Helena.M
20th March 2014, 11:15 AM
بسیاری از خانواده‌ها در ایام عید با مسافرت به گوشه و کنار این سرزمین زیبا خستگی کار یک ساله خود را برطرف می‌سازند. از جمله نکات مهمی‌که رعایت آن در ایام سفر عید نوروز اهمیت دارد، بهداشت غذا و مواد غذایی است که در سفر تهیه می‌شود. کشورما جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد ولی به دلیل عدم توجه مسوولان گردشگری ازنظر امکانات پذیرایی و به کارگرفتن موازین بهداشتی فقیر است. از اینرو بهتر است در سفرهای برون شهری، خانواده‌ها غذای مورد نیازشان را تهیه کنند و یا آن را از اماکن معتبر و بهداشتی تهیه نمایند. توجه به نکات تهیه مواد اولیه، پخت و نحوه نگهداری غذاها و تشخیص کیفیت مناسب غذاها ضروری است.
۱) در صورتی که تمایل به تهیه غذا دارید، توجه کنید که مواد اولیه ای که تهیه می‌کنید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند. خصوصا مواد حاوی پروتئین که فساد پذیری بالایی دارند، گوشتی که خریداری می‌کنید باید کاملا تازه باشد و هیچ گونه بوی ماندگی ندهد. شیر یا تخم مرغ مورد استفاده باید تازه و استاندارد باشد، از خریداری مواد غذایی در کنار جاده پرهیز کنید زیرا از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید.
۲)از خریداری غذاها یا میان وعده‌های بین راه مثل حبوبات پخته، لوبیا و باقله، لواشک‌ها، فلافل، سمبوسه‌ها و پیراشکی‌ها خودداری کنید.
۳) در طول سفر نوع غذا مهم است. با توجه به این که رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروب‌ها را بیشتر می‌کند، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید. مانند؛ عدس پلو، لوبیا پلو، ماکارونی و…
۴) غذای مورد مصرف باید کاملا پخته شود؛ ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالا تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود، به گونه ای که غذا به ویژه گوشت‌ها به طور کامل پخته نشده و همین سبب آلودگی و فساد آن شود. برای اطمینان از پخت گوشت، می‌توان از ترمومتر استفاده کرد، همچنین از ظاهر گوشت می‌توان به میزان پخت آن پی برد، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه ای باشد، ولی اکثر مواقع مغز (درون) کباب کوبیده یا برگ، قرمز رنگ است. مردم فکر می‌کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته می‌شود ولی چنین تفکری اشتباه است.
۵) از خوردن غذاهای نیمه پخته و خام به طور جدی خودداری کنید؛ در حین سفر ممکن است در یک منطقه روستایی توقف کنید و شما را به خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی دعوت کنند (تحت عنوان این که غذاها در روستا طبیعی هستند) که در اینگونه موارد باید از خوردن آنها خودداری کنید. همچنین از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز بپرهیزید.
۶) غذا را درطول سفر در دمای بالاتر از ۶۰ درجه سانتیگراد یا پایین تر از ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. این مطلب اصل مهمی‌در نگهداری مواد غذایی است، در هر حال غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگهداری کنید، در هر صورت اگر قصد دارید غذای خود را بیشتر از ۲ ساعت نگهداری کنید از اصل فوق استفاده کنید. به دلیل حساسیت کودکان از این اصل، برای نگهداری غذای کودک استفاده نکرده و به کودکان غذای تازه بخورانید. ذکر این نکته ضروری است که در طول سفر، امکان برخورداری از دمای بالای ۶۰ درجه سانتیگراد وجود ندارد، ولی می‌توان از دمای ۱۰ درجه سانتیگراد یا کمتر با استفاده از یخدان‌های چوب پنبه ای و یا جعبه‌هایی که حرارت را عبور نمی‌دهند( با وجود یخ) استفاده کرد.
۷) در هنگام توقف، قبل از صرف غذا، آن را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگهداری غذا در سفر( فاصله بین زمان پختن و خوردن) میکروب‌ها در مواد غذایی رشد می‌کنند، بنابراین باید هنگام استفاده ازغذا آن را تا دمای ۷۰ درجه سانتیگراد حرارت داد تا به طور کامل داغ شود. بنابراین از خوردن غذاهایی که به طور سطحی گرم یا تفت داده شده خودداری کنید.
۸) هنگام استفاده از غذاهای محلی، از افراد بومی‌راهنمایی بخواهید؛ استفاده از غذاهای محلی نیاز به شناخت کیفیت آن دارد، به عنوان مثال اگر به استان‌های شمالی کشور سفر می‌کنید، هنگام خوردن ماهی و… چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت می‌کنید، هنگام مصرف قارچ‌های خوراکی طبیعی.
۹) در طول سفر از آب سالم استفاده کنید، اگردرکنار جوی آبی توقف کرده اید تا غذا را در آنجا میل کنید دراین حالت ممکن است به فکر استفاده از آب بیفتید، ولی از ماهیت آن اطلاع کامل ندارید. بنابراین بهتر است آب را قبل از مصرف بجوشانید، به ویژه اگر بخواهید برای کودکان غذا تهیه کنید.
۱۰) قبل از صرف غذا، دست‌ها را خوب بشویید؛ در سفر ممکن است برای بازدید چرخ‌های ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی‌مانند اتوبوس یا قطار استفاده می‌کنید به دلیل دست زدن به صندلی‌ها، پنجره و… ممکن دست شما آلوده شود، پس چنانچه می‌خواهید غذا میل کنید قبل از آن دست‌های خود را بشویید. همین طور اگر با وسیله نقلیه شخصی در حال سفر هستید و امکان توقف در سبزه زار برای خوردن غذا وجود دارد، ممکن است بین توقف تا صرف غذا شما به چمن و… دست بزنید، بنابراین باید قبل از خوردن غذا دست خود را بشویید.
۱۱) در صورت امکان از رستوران‌های معتبر بین راهی استفاده کنید. باید به کسانی که از غذا در رستوران‌های بین راهی استفاده می‌کنند متذکر شد که رستوران استانداردی وجود ندارد. به عبارت بهتر، استاندارد مشخصی برای این رستوران‌ها نوشته نشده است. متاسفانه سطح نظارت و بهداشت در این واحدها ابتدایی است.
چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی هستید، درصورت امکان از رستوران‌های معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید، اگر چه در صورت استفاده از وسایل نقلیه عمومی‌مثل اتوبوس، رانندگان، در محل‌های مورد نظر خود (رستوران‌های خاص) توقف می‌کنند و استفاده از رستوران‌های بهتر، مقدور نیست، ولی برای ارزیابی سطح (رعایت) بهداشت در اینگونه واحدها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، وجود مگس‌ها و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و… توجه کرد.
همچنین در این واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا و…
۱۲) تا حد امکان از خوردن انواع خورش‌ها، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید. از انواع غذاهایی که می‌توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است خورش‌ها هستند. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل عدم اطلاع از کیفیت گوشت به کار برده شده، عدم اطلاع از ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواد اولیه مختلف از جمله خرده نان، ادویه جات و…، از مصرف سالاد الویه به دلیل خام بودن مواد اولیه موجود درسس مایونز مانند تخم مرغ و…، همچنین عدم نظارت بر چگونگی تهیه الویه (به ویژه اگر به صورت دستی تهیه شود) در رستوران‌های غیر معتبر بین راهی به طور جدی خودداری کنید.
منبع (http://www.iran.pezeshk.us)
۱) در صورتی که تمایل به تهیه غذا دارید، توجه کنید که مواد اولیه ای که تهیه می‌کنید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند. خصوصا مواد حاوی پروتئین که فساد پذیری بالایی دارند، گوشتی که خریداری می‌کنید باید کاملا تازه باشد و هیچ گونه بوی ماندگی ندهد. شیر یا تخم مرغ مورد استفاده باید تازه و استاندارد باشد، از خریداری مواد غذایی در کنار جاده پرهیز کنید زیرا از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید.
۲)از خریداری غذاها یا میان وعده‌های بین راه مثل حبوبات پخته، لوبیا و باقله، لواشک‌ها، فلافل، سمبوسه‌ها و پیراشکی‌ها خودداری کنید.
۳) در طول سفر نوع غذا مهم است. با توجه به این که رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروب‌ها را بیشتر می‌کند، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید. مانند؛ عدس پلو، لوبیا پلو، ماکارونی و…
۴) غذای مورد مصرف باید کاملا پخته شود؛ ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالا تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود، به گونه ای که غذا به ویژه گوشت‌ها به طور کامل پخته نشده و همین سبب آلودگی و فساد آن شود. برای اطمینان از پخت گوشت، می‌توان از ترمومتر استفاده کرد، همچنین از ظاهر گوشت می‌توان به میزان پخت آن پی برد، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه ای باشد، ولی اکثر مواقع مغز (درون) کباب کوبیده یا برگ، قرمز رنگ است. مردم فکر می‌کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته می‌شود ولی چنین تفکری اشتباه است.
۵) از خوردن غذاهای نیمه پخته و خام به طور جدی خودداری کنید؛ در حین سفر ممکن است در یک منطقه روستایی توقف کنید و شما را به خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی دعوت کنند (تحت عنوان این که غذاها در روستا طبیعی هستند) که در اینگونه موارد باید از خوردن آنها خودداری کنید. همچنین از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز بپرهیزید.
۶) غذا را درطول سفر در دمای بالاتر از ۶۰ درجه سانتیگراد یا پایین تر از ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. این مطلب اصل مهمی‌در نگهداری مواد غذایی است، در هر حال غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگهداری کنید، در هر صورت اگر قصد دارید غذای خود را بیشتر از ۲ ساعت نگهداری کنید از اصل فوق استفاده کنید. به دلیل حساسیت کودکان از این اصل، برای نگهداری غذای کودک استفاده نکرده و به کودکان غذای تازه بخورانید. ذکر این نکته ضروری است که در طول سفر، امکان برخورداری از دمای بالای ۶۰ درجه سانتیگراد وجود ندارد، ولی می‌توان از دمای ۱۰ درجه سانتیگراد یا کمتر با استفاده از یخدان‌های چوب پنبه ای و یا جعبه‌هایی که حرارت را عبور نمی‌دهند( با وجود یخ) استفاده کرد.
۷) در هنگام توقف، قبل از صرف غذا، آن را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگهداری غذا در سفر( فاصله بین زمان پختن و خوردن) میکروب‌ها در مواد غذایی رشد می‌کنند، بنابراین باید هنگام استفاده ازغذا آن را تا دمای ۷۰ درجه سانتیگراد حرارت داد تا به طور کامل داغ شود. بنابراین از خوردن غذاهایی که به طور سطحی گرم یا تفت داده شده خودداری کنید.
۸) هنگام استفاده از غذاهای محلی، از افراد بومی‌راهنمایی بخواهید؛ استفاده از غذاهای محلی نیاز به شناخت کیفیت آن دارد، به عنوان مثال اگر به استان‌های شمالی کشور سفر می‌کنید، هنگام خوردن ماهی و… چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت می‌کنید، هنگام مصرف قارچ‌های خوراکی طبیعی.
۹) در طول سفر از آب سالم استفاده کنید، اگردرکنار جوی آبی توقف کرده اید تا غذا را در آنجا میل کنید دراین حالت ممکن است به فکر استفاده از آب بیفتید، ولی از ماهیت آن اطلاع کامل ندارید. بنابراین بهتر است آب را قبل از مصرف بجوشانید، به ویژه اگر بخواهید برای کودکان غذا تهیه کنید.
۱۰) قبل از صرف غذا، دست‌ها را خوب بشویید؛ در سفر ممکن است برای بازدید چرخ‌های ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی‌مانند اتوبوس یا قطار استفاده می‌کنید به دلیل دست زدن به صندلی‌ها، پنجره و… ممکن دست شما آلوده شود، پس چنانچه می‌خواهید غذا میل کنید قبل از آن دست‌های خود را بشویید. همین طور اگر با وسیله نقلیه شخصی در حال سفر هستید و امکان توقف در سبزه زار برای خوردن غذا وجود دارد، ممکن است بین توقف تا صرف غذا شما به چمن و… دست بزنید، بنابراین باید قبل از خوردن غذا دست خود را بشویید.
۱۱) در صورت امکان از رستوران‌های معتبر بین راهی استفاده کنید. باید به کسانی که از غذا در رستوران‌های بین راهی استفاده می‌کنند متذکر شد که رستوران استانداردی وجود ندارد. به عبارت بهتر، استاندارد مشخصی برای این رستوران‌ها نوشته نشده است. متاسفانه سطح نظارت و بهداشت در این واحدها ابتدایی است.
چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی هستید، درصورت امکان از رستوران‌های معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید، اگر چه در صورت استفاده از وسایل نقلیه عمومی‌مثل اتوبوس، رانندگان، در محل‌های مورد نظر خود (رستوران‌های خاص) توقف می‌کنند و استفاده از رستوران‌های بهتر، مقدور نیست، ولی برای ارزیابی سطح (رعایت) بهداشت در اینگونه واحدها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، وجود مگس‌ها و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و… توجه کرد.
همچنین در این واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا و…
۱۲) تا حد امکان از خوردن انواع خورش‌ها، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید. از انواع غذاهایی که می‌توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است خورش‌ها هستند. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل عدم اطلاع از کیفیت گوشت به کار برده شده، عدم اطلاع از ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواد اولیه مختلف از جمله خرده نان، ادویه جات و…، از مصرف سالاد الویه به دلیل خام بودن مواد اولیه موجود درسس مایونز مانند تخم مرغ و…، همچنین عدم نظارت بر چگونگی تهیه الویه (به ویژه اگر به صورت دستی تهیه شود) در رستوران‌های غیر معتبر بین راهی به طور جدی خودداری کنید.
منبع (http://www.iran.pezeshk.us)