وحید 0319
16th January 2013, 07:27 PM
شهر زیرزمینی نوش‌آباد
شهر زیرزمینی نوش‌آباد اثری منحصر به فرد است که در عمق حدود 14 متری زیر زمین واقع شده و تا 18 متر هم ادامه دارد. اثری دست‌کند که به آن اویی می‌گویند و بیش از 1500 سال قبل با کاربری جان‌پناه در دل کویر ساخته شده‌است. شهر زیرزمینی امروز یکی از مهمترین مراکز گردشگری نوش‌آباد است و همچنان ناشناخته‌های زیادی دارد که در صورت تداوم کاوش‌های باستان‌شناسی، آشکار می‌شوند.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm1.jpg (http://architects.ir/)
این شهر زیر زمینی که به صورت اتفاقی طی ساخت و ساز یکی از خانه‌های شهر نوش‌آباد کشف شد، به منظور حفاظت ساکنان شهر در جنگ‌ها و غارت‌های محلی به ویژه به هنگام حمله ی مغول استفاده می‌شده.
راه‌های ورودی به این پناهگاه در محل های پر رفت و آمد شهر مانند بازار، قنات، مساجد و بعضا خانه ها قرار داشته تا در صورت بروز خطری مردم بتوانند به سرعت از گزند نیروی مهاجم در امان بمانند.
ورودی‌های در نظرگرفته شده به صورت هنرمندانه ای پس از عبور از آن پوشیده می شدند به گونه ای که هیچ اثری از آنها به چشم نخورد.
هر کدام از این طبقه‌ها به وسیله چاه‌های عمودی به هم ارتباط دارند. برای ساخت این شهر زیرزمینی هیچ گونه مصالحی به کار نرفته است و به نظر می‌رسد تا اواخر دوره قاجار هم مورد استفاده قرار می‌گرفته.
فضای داخلی علاوه بر اتاق‌های تو در تویی که به وسیله ی راهروهای خاص به یکدیگر متصل می‌شوند، شامل دست‌شویی‌ها، محل هایی برای قراردادن چراغ به منظور تامین روشنایی و همچنین ساختارهایی برای به دام انداختن دشمن در صورت ورود به این پناهگاه است.
سفال‌هایی مربوط به قرن هفتم هجری قمری از نوش‌آباد به دست آمده ولی احتمالاً قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد. این شهر زیرزمینی محلی برای اختفا از دست دشمنان و ادامه زندگی در زمان محاصره بوده است.
چنانکه می‌گویند مردم نوش‌آباد در زمان قاجار از ترس راهزن معروفی به نام «نایب حسین» به آن پناه می‌بردند. همچنین در زمان حمله مغول مورد استفاده قرار گرفته و شاید در زمان ساسانیان محل مخفی شدن اقلیت‌های مذهبی بوده است.
در نزدیکی این دالان‌های تودرتوی زیرزمینی یک قلعه روی زمین قرار گرفته که به قلعه «سیزان» معروف است و به احتمال زیاد از درون این قلعه راهی به شهر زیرزمینی وجود دارد.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/IMAGE634937734145945453.jpg (http://architects.ir/)
شهر زیرزمینی نوش‌آباد پدیده‌ای پیچیده از معماری دست‌کند و بومی است. وسعت چندین هزار متری آن که از عمق 4 تا 18 متر زیر زمین ادامه دارد، چونان تونل عظیمی از زیر خانه‌های نوش‌آباد عبور می‌کند. ساختارهای متراکم، پیچیده و دالان‌های باریک و تودرتو، و اطاق‌های کوچک این شهر بزرگ، هر بیننده‌ای را درجا میخکوب می‌کند. گفته می‌شود این شهر دارای سیستم‌های تهویه بوده که از طریق کانال‌هایی به طبقه اول و از آن‌جا به سطح زمین می‌رسیده. این سیستم تهویه امکان زندگی در شهرزیرزمینی را برای مدت طولانی امکان‌پذیر می‌کرده‌است. پیه سوزهای سفالی تنها روشنایی مردمان مخفی در این شهر بوده‌است. برخی از کانال‌های تعبیه شده در دل آن به قنات‌ها راه پیدا می‌کرد و آب از این طریق تامین می‌شد.
شهر زیرزمینی را در نوش‌آباد "اویی" صدا می‌کنند. این آوایی است که احتمالا در زیر زمین و میان تالارهای تودرتو شهر با آن یکدیگر را صدا می‌زدند. سیستم دفاعی شهر خیره کننده‌است. در این سیستم بدون استفاده از سلاح و تنها به واسطه معماری و شکل بخشی به ابعاد و ایجاد زیرگذرها و نشیمن‌گاه‌های دفاعی، ساختاری تدافعی و در نهایت مغلوب‌کننده ایجاد شده‌است. ساختار معماری شهر این امکان را فراهم می‌کند که در صورت لزوم به مانند دامی خطرناک، دشمن را به درون خود بکشاند و در نقطه‌ای از پیش تعیین شده آن را از پا درآورد.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/n00075374-b.jpg (http://architects.ir/)
شهر زیرزمینی تا سال‌های 1381 همچنان مخفی مانده بود. حجوم سیلاب‌هایی که به نوش‌آباد آمد، دالان‌ها و اطاق‌ها را پر از گل کرد و به این ترتیب برای سال‌های طولانی این شهر در زیر زمین مدفون ماند. پس از سال 81 کاوش‌های باستان‌شناسی پرده از اسرار شهرزیرزمین برداشت اما بخش‌هایی از این شهر گرفتار فاضلابِ خانه‌های نوش‌آباد شده بود؛ مشکلی که هنوز به تمامی از بین نرفته و امکان کاوش بیشتر و کشف ناشناخته‌های بیشتر شهر را از بین برده است. شهر زیرزمینی امروز به یکی از مراکز تفریحی و گردشگری نوش‌آباد تبدیل شده‌است. شهری که هنوز رازهای سربه مهر دارد و کسی نمی‌داند در آن سوی تونل‌های دست‌کندی که تا امروز کشف شده، چه چیزی نهفته است.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm8.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm4.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/n00061084-b.jpg (http://architects.ir/)
شهر زیرزمینی نوش‌آباد اثری منحصر به فرد است که در عمق حدود 14 متری زیر زمین واقع شده و تا 18 متر هم ادامه دارد. اثری دست‌کند که به آن اویی می‌گویند و بیش از 1500 سال قبل با کاربری جان‌پناه در دل کویر ساخته شده‌است. شهر زیرزمینی امروز یکی از مهمترین مراکز گردشگری نوش‌آباد است و همچنان ناشناخته‌های زیادی دارد که در صورت تداوم کاوش‌های باستان‌شناسی، آشکار می‌شوند.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm1.jpg (http://architects.ir/)
این شهر زیر زمینی که به صورت اتفاقی طی ساخت و ساز یکی از خانه‌های شهر نوش‌آباد کشف شد، به منظور حفاظت ساکنان شهر در جنگ‌ها و غارت‌های محلی به ویژه به هنگام حمله ی مغول استفاده می‌شده.
راه‌های ورودی به این پناهگاه در محل های پر رفت و آمد شهر مانند بازار، قنات، مساجد و بعضا خانه ها قرار داشته تا در صورت بروز خطری مردم بتوانند به سرعت از گزند نیروی مهاجم در امان بمانند.
ورودی‌های در نظرگرفته شده به صورت هنرمندانه ای پس از عبور از آن پوشیده می شدند به گونه ای که هیچ اثری از آنها به چشم نخورد.
هر کدام از این طبقه‌ها به وسیله چاه‌های عمودی به هم ارتباط دارند. برای ساخت این شهر زیرزمینی هیچ گونه مصالحی به کار نرفته است و به نظر می‌رسد تا اواخر دوره قاجار هم مورد استفاده قرار می‌گرفته.
فضای داخلی علاوه بر اتاق‌های تو در تویی که به وسیله ی راهروهای خاص به یکدیگر متصل می‌شوند، شامل دست‌شویی‌ها، محل هایی برای قراردادن چراغ به منظور تامین روشنایی و همچنین ساختارهایی برای به دام انداختن دشمن در صورت ورود به این پناهگاه است.
سفال‌هایی مربوط به قرن هفتم هجری قمری از نوش‌آباد به دست آمده ولی احتمالاً قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد. این شهر زیرزمینی محلی برای اختفا از دست دشمنان و ادامه زندگی در زمان محاصره بوده است.
چنانکه می‌گویند مردم نوش‌آباد در زمان قاجار از ترس راهزن معروفی به نام «نایب حسین» به آن پناه می‌بردند. همچنین در زمان حمله مغول مورد استفاده قرار گرفته و شاید در زمان ساسانیان محل مخفی شدن اقلیت‌های مذهبی بوده است.
در نزدیکی این دالان‌های تودرتوی زیرزمینی یک قلعه روی زمین قرار گرفته که به قلعه «سیزان» معروف است و به احتمال زیاد از درون این قلعه راهی به شهر زیرزمینی وجود دارد.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/IMAGE634937734145945453.jpg (http://architects.ir/)
شهر زیرزمینی نوش‌آباد پدیده‌ای پیچیده از معماری دست‌کند و بومی است. وسعت چندین هزار متری آن که از عمق 4 تا 18 متر زیر زمین ادامه دارد، چونان تونل عظیمی از زیر خانه‌های نوش‌آباد عبور می‌کند. ساختارهای متراکم، پیچیده و دالان‌های باریک و تودرتو، و اطاق‌های کوچک این شهر بزرگ، هر بیننده‌ای را درجا میخکوب می‌کند. گفته می‌شود این شهر دارای سیستم‌های تهویه بوده که از طریق کانال‌هایی به طبقه اول و از آن‌جا به سطح زمین می‌رسیده. این سیستم تهویه امکان زندگی در شهرزیرزمینی را برای مدت طولانی امکان‌پذیر می‌کرده‌است. پیه سوزهای سفالی تنها روشنایی مردمان مخفی در این شهر بوده‌است. برخی از کانال‌های تعبیه شده در دل آن به قنات‌ها راه پیدا می‌کرد و آب از این طریق تامین می‌شد.
شهر زیرزمینی را در نوش‌آباد "اویی" صدا می‌کنند. این آوایی است که احتمالا در زیر زمین و میان تالارهای تودرتو شهر با آن یکدیگر را صدا می‌زدند. سیستم دفاعی شهر خیره کننده‌است. در این سیستم بدون استفاده از سلاح و تنها به واسطه معماری و شکل بخشی به ابعاد و ایجاد زیرگذرها و نشیمن‌گاه‌های دفاعی، ساختاری تدافعی و در نهایت مغلوب‌کننده ایجاد شده‌است. ساختار معماری شهر این امکان را فراهم می‌کند که در صورت لزوم به مانند دامی خطرناک، دشمن را به درون خود بکشاند و در نقطه‌ای از پیش تعیین شده آن را از پا درآورد.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/n00075374-b.jpg (http://architects.ir/)
شهر زیرزمینی تا سال‌های 1381 همچنان مخفی مانده بود. حجوم سیلاب‌هایی که به نوش‌آباد آمد، دالان‌ها و اطاق‌ها را پر از گل کرد و به این ترتیب برای سال‌های طولانی این شهر در زیر زمین مدفون ماند. پس از سال 81 کاوش‌های باستان‌شناسی پرده از اسرار شهرزیرزمین برداشت اما بخش‌هایی از این شهر گرفتار فاضلابِ خانه‌های نوش‌آباد شده بود؛ مشکلی که هنوز به تمامی از بین نرفته و امکان کاوش بیشتر و کشف ناشناخته‌های بیشتر شهر را از بین برده است. شهر زیرزمینی امروز به یکی از مراکز تفریحی و گردشگری نوش‌آباد تبدیل شده‌است. شهری که هنوز رازهای سربه مهر دارد و کسی نمی‌داند در آن سوی تونل‌های دست‌کندی که تا امروز کشف شده، چه چیزی نهفته است.
http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm8.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/noshabad-2810-mm4.jpg (http://architects.ir/) http://www.architects.ir/architects/newsa/14/n00061084-b.jpg (http://architects.ir/)