سلسله مراتب درجات نظامی

[مدیر تالار نیروی هوایی]

درجه نظامی یا درجه‌بندی نظامی، سامانه‌ای منظم برای تشخیص سلسله مراتب در نیروهای مسلح یا نهادهایی است که توسط نظام سازماندهی می‌شوند. معمولاً یونیفرم و علائم نصب‌شده بر روی آن نشانگر درجهٔ یک نظامی است. متفکران از گذشته‌های دور به مزایای سامانه‌های درجه‌بندی نظامی در طول عملیات‌ها و در زمینه‌های پشتیبانی، فرماندهی و هماهنگی پی برده بودند. با گذشت زمان عملیات‌های نظامی بزرگتر و پیچیده‌تر شدند که این موضوع باعث شد تا سامانه‌های درجه‌بندی نیز به نسبت پیچیده‌تر گردند.

امروزه تقریباً در تمام نیروهای مسلح جهان از درجه‌های نظامی استفاده می‌شود. در برخی مقاطع، کشورهای کمونیست استفاده از درجه را منع کردند (مثل ارتش سرخ روسیه شوروی در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۵، ارتش آزادی‌بخش خلق چین از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۸ و ارتش آلبانی از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۱) اما پس از این که در عمل به مشکلات عملیاتی مربوط به فرماندهی و کنترل برخوردند استفاده از آن را بار دیگر قانونی ساختند.





درجه‌های جدید و قدیم ارتش ایران



امروزی
اوایل دوره رضاشاه


سرلشکر
امیر لشکر


سرتیپ
-


سرهنگ
-


سرهنگ دوم
نایب‌سرهنگ


سرگرد
یاور


سروان
سلطان


ستوان یکم
نایب اول


ستوان دوم
نایب دوم


ستوان سوم
نایب سوم


استوار یکم
معین نایب درجه یک


استوار دوم
معین نایب درجه دو


سرگروهبان
وکیل اول


گروهبان دوم
وکیل راست


گروهبان سوم
وکیل چپ


-
تابین اول


سرباز
تابین




درجه‌های ارتش ایران



نیروها



زمینی و هوایی
دریایی


ارتشبد
دریابد


سپهبد
دریاسالار


سرلشکر
دریابان


سرتیپ
دریادار


سرتیپ دوم
دریادار دوم


سرهنگ
ناخدا یکم


سرهنگ دوم
ناخدا دوم


سرگرد
ناخدا سوم


سروان
ناوسروان


ستوان ۳، ۲ و ۱
ناوبان ۳، ۲ و ۱


استوار ۲ و ۱
ناواستوار ۲ و ۱


گروهبان ۳، ۲ و ۱
مهناوی ۳، ۲ و ۱



سرجوخه
سرناوی


سرباز ۲ و ۱
ناوی ۲ و ۱


سرباز
ناوی



معادل های زبانی درجات





فارسی

پشتو

انگلیسی


سرباز صفر


Private


سرباز یکم

Private First Class


سرجوخه

Corporal


گروهبان دوم

Sergeant First Class


گروهبان

Sergeant


سرگروهبان

Master Sergeant


استوار

Sergeant Major


ستوان دوم
دویم بریدمن
2nd Lieutenant


ستوان یکم
لمړی بریدمن
1st Lieutenant


سروان
تورن
Captain


سرگرد
جګړن
Major


سرهنگ دوم
ډګرمن
Lieutenant Colonel


سرهنگ

ډګروال
Colonel


سرتیپ
برید جنرال
Brigadier General


سرلشکر
تورن جنرال
Major General


سپهبد
ډګر جنرال
Lieutenant General


ارتشبد
ستر جنرال
Four Star) General)


رئیس ستاد ارتش
لوی درستیز
Chief of Staff


فرمانده کل قوا
اعلی‌سرقوماندان
Commander-in-Chief


بزرگ‌ارتشتاران
(منسوخ‌شده)

Field Marshal