم در آسیا و اروپا چندان مؤثر نیست.بیماري قابل درمان با آنتي بیوتیك هاي اختصاصي مي باشد. پیشگیري شامل جلوگیري از گزش كنه است.
مالاریا
اتیولوژی: مالاريا در انسان توسط 4 گونه متفاوت انگل پروتوزوآيي پلاسموديوم ايجاد مي گردد: فالسیپاروم، ويواكس، اوال و مالاريه
علایم بالینی: مالاريا يك بیماري حاد تب دار با دوره كمون 7 روز يا بیشتر مي باشد. بنابراين بیماري تب داري كه در ظرف كمتر از 7 روز پس از اولین تماس احتمالي ايجاد مي گردد مالاريا نمي باشد از علایم بیماری می توان به تب، لرز، سردرد، درد و ضعف عضلاني، استفراغ، سرفه، اسهال و درد شكم. اشاره نمود.
راه انتقال: انگل مالاريا توسط گونه هاي مختلف پشه آنوفل كه عمدتاً بین غروب و طلوع خورشید (در زمان اوج تغذيه) به فعالیت مي پردازند انتقال مي يابد. خانم هاي حامله، بچه هاي كوچك و مسافرين مسن در ريسك ويژه اي قرار دارند. مالاريا در مسافرين حامله خطر مرگ مادر، زايمان زودرس، مرده زايي و مرگ نوزادي را افزايش مي دهد.
پیشگیری: بايد براي مسافرين توضیح داده شود كه حفاظت فردي در برابر گزش پشه در هنگام غروب آفتاب اولین خط دفاع در برابر مالاريا مي باشد. مي توان مالاريا را با استفاده دقیق حشره كش ها براي كشتن پشه ناقل، تشخیص سريع و درمان مناسب بیماران و در صورت مؤثر و امكان پذير بودن، تجويز پیشگیري دارويي به گروههاي پر خطر محدود نمود.
درمان: مراجعه به پزشک متخصص ودرمان اختصاصی بایستی صورت گیرد.
انکوسرکیاز
انکوسرکیاز انساني در اثر مراحل پره لاروي (میکروفیلاريا) و بالغ نماتود فیلاريايي انکوسرکا ولولوس ايجاد مي شود. انتقال بیماري از طريق گزش برخي گونه هاي مگس هاي ماده سیمولیوم (مگس هاي سیاه) صورت مي گیرد. اين مگس ها روز فعال بوده و در مجاورت رودخانه ها و جريانات آبي سريع يافت مي گردند.
انتشار جغرافیایی: اين بیماري در بیش از 25 منطقه واقع در نواري پهن در مرکز آفريقا اندمیک مي باشد. کانون هاي اندمیک کوچکي نیز در يمن و بخش هايي از آمريکا (برزيل، کلمبیا، اکوادور، گواتمالا، جنوب مکزيک و ونزوئلا) وجود دارد.
علایم بالینی: خطر ابتلا به انکوسرکیاز براي افرادي که براي مدت کوتاه به نواحي اندمیک اين بیماري مسافرت مي نمیاند بسیار اندک مي باشد. اما خطر ابتلا به عفونت در مسافريني که براي مدت بیش از 3 ماه در مناطق اندمیک مي مانند (مانند محققین، نیروهاي امنیتي کشورهاي ديگر و مبلغین ديني) و محل سکونت يا کار آنها نزديک محل تجمع و زيست مگس هاي سیاه مي باشد، بالاتر است. عفونت با اين انگل منجر به ايجاد يک درماتیت پاپولر به شدت خارش دار، ندول هاي زير پوستي، التهاب غدد لنفاوي و ضايعات چشمي که مي تواند به سمت کاهش بینايي و کوري پیشرفت نمايد، مي گردد. علائم در مسافرين تقريباً همیشه پوستي بوده و مي توانند ماه ها تا سال ها پس از رجعت از مناطق اندمیک تظاهر يابند. مهاجرت کنندگان به مناطق اندمیک ممکن است به بیماري پوستي و يا چشمي دچار گردند.
پیشگیری و درمان: هیچگونه واکسن و يا دارويي جهت پیشگیري وجود ندارد. اقدامات حفاظتي شامل خودداري از رفتن به زيست گاه هاي مگس هاي سیاه و محافظت در برابر گزش حشرات (به ويژه براي اين بیماري در ساعات روز مي باشد. بیماران مبتلا به انکوسرکیاز بايد به متخصصین عفوني و يا متخصصین بیماري هاي گرمسیري ارجاع داده شوند و تحت درمان اختصاصی قرار گیرند. ايورمکتین داروي انتخابي جهت درمان انکوسرکیاز مي باشد.
شیستومیازیس (بیلاریازیس)
تا کنون ۵ گونه عمده عامل شیستومیازیس به نامهای هماتوبیوم ، مانسونی ، ژاپونیکوم ، مکونگی ، اینتراکالاتوم شناخته شده اند که در انسان باعث آلودگی میشوند در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران فقط هماتوبیوم وجود دارد در استانهای خوزستان و ایلام این انگل بصورت اندمیک ودر سایر استانها بصورت اسپورادیک مشاهده می شود.
انسان پس از تماس با سرکر (فرمی از انگل که بیماریزاست) آلوده می شود . سرکرها توسط آنزیم های ترشحی خود پوست سالم فرد را سوراخ کرده و وارد بدن می شوند و پس از گذشت 3- 2 روز به ریه ها مهاجرت می کنند بعد از آن از طریق بلع به دستگاه گوارش برمی گردند .سپس بوسیله مسیر داخلی عروقی به ورید پورت مهاجرت کرده و در آنجا جفت گیری می نماید و از آن طریق وارد وریدهای مثانه و حالب میشوند . سپس انگل در این مکان شروع به تخم گذاری می کند. معمولا فاصله زمانی بین آلودگی با انگل و شروع تخم گذاری 3- 2 هفته است کرم ها بطور متوسط 10- 5 سال در عدوق مثانه زنده می مانند. میزبان واسط شیستوزوما هماتوبیوم نوعی حلزون از رده بولینوس است.
تخم انگل توسط ادرار به بیرون دفع شده و در آب های محیطی به بدن حلزون مهاجرت کرده و تبدیل به سرکر میشود (تعداد تخم ها در ادرار در اواسط روز بیشتر است) گفتنی است که عمر سرکرها بیش از 48 ساعت نیست بنابراین ذخیره سازی آب به مدت 48 ساعت قبل از مصرف از ابتلا به عفونت شیستومیازیش می کاهد. عفونت با این کرم بیشتر در سنین 15- 10 سالگی دیده می شود در سنین بالاتر از 15 سالگی به شدت میزان آلودگی کاسته می شود. مهمترین علامت سوزش و تکرر ادرار است که در تمام دوره حاد بیماری ادامه دارد.
درماتیت شیستوزومی (خارش شناگران):پرندگان آلوده به شیستوزوماهایی که درپرندگان تولید بیماری می کنند توسط پرندگان به آب تخلیه می شود. لارو از بدن میزبان واسط (حلزون) خارج شده و به پوست شناگران وارد می شود و ناراحتی پوست تحت عنوان بیماری خارش شناگران تولید می شود
پیشگیری: صاف کردن آب سپس کلر زنی، جوشاندن آب (طبق دستورالعمل)، زمان ماند 48 ساعته میزان عفونت را کاهش می دهد، کنترل کانال های آبیاری و کنترل تکثیر حلزونها تا حدودی موثر است.
انسفالیت ژاپنی
راه انتقال: يك انسفالیت ويروسي شايع منتقله از طريق پشه كه در نواحي اندمیک آسیا شايع است. اين ويروس بدنبال گزش پشه از نوع Culex منتقل مي گردد. اين گونه پشه ها در ساعات عصر و غروب آفتاب تا سپیده صبح خون خواري مي كنند. موجودات هدف اين پشه ها شامل طیف وسیعي از انسان ها تا حیوانات و پرندگان مي باشند. انتقال بیماري فصلي بوده و در نواحي اندمیک در فصول تابستان و پائیز و در مواقع بارندگي گسترش مي يابد.
انتشار جغرافیایی: نواحي اندمیک که شامل چین، ژاپن، كره و نواحي شرقي روسیه است. در نواحي اندمیک بچه ها در ريسك و خطر بالاي ابتلا مي باشند. با اين وجود ريسك فاكتورهاي متعدد ديگر در ابتلا به اين بیماري دخیل هستند كه مي توان به شغل، جنس، سابقه واكسیناسیون و يا كسب طبیعي ايمني و بالاخره تماس هاي تفريحي و گردشگري اشاره كرد.
پیشگیری: ريسك ابتلا براي جهانگردان با مدت كوتاه اقامت و مخصوصاً در نواحي شهري بسیار كم است، ولي براي افراد با اقامت طولاني مدت در نواحي اندمیک خصوصاً نواحي روستايي و با فعالیت در فضاي باز و در شب ها بدون پوشش و دوچرخه سواري و همچنین اقامت در كمپ ها داراي ريسك و خطر بالاي ابتلا مي باشد. واكسیناسیون براي پیشگیري ار انسفالیت ژاپني تنها براي افراد داراي تمايل به اقامت طولاني در نواحي اندمیک انديكاسیون دارد ولي افراد با اقامت كوتاه مدت (كمتر از سي روز) خصوصاً اقامت در نواحي شهري داراي ريسك خطر ابتلاي كم بوده بنابراين نیاز به انجام واكسیناسیون ندارند.
تب زرد
راه انتقال: ويروس تب زرد در خانواده فلاوي ويريده مي باشد. تب زرد موجب يک بیماري حاد تب دار شده و توسط پشه منتقل می شود سالیانه موارد ابتلا به اين بیماري به 200000 نفر مي رسد که از اين میان 30000 نفر مي میرند.
انتشار جغرافیایی: فقط در آفريقا و آمريکاي مرکزي و جنوبي يافت مي شود.
علایم بالینی: دوره نهفتگي در حدود 3 تا 6 روز است. در شروع بیماري تب، لرز، سردرد و درد پشت وجود دارد که با علائم تهوع، استفراغ و کاهش ضربان قلب ادامه مي يابد. برخي بیماران پس از چند روز بهبود مي يابند. بیماري مي تواند آنقدر خفیف باشد که تشخیص داده نشود. در بقیه بیماران ظهور مجدد تب بالا و شروع يرقان و اختلال در عملکرد کلیه ها رخ مي دهد. در موارد شديد دفع شديد پروتئین در ادرار و تظاهرات خونريزي ظاهر مي شوند. استفراغ بیمار ممکن است سیاه و يا حاوي خون تیره باشد. در موارد شديد بیماري در اثر اختلال در عملکرد کبد و کلیه و خونريزي مي تواند به مرگ منجر شود.
پیشگیری و درمان: هیچ داروي ضد ويروس وجود ندارد،انجام واکسیناسیون جهت مسافرت به مناطق اندمیک توصیه می شود. محافظت فردي در برابر گزش حشرات توصیه مي شود.
منبع (http://clinicalmedicine.ir/post/7272)
یک عمر سلامت با خود مراقبتی (http://behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=52087)
دوشــــنبه ۱ ارديبهشت: توانمندسازي نوجوانان و جوانان براي خودمراقبتي
سه شـنبه ۲ ارديبهشت: عموم مردم، نيازمند خودمراقبتي
چهارشنبه ۳ ارديبهشت: خانواده، خاستگاه خودمراقبتي
پنجشــنبه ۴ ارديبهشت: رسانه ها، مروّجان خودمراقبتي
جمـــــــعه ۵ ارديبهشت: نهادها و پايگاه هاي مردمي، كانون هاي خودمراقبتي
شنـــــــبه ۶ ارديبهشت: تيم سلامت، مربيان خودمراقبتي
يكشنـــبه ۷ ارديبهشت: سياستگذاران و مديران اجرايي، حاميان خودمراقبتي
http://behdasht.gov.ir/uploads/health-week-93-p_178738.jpg
شعار روز جهانی بهداشت ۷ آوریل ۲۰۱۴- ۱۸ فروردین ۱۳۹۳
موجود کوچک: تهدید بزرگ (Small bite: big threat)
روز جهانی بهداشت در تاریخ ۷ آوریل هر سال به مناسبت سالگرد تاسیس سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۴۸ جشن گرفته می شود. از سوی این سازمان هر سال یک عنوان که بیانگر بر جسته ترین اولویت در عرصه بهداشت عمومی می باشد ؛ انتخاب می شود. این روز فرصتی را برای افراد جامعه جهت مشارکت در فعالیت هایی که منجر به بهبود سلامت می شود فراهم می سازد.
موضوع روز جهانی بهداشت 2014 ، بیماری های منتقله از راه ناقلین است. ناقلین موجودات زنده کوچکی مانند پشه ها، ساس ها ، کنه ها و حلزون های آب شیرین می باشند، که می تواند یک بیماری را از فردی به فرد دیگر و از جایی به جای دیگر منتقل نمایند. آنها می توانند سلامت افراد را در خانه و در زمان سفر در معرض خطر قرار دهند. مبارزه جهانی در روز جهانی بهداشت سال 2014 ، برروی برخی از ناقلین اصلی و بیماری هایی که آنها ایجاد می نمایند و آنچه که می توان برای محافظت از افراد انجام داد ، متمرکز شده است. به منظور آماده سازی خود برای روز جهانی بهداشت می توانید با بررسی منظم و مداوم سایت سازمان جهانی بهداشت اطلاعات و ابزارهای مورد نیاز خود را تهیه فرمایید.
http://alibeheshti.persiangig.com/image/M/7272/world-health-day-2014.jpg (http://www.who.int/entity/campaigns/world-health-day/2014/posters/girl-hi-res.jpg?ua=1)
ناقلین و بیماری های منتقله از راه ناقلین کدام هستند؟
ناقلین ارگانیسیم هایی هستند که پاتوژن ها و انگل ها را از یک فرد ( یا حیوان ) آلوده به دیگران منتقل می نمایند. باعث بیماری های جدی در جمعیت های انسانی می شوند. بیماری های منتقله از ناقلین(Vector-borne diseases )، بیماری های هستند که به وسیله این پاتوژن ها و انگل ها در جمعیت های انسانی ایجاد می شوند. آنها اغلب در مناطق گرمسیری و مکان هایی که دسترسی به سیستم های بهداشتی و آب آشامیدنی سالم مشکل است ، یافت می شوند.
کشنده ترین بیماری منتقله از راه ناقلین، مالاریا است که تخمین زده می شود که در سال 2010 باعث حدود 000، 660 مرگ شده است . بسیاری از آنها کودکان آفریقایی بودند . به هر حال ، سریع ترین بیماری منتقله از راه ناقلین رو به رشد در جهان ، با افزایش 30 برابر در بروز بیماری در طول 50 سال گذشته ، تب دانگ می باشد. جهانی شدن تجارت و مسافرت و چالش های زیست محیطی مثل تغییرات آب و هوا و شهرنشینی ، بر انتقال بیماری های منتقله از راه ناقلین تاثیر داشته است، و باعث ظهور آنها در کشورهای شده که قبلا ناشناخته بوده است.
http://behdasht.gov.ir/uploads/vector-graph.pdf[2]_179216.JPG
۴۰ درصد جمعیت جهان در معرض خطر تب دانگ قرار دارند.
هر دقیقه یک کودک از مالاریا در افریقا فوت می کند.
در هر سال ۱.۳ میلیون مورد جدید لیشمانیوز اتفاق می افتد.
در سال های اخیر، تعهدات تازه وزارتخانه های بهداشت کشورها، طرح های بهداشتی منطقه ای و جهانی – با حمایت بنیادها، سازمان های غیر دولتی ، بخش خصوصی و جامعه علمی – برای کاهش بروز و میزان مرگ برخی از بیماری های منتقله از راه ناقلین کمک کرده است. روز جهانی بهداشت 2014، بر برخی از ناقلین شناخته شده رایجتر مانند پشه، پشه خاکی، ساس، کنه ها و حلزون - که مسئول انتقال طیف گسترده ای از انگلها و عوامل بیماری زا به انسان یا حیوانات هستند تاکید دارد. برای مثال پشه، نه تنها مالاریا و تب دانگ را منتقل می کند بلکه فیلاریازیس لنفاوی، چیگونگونیا، انسفالیت ژاپنی و تب زرد را نیز منتقل می نمایند.
بیماری های منتقله از راه ناقلین عبارتند از :
تب دانگ Dengue (http://www.who.int/topics/dengue/en/index.html)
بیماری شاگاس Chagas disease (http://www.who.int/topics/chagas_disease/en/index.html)
بیماری چیگونگونیا Chikungunya (http://www.who.int/entity/ith/diseases/chikungunya/en/index.html)
تب خونریزی دهنده کنگو کریمه Congo-Crimean haemorrhagic fever (http://www.who.int/topics/haemorrhagic_fevers_viral/en/index.html)
تریپانوزومیازیس افریقایی انسان Human African trypanosomiasis (http://www.who.int/topics/trypanosomiasis_african/en/index.html)
لیشمانیوز (سالک) Leishmaniasis (http://www.who.int/topics/leishmaniasis/en/index.html)
فیلاریازیس لنفاوی Lymphatic filariasis (http://www.who.int/topics/filariasis/en/index.html)
بیماری لایم Lyme disease (http://www.who.int/entity/ith/diseases/lyme/en/index.html)
مالاریا Malaria (http://www.who.int/topics/malaria/en/index.html)
اونکوسرکیازیس Onchocerciasis (http://www.who.int/topics/onchocerciasis/en/index.html)
شیستوزومیازیس Schistosomiasis (http://www.who.int/topics/schistosomiasis/en/index.html)
انسفالیت ژاپنی
تب زرد Yellow fever (http://www.who.int/topics/yellow_fever/en/index.html)
هدف: حفاظت بهتر از بیماری های منتقله از راه ناقلین
هدف از این بسیج اطلاع رسانی؛ افزایش آگاهی در مورد تهدید های مطرح شده توسط ناقلین و بیماری های ناشی از ناقلین و حساس سازی خانواده ها و جوامع جهت انجام فعالیت هایی برای محافظت از خودشان است. عنصر مرکزی این بسیج اطلاع رسانی ارائه اطلاعات به جوامع خواهد بود. همانطور که بیماری های منتقله از راه ناقلین گسترش در فراتر از مرزهای سنتی خود را شروع کرده اند، اقدامات عملی باید فراتر از کشورهایی که این بیماری ها در آن در حال رشد هستند ، گسترش یابند .
در سطح وسیع تر، بسیج اطلاع رسانی در روز جهانی بهداشت با هدف زیر باید انجام می شود:
خانواده هایی که در مناطقی زندگی می کنند که در آنجا بیماری ها به وسیله ناقلین منتقل می شوند بدانند که چگونه از خود محافظت نمایند؛
مسافران بدانند که چگونه خودشان را از ناقلین و بیماری های منتقله از راه ناقلین در هنگام مسافرت به کشورهایی که این بیماری ها در آنها یک تهدید برای سلامت محسوب می شود؛ محافظت نمایند.
در کشورهایی که در آن بیماری های منتقله از راه ناقلین یک مشکل بهداشت عمومی است، وزارت بهداشت اقداماتی را برای بهبود حفاظت از مردم باید انجام دهند و
در کشورهایی که بیماری های منتقله از راه ناقلین یک تهدید در حال ظهور است، مقامات بهداشتی با همکاری مسئولین سازمان های زیست محیطی و سازمان های محلی مربوطه و نیز با همکاری کشورهای همسایه مراقبت یکپارچه از ناقلین و اجرای اقدامات لازم برای جلوگیری از تکثیر آنها را بهبود بخشند
http://alibeheshti.persiangig.com/image/M/7272/world-health-day-2014-2.jpg (http://www.who.int/entity/campaigns/world-health-day/2014/posters/boy-hi-res.jpg?ua=1)
تریپانوزومیاز آمریکایی (بیماری شاگاس)
تريپانوزوما کروزي (Trypanosoma cruzi) يگ انگل داخل سلولي اجباري بوده و عامل ايجاد کننده بیماري تريپانوزومیاز آمريکايي يا بیماري شاگاس مي باشد. انتقال اين انگل به انسان توسط ساس خون خوار Triatomine يا بیني مخروطي () cone nose یا kissing) صورت مي گیرد. اين ساس ها در شکاف و شیارهاي ديوارهاي خانه هاي قديمي در مناطق روستايي زندگي مي کنند. اين حشرات شب فعال بوده و بدنبال خون خواري از انسان مقادير زيادي انگل را از طريق ترشحات مدفوعي خود در محل خونخواري آزاد مي کنند؛ در صورت خاراندن و زخمي کردن محل، اين انگل ها مي توانند وارد زخم شوند. انتقال انگل همچنین مي تواند از طريق انتقال خون، پیوند عضو و نیز جفت صورت گیرد.
انتشار جغرافیایی: تقريباً 25 درصد از جمعیت آمريکاي لاتین در خطر ابتلا به اين عفونت قرار دارند. اين بیماري در مکزيک، آمريکاي مرکزي و آمريکاي جنوبي وجود دارد. اما موارد ابتلا به آن در ايالات متحده نادر مي باشد.
علایم بالینی: مسافرين به ندرت دچار اين عفونت مي گردند و تنها در صورت بازديد از نواحي روستايي در مناطق اندمیک در ريسک ابتلا قرار مي گیرند. بیماري شاگاس داراي 3 مرحله بالیني مي باشد. مرحله حاد و مزمن. عفونت حاد معمولاً بدون علامت مي باشد اما مي تواند با تورم موضعي محل گزش، تب و در 5 تا 10 درصد موارد، مننگوانسفالیت، میوکارديت و يا هر دو همراه باشد. طول مدت مرحله مزمن متغیر بوده اما مي تواند به 10 تا 20 سال نیز برسد.
پیشگیری و درمان: از آنجايي که ساس هاي منتقل کننده انگل شب فعال مي باشند، مسافرين مي توانند با خودداري از ماندن در کنار ساختمان هاي قديمي در شب و خودداري از چادر زدن يا خوابیدن در خارج از منزل در مناطق اندمیک تا حد زيادي خود را نسبت به اين بیماري محافظت نمايند. هیچگونه واکسني براي پیشگیري از اين بیماري وجود ندارد. اقدامات محافظتي شامل سم پاشي منازل آلوده، استفاده از پشه بندهاي آغشته به حشره کش و رعايت احتیاطات مربوط به مواد غذايي مي باشد. مسافرين بايد جهت تشخیص و درمان اين بیماري با يک متخصص بیماري هاي عفوني يا متخصص بیماري هاي گرمسیري مشورت نمايند.
تب دانگ
راه انتقال: بیماري دانگ (تب استخوان شکن) يك بیماري شبیه به آنفلوانزا بوده كه گاهي با عوارضي مانند خونريزي يا شوك همراه مي گردد. اين بیماري توسط پشه روز فعال Aedes aegypti منتقل مي گردد.
انتشار جغرافیایی: يک مشکل مهم مرتبط با مسافرت بويژه در مناطق پر رفت و آمد آسیاي جنوب شرق، اقیانوس جنوبي و آمريکاي مرکزي و کارائیب مي باشد. بويژه مسافرت کنندگان به تايلند به نظر مي رسد مستعد عفونت مي باشند و بیماري دانگ در آفريقا ناشايع است.
علایم بالینی: طیف تظاهرات کلینیکي از يک بیماري بدون علامت تا میالژي و آرترالژي شديد «تب استخوان شکن» (Break bone-fever) متغیر مي باشد.
پیشگیری و درمان: در حال حاضر واكسني براي آن موجود نمي باشد. حفاظت در برابر گزش حشرات قوياً توصیه مي گردد.در صورت بروز علایم به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
بیماری چیگونگونیا Chikungunya
علایم بالینی: اين بیماري توسط گزش پشه منتقل مي شود. علائم اين بیماري شامل تب، دردهاي مفصلي، دردهاي عضلاني، سردرد و راش مي باشد. اين بیماري تقريباً هیچگاه كشنده نبوده اما مي تواند باعث احساس خستگي و كسالت شديد شود. ندرتاً ممكن است ايجاد مننگوانسفالیت نمايد كه معمولاً در نوزادان و افراد داراي مشكل بیماري زمینه اي رخ دهد.
پیشگیری: محافظت در برابر حشرات قوياً توصیه مي گردد.
تب خونریزی دهنده کنگو کریمه (CCHF)
اکثر موارد ابتلا به اين بیماري در کساني رخ مي دهد که با احشام در ارتباطند. علائم اولیه شامل تب، دردهاي عضلاني، درد پشت، دردهاي مفصلي، سردرد، گیجي و حساسیت به نور ، تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم مي باشد. ممکن است علائم خونريزي بیش از حد مشاهده شود. در موارد شديد ممکن است عوارضي مانند نارسايي کبد، کلیه و تنفسي ايجاد گردد.
پیشگیری: بهترين راه پیشگیري از اين بیماري رعايت احتیاطات مربوط به حفاظت در برابر کنه و پوشیدن دستکش و لباس هاي مخصوص در زمان کار با بافت هاي حیواني و مراقبت از بیماران مي باشد.
تریپانوزومیاز آفریقایی (بیماری خواب آفریقایی)
تريپانوزومیاز يک بیماري سیستمیک ناشي از انگلي به نام Trypanosoma brucei مي باشد. که توسط گزش مگس تسه تسه (يک مگس خاکستري قهوه اي رنگ به اندازه يک زنبور عسل) انتقال مي يابند. اکثر گزش ها که عمدتاً در مناطق ساوانا (دشت هاي داراي باران هاي فصلي) در آفريقا رخ مي دهند، به شدت دردناک بوده و بنابراين مسافرين اغلب آن را به خاطر دارند.
توزیع جغرافیایی: انتشار جغرافیايي تريپانوزومیاز آفريقايي محدود به منطقه بین عرض جغرافیايي ۱۵ درجه شمالي و ۲۰ درجه جنوبي شامل منطقه بین شمال آفريقاي جنوبي و جنوب مغرب، لیبي و مصر مي باشد. مگس هاي تسه تسه تمايل به نواحي روستايي دارند و زيست گاه آنها را بیشه ها و نواحي پر درخت ساوانا و نواحي پر گیاه مجاور رودها تشکیل مي دهند. اکثر موارد عفونت مسافرين بین المللي ناشي از T. b. rhodesiense بوده و از پارک هاي تفريحي شرق آفريقا گزارش مي شود. مسافريني که به بازديد از پارک هاي جنگلي و مناطق دورافتاده مبادرت مي نمايند لازم است که احتیاطات مربوط به گزش حشرات را رعايت نمايند مسافرت به مناطق شهري بدون خطر مي باشد.
علایم بالینی: علائم و نشانه هاي بیماري در ابتدا غیر اختصاصي (تب، ضايعات پوستي، راش ، ادم و لنفادنوپاتي) مي باشند. اما عفونت در نهايت به سمت مننگوانسفالیت پیشرفت مي نمايد. در صورت عدم درمان در نهايت مرگ حادث مي گردد.
پیشگیری: هیچگونه واکسني براي پیشگیري از اين بیماري در دسترس نمي باشد. استفاده از دور کننده حشرات براي اين مگس ها بدون تأثیر بوده و قادرند از روي لباس نازک نیز نیش بزنند. مناطق زيست گاه اين حشرات معمولاً براي بومیان آن مناطق شناخته شده مي باشد. خودداري از رفتن به اين مناطق بهترين راه پیشگیري مي باشد. مسافرت کنندگان به اين مناطق بايد از لباس هاي بلند (که بتواند مچ دست و پا را نیز بپوشاند) همرنگ طبیعت و نسبتاً ضخیم استفاده نمايند.
لیشمانیازیس
يك بیماري انگلي قابل انتقال بوسیله گزش بعضي از گونه هاي پشه خاكي است كه به دو شكل بالیني عمده، درگیري جلدي و احشايي ديده مي شود.
علایم بالینی: لیشمانیوز جلدي يا سالك به شكل يك يا چند پلاك جلدي اريتماتوز است كه طي هفته ها تا ماه ها پس از گزش انسان توسط پشه خاكي در محل گزش ديده مي شود. تظاهرات بالیني لیشمانیوز احشايي يا كالا آزار شامل تب، كاهش وزن، بزرگي كبد و طحال و كم خوني كه به صورت معمول ماه ها بعد و گاهي سال ها پس از آلودگي فرد گسترش مي يابد. بیماري شايع نواحي گرمسیري و نیمه گرمسیري به ويژه از مي تا اكتبر(ارديبهشت تا مهر) است كه اغلب در مناطق روستايي ديده مي شود. ريسك ابتلاء براي ساكنین غیر مناطق اندمیک بیشتر از نواحي اندمیک است.
پیشگیری و درمان: مي توان از تركیبات آنتي موآن (گلوكانتیم)، آمفوتريسین B، تركیبات آزول (فلوكونازول،ايتراكونازول و غیره) و انترفرون ها استفاده كرد. جهت بیماري واكسن مؤثر تائید شده و داروي پیشگیري كننده خاصي وجود ندارد.
فیلاریاز لنفاتیک
عفونتي است انگلي ناشي از نماتودهاي ووشرريا بانکروفتي يا بروگیا مالايي و فیلرهاي انساني که عمدتاً در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر ديده مي شود. توسط پشه هاي آلوده منتقل شده و پس از وارد شدن به بدن انسان به داخل غدد لنفاوي مهاجرت مي کنند و مي توانند با انسداد مجاري لنفاوي ايجاد بیماري نمايند.
درمان: درمان آن با استفاده از دي اتیل کاربامازين صورت مي گیرد.
بیماری لایم
يک بیماري عفوني اسپیروكتي ناشي از بورلیا بورگدورفري مي باشد كه انتقال بیماري به انسان از طريق گزش كنه آلوده است
علایم بالینی: تظاهرات بالیني شامل راش (اريتم مهاجر) در محل گزش كنه، تب، آرتريت، تظاهرات نورولوژي از جمله فلج عصب صورتي است. مسافرت به نواحي اندمیک و در معرض تماس طولاني با كنه سبب افزايش ريسك ابتلا مي گردد.
انتشار جغرافیایی: بیماري در نواحي اندمیک اروپا، آمريكاي شمالي و آسیا ديده مي شود.
پیشگیری و درمان: واكسن مؤثر و ايمن در آمريكاي شمالي مصرف مي گردد ولي اين واكسن روي گونه هاي عامل بیماري لايم در آسیا و اروپا چندان مؤثر نیست.بیماري قابل درمان با آنتي بیوتیك هاي اختصاصي مي باشد. پیشگیري شامل جلوگیري از گزش كنه است.
مالاریا
اتیولوژی: مالاريا در انسان توسط 4 گونه متفاوت انگل پروتوزوآيي پلاسموديوم ايجاد مي گردد: فالسیپاروم، ويواكس، اوال و مالاريه
علایم بالینی: مالاريا يك بیماري حاد تب دار با دوره كمون 7 روز يا بیشتر مي باشد. بنابراين بیماري تب داري كه در ظرف كمتر از 7 روز پس از اولین تماس احتمالي ايجاد مي گردد مالاريا نمي باشد از علایم بیماری می توان به تب، لرز، سردرد، درد و ضعف عضلاني، استفراغ، سرفه، اسهال و درد شكم. اشاره نمود.
راه انتقال: انگل مالاريا توسط گونه هاي مختلف پشه آنوفل كه عمدتاً بین غروب و طلوع خورشید (در زمان اوج تغذيه) به فعالیت مي پردازند انتقال مي يابد. خانم هاي حامله، بچه هاي كوچك و مسافرين مسن در ريسك ويژه اي قرار دارند. مالاريا در مسافرين حامله خطر مرگ مادر، زايمان زودرس، مرده زايي و مرگ نوزادي را افزايش مي دهد.
پیشگیری: بايد براي مسافرين توضیح داده شود كه حفاظت فردي در برابر گزش پشه در هنگام غروب آفتاب اولین خط دفاع در برابر مالاريا مي باشد. مي توان مالاريا را با استفاده دقیق حشره كش ها براي كشتن پشه ناقل، تشخیص سريع و درمان مناسب بیماران و در صورت مؤثر و امكان پذير بودن، تجويز پیشگیري دارويي به گروههاي پر خطر محدود نمود.
درمان: مراجعه به پزشک متخصص ودرمان اختصاصی بایستی صورت گیرد.
انکوسرکیاز
انکوسرکیاز انساني در اثر مراحل پره لاروي (میکروفیلاريا) و بالغ نماتود فیلاريايي انکوسرکا ولولوس ايجاد مي شود. انتقال بیماري از طريق گزش برخي گونه هاي مگس هاي ماده سیمولیوم (مگس هاي سیاه) صورت مي گیرد. اين مگس ها روز فعال بوده و در مجاورت رودخانه ها و جريانات آبي سريع يافت مي گردند.
انتشار جغرافیایی: اين بیماري در بیش از 25 منطقه واقع در نواري پهن در مرکز آفريقا اندمیک مي باشد. کانون هاي اندمیک کوچکي نیز در يمن و بخش هايي از آمريکا (برزيل، کلمبیا، اکوادور، گواتمالا، جنوب مکزيک و ونزوئلا) وجود دارد.
علایم بالینی: خطر ابتلا به انکوسرکیاز براي افرادي که براي مدت کوتاه به نواحي اندمیک اين بیماري مسافرت مي نمیاند بسیار اندک مي باشد. اما خطر ابتلا به عفونت در مسافريني که براي مدت بیش از 3 ماه در مناطق اندمیک مي مانند (مانند محققین، نیروهاي امنیتي کشورهاي ديگر و مبلغین ديني) و محل سکونت يا کار آنها نزديک محل تجمع و زيست مگس هاي سیاه مي باشد، بالاتر است. عفونت با اين انگل منجر به ايجاد يک درماتیت پاپولر به شدت خارش دار، ندول هاي زير پوستي، التهاب غدد لنفاوي و ضايعات چشمي که مي تواند به سمت کاهش بینايي و کوري پیشرفت نمايد، مي گردد. علائم در مسافرين تقريباً همیشه پوستي بوده و مي توانند ماه ها تا سال ها پس از رجعت از مناطق اندمیک تظاهر يابند. مهاجرت کنندگان به مناطق اندمیک ممکن است به بیماري پوستي و يا چشمي دچار گردند.
پیشگیری و درمان: هیچگونه واکسن و يا دارويي جهت پیشگیري وجود ندارد. اقدامات حفاظتي شامل خودداري از رفتن به زيست گاه هاي مگس هاي سیاه و محافظت در برابر گزش حشرات (به ويژه براي اين بیماري در ساعات روز مي باشد. بیماران مبتلا به انکوسرکیاز بايد به متخصصین عفوني و يا متخصصین بیماري هاي گرمسیري ارجاع داده شوند و تحت درمان اختصاصی قرار گیرند. ايورمکتین داروي انتخابي جهت درمان انکوسرکیاز مي باشد.
شیستومیازیس (بیلاریازیس)
تا کنون ۵ گونه عمده عامل شیستومیازیس به نامهای هماتوبیوم ، مانسونی ، ژاپونیکوم ، مکونگی ، اینتراکالاتوم شناخته شده اند که در انسان باعث آلودگی میشوند در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران فقط هماتوبیوم وجود دارد در استانهای خوزستان و ایلام این انگل بصورت اندمیک ودر سایر استانها بصورت اسپورادیک مشاهده می شود.
انسان پس از تماس با سرکر (فرمی از انگل که بیماریزاست) آلوده می شود . سرکرها توسط آنزیم های ترشحی خود پوست سالم فرد را سوراخ کرده و وارد بدن می شوند و پس از گذشت 3- 2 روز به ریه ها مهاجرت می کنند بعد از آن از طریق بلع به دستگاه گوارش برمی گردند .سپس بوسیله مسیر داخلی عروقی به ورید پورت مهاجرت کرده و در آنجا جفت گیری می نماید و از آن طریق وارد وریدهای مثانه و حالب میشوند . سپس انگل در این مکان شروع به تخم گذاری می کند. معمولا فاصله زمانی بین آلودگی با انگل و شروع تخم گذاری 3- 2 هفته است کرم ها بطور متوسط 10- 5 سال در عدوق مثانه زنده می مانند. میزبان واسط شیستوزوما هماتوبیوم نوعی حلزون از رده بولینوس است.
تخم انگل توسط ادرار به بیرون دفع شده و در آب های محیطی به بدن حلزون مهاجرت کرده و تبدیل به سرکر میشود (تعداد تخم ها در ادرار در اواسط روز بیشتر است) گفتنی است که عمر سرکرها بیش از 48 ساعت نیست بنابراین ذخیره سازی آب به مدت 48 ساعت قبل از مصرف از ابتلا به عفونت شیستومیازیش می کاهد. عفونت با این کرم بیشتر در سنین 15- 10 سالگی دیده می شود در سنین بالاتر از 15 سالگی به شدت میزان آلودگی کاسته می شود. مهمترین علامت سوزش و تکرر ادرار است که در تمام دوره حاد بیماری ادامه دارد.
درماتیت شیستوزومی (خارش شناگران):پرندگان آلوده به شیستوزوماهایی که درپرندگان تولید بیماری می کنند توسط پرندگان به آب تخلیه می شود. لارو از بدن میزبان واسط (حلزون) خارج شده و به پوست شناگران وارد می شود و ناراحتی پوست تحت عنوان بیماری خارش شناگران تولید می شود
پیشگیری: صاف کردن آب سپس کلر زنی، جوشاندن آب (طبق دستورالعمل)، زمان ماند 48 ساعته میزان عفونت را کاهش می دهد، کنترل کانال های آبیاری و کنترل تکثیر حلزونها تا حدودی موثر است.
انسفالیت ژاپنی
راه انتقال: يك انسفالیت ويروسي شايع منتقله از طريق پشه كه در نواحي اندمیک آسیا شايع است. اين ويروس بدنبال گزش پشه از نوع Culex منتقل مي گردد. اين گونه پشه ها در ساعات عصر و غروب آفتاب تا سپیده صبح خون خواري مي كنند. موجودات هدف اين پشه ها شامل طیف وسیعي از انسان ها تا حیوانات و پرندگان مي باشند. انتقال بیماري فصلي بوده و در نواحي اندمیک در فصول تابستان و پائیز و در مواقع بارندگي گسترش مي يابد.
انتشار جغرافیایی: نواحي اندمیک که شامل چین، ژاپن، كره و نواحي شرقي روسیه است. در نواحي اندمیک بچه ها در ريسك و خطر بالاي ابتلا مي باشند. با اين وجود ريسك فاكتورهاي متعدد ديگر در ابتلا به اين بیماري دخیل هستند كه مي توان به شغل، جنس، سابقه واكسیناسیون و يا كسب طبیعي ايمني و بالاخره تماس هاي تفريحي و گردشگري اشاره كرد.
پیشگیری: ريسك ابتلا براي جهانگردان با مدت كوتاه اقامت و مخصوصاً در نواحي شهري بسیار كم است، ولي براي افراد با اقامت طولاني مدت در نواحي اندمیک خصوصاً نواحي روستايي و با فعالیت در فضاي باز و در شب ها بدون پوشش و دوچرخه سواري و همچنین اقامت در كمپ ها داراي ريسك و خطر بالاي ابتلا مي باشد. واكسیناسیون براي پیشگیري ار انسفالیت ژاپني تنها براي افراد داراي تمايل به اقامت طولاني در نواحي اندمیک انديكاسیون دارد ولي افراد با اقامت كوتاه مدت (كمتر از سي روز) خصوصاً اقامت در نواحي شهري داراي ريسك خطر ابتلاي كم بوده بنابراين نیاز به انجام واكسیناسیون ندارند.
تب زرد
راه انتقال: ويروس تب زرد در خانواده فلاوي ويريده مي باشد. تب زرد موجب يک بیماري حاد تب دار شده و توسط پشه منتقل می شود سالیانه موارد ابتلا به اين بیماري به 200000 نفر مي رسد که از اين میان 30000 نفر مي میرند.
انتشار جغرافیایی: فقط در آفريقا و آمريکاي مرکزي و جنوبي يافت مي شود.
علایم بالینی: دوره نهفتگي در حدود 3 تا 6 روز است. در شروع بیماري تب، لرز، سردرد و درد پشت وجود دارد که با علائم تهوع، استفراغ و کاهش ضربان قلب ادامه مي يابد. برخي بیماران پس از چند روز بهبود مي يابند. بیماري مي تواند آنقدر خفیف باشد که تشخیص داده نشود. در بقیه بیماران ظهور مجدد تب بالا و شروع يرقان و اختلال در عملکرد کلیه ها رخ مي دهد. در موارد شديد دفع شديد پروتئین در ادرار و تظاهرات خونريزي ظاهر مي شوند. استفراغ بیمار ممکن است سیاه و يا حاوي خون تیره باشد. در موارد شديد بیماري در اثر اختلال در عملکرد کبد و کلیه و خونريزي مي تواند به مرگ منجر شود.
پیشگیری و درمان: هیچ داروي ضد ويروس وجود ندارد،انجام واکسیناسیون جهت مسافرت به مناطق اندمیک توصیه می شود. محافظت فردي در برابر گزش حشرات توصیه مي شود.
منبع (http://clinicalmedicine.ir/post/7272)