طلیعه طلا
27th January 2014, 09:27 PM
در میادن اذکار و اوراد صلوت از مهمترین و بافضلیت ترین آنها است که اهل بیت (علیه السلام) و بزرگان بر آن تاکید فراوان دارند، از این رو در این نوشتار به چرایی تاکید بر صلوات قبل از دعا و نیز فضایل آن اشاره می شود.
باید توجه داشت که معنای صلوات بر پیامبر این است که خدایا! رحمتت را بر پیامبر و آل او نازل فرما.
وقتی رحمت بر پیامبر نازل شود، به دیگران هم می رسد چون او مجرای فیض است و اگر قرار است خیری به دیگران برسد نخست باید به عنوان رحمت خاصه بر آن حضرت نازل شود و سپس بر دیگران فرود آید.
خدای متعال در تجلیل از پیامبر می فرماید:
"إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا (سوره احزاب، آیه 56)
وقتی خدا بخواهد بر پیامبر بزرگ خود صلوات بفرستد، همه فرشتگان را با خود همراه می کند؛ مانند اینکه وقتی مهمان عزیزی وارد شهری می شود، شخصی که می خواهد از او به بهترین وجه تجلیل کند با همه دوستان و آشنایان به دیدار او می رود.
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: دعاها و حاجات خود را به صلوات بر رسول خدا محفوف (دربرگرفته و پیچیده) کنید، زیرا صلوات بر آن حضرت دعایی مستجاب است و چنین نیست که خداوند یکی از دو حاجت را برآورد و دیگری را رد کند. (نهج البلاغه، حکمت 361)
پیامبر روزی امام علی (علیه السلام) را فرمودند: آیا تو را مژده ندهم؟ امام (علیه السلام) گفتند:
پدر و مادرم به فدایت !آری ،که تو هماره به نیکی مژده می دهی. پیامبر فرمودند:
جبرئیل چند لحظه پیش خبر شگفتی به من رساند.
امام (علیه السلام) فرمودند: ای رسول خدا! تو را چه خبری رساند؟
پیامبر فرمودند: جبرئیل گفت:
اگر مردی از امت من بر من صلوات فرستد و سپس بر اهل بیتم ، درب های آسمان برای او گشوده می گردد و فرشتگان بر او هفتاد صلوات می فرستند و اگر گنهکاری پرلغزش باشد، گناهان او می ریزد، همان گونه که برگ ها از درختان می ریزد. سپس خداوند بنده را لبیک می گوید و فرشتگان را می فرماید: ای فرشتگان! شما بر او هفتاد صلوات می فرستید و من هفتصد! (شیخ صدوق ، امالی ، ص 345)
امام سجاد (علیه السلام) در صحیفه سجادیه، روش دعا و طلب حاجت را به ما می آموزند. در بسیاری فقرات ادعیه آن حضرت (علیه السلام) صلوات بر پیامبر (ص) مشاهده می شود و هر چه از خدا می خواهند پیش یا پس از آن صلوات است، چون خدا در پرتو صلوات دعای همراه آن را هم مستجاب می کند.
امام صادق (علیه السلام) نیز می فرمایند:
چون پیامبر ) نام آورده شد، بر او صلوات بسیار فرستید، چه، هر که بر پیامبر صلواتی فرستد، پروردگار در هزار صف از فرشتگان، هزار صلوات بر او فرستد و از آفریدگان خدا چیزی بر جای نمی ماند، مگر این که به سبب صلوات خدا و فرشتگان، آن چیز نیز بر آن بنده صلوات فرستد و جز نادان فریفته که خدای و پیامبرش (ص) از او به دورند، کس از صلوات فرستادن روی برنتابد. (شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 185)
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: کسی که نمی تواند چیزی را کفاره گناهش سازد بر محمد (ص) و دودمان او بسیار صلوات فرستد، چه صلوات گناهان را سخت ویران می سازد. (عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص294)
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمایند:
هنگامی که پروردگار عرش را آفرید، هفتاد هزار فرشته را فرمود گرد عرش نور بگردید و مرا تسبیح گویید و عرشم را بر دوش کشید. آنان گرد عرش گشتند و تسبیح گفتند و خواستند عرش را بر دوش کشند، لیک نتوانستند.
پروردگار آنان را فرمود: گرد عرش را نور طواف کنید و بر محمد (ص)، نور جلالم و حبیبم، صلوات فرستید و عرشم را بر دوش کشید. آنان گرد عرش جلال پروردگار گشتند و به محمد (ص) صلوات فرستادند و بر دوش کشیدن عرش پروردگار را توان یافتند. سپس پروردگار را گفتند: خدایا ما را به تسبیح و تقدیس خویش فرمان داده بودی! پروردگار آنان را فرمود: ای فرشتگان! اگر بر حبیب من محمد (ص)، صلوات فرستید، هر آینه مرا تسبیح، تقدیس و تهلیل کرده اید! (مستدرک الوسایل، ج 5، ص 341)
مرحوم علامه طباطبایی (رحمة الله علیه) در پاسخ به فردی که از ایشان پرسیده بود صلوات بر اهل بیت پیامبر چه فایده ای دارد ؟با بیانی لطیف گفته بود:
نخست اینکه ما با صلوات چیزی از خود اهدا نمی کنیم بلکه به خدا عرض می کنیم و از او می خواهیم که بر پیامبر و خاندانش رحمت ویزه بفرستد.
دوم اینکه اگرچه این خاندان به صلوات ما احتیاجی ندارند ولی به خدای سبحان نیازمند هستند و فیض الهی باید به صورت دائم بر آنها نازل شود.
ما با این صلوات در واقع خود را به این خاندان نزدیک کرده ایم، برای مثال اگر باغبانی در باغی که همه گل ها و میوه هایش ملک صاحب باغ است، کار می کند و از صاحب باغ حقوق می گیرد روز عید دسته ای از گل های باغ تهیه کند و به حضور باغ ببرد، آیا عمل او موجب نزدیکی به صاحب باغ نمی شود؟ این عمل نشانه ادب باغبان است. صلوات هم ادب ما را ثابت می کند، در غیر این صورت ما از خود چیزی نداریم، بلکه از خدای سبحان مسئلت می کنیم که بر مراتب و درجات این بزرگواران بیفزاید که همین عرض ادب موجب تقرب ما می شود.
باید توجه داشت که معنای صلوات بر پیامبر این است که خدایا! رحمتت را بر پیامبر و آل او نازل فرما.
وقتی رحمت بر پیامبر نازل شود، به دیگران هم می رسد چون او مجرای فیض است و اگر قرار است خیری به دیگران برسد نخست باید به عنوان رحمت خاصه بر آن حضرت نازل شود و سپس بر دیگران فرود آید.
خدای متعال در تجلیل از پیامبر می فرماید:
"إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا (سوره احزاب، آیه 56)
وقتی خدا بخواهد بر پیامبر بزرگ خود صلوات بفرستد، همه فرشتگان را با خود همراه می کند؛ مانند اینکه وقتی مهمان عزیزی وارد شهری می شود، شخصی که می خواهد از او به بهترین وجه تجلیل کند با همه دوستان و آشنایان به دیدار او می رود.
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: دعاها و حاجات خود را به صلوات بر رسول خدا محفوف (دربرگرفته و پیچیده) کنید، زیرا صلوات بر آن حضرت دعایی مستجاب است و چنین نیست که خداوند یکی از دو حاجت را برآورد و دیگری را رد کند. (نهج البلاغه، حکمت 361)
پیامبر روزی امام علی (علیه السلام) را فرمودند: آیا تو را مژده ندهم؟ امام (علیه السلام) گفتند:
پدر و مادرم به فدایت !آری ،که تو هماره به نیکی مژده می دهی. پیامبر فرمودند:
جبرئیل چند لحظه پیش خبر شگفتی به من رساند.
امام (علیه السلام) فرمودند: ای رسول خدا! تو را چه خبری رساند؟
پیامبر فرمودند: جبرئیل گفت:
اگر مردی از امت من بر من صلوات فرستد و سپس بر اهل بیتم ، درب های آسمان برای او گشوده می گردد و فرشتگان بر او هفتاد صلوات می فرستند و اگر گنهکاری پرلغزش باشد، گناهان او می ریزد، همان گونه که برگ ها از درختان می ریزد. سپس خداوند بنده را لبیک می گوید و فرشتگان را می فرماید: ای فرشتگان! شما بر او هفتاد صلوات می فرستید و من هفتصد! (شیخ صدوق ، امالی ، ص 345)
امام سجاد (علیه السلام) در صحیفه سجادیه، روش دعا و طلب حاجت را به ما می آموزند. در بسیاری فقرات ادعیه آن حضرت (علیه السلام) صلوات بر پیامبر (ص) مشاهده می شود و هر چه از خدا می خواهند پیش یا پس از آن صلوات است، چون خدا در پرتو صلوات دعای همراه آن را هم مستجاب می کند.
امام صادق (علیه السلام) نیز می فرمایند:
چون پیامبر ) نام آورده شد، بر او صلوات بسیار فرستید، چه، هر که بر پیامبر صلواتی فرستد، پروردگار در هزار صف از فرشتگان، هزار صلوات بر او فرستد و از آفریدگان خدا چیزی بر جای نمی ماند، مگر این که به سبب صلوات خدا و فرشتگان، آن چیز نیز بر آن بنده صلوات فرستد و جز نادان فریفته که خدای و پیامبرش (ص) از او به دورند، کس از صلوات فرستادن روی برنتابد. (شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 185)
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: کسی که نمی تواند چیزی را کفاره گناهش سازد بر محمد (ص) و دودمان او بسیار صلوات فرستد، چه صلوات گناهان را سخت ویران می سازد. (عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص294)
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمایند:
هنگامی که پروردگار عرش را آفرید، هفتاد هزار فرشته را فرمود گرد عرش نور بگردید و مرا تسبیح گویید و عرشم را بر دوش کشید. آنان گرد عرش گشتند و تسبیح گفتند و خواستند عرش را بر دوش کشند، لیک نتوانستند.
پروردگار آنان را فرمود: گرد عرش را نور طواف کنید و بر محمد (ص)، نور جلالم و حبیبم، صلوات فرستید و عرشم را بر دوش کشید. آنان گرد عرش جلال پروردگار گشتند و به محمد (ص) صلوات فرستادند و بر دوش کشیدن عرش پروردگار را توان یافتند. سپس پروردگار را گفتند: خدایا ما را به تسبیح و تقدیس خویش فرمان داده بودی! پروردگار آنان را فرمود: ای فرشتگان! اگر بر حبیب من محمد (ص)، صلوات فرستید، هر آینه مرا تسبیح، تقدیس و تهلیل کرده اید! (مستدرک الوسایل، ج 5، ص 341)
مرحوم علامه طباطبایی (رحمة الله علیه) در پاسخ به فردی که از ایشان پرسیده بود صلوات بر اهل بیت پیامبر چه فایده ای دارد ؟با بیانی لطیف گفته بود:
نخست اینکه ما با صلوات چیزی از خود اهدا نمی کنیم بلکه به خدا عرض می کنیم و از او می خواهیم که بر پیامبر و خاندانش رحمت ویزه بفرستد.
دوم اینکه اگرچه این خاندان به صلوات ما احتیاجی ندارند ولی به خدای سبحان نیازمند هستند و فیض الهی باید به صورت دائم بر آنها نازل شود.
ما با این صلوات در واقع خود را به این خاندان نزدیک کرده ایم، برای مثال اگر باغبانی در باغی که همه گل ها و میوه هایش ملک صاحب باغ است، کار می کند و از صاحب باغ حقوق می گیرد روز عید دسته ای از گل های باغ تهیه کند و به حضور باغ ببرد، آیا عمل او موجب نزدیکی به صاحب باغ نمی شود؟ این عمل نشانه ادب باغبان است. صلوات هم ادب ما را ثابت می کند، در غیر این صورت ما از خود چیزی نداریم، بلکه از خدای سبحان مسئلت می کنیم که بر مراتب و درجات این بزرگواران بیفزاید که همین عرض ادب موجب تقرب ما می شود.