big bang

[niusha13]

The Big Bang theory is the prevailing cosmological (http://en.wikipedia.org/wiki/Physical_cosmology) model that describes the early development of the Universe.[1] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-1) According to the theory, the Big Bang occurred approximately 13.798 ± 0.037 (http://en.wikipedia.org/wiki/Planck_(spacecraft)#2013_data_release) billion (http://en.wikipedia.org/wiki/1,000,000,000_(number)) years ago,[2] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-esa-2)[3] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-NASA-20130321-3)[4] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-NYT-20130321-4)[5] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-NBC-20130321-5)[6] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-6) which is thus considered theage of the universe (http://en.wikipedia.org/wiki/Age_of_the_universe).[7] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-7)[8] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-8)[9] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-9)[10] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-10) At this time, the Universe was in an extremely hot and dense state and began expanding (http://en.wikipedia.org/wiki/Metric_expansion_of_space) rapidly. After the initial expansion, the Universe cooled sufficiently to allow energy to be converted (http://en.wikipedia.org/wiki/Mass%E2%80%93energy_equivalence) into various subatomic particles (http://en.wikipedia.org/wiki/Subatomic_particle), includingprotons (http://en.wikipedia.org/wiki/Proton), neutrons (http://en.wikipedia.org/wiki/Neutron), and electrons (http://en.wikipedia.org/wiki/Electron). Though simple atomic nuclei formed (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_bang_nucleosynthesis) within the first three minutes after the Big Bang, thousands of years passed before the first electrically neutral atoms formed (http://en.wikipedia.org/wiki/Recombination_(cosmology)). The majority of atoms that were produced by the Big Bang arehydrogen (http://en.wikipedia.org/wiki/Hydrogen), along with helium (http://en.wikipedia.org/wiki/Helium) and traces of lithium (http://en.wikipedia.org/wiki/Lithium). Giant clouds of these primordial elements later coalesced through gravity (http://en.wikipedia.org/wiki/Gravity) to form stars (http://en.wikipedia.org/wiki/Star) and galaxies, and the heavier elements (http://en.wikipedia.org/wiki/Periodic_table) were synthesized either within stars (http://en.wikipedia.org/wiki/Stellar_nucleosynthesis) or during supernovae (http://en.wikipedia.org/wiki/Supernova_nucleosynthesis).The Big Bang is the scientific theory (http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_theory) that is most consistent with observations of the past and present states of the universe, and it is widely accepted within the scientific community (http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_community). It offers a comprehensive explanation for a broad range of observed phenomena, including the abundance of light elements (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang_nucleosynthesis), the cosmic microwave background (http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_microwave_background), large scale structure (http://en.wikipedia.org/wiki/Large-scale_structure_of_the_cosmos), and the Hubble diagram (http://en.wikipedia.org/wiki/Hubble_diagram).[11] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-11) The core ideas of the Big Bang—the expansion, the early hot state, the formation of light elements, and the formation of galaxies—are derived from these and other observations (http://en.wikipedia.org/wiki/Observational_cosmology). As the distance between galaxies increases today, in the past galaxies were closer together. The consequence of this is that the characteristics of the universe can be calculated in detail back in time to extreme densities (http://en.wikipedia.org/wiki/Density) and temperatures (http://en.wikipedia.org/wiki/Temperature),[12] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-12)[13] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-13)[14] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-14) while large particle accelerators (http://en.wikipedia.org/wiki/Particle_accelerator) replicate such conditions, resulting in confirmation and refinement of the details of the Big Bang model. On the other hand, these accelerators can only probe so far into high energy regimes (http://en.wikipedia.org/wiki/High-energy_physics), and astronomers are prevented from seeing the absolute earliest moments in the universe by various cosmological horizons (http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmological_horizons). The earliest instant of the Big Bang expansion is still an area of open investigation. The Big Bang theory does not provide any explanation for the initial conditions of the universe; rather, it describes and explains the general evolution of the universe going forward from that point on.Georges Lemaître (http://en.wikipedia.org/wiki/Georges_Lema%C3%AEtre) first proposed what became the Big Bang theory in what he called his "hypothesis of the primeval atom". Over time, scientists built on his initial ideas to form the modern synthesis. The framework for the Big Bang model relies on Albert Einstein (http://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein)'sgeneral relativity (http://en.wikipedia.org/wiki/General_relativity) and on simplifying assumptions such as homogeneity (http://en.wikipedia.org/wiki/Homogeneity_(physics)#Translation_invariance) and isotropy (http://en.wikipedia.org/wiki/Isotropy) of space. The governing equations were first formulated by Alexander Friedmann (http://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Friedmann) and similar solutions were worked on by Willem de Sitter (http://en.wikipedia.org/wiki/Willem_de_Sitter). In 1929, Edwin Hubble (http://en.wikipedia.org/wiki/Edwin_Hubble) discovered that the distances to far away galaxies were strongly correlated (http://en.wikipedia.org/wiki/Proportionality_(mathematics)) with their redshifts (http://en.wikipedia.org/wiki/Redshift)—an idea originally suggested by Lemaître in 1927. Hubble's observation was taken to indicate that all very distant galaxies and clusters have an apparent velocity directly away from our vantage point: the farther away, the higher the apparent velocity, regardless of direction.[15] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-hubble-15)Assuming that we are not at the center (http://en.wikipedia.org/wiki/Copernican_principle) of a giant explosion, the only remaining interpretation is that all observable regions of the universe are receding from each other (http://en.wikipedia.org/wiki/Metric_expansion_of_space).While the scientific community was once divided between supporters of two different expanding universe theories—the Big Bang and the Steady State theory (http://en.wikipedia.org/wiki/Steady_State_theory),[16] (http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Bang#cite_note-16) observational confirmation of the Big Bang scenario came with the discovery of the cosmic microwave background radiation (http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_microwave_background_radiation) in 1964, and later when its spectrum (i.e., the amount of radiation measured at each wavelength) was found to match that of thermal radiation from a black body (http://en.wikipedia.org/wiki/Black_body). Since then, astrophysicists have incorporated observational and theoretical additions into the Big Bang model, and its parametrization (http://en.wikipedia.org/wiki/Parametrization) as the Lambda-CDM model (http://en.wikipedia.org/wiki/Lambda-CDM_model) serves as the framework for current investigations of theoretical cosmology.

[niusha13]

مِه‌بانگ یا انفجار بزرگ (به انگلیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84% DB%8C%D8%B3%DB%8C): Big Bang)، مدل کیهان شناسی پذیرفته شده برای توصیف مراحل نخستین شکل گیری جهان می‌باشد.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-1) بنا بر این نظریه جهان تقریباً ۰.۰۳۷± ۱۳٫۷۹۸ میلیارد سال قبل در نتیجه انفجاری بسیار بزرگ به نام مهبانگ پدیدآمده‌است.[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-2) ٬ و از این رو این عدد سن جهان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86) را نشان‌می‌دهد.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-3)[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-4)[۵] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-5)[۶] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-6)دراین لحظه جهان در وضعیتی بسیار داغ و چگال قرار داشت و شروع به انبساط (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D8%B7_%D8%AC%D9%87% D8%A7%D9%86) با سرعت بسیار زیاد نمود. پس از این انبساط نخستین جهان داغ اولیه رو به سرد شدن گذاشت. پس از این انبساط اولیه، دمای جهان به اندازه‌ای کاهش یافت که اجازهتبدیل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8% AC%D8%B1%D9%85_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB% 8C) انرژی به ذرات زیراتمی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7% D8%AA%D9%85%DB%8C) گوناگون مانند پروتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86) و الکترون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86) و نوترون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86) را می‌داد.اگرچه در همان سه دقیقه نخست پس از مهبانگ هسته‌های اتمهای ساده به‌وجود آمده بودند (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8 C%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF)، اما تا پیدایش نخستین اتمهای خنثای بدون بار الکتریکی هزاران سال سپری شد. بیشتر اتمهای به‌وجودآمده در اثر مهبانگ اتمهای هیدروژن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%86) بودند و مقادیر کمتری از هلیم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%85) و لیتیم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%85) نیز به وجود آمده بودند. پس از آن ابرهای غول پیکری از گردهم‌آیی این اتمهای نخستین بر اثر نیروی گرانش بوجود آمد که باعث شکل گیریستاره (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87) ها و کهکشانها (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86) شدند. اتمهای سنگین‌تر نیز درون ستاره‌ها و در ابرنواخترها (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D 8%B1) پدیدآمدند.
مهبانگ یک نظریه علمی آزموده شده است که بیشترین همخوانی را با مشاهدات وضعیت گذشته و حال جهان داشته و به گستردگی مورد پذیرش جامعه علمی قرارگرفته است. این نظریه توضیح جامعی در مورد طیف گسترده‌ای از پدیده‌های فیزیکی مشاهده شده ارائه می‌دهد. از جمله این پدیده‌ها می‌توان به فراوانی عناصر سبک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8 C%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF)، تابش زمینه کیهانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86% D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C)، ساختار بزرگ مقیاس (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8% B1_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%DB%8C%D8% A7%D8%B3&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) و نمودار هابل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8% D9%84) برای ابرنواخترهای نوع Ia (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%88%D8% A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1_%D9%86%D9%88%D8%B9_Ia&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) اشاره کرد.[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-7) ایده‌های اساسی مهبانگ همچون انبساط، تشکیل هلیم و شکل‌گیری کهکشانها از این مشاهدات و مشاهدات دیگری برگرفته شده‌اند. از آنجا که فاصله میان خوشه‌های کهکشانی در حال افزایش است می‌توان نتیجه گرفت که در گذشته همه چیز به هم نزدیک تر بوده است. شرایط چگالی‌ها و دماهای بسیار بالا در گذشته به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-8)[۹] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-9) و شتاب دهنده‌های ذره‌ای (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%8 6%D8%AF%D9%87_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB %8C) بزرگی برای انجام آزمایش‌هایی تحت این شرایط ساخته شده‌اند که به گسترش بیشتر مدل مهبانگ کمک کرده‌اند. از سوی دیگر این شتاب دهنده‌ها تواناییهای محدودی برای آزمایش تحت چنین شرایط پر انرژی دارند. دانش و شواهد بسیار اندکی در مورد اولین لحظه انبساط در دست است و از این رو نظریه مهبانگ توضیحی برای آن شرایط اولیه ارائه نمی‌کند بلکه تکامل عمومی جهان از آن نقطه به بعد را توصیف می‌کند.
ژرژ لومتر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%D9%84%D9%88%D9%85%D8%AA%D8%B1) برای نخستین بار فرضیه‌ای را با عنوان «فرضیه نخستین اتم» پیشنهاد نمود که بعدها سایر دانشمندان با گسترش آن شکل کنونی نظریه مهبانگ را ارائه دادند. چارچوب نظریه مهبانگ بر نظریه نسبیت عام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A8% DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85) آلبرت اینشتین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86% D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86) و فرض همگنی و همسانگردی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D B%8C) فضا استوار است. معادلات حاکم برآن نخستین بار توسط الکساندر فریدمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_% D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86) با حل معادلات میدان اینشتین فرمول‌بندی شد و پاسخ‌های دیگری برای این معادلات نیز توسط ویلم دو سیتر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%DB%8C %D8%AA%D8%B1) ارائه‌شد. در سال ۱۹۲۹ ادوین هابل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8% D9%84) کشف کرد که فاصله کهکشانهای دور از ما با انتقال به سرخ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%87_ %D8%B3%D8%B1%D8%AE) (به انگلیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84% DB%8C%D8%B3%DB%8C): redshift) آنها متناسب است-ایده‌ای که نخستین بار توسط ژرژ لومتر در سال ۱۹۲۷ مطرح شد-. مشاهدات ادوین هابل بیانگر این بودند که کهکشان‌ها و خوشه‌های بسیار دور٬ در حال دور شدن از ما هستند ٬ و هرچقدر دورتر باشند سرعت دور شدنشان نیز بیشتر است.[۱۰] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-hubble-10) با توجه به اینکه ما در مرکز انفجار قرار نگرفته‌ایم تنها توضیح ممکن این است که نواحی قابل مشاهده جهان در حال فاصله‌گرفتن از یکدیگر هستند. اگرچه زمانی جامعه علمی به طرفداران نظریه مهبانگ و طرفداران نظریه حالت پایدار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AD%D8%A7%D9%84% D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1) تقسیم شده بود،[۱۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF#cite _note-11) اما پس از تاییدات مشاهدات تجربی و کشف تابش زمینه کیهانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86% D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C) در سال ۱۹۶۴ بیشتر دانشمندان قانع شدند که نسخه‌ای از نظریه مهبانگ همخوانی بهتری با مشاهدات دارد، به ویژه هنگامی که دریافتند که طیف تابش آن با طیف تابش گرمایی یک جسم سیاه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87) مطابقت دارد. ار آن زمان تاکنون اخترفیزیکدانان تئوری و مشاهدات بسیاری به این مدل افزودند و با پارامتری کردن آن از طریق مدل لامبدا-سی دی ام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85) (به انگلیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84% DB%8C%D8%B3%DB%8C): Lambda-CDM) چارچوب تحقیقات کنونی در کیهان شناسی نظری را پایه ریزی کردند.