niusha13
1st July 2013, 03:54 PM
آموزش خط تحریری
http://img.tebyan.net/big/1387/10/43161181215205523192164104572536572139206.jpg
برای نوشتن کلمات در کتاب اول ابتدایی از خط نسخ ( روزنامه ای ) استفاده شده است که برای شروع کار از خطوط دیگر مناسب تر و نوشتن آن برای دانش آموزان آسان تر است. این تناسب و آسانی از دو نظر است :
1- از نظر نوشتن :چون در این خط ، هر حرف از قسمت های قائم، افقی و مورب تشکیل شده و برای کشیدن این اجزا، در دوره آمادگی به صورت زیر نویس لوحه ها تمرین زیادی شده است و دانش آموزان به راحتی قادر به نوشتن آن هستند.
2- از نظر خواندن:از آنجا که حروف در این خط ( به ویژه حروف چسبان) مرز مشخصی دارند و این امر از طریق کشیده شدن دنباله آنها روی خطّ زمینه مشخص شده است، به آسانی قابل تشخصیص اند. در نتیجه، خواندن متونی که با این خط نوشته شده؛ آسان تر است.
ولی دانش آموزان اغلب به افرادی بر می خورند که با " خط تحریری" می نویسند، یا نوشته هایی را می بینند که با این خط نوشته شده است، به تدریج به خواندن و نوشتن؛ این خط علاقه نشان می دهند و اهمیت آموزش درست آن برای آموزگاران روشن می شود.
خط تحریری قواعد و اصول مخصوص به خود دارد که باید قدم به قدم و با صبر و حوصله تمام و با انجام دادن تمرین های عملی آموخته شود. همان طورکه برای آموزش قواعد خط نسخ، که آسان تر است، یک سال تمام وقت صرف کرده ایم، آموزش این خط نیز باید در زمان طولانی تری انجام شود. در نتیجه، سعی شده است که این کار طی سال های دوم تا پنجم ابتدایی صورت پذیرد و اگر معلمان با علاقه و بذل توجه کافی به این کار اقدام کنند و با آگاهی از هدف های برنامه، دانش آموزان را به انجام دادن تمرین های کتاب تشویق کنند، می توان انتظار داشت که در پایان دوره ابتدایی، تمام دانش آموزان خواهند توانست این خط زیبا را بخوانند و بنویسند. در حالی که با کمال تأسف همه ما شاهد آن هستیم که دانش آموزان در دوره دبیرستان نیز پیوند خود را با خط نسخ، نکرده و توانایی نوشتن خط تحریری را ندارند.
با توجه به این که بیشتر معلمان به سبب آشنا نبودن با قواعد خط تحریری، قادر به تعلیم درست آن نیستند، زحمت این کار تا حد زیادی از دوش آنان برداشته شده و فقط وظیفه راهنمایی دانش آموزان و نظارت بر درست نویسی به عهده همکاران گذاشته شده است.
برای نیل به این هدف، مطالب نوشتنی طبق اصول خط تحریری و با توجه به این اصل" از آسان به مشکل" به صورت تمرین ها و تکالیفی در کتاب های درسی آورده شده تا آموزگاران، با تشویق دانش آموزان به نوشتن و نظارت بر درست نویسی و ارائه راهنمایی ها و پیشنهادهای اصلاحی، کار نوشتن با این خط را برای آنان آسان تر کنند و راه را هموارتر سازند.
تمرین ها و تکالیف مورد نیاز در هر قسمت در دو صفحه مقابل هم در کتاب های درسی آورده شده است. صفحه سمت راست مربوط به کار در کلاس ( تمرین ) است و باید زیر نظر و با راهنمایی معلم انجام شود. قسمت سمت چپ به منزله تکلیف شب تعیین شده است تا معلم تذکرات لازم را درزمینه درست نوشتن بدهد و دانش آموزان را به نوشتن آنها در خانه تشویق کند. ناگفته نماند که مسئولیت معلم در قبال تکالیف شب کم تر از تمرین های داخل کلاس نیست. معلم وظیفه دارد نوشته های دانش آموزان را در جلسه بعد به دقت بررسی کند و تذکّرات سودمندی برای رفع اشکالات آنان بدهد.
اولین تمرین های خوش نویسی ( نوشتن با خط تحریری) در صفحات 14 و 15 کتاب فارسی دوم و قبل از درس " دوستان جدید" آمده و بیشتر شامل حروف ساده الفبا و کلماتی است که از ترکیب این حروف ( که جدا از هم هستند ) نوشته شده است. برای این که دانش آموزان بتوانند حروف و کلمات مورد نظر را با دقت و درستی بیشتری بنویسند، معلم می تواند به آنان بیاموزد که با کشیدن خطوط قائم موازی – که فاصله دو خط را از حروف دیگر مشخص می کنند و هر حرف را فقط در فاصله دو خط موازی بنویسند. یکی از عوامل بدخطی دانش آموزان رعایت نکردن اندازه حروف و فاصله آنهاست که با اتخاذ این تدبیر تا اندازه زیادی رفع می شود.
علاوه بر تمرین هایی که به این شیوه در کتاب های درسی آمده است ، برای آشنایی بیشتر دانش آموزان با خط تحریری و علاقه مند کردن آنان به نوشتن این خط، تکالیف دیگری نیز پیش بینی شده است که از آن جمله می توان از: جمله نویسی و ترکیب های تازه و تمرین ها و اشعار کتاب یاد کرد. به همین دلیل، در همه مواردی که در کتاب از این خط استفاده شده از دانش آموزان خواسته شده است تا از روی آنها با خط خوش بنویسند ( رونویسی کنند )، در حالی که در مورد متونی که با خط نسخ نوشته شده، چنین تکالیفی منظور نشده است.بنابر این، توصیه می شود که آموزگاران از وادار کردن دانش آموزان به رونویسی از روی متون نسخ خودداری کنند و ندانسته آموزش خط تحریری را که جزو هدف های اصلی برنامه درسی دورهء ابتدایی است به تأخیر نیندازند.
منبع
مجله رشد تکنولوژی آموزشی ، شماره 8
فرود ابراهیمی
http://img.tebyan.net/big/1387/10/43161181215205523192164104572536572139206.jpg
برای نوشتن کلمات در کتاب اول ابتدایی از خط نسخ ( روزنامه ای ) استفاده شده است که برای شروع کار از خطوط دیگر مناسب تر و نوشتن آن برای دانش آموزان آسان تر است. این تناسب و آسانی از دو نظر است :
1- از نظر نوشتن :چون در این خط ، هر حرف از قسمت های قائم، افقی و مورب تشکیل شده و برای کشیدن این اجزا، در دوره آمادگی به صورت زیر نویس لوحه ها تمرین زیادی شده است و دانش آموزان به راحتی قادر به نوشتن آن هستند.
2- از نظر خواندن:از آنجا که حروف در این خط ( به ویژه حروف چسبان) مرز مشخصی دارند و این امر از طریق کشیده شدن دنباله آنها روی خطّ زمینه مشخص شده است، به آسانی قابل تشخصیص اند. در نتیجه، خواندن متونی که با این خط نوشته شده؛ آسان تر است.
ولی دانش آموزان اغلب به افرادی بر می خورند که با " خط تحریری" می نویسند، یا نوشته هایی را می بینند که با این خط نوشته شده است، به تدریج به خواندن و نوشتن؛ این خط علاقه نشان می دهند و اهمیت آموزش درست آن برای آموزگاران روشن می شود.
خط تحریری قواعد و اصول مخصوص به خود دارد که باید قدم به قدم و با صبر و حوصله تمام و با انجام دادن تمرین های عملی آموخته شود. همان طورکه برای آموزش قواعد خط نسخ، که آسان تر است، یک سال تمام وقت صرف کرده ایم، آموزش این خط نیز باید در زمان طولانی تری انجام شود. در نتیجه، سعی شده است که این کار طی سال های دوم تا پنجم ابتدایی صورت پذیرد و اگر معلمان با علاقه و بذل توجه کافی به این کار اقدام کنند و با آگاهی از هدف های برنامه، دانش آموزان را به انجام دادن تمرین های کتاب تشویق کنند، می توان انتظار داشت که در پایان دوره ابتدایی، تمام دانش آموزان خواهند توانست این خط زیبا را بخوانند و بنویسند. در حالی که با کمال تأسف همه ما شاهد آن هستیم که دانش آموزان در دوره دبیرستان نیز پیوند خود را با خط نسخ، نکرده و توانایی نوشتن خط تحریری را ندارند.
با توجه به این که بیشتر معلمان به سبب آشنا نبودن با قواعد خط تحریری، قادر به تعلیم درست آن نیستند، زحمت این کار تا حد زیادی از دوش آنان برداشته شده و فقط وظیفه راهنمایی دانش آموزان و نظارت بر درست نویسی به عهده همکاران گذاشته شده است.
برای نیل به این هدف، مطالب نوشتنی طبق اصول خط تحریری و با توجه به این اصل" از آسان به مشکل" به صورت تمرین ها و تکالیفی در کتاب های درسی آورده شده تا آموزگاران، با تشویق دانش آموزان به نوشتن و نظارت بر درست نویسی و ارائه راهنمایی ها و پیشنهادهای اصلاحی، کار نوشتن با این خط را برای آنان آسان تر کنند و راه را هموارتر سازند.
تمرین ها و تکالیف مورد نیاز در هر قسمت در دو صفحه مقابل هم در کتاب های درسی آورده شده است. صفحه سمت راست مربوط به کار در کلاس ( تمرین ) است و باید زیر نظر و با راهنمایی معلم انجام شود. قسمت سمت چپ به منزله تکلیف شب تعیین شده است تا معلم تذکرات لازم را درزمینه درست نوشتن بدهد و دانش آموزان را به نوشتن آنها در خانه تشویق کند. ناگفته نماند که مسئولیت معلم در قبال تکالیف شب کم تر از تمرین های داخل کلاس نیست. معلم وظیفه دارد نوشته های دانش آموزان را در جلسه بعد به دقت بررسی کند و تذکّرات سودمندی برای رفع اشکالات آنان بدهد.
اولین تمرین های خوش نویسی ( نوشتن با خط تحریری) در صفحات 14 و 15 کتاب فارسی دوم و قبل از درس " دوستان جدید" آمده و بیشتر شامل حروف ساده الفبا و کلماتی است که از ترکیب این حروف ( که جدا از هم هستند ) نوشته شده است. برای این که دانش آموزان بتوانند حروف و کلمات مورد نظر را با دقت و درستی بیشتری بنویسند، معلم می تواند به آنان بیاموزد که با کشیدن خطوط قائم موازی – که فاصله دو خط را از حروف دیگر مشخص می کنند و هر حرف را فقط در فاصله دو خط موازی بنویسند. یکی از عوامل بدخطی دانش آموزان رعایت نکردن اندازه حروف و فاصله آنهاست که با اتخاذ این تدبیر تا اندازه زیادی رفع می شود.
علاوه بر تمرین هایی که به این شیوه در کتاب های درسی آمده است ، برای آشنایی بیشتر دانش آموزان با خط تحریری و علاقه مند کردن آنان به نوشتن این خط، تکالیف دیگری نیز پیش بینی شده است که از آن جمله می توان از: جمله نویسی و ترکیب های تازه و تمرین ها و اشعار کتاب یاد کرد. به همین دلیل، در همه مواردی که در کتاب از این خط استفاده شده از دانش آموزان خواسته شده است تا از روی آنها با خط خوش بنویسند ( رونویسی کنند )، در حالی که در مورد متونی که با خط نسخ نوشته شده، چنین تکالیفی منظور نشده است.بنابر این، توصیه می شود که آموزگاران از وادار کردن دانش آموزان به رونویسی از روی متون نسخ خودداری کنند و ندانسته آموزش خط تحریری را که جزو هدف های اصلی برنامه درسی دورهء ابتدایی است به تأخیر نیندازند.
منبع
مجله رشد تکنولوژی آموزشی ، شماره 8
فرود ابراهیمی