PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : کانیزم مخازن نفت و گاز در ایران



faridbensaeed
2nd January 2014, 09:33 PM
[soal]مکانیزم های تولید در مخازن ترک داربطور خلاصه شرح داده شوند، این مکانیزم ها عبارتند از :


انبساط گاز در اثر آزاد شدن گاز محلول در نفت[1] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn1)
انبساط مربوط به گنبد گازي[2] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn2)
آب ورودي از سفره آبي[3] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn3)
تركيبي از مكانيزم‌هاي موارد 1 الي3[4] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn4)
انبساط سنگ و سيال
مكانيزم ريزش ثقلي[5] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn5)
مکانیزم آشام[6] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn6)




انبساط گاز در اثر آزاد شدن گاز محلول در نفت

گازهای که در شرایط فشار و دمای زیر زمین در نفت بصورت محلول وجود دارند در اثر حفر چاه و ایجا افت فشار درون مخزن آزاد شده و باعث رانش نفت به طرف چاه تولیدی می گردد . در مخازن ترک دار بدلیل وجود ترک ها این گاز ها نیز پس از آزاد شدن بطرف بالای مخزن و ناحیه گازی حرکت و با تشکیل ناحیه گازی ثانویه به سطح تماس نفت – گاز نیرو وارد نموده و باعث تخلیه نفت می گردد.


انبساط مربوط به گنبد گازي

در هنگام بهربرداری از مخزن و ناحیه نفتی بدلیل کم شدن ضریب حجمی نفت گاز های موجود در ناحیه گازی منبسط و به سمت ناحیه نفت و در نهایت چاه تولیدی هدایت می شوند و به این روش باعث رانش نفت می گردند .


آب ورودي از سفره آبي

آب موجود در ناحیه آبی که زیر ناحیه نفتی قرار گرفته است نیز با شروع بهربرداری از ناحیه نفتی و کاهش حجم نفت منبسط شده و همانند یک پیستون از پایین به نفت نیرو واردکرده و باعث رانش آن می شود و این نیرو در صورتی که ناحیه آب مخزن به سفرهای آب زیرزمینی وآب های آزاد راه داشته باشد چندین برابر خواهد شد .


انبساط سنگ و سيال:

سنگ و سیال (نفت ) درون مخزن نیز بدلیل کاهش فشار در مخزن در اثر بهره برداری نیز می توانند در تولاید نفت دخیل باشند .


مكانيزم ريزش ثقلي و پدیده آشام

چهار مکانیزم شرح داده شده در هردومخزن متعارف و ترک دار تا حدود زیادی مشابه می باشند ولی دو مکانیزم ریزش ثقلی و آشام را تقریبا" می توان مختص مخازن ترک دار دانست .برای توضیح این دو مکانیزم لازم است ابتدا چند اصطلاح ذیل تعریف شوند :
سنگ های آب دوست و نفت دوست :
سنگ های مخازن ترک دار را می توان با توجه به تمایل آنها به جذب سیالات به دو دسته کلی تقسیم نمود سنگ هایی که مایل به جذب آب می باشند (آب دوست )، و سنگ هایی که تمایل به جذب نفت دارند (نفت دوست ) .
فاز تر (Wet Phase ):
سیالی را گویند که سنگ مخزن تمایل به جذب آن دارد .
فاز غیر تر (None Wet Phase ):
به سیالی که سنگ مخزن تمایل به جذب آن نداشته باشد اطلاق می شود .
با توجه به تو ضیحات فوق چنانچه مخزنی آبدوست باشد و درون ترک ها آب (فاز تر )ودر ماتریس نفت (فاز غیر تر ) باشد، یعنی فاز تر می خواهد جایگزین فاز غیر تر شود ،این پدیده را آشام ،و اگردر همان مخزن درون ترک نفت (فاز غیر تر ) ودرون ماتریس آب (فاز تر ) باشد ، و فاز غیر تر بخواهد جایگزین فاز تر شود، این پدیده را ریزش ثقلی (تخلیه )گویند .(جدول 1 – 1 )

مكانيزم توليد در نواحی اصلی و فرعی
چهارناحيه‌اي كه هنگام تخليه مخزن (شكل 1 – 29) حاصل مي‌شود دارای مکانیزم های تولید متفاوتی می باشند ، که عمدتاً ناشي از اختلاف بين ماتريس اشباع شده با سيال و ترك است .
در تفسيرگراديان فشار، با ثبت پيوسته فشار در چاه‌هاي مشاهده‌اي در طول دوره بهره‌برداري از مخزن، نواحي با مكانيزم‌هاي توليد متفاوت تشكيل مي‌شوند. يك مدل ساده در شكل1 – 33نشان داده شده كه در آن شكل نواحي مختلف مخزن بر اساس رفتار يك بلوك مجزا بررسي شده است.
نواحي توليد و مكانيزم آنها به‌صورت زيرمي باشند:

الف ) ناحيه تحت اشغال گاز:
اين ناحيه تحت مكانيزم جابجايي ريزش ثقلي [7] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn7) مي باشد. در ناحيه تحت اشغال گاز، بين سطح تماس گاز و نفت اوليه (GOLO) و سطح تماس گاز و نفت موجود (GOL) (جايي كه كلاهك‌گازي ثانويه در شبكه ترك‌ها درحال تشكيل است) بلوك‌هاي ماتريس بصورت جزئي و يا كامل توسط گاز احاطه خواهند شد. (شكل1 – 33) اگر ماتريس بصورت جزئي يا كامل توسط گاز احاطه شود، رفتار متفاوتي را به خود خواهد گرفت ( فصل 3 کتاب ) (بلوك‌هاي 1 و2 درشكل 1 – 33 ). اما فشار مويينگي و ارتفاع بلوك هنوز هم مهمترين پارامترهايي خواهند بود كه ناحيه پسماند بلوك به آنها بستگي دارد.

ب ) ناحيه گازدار:
اين ناحيه تحت مكانيزم انبساط گاز آزاده شده [8] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn8)+ رانش + آشام[9] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn9) + مكانيزم هاي همرفت[10] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn10) مي‌باشد. ناحيه گازدار (در قسمت بالايي) بوسيله GOL و Bpp[11] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn11) محدود شده است. دو ناحيه فرعي در نتيجه اشباع بحراني گاز براساس اشباع مؤثر گاز درماتريس تشكيل مي شود. اگر شرايط مخزن بگونه‌اي باشد كه انبساط گاز آزاد شده مكانيزم رانش غالب باشد، ماتريس در زيرناحيه ‌بالايي بايد گاز بيشتري را نسبت به ناحيه فرعي پاييني در مدت زمان يكسان توليد كند. بنابراين احتمال بيشتري وجود دارد كه در ناحيه فرعي بالايي (بلوك 4) اشباع گاز بصورت، Sg>Sgc باشد. درحاليكه در ناحيه فرعي پاييني (بلوك 3) Sg<Sgc خواهد بود (شكل1 – 33).
علاوه برمكانيزم گاز آزاد شده در ماتريس دروني، ساير مكانيزم‌ها از جمله تفكيك گاز داخل بلوك ماتريس و تبادل سيال بين ماتريس و ترك‌ها بوجود مي‌آيد. در واقع، گردش گاز آزاد شده درترك‌هاي اشباع شده از نفت و همچنين تماس بين نفت سنگين‌تر ترك‌ها با نفت سبك‌تر باقي‌مانده در ماتريس، فرايندهاي انتقالي پيچيده‌تري را تشكيل مي‌دهد. همچنين مشاهده شده است كه در مورد توزيع غيريكنواخت منافذ و ميزان افت فشارمخزن، پديده فشار فوق اشباع اتفاق افتاده است. بنابراين درحالتي‌كه فشار مخزن زير فشار نقطه حباب باشد، گاز بصورت محلول باقي مي‌ماند.

ج ) ناحيه زيراشباع :
در اين ناحيه مكانيزم رانش انبساطي ساده سیال (نفت ) و سنگ مي باشد. اين ناحيه بين Bpp و سطح WOL قرارگرفته و فقط حاوي نفت به‌صورت تك فاز و بدون گازآزاد است. اختلاف بين فشار بالاي ماتريس و فشار پايين ترك‌ها، انبساطي در سيستم سيال-سنگ ايجاد مي كند، كه سيال را از منافذ به سمت شبكه تركها مي‌راند. اگر ابعاد بلوك كوچكتر باشد (بلوك 5 شكل1 – 33) زماني‌كه دبي توليدي افزايش مي‌يابد، در صورتي كه ميزان افت فشار و تراكم‌پذيري زيادتر باشد، مكانيزم رانش انبساطي وسيع‌ترخواهد شد.

د ) ناحيه تحت اشغال آب :
اين ناحيه تحت مكانيزم ريزش ثقلي + مكانيزم‌هاي جابجائي آشام و موئينه[12] (http://www.njavan.com/forum/#_ftn12) مي‌باشد. در ناحيه بين سطح تماس آب و نفت فعلي WOL و سطح تماس آب و نفت اوليه WOLO بلوك‌هاي ماتريس احاطه شده توسط شبكه ترك‌ها اشباع شده از آب، طي فرآيندآشام ، مؤيينه و ثقلي، نفت توليد مي‌كند. نفت حاصل از منافذ ماتريس در نتيجه پيشرفت منافذ ماتريس در محيط آبي ترك‌ها نسبت به سرعت پيشرفت سطح تماس آب-نفت در ترك‌ها مشهودتر است.
در طرح بلوك‌هاي 6 ،7،8 و9 در شكل1 – 33، سطح تماس آب و نفت در ترك‌ها با سرعت پيشروي جبهه ماتريس مقايسه شده است. نفوذ پيشرونده سطح تماس آب و نفت در ترك و ماتريس، بر ميزان غلبه نيروهاي مؤيينه و ثقلي درطي جابجايي آشام اثر مي‌گذارد. مدل ساده شده سرعت بحراني، مربوط به پيشروي هم زمان سطح تماس آب ونفت در ماتريس و در ترک‌ها است (بلوك6 شكل 1- 33) اگر سرعت پيشروي سطح تماس آب و نفت در ترك‌ها بيشتر از سرعت آن درماتريس باشد، سرعت بالاتر از سرعت بحراني (بلوك7 شكل 1– 33) و در صورتي‌كه سرعت پيشروي سطح تماس آب و نفت در ترك‌ها كمتر از سرعت آن در ماتريس باشد، سرعت پايين تر از سرعت بحراني خواهد بود. (بلوك 8 شكل 1- 33). يك حالت منحصر به فرد در بلوك 9 نشان داده شده است كه درآن تمام بلوك توسط آب احاطه شده است و يا به‌صورت كامل در آب غوطه‌ور است.
درتمام موارد توضيح داده شده دربالا، مكانيزم توليد تابعي از نيروهاي ثقلي و مؤيينه خواهدبودكه اغلب در زمان جابجايي يكي از آنها بر ديگري غلبه مي‌كند. بدون توضيح جزئيات بيشتر، دربلوك‌هاي 6 و 8 نيروهاي مؤيينه غالبند، درحاليكه دربلوك‌هاي7 و9 نيروهاي مؤيينه به همراه نيروهاي ثقلي عمل مي‌كنند.
اگر بلوك‌ها خيلي بلند باشند، همانند بلوك9 ، درفرآيند آشام نيروهاي ثقلي غلبه خواهندكرد. وجود همزمان تمام مكانيزم‌هاي بيان شده يك حالت‌كلي را نمايان مي‌سازد كه درجدول1 -2 بطور خلاصه آمده است. به سادگي مي‌توان فرض كرد، اين حالت در موردي كه فقط قسمتي از يك مكانيزم توليد در مخزن وجود داشته باشد، قابل ساده‌سازي است. براي مثال در زماني كه تنها مكانيزم رانش آب و مكانيزم انبساط گاز آزاده شده با مكانيزم توليد كلاهك گازي تركيب شوند،پيش بيني توليد ميدان به طور اساسي ساده‌تر مي‌شود.

[1] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref1) - Solution Gas Drive

[2] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref2) - Gas Cap Drive

[3] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref3) - Water Drive

[4] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref4) - composition Drive

[5] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref5) - Gravity Drainage Drive

[6] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref6) - Imbibition

[7] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref7) - Gravity Drainage

[8] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref8) - Expansion

[9] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref9) - Imbibition

[10] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref10) - Convection

[11] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref11) - Bubble point pressure

[12] (http://www.njavan.com/forum/#_ftnref12) - Capillary

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد