BaAaroOoN
18th September 2012, 01:12 PM
عيب يابي موتور از طريق رنگ دود اگزوز
بطور کلی خط دودهاي اگزوز را نبايددست کم گرفت.
- بدون دود:موتور سالم دود نميکند و وقتيانگشت به لوله اگزوز ميزنيم انگشت نبايد چرب و سياه شود.
2-دودسفيد:
موقتي: در زمستانهاي سرد وقتي موتور خاموش است به علتاينکه هواي بيرون سرد است و داخل موتور گرم در نتيجه هواي داخل موتور بصورت قطراتآب در مي آيد که بعد از روشن کردن موتور در صبح زود دود سفيد رنگي از اگزوز خارجميشود که نتيجه آب سوزي است و چون اين حالت موقتيست اشکالي ندارد وپس از گرم شدنموتور قطع ميشود.
دائمي: اگر دود سفيد دآمي باشد دليل آن سوختن واشر سرسيلندر يا ترک خوردگي سيلندر ميباشد و باعث مخلوط شدن آب و روغن ميشود.
3- دود سياه:
الف:کثيف بودن بيش از حد فيلتر هواب: زياد بودننسبت سوخت به هوا (عطسه اگزوز) و کم بودن هوا نسبت به سوخت(عطسه کاربراتور)ج.ريتارد بودن بيش از حد موتورد.خام سوختنبنزين در موتور
4- دود آبي ؛ روغن سوزي:
الف) موقتي فقط در سوپاپ گاز:روغنسوزي از خلاصي بيش از حد گيت سوپاپ ميباشد که در اين حالت معمولا روغن کم نميکند ودر موقع پر گاز دود قطع ميشود.ب) دائمي : اگر موقع کم گاز و پر گاز بطوردام دود ميکند روغن سوزي از رينگ و پيستون يا سيلندر است.
رينگ: رينگ هافنريت خود را از دست دادهاند يا رينگ شکسته يا عيوب دهانه رينگ
سيلندر: عيوب سيلندر مثل صيقلي شدن جدار سيلندرها يا ساييدگي خط و خش درسيلندر
ساختمان سرسيلندر:سرسيلندر يک قطعهريخته‌گریشده است که معمولا از جنسچدن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%86%D8%AF%D9%86) یا آلياژهایآهن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D9%87%D9%86) ،مس (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D8%B3) ياآلومينيمساخته میشود. شکل کلی سرسيلندرمتانسب است با شکلسيلندرموتور (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%B 1+%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1) به نحوی که می‌بایست تمام قسمت‌های آنها بر یکدیگر منطبق باشند. (لازم بهذکر است کهموتورهای دوزمانهفاقد سرسیلندر می‌باشند)سرسیلندر می‌بایست با قسمت فوقانی سیلندر و سرسیلندر تطابق کامل داشته باشد تابتواند از نشست گازهای محبوس در سیلندر یا گاز محترق دراتاقک انفجارجلوگیری کند.در ضمنمی‌بایست سرسیلندر دارای مجاری در امتداد مجاری سیلندر داشته باشد تا جریان آب وروغن از پوسته موتور به سرسیلندر رفته و پس از انجام وظایفروغن کاریوخنک کاریدوباره به سیلندر برگردد. البتهبرای انجام آب بندی کامل میان سیلندر و سرسیلندر از یک واشر استفاده میشود. جنساینواشراز مس و پنبه نسوز است که باعث می‌شودتا از محل اتصال سیلندر و سرسیلندر هیچگونه عبور گاز یا مایعی اتفاق نیافتد. (آببندی : جلوگیری از نشست یکسیال (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84)).در ضمنسرسیلندر به وسیله پیچ کاملا بهبدنه موتورچسبانیده میشود. سرسیلندرمی‌بایست دارای یک سطح بسیار صاف و پرداخت شده در قسمت تحتانی باشد. البته این حالتبرای سطح فوقانی سیلندر نیز الزامی است. تاب برداشتگی یا وجود خراش‌های عمیق درقسمت بالای بدنه موتور و یا قسمت تحتانی سرسیلندر می‌تواند مانع آب بندی کامل گردد.که در صورت جزئی بودن این نقایص میتوان با صفحه تراشی آنها را رفع نمود.
قطعات سرسیلندر:سرسیلندر دارای مجاری متعددی میباشد. برخی از آنها جهت آبو روغن تعبیه شده اند. گروهی دیگر از این مجاری جهت ورود هوا به داخل اتاقک احتراقتعبیه شدهاند، که به آنها مانیفولد هوا میگویند. گروه سوم جهت خارج کردن گازهایناشی از احتراق از اتاقک احتراق در نظر گرفته شدهاند که به آنها مانیفولددودمی‌گویند. سیستم دیگری که بر روی سرسیلندر موتورها نصب میشود ،سیستم سوپاپ‌هااست. که شامل سوپاپ ، میلسوپاپ ،اسبکها، فنرها و دیگر تجهیزات مربوطهمی‌باشد. البته محل قرار گیری سوپاپها در سرسیلندر نیز به شکل متناسب با سوپاپ‌هااز قبل تعبیه شده است و برای آب بندی آنها ، عملیات ماشین کاری بر روی آنها انجامشده است.
اتاقک احتراق: که عمل تراکم مخلوط هوا وسوختو نیز عمل انفجار این مخلوط در آنجاصورت میگیرد، نیز در بدنه سرسیلندر تعبیه شده است که از لحاظ شکل و ابعاد دارایگونه‌های فراوانی است. ناگفته نماند که سرسیلندر در زیر یک درپوش محفوظ است.
طرز کار: قطعات عمده سرسیلندر که تحرک دارند همان سوپاپهای سرسیلندرمی‌باشد که می‌بایست بصورت بسیار دقیق و متناسب با حرکاتپیستون (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%8 6) بازو بسته شوند. عمل باز و بسته شدن این سوپاپها و نیز زمان بندی آن (تعیین مدت زمانبسته بودن یا باز بودن سوپاپها) بوسیلهمیل بادامکانجام میپذیرد. قسمت‌های دیگرسرسیلندر که فاقد تحرک هستند کافیست که در برابر حرارت‌های بالای ایجاد شده در اثراحتراق و نیز در برابر شوک‌های بوجود آمده در اثر انفجارسوختپایداری داشته باشند. و البته باز بودنمجاری عبور آب وروغننیز ضروری است.
کاربردسرسیلندرها تنها درموتورهایاحتراق داخلی چهارزمانه (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1+%DA% 86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87 ) وجود دارند و علت استفاده از آنها این است که اگر بهعلت خرابی نیاز باشد که سیلندرها یا پیستونها دستکاری شوند، یا برداشته شوند، باباز کردن سرسیلندر دسترسی به آنها بسیار ساده‌تر خواهد بود.
سرسيلندر:زمان قيچي كردن:آخر بسته شدندودواول باز شدن گاز كه حدود 16درجه مي باشد.
فيلرگيري:براي فيلرگيري دقيق درب دلكو را برداشته وموتور را از تسمه پروانه مي چرخانيمبا توجهبه قرار گرفتن جهت چكش بر روي سيلندر مربوطه مثلا يك درب دلكو را بازكرده (بايد توجه داشت كه تايم ودلكو موتور تنظيم باشد)سپس موتور را در جهتدورانمي چرخانيم به پلاتين دقت كنيد كه با بازشدن كامل دهانه پلاتين سوپاپهایسيلندر يك فيلر مي گيريم و دوباره موتور را مي چرخانيم تا پلاتين كاملاباز ،وسيلندرسه را فيلر مي گيريم ودوباره موتور را چرخانده سيلندر چهار رافيلر گرفته ودوبارهموتور را چرخانده و در نهايت سيلندر دو را فيلر مي گيريمالبته اين ترتيب با توجهبه ترتيب احتراق اتومبيل انجام مي گيرد(در چهارسيلندر ها معمولا 1342مي باشد(.توجه داشته باشيد كه در موقع فيلر گيريموتور سرد باشد.)
علائم فيلر شل:1- صدا ميدهد .(توجه داشته باشيد كهگشاد شدن انگشتي ويا لاغر شدن ميل سوپاپ نيز صدا مي دهد).2- قدرت وشتاب خودرو كم مي شود.فيلر گيري باعث بالا رفتن راندمان موتور و كاهش مقدارمصرف سوخت مي شود.چنانچه سوپاپ هوا زود تر باز شود باعث مخلوط شدن سوخت بادود ميشود .وچنانچهسوپاپ دودزودتر باز شود باعث ميشود مقداري سوخت بدونمشتعل شدن به بيرونهدايت شود.
روشهاي شناسائي سوپاپگاز از دود:1- سوپاپ گاز از دود بزگتر است(چون اينرسي مخلوط سوخت و هوا ازدود بيشتراست و در ضمن در هنگام تخليه دودپيستون حالت پمپ را داردو دود راربه بيرونپمپ مي كند.2- زماني كه سوپاپ دود وگاز باهم برابر استبايد در سيستم فوق از يك سوپر شارژاستفاده كنيم تا اينرسي سوخت وهوا جبرانشود وروش شناخت سوپاپها در اين نوعبه اين صورت است كه رنگ اين دو سوپاپ فرقمي كند سوپاپ گاز رنگي مايلبه سفيد و سوپاپ دود رنگي مايل به قهوه اي وسياهدارد.3- وقتي كه سوپاپ ها بسته باشد به مسير هاي دود وهوا در روي مانيفولددقت مي كنيم.
نكته:1- سوپاپي كه سوخته كامل آب بندي نمي كند.2- سوپاپ ترسيده : سوپاپي كه ترك موئي برداشته وباعث لغزش موتور مي شودواصطلاحا مي گويند موتور تك كار مي كند.3- عمل ترسيدن و سوختن بيشترروي سوپاپ دود اتفاق مي افتد4- سوپاپ گاز كمتر از سوپاپ دود نياز به عمل آببندي دارد چون لبه هاي سوپاپگاز هنگام ورود گاز تميز مي شود ورسوب نميگيرد.5- سوپاپي كه ترسيده در هنگام تراكم مقداري سوخت فرار مي كند وباعثبالا رفتنمصرف سوخت ودر نتيجه قدرت توليدي كمتر است.6- فيلر سوپاپدود در اغلب اتومبيلها بيشتر از سوپاپ گاز است.7- در فيلر گيري دقت كنيد كهچكش برقي بسمت سيلندري باشد كه سوپاپ هاي آنرا فيلر ميگيريدميل لنگ :ميل لنگ بسته به مقدارخراش تراشكاري مي شودكه نسبت به آن مقدارتراش تعمير اول – تعمير دوم – تعمير سوم - تعمير چهارم مي نامند.اگر بيشتر ازاين تراشيده شود باعث تنشوبريده شدن آن در سرعتهاي بالا مي شود.
عنواع سيستم استاندارد : اينچ INتعمير نوع اول را با 010 كه همان (0.010 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع دوم را با 020 كه همان (0.020 in) روي ياتاقان نشان ميدهند .تعمير نوع سوم را با 030 كه همان (0.030 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع چهارم را با 040 كه همان (0.040 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.ميليمتر mmتعمير نوع اول را با %25mm كه همان (25) رويياتاقان نشان مي دهند.تعمير نوع دوم را با %50mm كه همان (50) روي ياتاقاننشان مي دهند.تعمير نوع سوم را با %75mm كه همان (75) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع چهارم را با 1mm كه همان (100) روي ياتاقان نشان ميدهند.
ميل لنگ هر چه لنگ بيشتري داشته باشد موتور داراي شتاب و سرعتوقدرت بالايي است.
لاتون: قطعه است فلزي كه ميان دو سطح ياتاقان قرارميگيرد.
بغل ياتاقان : براي جلوگيري از حركت طولي ميل لنگ بكار مي رودكه يكطرف آن نرم وطرف ديگر آن سخت مي باشد. و طرف نرم آنكه داراي شيارهاي برايروغن كاري بهتراست بسمت ميل لنگ وطرف ديگر بطرف ياتاقان ميباشد.فلايويل:هر چه تعداد سيلندر بيشتر باشد فلايويل به همان اندازه كوچكترانتخاب ميشود.چنانچه موتوري پس از چند بار ريپ زدن خاموششود احتمالا عيب از سيستم سوخت رساني مي باشد. واگر در حين خاموش شدنموتور بر اثر گاز دادن موتور عكس العمل خفيفي نشاندهد حاكي از اختلال درسيستم سوخت رساني مي باشد. اگر دمپر كائوچويي كاربراتور پيكانكه بايستي 3cm روغن هيدروليكييا پارافيني ريخته شود خشك شده باشد اتومبيل قدرت حركت اوليه خوب نخواهد داشت و در دور آرام تنظيم كار نمي كند. براي تعويض ژيگلور كاربراتور بايستي بدنه كاربراتور را داخل آب گرم(80)قرار داد تا به راحتي از كاربراتور جداشود.
عواملي كه باعث روغنسوزي مي شود:
1- ضعيفي وشكستگي وازفنريت افتادن رينگهاي پيستون2-چسبيدن رينگها3-مقابل هم افتادن دهانه رينگها4-سائيدگي)گشادي سيلندر(5- خرابي لاستيگ گيت سوپاپها6- گشادي گيتها وسائيدگيسوپاپها
نحوي تشخيص اينكه عيب مربوط به كدام قسمت است:1- اگر دود آبيهميشه از اگزوز خارج شود روغن سوزي مربوط به رينگهاست.2- اگر گيتها ولاستيكهاي گيت خراب باشند فقط در سربالايي ها وسرازيري ها روغن سوزي ازدهانه اگزوز خارج مي شود.طرز امتحان:درب سوپاپ را باز كنيد واز سه راهي لولهاي مسي روغن بطرف سر سيلندر را كور كنيد وبه مدت 10دقيقه رانندگيكنيد و سپسبه اگزوز نگاه كنيد اگر روغن سوزي قطع شد عيب را درست تشخيص داديد در غيراين صورت عيب مربوط به رينگهاي پيستون مي باشد.كه امتحان آن به اين صورت است:ازمحل نصب شمع، كمپرسي موتور را آزمايشمي كنيم اگر فشار سيلندري كم باشداز رينگهاي آن است در غير اين صورت حرف Wروي حلبي روغننشانه روغن زمستاني است
ضد يخ: اگر اتومبيل ضد يخداردمقداري از آن را با سرنگ كشيده داخل يك ظرف بهمدت 24ساعت داخل فريزرقرار دهيد اگر يخ بزند بايد آن را خالي كنيد.ولي اگر بصورت ژله شده باشد خوباست ولي يك ليتر از آن را خالي كنيد ويك ليتر ضد يخخالص به آن اضافه كنيدولي اگر موقع آزمايش يخ زده باشد يك گالن ضد يخ يعنياز چهار ليتر 25 درصدليتر كمتر است البته قبل از ريختن ضد يخ بايد ترموستات و لوله هاي بخاريبسته و آزمايش شود ورادياتور پوسيدگي نداشته باشد وهمچنينپولكهاي بغلسيلندر. بهتر است cc10 ضد يخ و cc10آب را با هم مخلوط و در فريز به مدت 24ساعتقراردهيد اگر يخ نرند استفاده كنيد وگرنه قابل استفاده نيست. برايريختن ضد يخ شير بغل سيلندر را باز وآب را تخليه كنيد ولي شير زيررادياتور را باز نكنيد تا مقداري آب داشته باشد وسپس ضد يخ را ريخته وبقيهرا با آب پر كنيد وموتور را روشن كنيد تا گرم شده وترمستات را باز كند سپساگر آب رادياتور كم شودآب بريزيد تاcm3به لبه رادياتور را پركنيد .نسبت ضد يخ در هواي سرد يك به يك است،واگر زياد سرد نباشد نسبت60%آبو40% ضد يخ.-بنا به هر دليلي اگر مجبور هستيد مسافت نسبتا زيادي رابدون داشتن ضد يخ درهواي سرد برويد بهتر است كه ترموستات را از روي موتورباز كرده وجلويرادياتور را با نايلون، مقوا،…خوب بپوشانيدتوجه داشته باشيداگر لوله ها را خوبنپوشانيد آب در قسمتهاي پايين لوله ها،رادياتور يخ زدهومنجر به جوش آوردن موتورشده كه عواملي مانند سوختن واشر سر سيلندر،وتركبرداشتن سيت ها ،گير پاژ…شودكه هزينه هنگفتي همراهدارد. عمر مفيد ضد يخ 2سال مي باشد.
موتورهای چهارزمانه :که موتورهای سیکل چهارزمانه نیز نامیدهمی شوند.همانگونه که در نام این موتورها دیده میشود حرکات آنها به شکلسیکل (دوره‌های قابل تکرار) میباشد. یک سیکل به وقایعی گفته میشود که در داخلسیلندر موتور و در فاصله میان دو انفجار پست سرهم به وقوع می‌پیوندد. این وقایع بهترتیب عبارتند از:
مکش : به داخل کشیدن یک مخلوط قابل احتراق درسیلندر
تراکم : متراکم ساختن مخلوط وارد شده به سیلندر توسط پیستون
احتراق یا انفجار : شعله‌ور ساختن مخلوط متراکم شده و انبساط گازهای سوخته شده و تولیدقدرت به کمک جرقه
تخلیه : خروج مواد حاصل از عمل احتراقدر موتورهایسیکل چهارزمانه ، جهت انجام اعمال فوق به چهار کورس پیستون نیاز است. ولی درموتورهای سیکل دوزمانه ، اعمال فوق در دو کورس پیستون انجام میپذیرد: (کورس پیستونعبارتست از فاصله‌ای که پیستون در دورن سیلندر از بالاترین مکان خود تا پایین‌ترینمکان خود می‌پیماید و یا بالعکس)کاربرد:اکثر اتومبیل‌های اطراف ما وتمامی موتورهایی که با سوخت بنزین و یا گاز مایع کار میکنند همگی جزو موتورهایاشتعال جرقه‌ای هستند
.سنسورهای سرعت چرخ:واحدکنترل الکترونیک(ECU)از سیگنالهای ارسالی(فرکانس چرخ)ازسنسورهای چرخبعنوان مبنای تشخیص سرعت دورانی چرخ استفاده میکند. پین سیم پیچی شده سنسور چرخکه مستقیما بالای رینگ حلقه ای دورانی قرار داشته وبه توپی چرخ متصل است(در برخیخودروهااین سنسوربر روی دیفرانسیل قرار دارد)این پین به یک مگنت مغناطیسی که میدانالکتریکی در حول ان وبه سمت بیرونی رینگ ایجاد میکندمتصل شده است.هنگامی که رینگشروع به دوران میکند پین در معرض عبور دندانه ها وفاصله ایجادشده پین در معرض عبوردندانه ها وفاصله ایجاد شده بین دندانه ها قرار دارد. این عامل باعث تغیرمداوم حوزهمغناطیسی شده که در نتیجه ولتاژی در سیم پیچی سنسورهای ایجاد شده که فرکانس هر کدامبه عنوان مرجع دقیقی از سرعت چرخ به کار می رودتر کیب بندیهای مختلفی از پینهاجهت نصب در شرایط مختلف توپیها چرخ مود استفاده قرار میگیردکی از طراحیهای مختلفنوع chiselمیباشد که به صورت عمود بر چرخ دندانه دار (رینگ)قرار میگیرد و پرکاربردترین نوع ان میباشد.نوع دیگر ازطراحی سنسورهانوع RHOMBUSمیباشد که بصورتمحوری(شعاعی)با چرخ دندانه دار نصب می شود در هردو این نوع طراحیها موقعیت نصبسنسور ضروری است که سنسوربدقت وبا فاصله مناسب ودقیق با چرخ دندانه دار قرارگیرد.بهر حال تنظیمات خاصی در خصوص قرار گیری پین وجود ندارد ولی چرخ دندانه داربایستی دارای دارای قطر مناسبی بوده دارای حداقل دندانه باشد.فاصله مابین سنسوروچرخ دندانه دار در حدود 1م.م میباشدودر این فاصله بایستی به جهت ارسال سیگنالیدقیق از سنسور بدقت رعایت گردد.سنسورهای که بدقت وبه صورت محکم نصب میگردند درمقابل نوسانات شدید خودرو نیزبدون کوچکترین اشکالی جهت ارسال سیگنال مقاومتخواهندکرد هم چنین این سنسورها در مقابل آب والودگیهای مختلف نیز مقاوم بوده وقبلاز نصب با لایهای ازگریس ومواد روغنی محافظت می گردندسنسور سرعت چرخ نوعdf2 : سنسور سرعت چرغ df2 دارای مدولهای مختلفی می باشد که امکان تست مجزاییرا مهیا میکند . این سنسور از جنس استیل بوده و پایه های نگهدارنده آن جوشکاری شدهاند نوک این سنسور از پلاستیک پوشانده و یک عایق محافظ ان را از پوسته محفظت میکند.
سنسور سرعت چرخ نوع df3 : این نوع سنسور نوع ساده ای از سنسور بلائیاست که ساختمان و عملکرد آن یکسان می باشد.المنت سنسوربا محافظ پلاستیکی ان بهطور کامل با رزین محافظت گردیده است تا از تاثیرات خارجی در امان باشد مجموعه توسطیک مسیر برنجی در قاب مربوط قرار دارد.
سیستم الکترونیکی ترمز ABS: ( ABS سیستم ترمز ضد قفل شدن)اول در رابطه با اصلکار توضیح می دهم ( با توجه به این که مطالب دوستمان بسیار کامل و جامع بود)در هنگام ترمز گرفتن دو نوع اصطکاک وجود دارد.•اصطکاک جنبشی• اصطکاک لغزشیزمانی که نیروی اصطکاک جنبشی در اثر سر خوردن به اصطکاک لغزشیتبدیل می شود نیروی نگه دارنده هم کاهش می یابد (اصطکاک جنبشی > اصطکاک لغزشی)در نتیجه مدت زمان بیشتری برای ایستادن ماشین نیاز است . این اولین موضوع . موضوعبعد این است که اگر اتومبیلی به ترمز ABS مجهز باشد در هنگام ترمز کردن نیرویگشتاوری که باعث منحرف شدن ماشین می شود به وجود نمی آید فکرش را بکنید که برای یکتریلی 18 چرخ چقدر می تواند ضروری باشد . مثل کامیون Volvo vh12
سیستم الکترونیکی:یک سنسور هال افکت ( سنسور های حساس به مغناطیس ) روی هر چرخقرار دارد دقیقا مثل چیزی که درون موس های قدیمی وجود داشت یک صفحه ی پره پره که یکسنسور مادون قرمز در کنار آن قرار دارد و چرخیدن صفحه باعث می شود امواج(IR) مادون قرمز - موجود در بین پره ها قطع و وصل شود و این قطع و صصل شدن وارد یکپردازنده شده و میزان و جهت چرخش مشخص می شود . فقط در سیستم های هال افکت جایامواج IR از مغتاطیس استفاده می شود و جای یک صفحه ی پره پره یک صفحه ی ای با زایدههای توپی فلزی وجود دارد عبور این زایده های نوپی از کنار سنسور هال افکت باعث قطعشدن خطوط میدان های مغتاطیسی می شود و در نتیجه می توان میزان چرخش وجهت آن رابرآورد کرد.یک سیستم پردازنده ی مرکزی سرهت چرخش تمام چرخ ها را اندازهگیری می کند به محض ترمز گرفتن باید سرعت چرخش تمام چرخ ها یکی باشد اگر سرعت یکیاز آنها هماهنگ نبود یعنی آن چرخ در حال سر خوردن است و این سر خوردن هم باعثاصطکاک جنبشی می شود و هم باعث انحراف ماشین از خط اصلی می شود در این حالت سیستمفشار روغن یا فشار باد (فشار باد = نیوماتیک و فشار روغن = هیدرولیک ) آن ترمزرا تا جایی کم می کند که سرعت آن هماهنگ با سرعت سایر چرخ ها شود. سیستمپردازنده این گونه ترمز ها نباید هیچ گونه تاخیری در پردازش داشته باشد از این روبه آنها ( بدون تاخیر)Real Time می گویند و عملیات پردازشی آنها توسط کنترل کنندههایی به نام DSP انجام می شود DSP . پردازنده ی دیجیتال سیگنال ها
سیستم روغنکاری قطعات:در زمان کارکرد موتور درحال حرکت و اصطکاک هستند.بنابه اصل اصطکاک هر گاه دو جسم به هر نحوی با یکدیگرتماس داشته و با همدیگر کار کنند در اثر اصطکاک، تولید گرما خواهند کرد که در نتیجهمنبسط میگردند، برای خنثی کردن این اصطکاک و گرما بین قطعات متحرک موتور را بایدروغنکاری کرد تا از سائیدگی و فرسودگی قطعات جلوگیری شود و ضمن روانکاری، خنک نیزبشوند.روغن از نظر غلظت که در بقاء و دوام قطعات نقش موثری دارد، دارای درجاتمختلفی است که کارخانههای سازندة روغن اندازة درجات غلظت (ویسگوزینه) را روی بدنةخارجی قوطی روغن ذکر میکنند. روغنها را از نقطه نظر درجة غلظت به درجات 10ـ 20ـ 30ـ 40 ـ 50 شمارهگذاری کردهاند طبیعتاً روغن 20 از روغن 10 غلیظتر و روغن 30 ازروغن 20 غلیظتر و الی آخر.روغن شماره 10 بیشتر در دستگاههای هیدرولیکاتومبیل و یا صنعت مورد مصرف دارد. بین این روغنها دو نوع روغن از نظر مصرف عمومیبیشتر از سایر روغنها مورد استفاده موتورها قرار میگیرند، که آنها را روغنزمستانی با درجة غلظت 30 و روغن تابستانی با درجة غلظت 40 میشناسیم ، بطور مثال اگردر زمستان از روغن تابستانی استفاده شود به دلیل سفت بودن یا زیادی غلظت، فشار روغنموتور بالا رفته و برعکس اگر در تابستان از روغن زمستانی استفاده شود، فشار روغنپائین خواهد آمد که در موتورها به وسیلة درجة فشارسنج روغن نشان داده میشود.هر دو این واکنشها در حالت کلی به ضرر موتور خواهد بود، از انواع دیگر روغنهایمورد استفاده در اتومبیل میتوان روغن ترمز و اسگازین، گریس، والوالین را نام برد.همیشه روغن را در کارتر اتومبیل، باید از دو جهت، مقدار یا اندازه و درجه غلظتتحت کنترل قرار داد. اگر روغن موتور کم باشد سوختن و یا حداقل نیمسوز شدن قطعاتحتمی است و اگر از نظر غلظت دارای درجه پائینتری باشد فشار روغن موتور پائینتر ازحد معمول خواهد بود. چون سنجش غلظت روغن بستگی به تجربه انفرادی شخص دارد، لذا لازماست که تفاوت غلظت بین روغن کهنه و روغن تازه به وسیلة لمس کردن با دست احساس شود ودر هر بار تعویض روغن به مسئله فوق توجه کامل شود، روغن در اثر کار کردن چسبندگیخود را از دست داده و رقیقتر گردیده که در نتیجه باید آن را تعویض کرد، عمر روغنبستگی به کارکرد موتور دارد.برای کنترل سطح روغن موتور اتومبیل که حتماً بایددر یک سطح صاف و هموار اندازهگیری شود، از خطکش فلزی مدرجی که به نام درجه روغنیا گیج معروف است استفاده میشود.در قسمت نزدیک به انتهای این خطکش معمولاًاز دو حرف F, L که به ترتیب نماینده کلمات فول یا تکمیل بودن و لیتل یا کم بودنسطح روغن در موتور میباشد بهره گرفته و در زمان بازدید از چگونگی سطح و وضع روغندر موتور آگاهی پیدا میکنیم، بهترین مکان اندازهگیری سطح روغن که جنبة بینالمللیدارد سطوح ساخته شده از بتون آرمة پمپ بنزینهای سراسر جهان میباشد. به دلیل اینکهمحل مسطحی میباشد.البته اتومبیلهائی که عهدهدار انجام امور حمل و نقل عمومیهستند مانند: اتوبوس، مینیبوس، تاکسی، وانت، کامیونهای باری و ماشینآلات سنگیناز قبیل لودر ـ بولدوزر ـ گریدر و بیل مکانیکی چون بیشتر کار میکنند، غیر از اینکهدر زمان شروع به کار خود باید روغن از نظر مقدار و غلظت کنترل شود و در میان کارنیز کیفیت روغن از همه نظر مورد بازدید قرار گیرد، برای تعویض روغن لازم است کهموتور مقداری حرارت ملایم داشته باشد تا تمامی روغن بتواند به راحتی تخلیه شوداستفاده از زدن تک استارت در زمان تعویض روغن بنابه دلایلی که بعداً ذکر خواهد شدکار صحیحی نمیباشد.
اصول کلی لزوم و خواص روغن در موتور:
خاصیت روغن کاری :در اولین مرحله اهمیت روغن از نظر وظیفه چربکنندگی و روانکاری قطعاتدر حین کار میباشد.
خاصیت خنک کنندگی:در عین حالی که از سائیدگی قطعاتجلوگیری مینماید خنک کردن آنان نیز از وظایف کلی روغن میباشد، بدین ترتیب که پساز گردش در مابین قطعات به کارتر برگشته و حرارت خود را پس میدهد.در بعضی ازاتومبیلهای سواری مدرن امروزه برای خنک کردن سریع روغن از رادیاتور روغن که معمولاًدر محدوده رادیاتور آب قرار دارد استفاده میگردد و همچنین در اکثر ماشین آلاتسنگین برای خنک نمودن روغن از دستگاهی به نام کولر روغن استفاده شده است.
خاصیت پاک کنندگی: معمولاً یک مقدار ذرات اضافی در زمان تعویض روغن به علت بیاحتیاطیوارد موتور میشوند و همچنین اگر پلیسهای از فرسایش قطعات به وجود آیند در ضمنگردش روغن این ذرات در فیلتر روغن اتومبیل باقی مانده و روغن پس از تصفیه به صورتیک مایع تمیز کنندة واردکانالهای روغن شده مشغول روانکاری و روغنکاری قطعات میشود.پس اهمیت وجود و لزوم تعویض فیلتر روغن به خوبی مشخص است که لااقل در هر چندبار تعویض روغن نسبت به عوض کردن فیلتر آن اقدام شود.
خاصیت آب بندی : روغنآب بندی نمودن قطعات را در زمان خراشیده شدن و همچنین در عمل گازبند پیستون کمکنموده و مانع فرار گازها (کمپرس) میشود.
خاصیت ضربه گیری:یکی از مهمترینخواص روغن در موتورها گرفتن ضربات در حین انجام اعمال دارد که در میان این خلاصیهاهمیشه یک لایه نازک روغن در جریان است و ضمن عمل روغنکاری ضربات حاصل از انفجار راکه بر سر پیستون وارد میشود و به وسیله گزن پین و شاتون بمیل لنگ منتقل میگردند راگرفته و خنثی میکند و از صدمات وارده به قطعات و ایجاد صدا جلوگیری به عملمیآورد، چون قطعاتی که باید روغنکاری بشوند بالاتر از سطح کارتر قرار دارند لذابرای رساندن روغن به قطعات مختلف و فوقانی موتور دستگاهی به نام اویل پمپ (پمپروغن) استفاده شده است.
اویل پمپ: اویل پمپ دستگاهی است که روغن موتور درکارتر را مکیده و با فشار بقطعات متحرک موتور میرساند.
ساختمان اویل پمپ : اویل پمپ دارای یکعدد شفت اصلی است که در قسمت نزدیک به بالای آن یک چرخدنده نیز وجوددارد که با خود شفت یکپارچه بوده و چرخ دنده اصلی نامیده میشود اینچرخ دنده با چرخ دنده دیگری که در داخل محفظه اویل پمپ قرار دارد درگیر شده و دراثر صورت گرفتن اعمال مکانیکی روغن، تحت فشار قرار گرفته و از طریق لوله ورودیمکیده شده و به فیلتر روغن فرستاده میشود که پس از تصفیه از طریق لوله خروجی جهتروانکاری و روغنکاری قطعات متحرک موتور به کانال اصلی میرسد.در بعضیاز موتورها میل سوپاپ به وسیله چرخ دنده مورب خود ابتدا با میل دلکو درگیر شده ومیل دلکو نیز با شفت اویل پمپ درگیر شدة آن را بگردش درمیآورد.در نوع دومدرگیری میل سوپاپ به وسیله چرخدنده خود شفت اصلی اویل پمپ را میگرداند و در قسمتآخر شفت یک چاک تعبیه شده که با آخرین قسمت انتهائی میل دلکو درگیر شده و آن رامیگرداند.
طرز کار اویل پمپ:طرز کار و ساختمان اویل پمپ بر دونوع است، یا به صورت درگیری دنده به دنده و یا نوع روتوری، که کار هر دو نوع یکیاست.در بعضی از اوایل پمپها در مسیر خروجی روغن یک عدد ساچمه و فنر بدومنظور کار گذاشته شده است:
الف: این فنر و ساچمه به وسیله پیچی که قابل تنظیماست امکان تنظیم فشار روغن را میسر میسازد.ب: در مرحله دوم زمانیکه موتور راخاموش میکنیم در اثر قطع شدن فشار روغن ساچمه به تنهائی تحت تاثیر قوه جاذبه زمینو همچنین جرم خود باعث مسدود شدن کانال برگشت روغن به کارتر میشود.
این عملبدینجهت پیشبینی شده است که همواره روغن در یاطاقانها و بوشها و همچنین سایر نقاطحساس موتور برای روغنکاری بعدی هنگام روشن کردن مجدد موتور موجود بوده یا به کارافتادن اوایل پمپ و تا رسیدن روغن به قطعات در این فاصله خشک و بدون روغن کار نکنندپس با توجه به نکته فوق مجدداً توصیه میشود که در هنگام تعویض روغن کار نکنند پسبا توجه به نکته فوق مجدداً توصیه میشود که در هنگام تعویض روغن، از زدن تک استارتکه باعث بیرون آمدن روغن از لابلای قطعات و همچنین شستشوی موتور با گازوئیل که باعثخرابی کاسه نمدها میشود خودداری گردد.هنگامی که روغن از لوله خروجیاویل پمپ خارج شد ابتدا به فیلتر رسیده و پس از تصفیه از طریق کانالهای بدنه سیلندربه مابین قطعات متحرک موتور فرستاده میشود.
فیلتر روغن:در کلیه موتورهایجهت تصفیه روغن از فیلتر روغن استفاده شده است که روغن پس از خروج از لوله اویل پمپبداخل محفظه فیلتر وارد شده که توسط لایههای مقوائی سوراخدار مخصوص تصفیه و بهکانالهای روغن، فرستاده میشود که در موتورهائی از این قبیل از هنگامی که روغن بهفیلتر میرسد از طریق دو سوپاپ اطمینان تحت کنترل میآيد بنحوی که اگر در شرایطمختلف روغن اضافی به مابین قطعات برسد از طریق سوپاپ کنترل فشار روغن (ساچمه و فنرذکر شده) کنترل شده و در مرحله بعدی هنگامی که لایههای داخلی فیلتر به علت کثیفبودنشان اجازه تصفیه و عبور را به روغن نمیدهد برای جلوگیری از سوختن قطعات ورسیدن روغن به آنان سوپاپ اطمینان تحت فشار قرار گرفته و باز شده که روغن تصفیهنشده به مابین قطعاتوارد میشود.
طریقه تعویض فیلتر روغن:برای تعویض فیلتر روغنباید از آچار مخصوص فیلتر روغن استفاده شود و نکته قابل توجه در آن است که واشرلاستیکی حلقوی شکل فیلتر را قبل از بستن آن با روغن اندود کرده و پس از بستن فیلترسپس موتور را روشن کرده و نشتی روغن را آزمایش نمائید.
تقسیمات کانال روغن:
کانال اول : یا کانال اصلی روغنکه از این کانالقطعاتی مانند یاطاقانهای ثابت و متحرک بدنه خارجی پیستون، بوش، گژن پین، جدارهسیلندر و بوشهای میلسوپاپ روغنکاری میشوند.نمایش روغنکاری میللنگ ویاتاقانهای ثابت و متحرکروغن پس از تصفیه که از فیلتر خارج شده وارد مجرایطولی بدنه سیلندر میشود و در اولین قسمت از مسیر خود به یاتاقانهای ثابت و پس ازچرب و خنک نمودن یاتاقانهای ثابت و میللنگ از طریق سوراخ محور ثابت میللنگ جهتروغنکاری یاتاقانهای متحرک جاری میسازد پس از روغنکاری آنها در اثر ادامه گردشمیللنگ سوراخ روغن محور متحرک در مقابل سوراخ محور یاتاقان شاتون قرار گرفته و بهقسمت کانال مرکزی شاتون وارد میشود و از این طریق به بوش برنجی سر شاتون جهتروغنکاری گزن پین میرسد.در بعضی از موتورهای که شاتون سوراخ مرکزی ندارد برایروغنکاری جداره سیلندر و گزن پین از سوراخ پشت یاطاقان شاتون استفاده شده است و اگرچنانچه شاتون هیچ کدام از این سوراخها را نداشته باشد برای روغنکاری جداره سیلندر وپیستون و گزن پین از پاشش لنگهای میللنگ استفاده میکنند و در بعضی از موتورها نیزدر انتهای سیلندر دو سوراخ مقابل هم موربی شکل وجود دارند که هر کدام از سوراخهاروغن به جداره مقابل خود میپاشد و بدینوسیله جداره داخل سیلندر روغنکاری میشود.مرحله کار اصلی رینگ روغنی مشخص میشودکه عهده دار کنترل روغنی که جدار سیلندر را پوشانده و آن را پاک کرده و به کارترمیریزد و اجازه نمیدهد که به قسمت بالای پیستون برود و از روغن سوزی موتور،جلوگیری مینماید و از تمام یاطاقانهای ثابت یک سوراخ دیگر به بوشهای میل سوپاپمیرود که مخصوص رسانیدن روغن به بوشهای میل سوپاپ میباشد همزمان با مراحلروغنکاری قطعات ذکر شده عمل روغنکاری و روانکاری بوشهای میل سوپاپ نیز انجاممیگیرد، اگر چنانکه بوشهای میل سوپاپ و یاطاقانها در اثر کثرت کار ساییده شوند ویا در زمان تعمیر موتور یاطاقانها شل بسته شوند فشار روغن پائین آمده و برعکس اگریاتاقانها سفت بسته شوند فشار روغن موتور بالا خواهد بود که عدم دقت در هر دو موردبضرر موتور خواهد بود.
کانال دوم روغن: کانال دوم در قسمت میانی موتور یکلوله باریکی به طرف سرسیلندر جهت روغنکاری مجموعه قطعات سوپاپها منشعب شده است کهروغن را به وسیله یک سه راهی و لوله رابط به مابین دو میل اسبک میرساند که بوشهایاسبکها و ساق سوپاپ و خود اسبک را روغنکاری مینماید و بقیه از طرف پیچ تنظیم اسبکبه وسیله میل تایپیت روغن به سمت استکانی تایپیت سرازیر میشود و ضمن عمل روغنکاریاستکانی و میل رابط عمل ضربهگیری را نیز انجام داده سپس از سوراخ استکانی بیرونمیآید و جدار خارجی استکانی با بدنه موتور را روغنکاری کرده و بقیه روغن به زیراستکانی میرود در این مرحله بادامک میل سوپاپ و زیر استکانیتایپت روغنکاری شده وبه این ترتیب از سائیدگی قطعات ذکر شده جلوگیری به عمل میآید.لازم به توضیحاست که در بعضی از موتورها این لوله و سه راهی روغن در قسمت وسطی محور اسبکها نبودهبلکه به یک طرف آن بسته میشود و همچنین در بعضی از موتورها جهت روغنکاری قطعات ازطریق سوپاپ اتوماتیکی که در داخل استکانی تایپیت وجود دارد و در زمان باز و بستهشدن سوپاپها روغن را به قسمت اسبکها میپاشد ولی آنچه که مسلم است قطعات ذکر شده دربالا باید روغنکاری شوند، لذا از این روش نیز گاهی استفاده میشود در این نوعموتورها که در داخل استکانی تایپیت سوپاپ وجود دارد سوپاپهای آنها احتیاج بهفیلترگیری و تنظیم ندارند بلکه بطور اتوماتیک تنظیم میشوند.
کانال سوم روغن:کانال اصلی روغن به موازات میللنگ تا قسمتجلوی موتور ادامه دارد از این قسمت یک لوله باریک جهت روغنکاری چرخ دندههای سرمیللنگ و سرمیل سوپاپ و زنجیر آنها جدا شده است که پس از روانکاری دندهها و برایتامین روغن مصرفی اویل پمپ جهت تکرار برنامه روغنکاری به کارتر میریزد و همچنین دندهها به وسیله قاب زنجیر و واشر مخصوص (سینی جلو) محافظت شده که از پاشیدنو نشت روغن به بیرون جلوگیری مینماید.
کانال چهارم یا کانال آخر:از اینکانال جهت کنترل کار کردن اویل پمپ و فشار روغن، استفاده شده است کهاین کنترل بدوصورت انجام میگیرد:الف: به وسیله درجه روغن که نمایانگر فشار روغن میباشد وطرز کار آن بدینصورت است که یک لوله مخصوص فولادی از کانال اصلی روغن منشعب شده ودر پشت صفحه آمپرها به درجه روغن وصل میشود که فشار روغن را به وسیله اعداد نمایشمیدهد.ب: طریق دوم کنترل روغن به وسیله یک چراغ انجام میپذیرد که یک شمعمثلاً (در دورهای کم) و یا کار نکردن خود اویل پمپ فشار روغن کافی نباشد و به قطعاتمختلف نرسد چراغ روشن شده و اعلام خطر نموده و از این لحظه تا پیدا کردن عیب وبرطرف نمودن آن باید از به کار انداختن موتور خودداری کرد.حال پس از شناخت کامل مسیرهای روغن و مراحل آن لازم است کهیک مقدار معایبی را که در اثر نرسیدن یا کمی روغن در موتور به وجود میآید بصورتسوال و جواب مطرح نمائیم: روغنسوزی چیست؟ هر گاه روغن به دلایل مختلفبه بالای پیستون (محفظه احتراق) نفوذ نماید و به همراه کار متراکم بسوزد و دود آبیبدهد میگویند موتور به روغنسوزی افتاده است. علائم عمده روغن سوزیچیست؟ روغن زدن قطبین شمعها و خروج دود آبی از دهانه اگزوز عللروغنسوزی چیست؟ ضعیفی و از فنریت افتادن رینگ روغنی، چسبندگی رینگ روغنیمقابل هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر خرابی لاستیک گیت سوپاپ و گشادیگیت سوپاپ. علل زدن کمپرس به کارتر از فنریت افتادن، چسبندگی رینگهایکمپرسی و مقابل هم قرار گرفتن دهان رینگها، سائیدگی سیلندرها.
چگونگی تعویض شمع 206:خب اول باید شما یهآچار شمع از نوع پژویی و یک آچار که به پیچ ها بخوره داشته باشد.قدم دوم اینهکه میبینید پیچ ها ، فیش وسطی، لوله برگش روغن هم ازروی قاب موتور و هم از روی منیفولد ورودی و هم از روی وسطمنیفولد و فیشی که به وصله و کنار مخزن آب رادیات هستشجدا کنید.قدم سوم هم اینه که به آرامی پیچ های درازی که هستش بر دارید.قدم چهارم: به آرامی گیج رویی را بردارید.قدمپنجم: آچار شمع رو داخل سوراخ شمع بندازید و ساختی بچرخونیدقدمششم: شمع رو بردارید و دیگه تمومه
1- وایر های سرخود
2- محل ورود آچارشمع
3- انژکتور
مختصری در مورد میل لنگریشه لغوی میل لنگ یککلمه فارسی است و بیانگر میله‌ای است که از حالت ضخیم خارج شده است. معنای کاربردیمیل لنگ عبارتست از یکی از قطعات موتور که باعث می شود قدرت چرخشی تولید شود.برای آنکه تصوری از شکل فضایی میل لنگ داشته باشید. یک فیلتردستی را تصور کنید. که قسمت دستگیره آن همان لنگ و طرفین آن (که در یک راستا قرارداند) تکیه گاههای میل لنگ می‌باشند. تعداد لنگهای میل لنگ متناسب با تعدادسیلندرهای یک موتور است. بدین شکل که پیستون قرار گرفته در داخل هر سیلندر به یکیاز لنگهای میل لنگ متصل میگردد. البته این حالت در موتورهای پیستونی که سیلندرهایآنها به شکل ردیفی قرار گرفته‌اند صادق است.در موتورهایپیستونی V شکل (موتورهای خورجینی) تعداد لنگهای میل لنگ معمولا 2/1 تعدادسیلندرهای موتور است. و به هر لنگ دو پیستون متصل میگردد. هدف از استفاده از میللنگ در موتور اینست که حرکت دورانی تولید گردد. برای مثال همان فیلتر دستی را درنظر بگیرید. در حالیکه که دستگیره فیلتر با استفاده از دست چرخانده میشود. در اینحالت دستگیره یک مسیر دایره‌ای شکل طی میکند. در حالیکه نوک متر در سر جایش درمحل ایجاد سوراخ باقی مانده است و تنها در آنجا چرخش میکند (دستگیره بر روی محیطدایره سیر میکند و نوک متر در مرکز دایره قرار دارد.) درموتورهای پیستونی میتوان نیروی پیستون را به نیروی دست تشبیه کرد که باعث به حرکتدر آوردن قسمت لنگ میشود (البته اینکار به کمک شاتون انجام میپذیرد). هر چند کهحرکت پیستون به شکل رفت و برگشتی است، لیکن به علت چرخش قسمت لنگ در میان سر بزرگشاتون این حرکت به شکل چرخشی در میآید و در نهایت ما چرخش مطلوب خوبی را از سر میللنگ می‌گیریم که میتوان آنرا به نوک فیلتر تشبیه کرد
.ساختمان میل لنگ:اغلب میل لنگها از جنس فولاد با کربن متوسط یا آلیاژ فولاد در ترکیب با فلزاتکروم و نیکل و به رویش آهنگری ساخته میشود. البته در تعداد معدودی از موتورهای چندسیلندره که با دورهای بالا کار میکند میل لنگ را با استفاده از روش ریخته گریمی‌سازند که در مواد آن نسبتا مقادیر زیادی از کربن و مس را بکار می‌برند. اجزایمیل لنگ از محورهای اصلی ، لنگها یا محورهای اصلی لنگ ، بازوهای لنگ ، و وزنه‌هایتعادل تشکیل شده است.
لنگها: لنگها قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند کهبر روی خط محور اصلی میل لنگ قرار نگرفته‌اند (مثل دستگیره چتر) و انتهای بزگ شاتونبه آنها متصل میگردد. تعداد لنگها در موتورهای ردیفی برابر با تعداد سیلندرهای ودر موتورهای V شکل نصف تعداد سیلندرها است.
محورهای اصلی: محورهایی ازمیل لنگ میباشد که با خط محوری اصلی میل لنگ هم مرکز می‌باشند این محورها در محفظهمیل لنگ درون یا تاقانون‌های ثابت قرار گرفته و با اتکا به آنها می‌چرخند هریاتاقان ثابت از دو نیمه یا تاقان تشکیل شده است. که نیمه بالایی آن که نیمه ثابتنامیده میشود. با بدنه موتور و در محفظه میل لنگ بصورت یکپارچه ریخته گری شده استو نیمه پایینی بوسیله دو عدد پیچ و مهره در نیمه بالایی متصل میگردد. غالبا تعدادمحورهای اصلی میل لنگ در موتورهای مختلف (حتی با تعداد سیلندرهای برابر) فرقمی‌کند.
بازوهای لنگ: قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند که محورهای اصلیمیل لنگ را به لنگها وصل میکنند البته بازوهای لنگ با وزنه‌های تعادل (که در پیخواهد آمد) بصورت یکپارچه هستند.
وزنه‌های تعادل:در وزنه‌های تعادل بهمنظور ایجاد تعادل در برابر نیروهای پیستون و شاتون استفاده میشود وزنه‌های تعادلدر مقابل لنگها قرار میگیرند.انواع میل لنگ: میل لنگها را می‌توانبراساس تعداد لنگهایشان یا محورهای اصلی و غیره طبقه بندی کرد اما اصولا برای میللنگ‌ها طبقه بندی خاصی وجود ندارد و تفاوت‌های آنان و به نحوه استفاده و هدف ازساخت آنها بر میگردد آنچنانکه اندازه میل لنگ ، تعداد محورهای اصلی، تعدا لنگها وطرز قرار گرفتن لنگها بر روی میل لنگ همگی به نوع ، اندازه و دور موتور ، موتورمورد نظر بستگی دارد.
سایر متعلقات: به قسمت جلو میل لنگ چرخ دنده‌ایمتصل است که معمولا چرخ دنده ، میل بادامک و یا سایر چرخ دندههای مورد لزوم را بهحرکت در می‌آورد. در جلو این چرخ دنده یک پولی قرار میگیرد که برای به حرکت درآوردن ژنراتور (یا آلترناتور) و پمپ آب مورد استفاده قرار میگیرد. و در انتهایپشتی میل لنگ صفحه‌ای وجود دارد که فلایویل را بوسیله پیچ بر روی آن نصبمی‌کنند.
ریشه لغوی كلمه ديزل: کلمه دیزل نام یک مخترع آلمانی به نامدکتر رودلف دیزل است که در سال 1892 نوع خاصی از موتورهای احتراق داخلی را به ثبترساند، به احترام این مخترع اینگونه موتورها را موتورهای دیزل می‌نامند.
موتورهای دیزل ، به انوع گسترده‌ای از موتورها گفته میشود کهبدون نیاز به یک جرقه الکتریکی می‌توانند ماده سوختنی را شعله‌ور سازند. در اینموتورها برای شعله‌ور ساختن سوخت از حرارت‌های بالا استفاده میشود. به این شکل کهابتدا دمای اتاقک احتراق را بسیار بالا می‌برند و پس از اینکه دما به اندازه کافیبالا رفت ماده سوختنی را با هوا مخلوط میکنند.همانگونه که می‌دانیدبرای سوزاندن یک ماده سوختی به دو عامل حرارت و اکسیژن نیاز است. اکسیژن از طریقمجاری ورودی موتور وارد محفظه سیلندر میشود و سپس بوسیله پیستون فشرده میگردد.این فشردگی زیاد است که باعث ایجاد حرارت بسیار بالا میگردد. سپس عامل سومیعنی ماده سوختنی به گرما و اکسیژن افزوده میشود که در نتیجه آن سوخت شعله‌ورمی‌شود.تاریخچه:در سال 1890 میلادی آکروید استوارت حق امتیاز ساختموتوری را دریافت کرد که در آن هوای خالص در سیلندر موتور متراکم می‌گردید و سپس(به منظور جلوگیری از اشتعال پیش‌رس) سوخت به داخل هوای متراکم شده تزریق می‌شد،این موتورهای با فشار پایین بودند. و برای مشتعل ساختن سوخت تزریق شده از یک لامپالکتریکی و یا روشهای دیگر در خارج از سیلندر استفاده می‌شد.در سال 1892 دکتر رودلف دیزل آلمانی حق امتیاز موتور طراحی شده‌ای را به ثبت رساند که درآن اشتعال ماده سوختنی ، بلافاصله بعد از تزریق سوخت به داخل سیلندر انجام می‌گرفت.این اشتعال عامل حرارت زیادی بود که در اثر تراکم زیاد هوا بوجود می‌آمد. وی ابتدادوست داشت که موتور وی پودر زغال سنگ را بسوزاند ولی به سرعت به نفت روی آورد ونتایج قابل توجهی گرفت.طی سالهای متمادی پس از اختراع موتور دیزل ، ازاین نوع موتور عمدتا و منحصرا در کارهای درجا و سنگین از قبیل تولید برق ، تلمبهکردن آب ، راندن قایق‌های مسافری و باری و همچنین برای تولید قدرت جهت رفع بعضی ازنیازهای کارخانجات استفاده می‌شد. این موتورها سنگین ، کم سرعت ، دارای یک یا چندسیلندر و از نوع دوزمانه یا چهارزمانه بودند.پیشرفت بیشتر موتورهایدیزل ، تا توسعه سیستمهای پیشرفته تزریق سوخت در دهه 1930 طول کشید. در این سالهارابرت بوش تولید انبوه پمپهای سوخت‌پاش خود را آغاز کرد. توسعه پمپهای سوخت‌پاش(پمپهای انرژکتور) با توسعه موتورهای کوچکی که برای استفاده در خودروها مناسببودند متعادل شد.موتورهای دیزل سبکتری که سرعتشان نیز بالا بود در سال 1925 به بازار عرضه شدند. با آنکه پیشرفت در ساخت این موتورها کند بود. اما در سال 1930 موتورهای دیزل قابل اطمینان که به خوبی طراحی شده‌بودند و چند سیلندر و سریعنیز بودند به بازار عرضه شد. این پیشرفت تا پایان جنگ جهانی دوم برای مدتی کند بود.لیکن از آن تاریخ تا کنون طراحی و تولید این موتورها به طریقی پیشرفت نموده است کهامروزه استفاده گسترده و فراگیر از موتورهای دیزل را شاهد هستیم.
تقسیمات: موتورهای دیزل نیز مانند سایر موتورهای احتراق داخلی بر مبناهای مختلفی قابلطبقه‌بندی هستند. مثلا میتوان موتورهای دیزل را بر حسب مقدار دفعات احتراق در هردور گردش میل لنگ به موتورهای دیزل دوزمانه و یا موتورهای دیزل چهارزمانهتقسیم‌بندی نموده و یا بر حسب قدرت تولیدی که به شکل اسب بخار بیان میگردد. یا برحسب تعداد سیلندر و یا شکل قرارگیری سیلندرها که بر این اساس به دو نوع موتورهایخطی و موتورهای V یا خورجینی تقسیم بندی می‌کردند و... ساختمان:ساختارموتورهای دیزل نه تنها در سیستم تغذیه و تنظیم سوخت با موتورهای اشتعال جرقه‌ایتفاوت میکند. بنابراین ساختارهای بسیار مشابهی میان این موتورها وجود دارد و تنهاتفاوت ساختمانی آنها قطعات زیر است که در موتورهای دیزل وجود دارد و در سایرموتورهای احتراق داخلی وجود ندارد.
پمپ انژکتور : وظیفه تنظیممیزان سوخت و تامین فشار لازم جهت پاشش سوخت را به عهده دارد.
انژکتورها : باعثپودر شدن سوخت و گازبندی اتاقک احتراق میشوند.
فیلترهای سوخت : باعث جداسازیمواد اضافی و خارجی از سوخت میشوند.
لولههای انتقال سوخت : می‌بایست غیرقابلاشباع بوده و در برابر فشار پایداری نمایند.
توربوشارژر : باعث افزایش هوایورودی به سیلندر میشوند.
طرزکار: همانگونه که اشاره شد موتورهای دیزل براساس نحوه کارکردن به دو دسته موتورهای 4 زمانه و 2 زمانه تقسیم میشوند. لیکن درهر دوی این موتورها چهار عمل اصلی انجام میگردد که عبارتند از مکش یا تنفس - تراکم - انفجار و تخلیه اما بر حسب نوع موتورها ممکن است این مراحل مجزا و یا بصورت توامانجام گیرند.
سیکل موتورهای دیزل چهارزمانهزمان تنفس: پیستون ازبالاترین مکان خود (نقطه مرگ بالا) به طرف پایین‌ترین مکان خود در سیلندر (نقطه مرگپ) حرکت میکند در این زمان سوپاپ تخلیه بسته است و سوپاپ هوا باز است. باپایین آمدن پیستون یک خلا نسبی در سیلندر ایجاد میشود و هوای خالص از طریق مجرایسوپاپ هوا وارد سیلندر میگردد. در انتهای این زمان سوپاپ هوا بسته شده و هوای خالصدر سیلندر حبس میگردد.
زمان تراکم: پیستون از نقطه مرگ پایین بهطرف بالا (تا نقطه مرگ بالا) حرکت میکند و در حالیکه هر سوپاپ بسته‌اند (سوپاپ هواو سوپاپ تخلیه) هوای داخل سیلندر متراکم میگردد و نسبت تراکم به 15 تا 20 برابرمی‌رسد. فشار داخل سیلندر تا حدود 40 اتمسفر بالا میرود و بر اثر این تراکم زیادحرارت هوا داخل سیلندر به شدت افزایش یافته و به حدود 600 درجه سانتیگرادمی‌رسد.
زمان قدرت: در انتهای زمان تراکم در حالیکه هر دو سوپاپهمچنان بسته‌اند و پیستون به نقطه مرگ بالا میرسد مقداری سوخت روغنی (گازوئیل) بهدرون هوا فشرده و داغ موجود در محفظه احتراق پاشیده میشود و ذرات سوخت در اثر ایندرجه حرارت زیاد محترق میگردند. پس از خاتمه تزریق سوخت عمل سوختن تا حدود 3/2 اززمان قدرت ادامه پیدا میکند.فشار زیاد گازهای منبسط شده (به علت احتراق) پیستون را به طرف پایین و تا نقطه مرگ پایین می‌راند. حرکت پیستون از طریق شاتون بهمیل‌لنگ منتقل میشود و موجب گردش میللنگ میگردد. در این مرحله حرارت گازهایمشتعل شده به 2000 درجه سانتیگراد میرسد و فشار داخل سیلندر تا حدود 80 اتمسفرافزایش می‌یابد.
زمان تخلیه: با رسیدن پیستون به نقطه مرگ پایین درمرحله قدرت ، سوپاپ تخلیه باز میشود و به گازهای سوخته تحت فشار اولیه اجازهمی‌دهد سیلندر را ترک کند. پس پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا حرکت میکند وتمام گازهای سوخته را بیرون از سیلندر می‌راند. در پایان پیستون یکبار دیگر به طرفپایین حرکت میکند و با شروع زمان تنفس سیکل جدیدی آغاز میگردد.
سیکل موتوردوزمانه دیزل:در این نوع موتورهای دوزمانه سوپاپ تنفس هوای تازه ، نظیر آنچه درموتورهای چهارزمانه ذکر شد وجود ندارد. و به جای آن در فاصله معینی از سه سیلندر ،مجراهایی در بدنه سیلندر تعبیه شده است. که پیستون در قسمتی از مسیر خود جلوی آنهارا می‌بندد، اصول کار این موتورها در دوزمان است، که در واقع در هر دور چرخشمیل‌لنگ اتفاق میافتد.
زمان اول: پیستون از نقطه مرگ پایین بهطرف بالا و تا نقطه مرگ بالا حرکت میکند. در این زمان پیستون پس از عبور از جلومجاری تنفس هوای تازه را تاحد معینی متراکم میسازد. در طول این زمان سوپاپ تخلیهکه در قسمت فوقانی سیلندر و در داخل سه سیلندر قرار دارد کماکان بسته ماندهاست.زمان دوم: در انتهای زمان اول مقداری سوخت روغنی (گازوئیل) بهصورت پودرشده به درون هوای متراکم شده و داغ موجود در محفظه احتراق پاشیده میشود وذرات سوخت محترق میگردد. فشار زیاد گازهای محترق شده پیستون را به طرف پایینمی‌راند. پیستون در مسیر حرکت روبه پایین خود جلو مجاری تنفس هوای تازه را بازمی‌کند. در این موقع هوای تازه به شدت وارد سیلندر میگردد. در همین حال سوپاپتخلیه نیز باز میگردد و گازهای حاصل از احتراق بوسیله هوای تازه از سیلندر خارجمی‌گردند. پس از رسیدن پیستون به نقطه مرگ پایین سیکل جدیدی آغاز میشود.
کانال دوم روغن: کانال دوم در قسمت میانی موتور یکلوله باریکی به طرف سرسیلندر جهت روغنکاری مجموعه قطعات سوپاپها منشعب شده است کهروغن را به وسیله یک سه راهی و لوله رابط به مابین دو میل اسبک میرساند که بوشهایاسبکها و ساق سوپاپ و خود اسبک را روغنکاری مینماید و بقیه از طرف پیچ تنظیم اسبکبه وسیله میل تایپیت روغن به سمت استکانی تایپیت سرازیر میشود و ضمن عمل روغنکاریاستکانی و میل رابط عمل ضربهگیری را نیز انجام داده سپس از سوراخ استکانی بیرونمیآید و جدار خارجی استکانی با بدنه موتور را روغنکاری کرده و بقیه روغن به زیراستکانی میرود در این مرحله بادامک میل سوپاپ و زیر استکانی تایپت روغنکاری شده وبه این ترتیب از سائیدگی قطعات ذکر شده جلوگیری به عمل می آید.لازم به توضیحاست که در بعضی از موتورها این لوله و سه راهی روغن در قسمت وسطی محور اسبکها نبودهبلکه به یک طرف آن بسته میشود و همچنین در بعضی از موتورها جهت روغنکاری قطعات ازطریق سوپاپ اتوماتیکی که در داخل استکانی تایپیت وجود دارد و در زمان باز و بستهشدن سوپاپها روغن را به قسمت اسبکها میپاشد ولی آنچه که مسلم است قطعات ذکر شده دربالا باید روغنکاری شوند، لذا از این روش نیز گاهی استفاده میشود در این نوعموتورها که در داخل استکانی تایپیت سوپاپ وجود دارد سوپاپهای آنها احتیاج بهفیلترگیری و تنظیم ندارند بلکه بطور اتوماتیک تنظیم میشوند.
کانال سوم روغن: کانال اصلی روغن به موازات میللنگ تا قسمتجلوی موتور ادامه دارد از این قسمت یک لوله باریک جهت روغنکاری چرخ دندههای سرمیللنگ و سرمیل سوپاپ و زنجیر آنها جدا شده است که پس از روانکاری دندهها و برایتامین روغن مصرفی اویل پمپ جهت تکرار برنامه روغنکاری به کارتر میریزد و همچنینروغن دندهها به وسیله قاب زنجیر و واشر مخصوص (سینی جلو) محافظت شده که از پاشیدنو نشت روغن به بیرون جلوگیری مینماید.
کانال چهارم یا کانال آخر : از اینکانال جهت کنترل کار کردن اویل پمپ و فشار روغن، استفاده شده است که این کنترل بدوصورت انجام میگیرد:الف: به وسیله درجه روغن که نمایانگر فشار روغن میباشد وطرز کار آن بدینصورت است که یک لوله مخصوص فولادی از کانال اصلی روغن منشعب شده ودر پشت صفحه آمپرها به درجه روغن وصل میشود که فشار روغن را به وسیله اعداد نمایشمیدهد.ب: طریق دوم کنترل روغن به وسیله یک چراغ انجام میپذیرد که یک شمعمثلاً (در دورهای کم) و یا کار نکردن خود اویل پمپ فشار روغن کافی نباشد و به قطعاتمختلف نرسد چراغ روشن شده و اعلام خطر نموده و از این لحظه تا پیدا کردن عیب وبرطرف نمودن آن باید از به کار انداختن موتور خودداری کرد.روغنسوزی چیست؟ هر گاه روغن به دلایل مختلفبه بالای پیستون (محفظه احتراق) نفوذ نماید و به همراه کار متراکم بسوزد و دود آبیبدهد میگویند موتور به روغنسوزی افتاده است. علائم عمده روغن سوزیچیست؟ روغن زدن قطبین شمعها و خروج دود آبی از دهانه اگزوز عللروغنسوزی چیست؟ ضعیفی و از فنریت افتادن رینگ روغنی، چسبندگی رینگ روغنیمقابل هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر خرابی لاستیک گیت سوپاپ و گشادیگیت سوپاپ. علل زدن کمپرس به کارتر از فنریت افتادن، چسبندگی رینگهایکمپرسی و مقابل هم قرار گرفتن دهان رینگها، سائیدگی سیلندرها.
روغنریزیچیست؟ خرابی کاسه نمدهای جلو و عقب موتور و خرابی واشر کارتر و واشر قالپاقسوپاپها و واشرها، شل بودن پیچ و مهرههای اطراف کارتر: انواع لقیمیللنگ را نام ببرید. لقی میللنگ بر دو نوع است: لقی افقی و لقی عمودی، لقیافقی در اثر سائیدگی بغل یاطاقانها و لقی عمودی در اثر سائیدگی و شل بستن یاطاقانهابوجود میاید. علل سوختن یاطاقان چیست؟ نرسیدن روغن، حرارت بیش از حدموتور. روغن برگردان چیست؟ در انتهای قولی میللنگ مارپیچ معکوسی وجوددارد که روغن را بکارتر برمیگرداند.
کار بوش میلسوپاپ چیست؟ جلوگیریاز سائیدگی میلسوپاپ، جلوگیری از کم شدن فشار روغن و کار کردن صحیح میل بادامک.
علل پائین آمدن فشار روغن چیست؟ سائیدگی دندههای اویل پمپ، ضعیفی فنراویل پمپ شل بستن یاطاقانها، ترک میللنگ تا انتهای کانال روغن، سائیدگی بوش میلسوپاپ، کمی غلظت روغن، حرارت بیش از حد موتور وجود ترک در کانالهای داخلی و سائیدگیبوش گژن بین اگر چنانچه از سوراخ وسط شاتون روغنکاری شود.علل بالا رفتنفشار روغن چیست؟ سفت بستن یاطاقانها، گرفتگی یکی از کانالهای روغن، زیادیغلظت روغن، سرد بودن موتور.
علل روغن زدن شمع چیست؟ از فنریت افتادنرینگها، چسبندگی رینگ روغنی روبروی هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر وخرابی لاستیک گیت سوپاپ، زیادی روغن در کارتر، قطع شدن برق همان شمع (افتادنوایز). طریقة پیدا کردن شمع روغن زده و شمع خراب: برای پیدا کردن شمعروغن زده لازم است در حالت روشن بودن موتور یکایک و ابرها را بترتیب از سر شمعهاجدا کرده و امتحان مینمائیم. چنانچه موقع برداشتن وایر لرزش موتور بیشتر شد نشانهسالم بودن شمع، و اگر با برداشتن وایر تغییری در حالت موتور پیش نیامد همان شمعروغن زده است که باید پاک کرده و در صورت امکان، تعویض نمائیم و یا تنظیم گردد. طریقه پیدا کردن و طرز تشخیص صدای گژن پین و صدای یاطاقان چیست؟ صداییاطاقان در زمان سرد و گرم بودن موتور بگوش میرسد هر چه موتور گرمتر شود، روغنرقیقتر شده و ضربات وارده را نمیتواند خنثی نماید در نتیجه صدای زدن یاطاقان،زیادتر میشود.و اگر چنانچه صدائی در زمان سرد بودن موتور بگوش برسد و بهتدریج یا گرم شدن موتور همان صدا در اثر انبساط کاهش یابد و با برداشتن وایر همانشمع صدا بکلی قطع شود علامت زدن گژن پین است و همچنین اگر به موتور کار بدهیم صدایلقی گژن پین شنیده نخواهد شد.علت دو پهن شدن میللنگ چیست؟نرسیدنروغن به یاطاقانعلل بریدن میللنگ چیست؟
1. تراشیده شدن زیاد میللنگدر تعمیرات
2-لقی افقی در اثر خوردگی بغل یاطاقانی
3-سفت بسته شدنیاطاقانها
4-تعویض دنده معکوس در سرعتهای زیاد
ساختمان واترپمپ:واترپمپ تشکیل شده از پوستهواترپمپ ـ شفت واترپمپ و آب پخشکن ـ فیبرو فنر (کاسه نمد) ـ بلبرینگ ـ پوستهواترپمپ با یک واشر ویکتوری به بدنه بسته میشود.بیک طرف میله آب پخشکن و طرفدیگر آن قوطی و پروانه بسته شده و به سیله گردش میللنگ و تسمه پروانه قوطی نیزمیگردد و توسط پروانه آب پخشکن به کار میافتد و آب را با فشار به جریانمیاندازد. برای اینکه راحتتر کار بکند مابین پوسته و میله یک بلبرینگ، کار گذاشتهشده که در داخل بلبرینگ بعضی از واترپمپها گریس مخصوص وجود دارد که احتیاج بهگریسکاری ندارد و همچنین برای جلوگیری از ریختن آب داخل واترپمپ به بیرون، از فیبرو فنر استفاده شده که به آن کاسه نمد نیز میگویند پشت فیبر و فنر سوراخی برای هواوجود دارد که اگر گرفته شود فیبر و فنر خراب میشود.برای روغنکاری در بلبرینگ واترپمپ ماشینآلات سنگین گریسخوریتعبیه شده است که باید مرتب گریسکاری کرد.
کار واترپمپ:چون همیشه در قسمتپائین رادیاتور آب خنک و در بالای آن آب گرم از موتور برگشته وجود دارد لذا برایرساندن آب جهت خنک کردن قطعات موتور از شیلنگ پائین رادیاتور استفاده میشودآب از شیلنگ پائین به وسیله مکش واترپمپ وارد کانالهای بدنه سیلندر موتورمیشود و در اطراف سیلندرها گردش کرده و ضمن خنک کردن آنها خود آب مقداری ولرم شدهو از کانالهای سیلندر به گرمترین نقطه موتور که سرسیلندر است وارد میشود و در سرسیلندر از اطراف سوپاپها و شمعها عبور کرده و آنها را نیز خنک مینماید و چون آب درسرسیلندر گرم میشود لذا از طریق ترموستات و لوله بالا جهت خنک شدن وارد رادیاتورمیشود که این گردش سریع و راحت آب به وسیله واترپمپ انجام میشود.چنانکهقبلاً نیز اشاره شده است یکی از کارهای مهم واشر سرسیلندر در این قسمت است که ازمخلوط شدن آب روغن جلوگیری مینماید و امکان سوختن واشر سرسیلندر در اثرگرمای بیشاز حد موتور حتمی است.
همانطوریکه موتور خیلی گرم، قدرت و کشش ندارد موتور سردنیز بخوبی کار نخواهد کرد و برای این که آب رادیاتور در حد نرمال و تقریباً ثابتبماند یعنی بطور اتوماتیک تنظیم شود از ترموستات استفاده شده است.
ترموستات: ترموستات دریچه اتوماتیکی است که بین رادیاتور و موتور قرار داده شده که بهوسیله حرارت کنترل و باز و بسته میشود.
ساختمان ترموستات:مخزن سربستهایاست که در داخل آن اتر یا الکل یا مایعات حساس دیگر میریزند که در مقابل سرمامنقبض و در مقابل گرما منبسط میشود.فنری که اطراف مخزن را احاطه کرده است مثلفنر سوپاپ بوده که ترموستات به تواند بطور خودکار انجام وظیفه نماید هنگامیکه حرارتموتور تدریجاً به حد نرمال یعنی (80) هشتاد درجه سانتیگراد میرسد دریچه در اثرانبساط مایع داخل مخزن به طور اتوماتیک بار شده و اجازه میدهد که آب موتور جهت خنکشدن وارد رادیاتور شود:
ترموستات بر دو نوعاند ترموستات تابستانی با حساسیت 70 درجه و زمستانی آنبا حساسیت 80 درجه سانتیگراد بوده که برای جلوگیری از عوض شدن حالت موتور به طورناگهانی باید همیشه در روی موتور بسته باشد که ضمن تنظیم تدریجی حرارت موتور ازوارد آمدن صدمه نیز ممانعت میکند.
طرز بستن ترموستات: پس از خرید و اطمیناناز سالم بودن آن ترموستات در محل مخصوص خود قرار داده و پس از اندود کردن واشر آنبا گریس پیچهای پوسته آلومینیومی را بصورت مساوی و به وسیله آچار بوکس سفتمینمائیم رعایت احتیاط برای جلوگیری از شکستن پوسته لازم است.
طریقه آزمایش ترموستات:ابتدا ترموستات را در ظرف آبی قرارداده و حرارت میدهیم قبل از این که آب به جوش بیاید (در حدود هشتاد درجهسانتیگراد) دریچه ترموستات باز و فنر آن جمع میشود و اگر چنانچه دریچه باز نشددلیل خرابی ترموستات بوده که از بستن آن بر روی موتور خودداری شود.درجه آب و حرارت موتور با سه حرف در جلوی دید راننده نشان دادهشده است که حرف C علامت سرد بودن موتور و N یعنی نرمال و H علامت گرمای موتور استالبته برای حرارت همان علامت N ایدهآل میباشد.اگر در زمستان آب در داخلموتور باقی بماند منجمد شده و حجم زیاد آب باعث ترکیدن بدنه سیلندر میشود، در یکطرف بدنه موتور تقریباً زیر منیفولداگزوزها پولکهائی به اندازه یک سکه بیست ریالبا چسب جاسازی شده است که در زمان یخ بستن به وسیله پرتاب شدن پولک به بیرون ازترکیدن موتور جلوگیری میکند.همچنین برای تخلیه ماسه های داخل کانالهایبدنه موتور در زمان ریختهگری از این پولکها استفاده میشود ولی برای اساسیبودنکار موتورها از ضد یخ بهره میگیرند که چون یک ترکیب شیمیائی است از یخ زدن آبموتور جلوگیری میکند در ضمن ضد زنگ و ضد جوش نیز میباشد باید توجه نمود که مخلوطضدیخ با آب همواره به صورت مساوی یعنی یک لیتر ضد یخ و یک لیتر آب تا منهای چهلدرجه زیر صفر مقاومت میکند و یخ نمیزند و یا به دستورالعمل گالن ضدیخ که بر رویآن نوشته شده توجه فرمائید.پس با توجه به موضوع نسبت مخلوط آب با ضدیخ در استانهای مختلف کشورمانمتفاوت خواهد بود، آنچه مسلم است با توجه به خواص ضدیخ چه در تابستان و زمستان داخلرادیاتور باقی بماند، مخلوط کردن آن با آب نسبت به حجم رادیاتور در بیرون تهیه کردهبعدا به داخل رادیاتور ریخته شود و همیشه سعی شود که قبل از ریختن ضدیخ موتور را بامایعات استاندارد شده مخصوص شستشو داد که به فیبر و فنر (کاسه نمد) آسیبی نرساند ودر زمان کم شدن آب رادیاتور با اضافه نمودن ضدیخ از رقیقتر شدن آن جلوگیری نمائید.چون عمر ضدیخ بیشتر از دو سال نمیباشد و خاصیت خود را از دست میدهد لذا لازماست گاهی اوقات آزمایش شود و در صورت امکان هر دو سال یک بار به طور کامل تعویض کردچون وجود ضدیخ در موتور از زنگ زدن کانالهای سیلندر و لولههای رادیاتور جلوگیریمینماید
طریقه امتحان ضدیخ:برای آزمایش ضدیخ، مقداری از آن را از رادیاتورکشیده و در یک ظرف کوچک میریزیم سپس آن را به مدت 2 ساعت در قسمت فریزر یخچال قرارمیدهیم، اگر یخ زد نشانه رقیق بودن ضدیخ است که باید عوض کرده و از ضدیخ جدیداستفاده نمائید و یا با دستگاه غلظتسنج ضدیخ آزمایش نمود.دوم ـ سیستمخنککنندگی به وسیله هوا و روغن :در این نوع موتورها برای خنک کردن قطعات مختلفموتور از هوا و روغن به طور اشتراک بهرهگیری شده است.ساختمان سیلندر این نوعموتورها طوری طرحریزی شده است که تعداد متناسبی پرههای آلومینیومی اطراف محفظهسیلندر و سرسیلندر را در برگرفته و با عبور هوا از لابلای پرهها باعث خنک شدن قسمتبیرونی موتور میشود، هوایی که بدان اشاره شد به وسیله پروانه تقریباً بزرگی کهنیروی گردشی خود را مستقیماً از چرخش میللنگ میگیرد حاصل میشود که اصطلاحاً بهاین پروانه، توربین نیز اطلاق میگردد.برای خنک کردن قطعات داخلی این نوعموتورها از روغن استفاده شده است که این روغن از دستگاهی به نام رادیاتور روغن کهدر مقابل توربین قرار گرفته است عبور کرده و چون رادیاتور روغن در معرض هوای حاصلاز توربین قرار دارد لذا روغن داخل مجراهای رادیاتور خنک شده و برای انجام دو وظیفهعمده روغنکاری و خنککنندگی روانه مجراها و گانالها و به طور کلی محلهای به خودمیشود.می توان از سیستم خنککنندگی نتیجه گرفت که قسمتها و قطعات مختلفموتورها برای جلوگیری از منبسط شدن آنان در اثر حرارت باید خنک شوند و گرنه در اثرانبساط فلزات وظایف قطعات مختل شده و چه بساکه روغن نیز تجزیه خواهد شد.
ولی یکفرد آگاه همیشه مواظب حرارت موتور میباشد و این مسئله به قدری مهم است که هر گاهرادیاتور یک اتومبیل حتی نیم لیتر آب کم داشته باشد باید با اضافه کردن آن نسبت بهفول نمودن رادیاتور اقدام نماید. چون دلیل سوختن موتور اتومبیل تنها از بیروغنینمیتواند باشد، بلکه حرارت بیش از حد نیز موجب خسارات قابل توجهی به موتور میشود
.طریقه تعویض واترپمپ: برای تعویض واترپمپ در زمانخرابی یا چکه کردن آن موتور باید سرد بوده و آب رادیاتور نیز خالی شود و ابتداپیچهای رادیاتور و بست شیلنگهای آب بالا وپائین را باز کرده و رادیاتور از موتورجدا میشود سپس پیچهای پروانه و فولی و در خاتمه پیچهای اطراف پوسته واترپمپ را بازنمائید.برای بستن واترپمپ اول واشر پوسته را با گریس اندود کرده پیچهایواترپمپ را یکنواخت ببندید، بعداً پروانه و فولی و در آخرین مرحله پیچهای رادیاتورو بست شیلنگهای آب را نیز سفت نمائید.تذکرهمیشه برای شستن رادیاتورسرشیلنگ آب را از داخل به طرف بیرون بگیرید حال با سیستمهای خنک کنندگی موتورها آشنائی پیدا کردیم و در خاتمه بهچند سوال و جواب در همین رابطه می پردازیم علل گرم کردن موتور چیست؟
1. کثیف بودن هواکش
2. کثیفی و کمی آب رادیاتور
3. شل بودن تسمهپروانه
4. نامیزانی دلکو (آدواتس و ریتارد)
5. خرابی درب رادیاتور
6. شکستگی پرههای پروانه
7. سوراخ بودن رادیاتور
8. خرابی ترموستات
9. سفتبودن یا کار نکردن سوپاپها
10. سفت بودن چرخها
11. خرابی آب پخش کن واترپمپ
12. سوختن واشر سرسیلندر
13. باد مخالف
14. گرفتگی اگزوز دود که عملتخلیه به راحتی صورت نمی گیرد.
15. بار بیش از حد اتومبیل
16. گرفتن لولهخروج بخار آب رادیاتور
17. گیر کردن ترمز یکی از سیلندر چرخها
18. حرکت کردنبا دنده قوی (دنده سنگین )
19. کثیفی بدنه موتور که تبادل حرارت بخوبی انجامنمیگیرد.
علل سوختن واشر سرسیلندر چیست؟
گرم شدن بیش از حد موتور،تاب داشتن سرسیلندر، ترک داشتن سرسیلندر شل بودن پیچهای سرسیلندر، نامیزان بستنپیچهای سرسیلندر
علت تاب داشتن سرسیلندر چیست؟ باز کردن سرسیلندرهنگامی که موتور گرم است و قراردادن سرسیلندر در سطح ناهموار.
علائم سوختنواشر سرسیلندر چیست؟ مخلوط شدن آب و روغن، (وجود روغن در رادیاتور، وجود آبدر کارتر)، گرمای بیش از حد موتور، کمی کشش موتور زدن جوش کاذب در رادیاتور وجود آبدر سرپیستونها، دیر روشن شدن موتور، بد کار کردن موتور، خروج بخار آب از اگزوز (البته خروج بخار سفید از اگزوز در زمستان موقع روشن کردن موتور دلیل سوختن واشرسرسیلندر نیست بلکه از برودت هوا میباشد و رنگ روغن موتور تقریباً به صورت شیریرنگ خواهد بود و همچنین که در درس اول گفته شده است درب موتور کپک سفید رنگی خواهدداشت.
علل خرابی و چکه کردن واترپمپ چیست؟
خرابی کاسه نمد (فیبرو فنر)،گیرپاژ بلبرینگ، شکستگی آب پخشکن، پارگی تسمه پروانه.
علل چکه کردن واترپمپچیست؟
سائیدگی میل واترپمپ، خرابی کاسه نمد، شل بودن پیچهای پوسته واترپمپ،پوسیدگی واشر ویکتوری واترپمپ
کار واترپمپ چیست؟
به جریان انداختن آباز رادیاتور به سیلندر و سرسیلندر و برگشت به رادیاتور را واترپمپ انجام میدهد.
کار فیبرو فنر (کاسه نمد) واترپمپ چیست؟
از نشت و خروج و چکه کردن آبجلوگیری میکند.
آزمایش سالم یا خراب بودن واترپمپ چیست؟
در زمان روشنبودن موتور درجه حرارت آب که به حد نرمال رسید درب رادیاتور را برداشته و نگاهمیکنیم اگر آب در گردش بود واترپمپ سالم و در غیر این صورت واترپمپ خراب است.
طریقه تعویضفیلتر هوای تهویه :
از روی کاپوت 206 یه جای عبور هوا هستش که حدودا زیر شیشه جاشه وهمه میبینیمش ، وقتی کاپوت رو بالا میزنین ، اون قسمت رو به شکل یه گودیمیبینید. انتها اون گودی یا در اصطلاح رو به روی شما جای فیلتر هوا هستش که بهصورت ذوزنقه اون انتها جا گرفته ، همونطور کهمیبینید. اونرو از جاش در بیارید وبکشید بیرونحالا هم میتونید فیلتر ور عوض کنید که تمام نمایندگی ها دارن وهم میتونید اون رو بدید که باد بگیرن
بطور کلی خط دودهاي اگزوز را نبايددست کم گرفت.
- بدون دود:موتور سالم دود نميکند و وقتيانگشت به لوله اگزوز ميزنيم انگشت نبايد چرب و سياه شود.
2-دودسفيد:
موقتي: در زمستانهاي سرد وقتي موتور خاموش است به علتاينکه هواي بيرون سرد است و داخل موتور گرم در نتيجه هواي داخل موتور بصورت قطراتآب در مي آيد که بعد از روشن کردن موتور در صبح زود دود سفيد رنگي از اگزوز خارجميشود که نتيجه آب سوزي است و چون اين حالت موقتيست اشکالي ندارد وپس از گرم شدنموتور قطع ميشود.
دائمي: اگر دود سفيد دآمي باشد دليل آن سوختن واشر سرسيلندر يا ترک خوردگي سيلندر ميباشد و باعث مخلوط شدن آب و روغن ميشود.
3- دود سياه:
الف:کثيف بودن بيش از حد فيلتر هواب: زياد بودننسبت سوخت به هوا (عطسه اگزوز) و کم بودن هوا نسبت به سوخت(عطسه کاربراتور)ج.ريتارد بودن بيش از حد موتورد.خام سوختنبنزين در موتور
4- دود آبي ؛ روغن سوزي:
الف) موقتي فقط در سوپاپ گاز:روغنسوزي از خلاصي بيش از حد گيت سوپاپ ميباشد که در اين حالت معمولا روغن کم نميکند ودر موقع پر گاز دود قطع ميشود.ب) دائمي : اگر موقع کم گاز و پر گاز بطوردام دود ميکند روغن سوزي از رينگ و پيستون يا سيلندر است.
رينگ: رينگ هافنريت خود را از دست دادهاند يا رينگ شکسته يا عيوب دهانه رينگ
سيلندر: عيوب سيلندر مثل صيقلي شدن جدار سيلندرها يا ساييدگي خط و خش درسيلندر
ساختمان سرسيلندر:سرسيلندر يک قطعهريخته‌گریشده است که معمولا از جنسچدن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%86%D8%AF%D9%86) یا آلياژهایآهن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D9%87%D9%86) ،مس (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D8%B3) ياآلومينيمساخته میشود. شکل کلی سرسيلندرمتانسب است با شکلسيلندرموتور (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%B 1+%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1) به نحوی که می‌بایست تمام قسمت‌های آنها بر یکدیگر منطبق باشند. (لازم بهذکر است کهموتورهای دوزمانهفاقد سرسیلندر می‌باشند)سرسیلندر می‌بایست با قسمت فوقانی سیلندر و سرسیلندر تطابق کامل داشته باشد تابتواند از نشست گازهای محبوس در سیلندر یا گاز محترق دراتاقک انفجارجلوگیری کند.در ضمنمی‌بایست سرسیلندر دارای مجاری در امتداد مجاری سیلندر داشته باشد تا جریان آب وروغن از پوسته موتور به سرسیلندر رفته و پس از انجام وظایفروغن کاریوخنک کاریدوباره به سیلندر برگردد. البتهبرای انجام آب بندی کامل میان سیلندر و سرسیلندر از یک واشر استفاده میشود. جنساینواشراز مس و پنبه نسوز است که باعث می‌شودتا از محل اتصال سیلندر و سرسیلندر هیچگونه عبور گاز یا مایعی اتفاق نیافتد. (آببندی : جلوگیری از نشست یکسیال (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84)).در ضمنسرسیلندر به وسیله پیچ کاملا بهبدنه موتورچسبانیده میشود. سرسیلندرمی‌بایست دارای یک سطح بسیار صاف و پرداخت شده در قسمت تحتانی باشد. البته این حالتبرای سطح فوقانی سیلندر نیز الزامی است. تاب برداشتگی یا وجود خراش‌های عمیق درقسمت بالای بدنه موتور و یا قسمت تحتانی سرسیلندر می‌تواند مانع آب بندی کامل گردد.که در صورت جزئی بودن این نقایص میتوان با صفحه تراشی آنها را رفع نمود.
قطعات سرسیلندر:سرسیلندر دارای مجاری متعددی میباشد. برخی از آنها جهت آبو روغن تعبیه شده اند. گروهی دیگر از این مجاری جهت ورود هوا به داخل اتاقک احتراقتعبیه شدهاند، که به آنها مانیفولد هوا میگویند. گروه سوم جهت خارج کردن گازهایناشی از احتراق از اتاقک احتراق در نظر گرفته شدهاند که به آنها مانیفولددودمی‌گویند. سیستم دیگری که بر روی سرسیلندر موتورها نصب میشود ،سیستم سوپاپ‌هااست. که شامل سوپاپ ، میلسوپاپ ،اسبکها، فنرها و دیگر تجهیزات مربوطهمی‌باشد. البته محل قرار گیری سوپاپها در سرسیلندر نیز به شکل متناسب با سوپاپ‌هااز قبل تعبیه شده است و برای آب بندی آنها ، عملیات ماشین کاری بر روی آنها انجامشده است.
اتاقک احتراق: که عمل تراکم مخلوط هوا وسوختو نیز عمل انفجار این مخلوط در آنجاصورت میگیرد، نیز در بدنه سرسیلندر تعبیه شده است که از لحاظ شکل و ابعاد دارایگونه‌های فراوانی است. ناگفته نماند که سرسیلندر در زیر یک درپوش محفوظ است.
طرز کار: قطعات عمده سرسیلندر که تحرک دارند همان سوپاپهای سرسیلندرمی‌باشد که می‌بایست بصورت بسیار دقیق و متناسب با حرکاتپیستون (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%8 6) بازو بسته شوند. عمل باز و بسته شدن این سوپاپها و نیز زمان بندی آن (تعیین مدت زمانبسته بودن یا باز بودن سوپاپها) بوسیلهمیل بادامکانجام میپذیرد. قسمت‌های دیگرسرسیلندر که فاقد تحرک هستند کافیست که در برابر حرارت‌های بالای ایجاد شده در اثراحتراق و نیز در برابر شوک‌های بوجود آمده در اثر انفجارسوختپایداری داشته باشند. و البته باز بودنمجاری عبور آب وروغننیز ضروری است.
کاربردسرسیلندرها تنها درموتورهایاحتراق داخلی چهارزمانه (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1+%DA% 86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87 ) وجود دارند و علت استفاده از آنها این است که اگر بهعلت خرابی نیاز باشد که سیلندرها یا پیستونها دستکاری شوند، یا برداشته شوند، باباز کردن سرسیلندر دسترسی به آنها بسیار ساده‌تر خواهد بود.
سرسيلندر:زمان قيچي كردن:آخر بسته شدندودواول باز شدن گاز كه حدود 16درجه مي باشد.
فيلرگيري:براي فيلرگيري دقيق درب دلكو را برداشته وموتور را از تسمه پروانه مي چرخانيمبا توجهبه قرار گرفتن جهت چكش بر روي سيلندر مربوطه مثلا يك درب دلكو را بازكرده (بايد توجه داشت كه تايم ودلكو موتور تنظيم باشد)سپس موتور را در جهتدورانمي چرخانيم به پلاتين دقت كنيد كه با بازشدن كامل دهانه پلاتين سوپاپهایسيلندر يك فيلر مي گيريم و دوباره موتور را مي چرخانيم تا پلاتين كاملاباز ،وسيلندرسه را فيلر مي گيريم ودوباره موتور را چرخانده سيلندر چهار رافيلر گرفته ودوبارهموتور را چرخانده و در نهايت سيلندر دو را فيلر مي گيريمالبته اين ترتيب با توجهبه ترتيب احتراق اتومبيل انجام مي گيرد(در چهارسيلندر ها معمولا 1342مي باشد(.توجه داشته باشيد كه در موقع فيلر گيريموتور سرد باشد.)
علائم فيلر شل:1- صدا ميدهد .(توجه داشته باشيد كهگشاد شدن انگشتي ويا لاغر شدن ميل سوپاپ نيز صدا مي دهد).2- قدرت وشتاب خودرو كم مي شود.فيلر گيري باعث بالا رفتن راندمان موتور و كاهش مقدارمصرف سوخت مي شود.چنانچه سوپاپ هوا زود تر باز شود باعث مخلوط شدن سوخت بادود ميشود .وچنانچهسوپاپ دودزودتر باز شود باعث ميشود مقداري سوخت بدونمشتعل شدن به بيرونهدايت شود.
روشهاي شناسائي سوپاپگاز از دود:1- سوپاپ گاز از دود بزگتر است(چون اينرسي مخلوط سوخت و هوا ازدود بيشتراست و در ضمن در هنگام تخليه دودپيستون حالت پمپ را داردو دود راربه بيرونپمپ مي كند.2- زماني كه سوپاپ دود وگاز باهم برابر استبايد در سيستم فوق از يك سوپر شارژاستفاده كنيم تا اينرسي سوخت وهوا جبرانشود وروش شناخت سوپاپها در اين نوعبه اين صورت است كه رنگ اين دو سوپاپ فرقمي كند سوپاپ گاز رنگي مايلبه سفيد و سوپاپ دود رنگي مايل به قهوه اي وسياهدارد.3- وقتي كه سوپاپ ها بسته باشد به مسير هاي دود وهوا در روي مانيفولددقت مي كنيم.
نكته:1- سوپاپي كه سوخته كامل آب بندي نمي كند.2- سوپاپ ترسيده : سوپاپي كه ترك موئي برداشته وباعث لغزش موتور مي شودواصطلاحا مي گويند موتور تك كار مي كند.3- عمل ترسيدن و سوختن بيشترروي سوپاپ دود اتفاق مي افتد4- سوپاپ گاز كمتر از سوپاپ دود نياز به عمل آببندي دارد چون لبه هاي سوپاپگاز هنگام ورود گاز تميز مي شود ورسوب نميگيرد.5- سوپاپي كه ترسيده در هنگام تراكم مقداري سوخت فرار مي كند وباعثبالا رفتنمصرف سوخت ودر نتيجه قدرت توليدي كمتر است.6- فيلر سوپاپدود در اغلب اتومبيلها بيشتر از سوپاپ گاز است.7- در فيلر گيري دقت كنيد كهچكش برقي بسمت سيلندري باشد كه سوپاپ هاي آنرا فيلر ميگيريدميل لنگ :ميل لنگ بسته به مقدارخراش تراشكاري مي شودكه نسبت به آن مقدارتراش تعمير اول – تعمير دوم – تعمير سوم - تعمير چهارم مي نامند.اگر بيشتر ازاين تراشيده شود باعث تنشوبريده شدن آن در سرعتهاي بالا مي شود.
عنواع سيستم استاندارد : اينچ INتعمير نوع اول را با 010 كه همان (0.010 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع دوم را با 020 كه همان (0.020 in) روي ياتاقان نشان ميدهند .تعمير نوع سوم را با 030 كه همان (0.030 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع چهارم را با 040 كه همان (0.040 in) روي ياتاقان نشان ميدهند.ميليمتر mmتعمير نوع اول را با %25mm كه همان (25) رويياتاقان نشان مي دهند.تعمير نوع دوم را با %50mm كه همان (50) روي ياتاقاننشان مي دهند.تعمير نوع سوم را با %75mm كه همان (75) روي ياتاقان نشان ميدهند.تعمير نوع چهارم را با 1mm كه همان (100) روي ياتاقان نشان ميدهند.
ميل لنگ هر چه لنگ بيشتري داشته باشد موتور داراي شتاب و سرعتوقدرت بالايي است.
لاتون: قطعه است فلزي كه ميان دو سطح ياتاقان قرارميگيرد.
بغل ياتاقان : براي جلوگيري از حركت طولي ميل لنگ بكار مي رودكه يكطرف آن نرم وطرف ديگر آن سخت مي باشد. و طرف نرم آنكه داراي شيارهاي برايروغن كاري بهتراست بسمت ميل لنگ وطرف ديگر بطرف ياتاقان ميباشد.فلايويل:هر چه تعداد سيلندر بيشتر باشد فلايويل به همان اندازه كوچكترانتخاب ميشود.چنانچه موتوري پس از چند بار ريپ زدن خاموششود احتمالا عيب از سيستم سوخت رساني مي باشد. واگر در حين خاموش شدنموتور بر اثر گاز دادن موتور عكس العمل خفيفي نشاندهد حاكي از اختلال درسيستم سوخت رساني مي باشد. اگر دمپر كائوچويي كاربراتور پيكانكه بايستي 3cm روغن هيدروليكييا پارافيني ريخته شود خشك شده باشد اتومبيل قدرت حركت اوليه خوب نخواهد داشت و در دور آرام تنظيم كار نمي كند. براي تعويض ژيگلور كاربراتور بايستي بدنه كاربراتور را داخل آب گرم(80)قرار داد تا به راحتي از كاربراتور جداشود.
عواملي كه باعث روغنسوزي مي شود:
1- ضعيفي وشكستگي وازفنريت افتادن رينگهاي پيستون2-چسبيدن رينگها3-مقابل هم افتادن دهانه رينگها4-سائيدگي)گشادي سيلندر(5- خرابي لاستيگ گيت سوپاپها6- گشادي گيتها وسائيدگيسوپاپها
نحوي تشخيص اينكه عيب مربوط به كدام قسمت است:1- اگر دود آبيهميشه از اگزوز خارج شود روغن سوزي مربوط به رينگهاست.2- اگر گيتها ولاستيكهاي گيت خراب باشند فقط در سربالايي ها وسرازيري ها روغن سوزي ازدهانه اگزوز خارج مي شود.طرز امتحان:درب سوپاپ را باز كنيد واز سه راهي لولهاي مسي روغن بطرف سر سيلندر را كور كنيد وبه مدت 10دقيقه رانندگيكنيد و سپسبه اگزوز نگاه كنيد اگر روغن سوزي قطع شد عيب را درست تشخيص داديد در غيراين صورت عيب مربوط به رينگهاي پيستون مي باشد.كه امتحان آن به اين صورت است:ازمحل نصب شمع، كمپرسي موتور را آزمايشمي كنيم اگر فشار سيلندري كم باشداز رينگهاي آن است در غير اين صورت حرف Wروي حلبي روغننشانه روغن زمستاني است
ضد يخ: اگر اتومبيل ضد يخداردمقداري از آن را با سرنگ كشيده داخل يك ظرف بهمدت 24ساعت داخل فريزرقرار دهيد اگر يخ بزند بايد آن را خالي كنيد.ولي اگر بصورت ژله شده باشد خوباست ولي يك ليتر از آن را خالي كنيد ويك ليتر ضد يخخالص به آن اضافه كنيدولي اگر موقع آزمايش يخ زده باشد يك گالن ضد يخ يعنياز چهار ليتر 25 درصدليتر كمتر است البته قبل از ريختن ضد يخ بايد ترموستات و لوله هاي بخاريبسته و آزمايش شود ورادياتور پوسيدگي نداشته باشد وهمچنينپولكهاي بغلسيلندر. بهتر است cc10 ضد يخ و cc10آب را با هم مخلوط و در فريز به مدت 24ساعتقراردهيد اگر يخ نرند استفاده كنيد وگرنه قابل استفاده نيست. برايريختن ضد يخ شير بغل سيلندر را باز وآب را تخليه كنيد ولي شير زيررادياتور را باز نكنيد تا مقداري آب داشته باشد وسپس ضد يخ را ريخته وبقيهرا با آب پر كنيد وموتور را روشن كنيد تا گرم شده وترمستات را باز كند سپساگر آب رادياتور كم شودآب بريزيد تاcm3به لبه رادياتور را پركنيد .نسبت ضد يخ در هواي سرد يك به يك است،واگر زياد سرد نباشد نسبت60%آبو40% ضد يخ.-بنا به هر دليلي اگر مجبور هستيد مسافت نسبتا زيادي رابدون داشتن ضد يخ درهواي سرد برويد بهتر است كه ترموستات را از روي موتورباز كرده وجلويرادياتور را با نايلون، مقوا،…خوب بپوشانيدتوجه داشته باشيداگر لوله ها را خوبنپوشانيد آب در قسمتهاي پايين لوله ها،رادياتور يخ زدهومنجر به جوش آوردن موتورشده كه عواملي مانند سوختن واشر سر سيلندر،وتركبرداشتن سيت ها ،گير پاژ…شودكه هزينه هنگفتي همراهدارد. عمر مفيد ضد يخ 2سال مي باشد.
موتورهای چهارزمانه :که موتورهای سیکل چهارزمانه نیز نامیدهمی شوند.همانگونه که در نام این موتورها دیده میشود حرکات آنها به شکلسیکل (دوره‌های قابل تکرار) میباشد. یک سیکل به وقایعی گفته میشود که در داخلسیلندر موتور و در فاصله میان دو انفجار پست سرهم به وقوع می‌پیوندد. این وقایع بهترتیب عبارتند از:
مکش : به داخل کشیدن یک مخلوط قابل احتراق درسیلندر
تراکم : متراکم ساختن مخلوط وارد شده به سیلندر توسط پیستون
احتراق یا انفجار : شعله‌ور ساختن مخلوط متراکم شده و انبساط گازهای سوخته شده و تولیدقدرت به کمک جرقه
تخلیه : خروج مواد حاصل از عمل احتراقدر موتورهایسیکل چهارزمانه ، جهت انجام اعمال فوق به چهار کورس پیستون نیاز است. ولی درموتورهای سیکل دوزمانه ، اعمال فوق در دو کورس پیستون انجام میپذیرد: (کورس پیستونعبارتست از فاصله‌ای که پیستون در دورن سیلندر از بالاترین مکان خود تا پایین‌ترینمکان خود می‌پیماید و یا بالعکس)کاربرد:اکثر اتومبیل‌های اطراف ما وتمامی موتورهایی که با سوخت بنزین و یا گاز مایع کار میکنند همگی جزو موتورهایاشتعال جرقه‌ای هستند
.سنسورهای سرعت چرخ:واحدکنترل الکترونیک(ECU)از سیگنالهای ارسالی(فرکانس چرخ)ازسنسورهای چرخبعنوان مبنای تشخیص سرعت دورانی چرخ استفاده میکند. پین سیم پیچی شده سنسور چرخکه مستقیما بالای رینگ حلقه ای دورانی قرار داشته وبه توپی چرخ متصل است(در برخیخودروهااین سنسوربر روی دیفرانسیل قرار دارد)این پین به یک مگنت مغناطیسی که میدانالکتریکی در حول ان وبه سمت بیرونی رینگ ایجاد میکندمتصل شده است.هنگامی که رینگشروع به دوران میکند پین در معرض عبور دندانه ها وفاصله ایجادشده پین در معرض عبوردندانه ها وفاصله ایجاد شده بین دندانه ها قرار دارد. این عامل باعث تغیرمداوم حوزهمغناطیسی شده که در نتیجه ولتاژی در سیم پیچی سنسورهای ایجاد شده که فرکانس هر کدامبه عنوان مرجع دقیقی از سرعت چرخ به کار می رودتر کیب بندیهای مختلفی از پینهاجهت نصب در شرایط مختلف توپیها چرخ مود استفاده قرار میگیردکی از طراحیهای مختلفنوع chiselمیباشد که به صورت عمود بر چرخ دندانه دار (رینگ)قرار میگیرد و پرکاربردترین نوع ان میباشد.نوع دیگر ازطراحی سنسورهانوع RHOMBUSمیباشد که بصورتمحوری(شعاعی)با چرخ دندانه دار نصب می شود در هردو این نوع طراحیها موقعیت نصبسنسور ضروری است که سنسوربدقت وبا فاصله مناسب ودقیق با چرخ دندانه دار قرارگیرد.بهر حال تنظیمات خاصی در خصوص قرار گیری پین وجود ندارد ولی چرخ دندانه داربایستی دارای دارای قطر مناسبی بوده دارای حداقل دندانه باشد.فاصله مابین سنسوروچرخ دندانه دار در حدود 1م.م میباشدودر این فاصله بایستی به جهت ارسال سیگنالیدقیق از سنسور بدقت رعایت گردد.سنسورهای که بدقت وبه صورت محکم نصب میگردند درمقابل نوسانات شدید خودرو نیزبدون کوچکترین اشکالی جهت ارسال سیگنال مقاومتخواهندکرد هم چنین این سنسورها در مقابل آب والودگیهای مختلف نیز مقاوم بوده وقبلاز نصب با لایهای ازگریس ومواد روغنی محافظت می گردندسنسور سرعت چرخ نوعdf2 : سنسور سرعت چرغ df2 دارای مدولهای مختلفی می باشد که امکان تست مجزاییرا مهیا میکند . این سنسور از جنس استیل بوده و پایه های نگهدارنده آن جوشکاری شدهاند نوک این سنسور از پلاستیک پوشانده و یک عایق محافظ ان را از پوسته محفظت میکند.
سنسور سرعت چرخ نوع df3 : این نوع سنسور نوع ساده ای از سنسور بلائیاست که ساختمان و عملکرد آن یکسان می باشد.المنت سنسوربا محافظ پلاستیکی ان بهطور کامل با رزین محافظت گردیده است تا از تاثیرات خارجی در امان باشد مجموعه توسطیک مسیر برنجی در قاب مربوط قرار دارد.
سیستم الکترونیکی ترمز ABS: ( ABS سیستم ترمز ضد قفل شدن)اول در رابطه با اصلکار توضیح می دهم ( با توجه به این که مطالب دوستمان بسیار کامل و جامع بود)در هنگام ترمز گرفتن دو نوع اصطکاک وجود دارد.•اصطکاک جنبشی• اصطکاک لغزشیزمانی که نیروی اصطکاک جنبشی در اثر سر خوردن به اصطکاک لغزشیتبدیل می شود نیروی نگه دارنده هم کاهش می یابد (اصطکاک جنبشی > اصطکاک لغزشی)در نتیجه مدت زمان بیشتری برای ایستادن ماشین نیاز است . این اولین موضوع . موضوعبعد این است که اگر اتومبیلی به ترمز ABS مجهز باشد در هنگام ترمز کردن نیرویگشتاوری که باعث منحرف شدن ماشین می شود به وجود نمی آید فکرش را بکنید که برای یکتریلی 18 چرخ چقدر می تواند ضروری باشد . مثل کامیون Volvo vh12
سیستم الکترونیکی:یک سنسور هال افکت ( سنسور های حساس به مغناطیس ) روی هر چرخقرار دارد دقیقا مثل چیزی که درون موس های قدیمی وجود داشت یک صفحه ی پره پره که یکسنسور مادون قرمز در کنار آن قرار دارد و چرخیدن صفحه باعث می شود امواج(IR) مادون قرمز - موجود در بین پره ها قطع و وصل شود و این قطع و صصل شدن وارد یکپردازنده شده و میزان و جهت چرخش مشخص می شود . فقط در سیستم های هال افکت جایامواج IR از مغتاطیس استفاده می شود و جای یک صفحه ی پره پره یک صفحه ی ای با زایدههای توپی فلزی وجود دارد عبور این زایده های نوپی از کنار سنسور هال افکت باعث قطعشدن خطوط میدان های مغتاطیسی می شود و در نتیجه می توان میزان چرخش وجهت آن رابرآورد کرد.یک سیستم پردازنده ی مرکزی سرهت چرخش تمام چرخ ها را اندازهگیری می کند به محض ترمز گرفتن باید سرعت چرخش تمام چرخ ها یکی باشد اگر سرعت یکیاز آنها هماهنگ نبود یعنی آن چرخ در حال سر خوردن است و این سر خوردن هم باعثاصطکاک جنبشی می شود و هم باعث انحراف ماشین از خط اصلی می شود در این حالت سیستمفشار روغن یا فشار باد (فشار باد = نیوماتیک و فشار روغن = هیدرولیک ) آن ترمزرا تا جایی کم می کند که سرعت آن هماهنگ با سرعت سایر چرخ ها شود. سیستمپردازنده این گونه ترمز ها نباید هیچ گونه تاخیری در پردازش داشته باشد از این روبه آنها ( بدون تاخیر)Real Time می گویند و عملیات پردازشی آنها توسط کنترل کنندههایی به نام DSP انجام می شود DSP . پردازنده ی دیجیتال سیگنال ها
سیستم روغنکاری قطعات:در زمان کارکرد موتور درحال حرکت و اصطکاک هستند.بنابه اصل اصطکاک هر گاه دو جسم به هر نحوی با یکدیگرتماس داشته و با همدیگر کار کنند در اثر اصطکاک، تولید گرما خواهند کرد که در نتیجهمنبسط میگردند، برای خنثی کردن این اصطکاک و گرما بین قطعات متحرک موتور را بایدروغنکاری کرد تا از سائیدگی و فرسودگی قطعات جلوگیری شود و ضمن روانکاری، خنک نیزبشوند.روغن از نظر غلظت که در بقاء و دوام قطعات نقش موثری دارد، دارای درجاتمختلفی است که کارخانههای سازندة روغن اندازة درجات غلظت (ویسگوزینه) را روی بدنةخارجی قوطی روغن ذکر میکنند. روغنها را از نقطه نظر درجة غلظت به درجات 10ـ 20ـ 30ـ 40 ـ 50 شمارهگذاری کردهاند طبیعتاً روغن 20 از روغن 10 غلیظتر و روغن 30 ازروغن 20 غلیظتر و الی آخر.روغن شماره 10 بیشتر در دستگاههای هیدرولیکاتومبیل و یا صنعت مورد مصرف دارد. بین این روغنها دو نوع روغن از نظر مصرف عمومیبیشتر از سایر روغنها مورد استفاده موتورها قرار میگیرند، که آنها را روغنزمستانی با درجة غلظت 30 و روغن تابستانی با درجة غلظت 40 میشناسیم ، بطور مثال اگردر زمستان از روغن تابستانی استفاده شود به دلیل سفت بودن یا زیادی غلظت، فشار روغنموتور بالا رفته و برعکس اگر در تابستان از روغن زمستانی استفاده شود، فشار روغنپائین خواهد آمد که در موتورها به وسیلة درجة فشارسنج روغن نشان داده میشود.هر دو این واکنشها در حالت کلی به ضرر موتور خواهد بود، از انواع دیگر روغنهایمورد استفاده در اتومبیل میتوان روغن ترمز و اسگازین، گریس، والوالین را نام برد.همیشه روغن را در کارتر اتومبیل، باید از دو جهت، مقدار یا اندازه و درجه غلظتتحت کنترل قرار داد. اگر روغن موتور کم باشد سوختن و یا حداقل نیمسوز شدن قطعاتحتمی است و اگر از نظر غلظت دارای درجه پائینتری باشد فشار روغن موتور پائینتر ازحد معمول خواهد بود. چون سنجش غلظت روغن بستگی به تجربه انفرادی شخص دارد، لذا لازماست که تفاوت غلظت بین روغن کهنه و روغن تازه به وسیلة لمس کردن با دست احساس شود ودر هر بار تعویض روغن به مسئله فوق توجه کامل شود، روغن در اثر کار کردن چسبندگیخود را از دست داده و رقیقتر گردیده که در نتیجه باید آن را تعویض کرد، عمر روغنبستگی به کارکرد موتور دارد.برای کنترل سطح روغن موتور اتومبیل که حتماً بایددر یک سطح صاف و هموار اندازهگیری شود، از خطکش فلزی مدرجی که به نام درجه روغنیا گیج معروف است استفاده میشود.در قسمت نزدیک به انتهای این خطکش معمولاًاز دو حرف F, L که به ترتیب نماینده کلمات فول یا تکمیل بودن و لیتل یا کم بودنسطح روغن در موتور میباشد بهره گرفته و در زمان بازدید از چگونگی سطح و وضع روغندر موتور آگاهی پیدا میکنیم، بهترین مکان اندازهگیری سطح روغن که جنبة بینالمللیدارد سطوح ساخته شده از بتون آرمة پمپ بنزینهای سراسر جهان میباشد. به دلیل اینکهمحل مسطحی میباشد.البته اتومبیلهائی که عهدهدار انجام امور حمل و نقل عمومیهستند مانند: اتوبوس، مینیبوس، تاکسی، وانت، کامیونهای باری و ماشینآلات سنگیناز قبیل لودر ـ بولدوزر ـ گریدر و بیل مکانیکی چون بیشتر کار میکنند، غیر از اینکهدر زمان شروع به کار خود باید روغن از نظر مقدار و غلظت کنترل شود و در میان کارنیز کیفیت روغن از همه نظر مورد بازدید قرار گیرد، برای تعویض روغن لازم است کهموتور مقداری حرارت ملایم داشته باشد تا تمامی روغن بتواند به راحتی تخلیه شوداستفاده از زدن تک استارت در زمان تعویض روغن بنابه دلایلی که بعداً ذکر خواهد شدکار صحیحی نمیباشد.
اصول کلی لزوم و خواص روغن در موتور:
خاصیت روغن کاری :در اولین مرحله اهمیت روغن از نظر وظیفه چربکنندگی و روانکاری قطعاتدر حین کار میباشد.
خاصیت خنک کنندگی:در عین حالی که از سائیدگی قطعاتجلوگیری مینماید خنک کردن آنان نیز از وظایف کلی روغن میباشد، بدین ترتیب که پساز گردش در مابین قطعات به کارتر برگشته و حرارت خود را پس میدهد.در بعضی ازاتومبیلهای سواری مدرن امروزه برای خنک کردن سریع روغن از رادیاتور روغن که معمولاًدر محدوده رادیاتور آب قرار دارد استفاده میگردد و همچنین در اکثر ماشین آلاتسنگین برای خنک نمودن روغن از دستگاهی به نام کولر روغن استفاده شده است.
خاصیت پاک کنندگی: معمولاً یک مقدار ذرات اضافی در زمان تعویض روغن به علت بیاحتیاطیوارد موتور میشوند و همچنین اگر پلیسهای از فرسایش قطعات به وجود آیند در ضمنگردش روغن این ذرات در فیلتر روغن اتومبیل باقی مانده و روغن پس از تصفیه به صورتیک مایع تمیز کنندة واردکانالهای روغن شده مشغول روانکاری و روغنکاری قطعات میشود.پس اهمیت وجود و لزوم تعویض فیلتر روغن به خوبی مشخص است که لااقل در هر چندبار تعویض روغن نسبت به عوض کردن فیلتر آن اقدام شود.
خاصیت آب بندی : روغنآب بندی نمودن قطعات را در زمان خراشیده شدن و همچنین در عمل گازبند پیستون کمکنموده و مانع فرار گازها (کمپرس) میشود.
خاصیت ضربه گیری:یکی از مهمترینخواص روغن در موتورها گرفتن ضربات در حین انجام اعمال دارد که در میان این خلاصیهاهمیشه یک لایه نازک روغن در جریان است و ضمن عمل روغنکاری ضربات حاصل از انفجار راکه بر سر پیستون وارد میشود و به وسیله گزن پین و شاتون بمیل لنگ منتقل میگردند راگرفته و خنثی میکند و از صدمات وارده به قطعات و ایجاد صدا جلوگیری به عملمیآورد، چون قطعاتی که باید روغنکاری بشوند بالاتر از سطح کارتر قرار دارند لذابرای رساندن روغن به قطعات مختلف و فوقانی موتور دستگاهی به نام اویل پمپ (پمپروغن) استفاده شده است.
اویل پمپ: اویل پمپ دستگاهی است که روغن موتور درکارتر را مکیده و با فشار بقطعات متحرک موتور میرساند.
ساختمان اویل پمپ : اویل پمپ دارای یکعدد شفت اصلی است که در قسمت نزدیک به بالای آن یک چرخدنده نیز وجوددارد که با خود شفت یکپارچه بوده و چرخ دنده اصلی نامیده میشود اینچرخ دنده با چرخ دنده دیگری که در داخل محفظه اویل پمپ قرار دارد درگیر شده و دراثر صورت گرفتن اعمال مکانیکی روغن، تحت فشار قرار گرفته و از طریق لوله ورودیمکیده شده و به فیلتر روغن فرستاده میشود که پس از تصفیه از طریق لوله خروجی جهتروانکاری و روغنکاری قطعات متحرک موتور به کانال اصلی میرسد.در بعضیاز موتورها میل سوپاپ به وسیله چرخ دنده مورب خود ابتدا با میل دلکو درگیر شده ومیل دلکو نیز با شفت اویل پمپ درگیر شدة آن را بگردش درمیآورد.در نوع دومدرگیری میل سوپاپ به وسیله چرخدنده خود شفت اصلی اویل پمپ را میگرداند و در قسمتآخر شفت یک چاک تعبیه شده که با آخرین قسمت انتهائی میل دلکو درگیر شده و آن رامیگرداند.
طرز کار اویل پمپ:طرز کار و ساختمان اویل پمپ بر دونوع است، یا به صورت درگیری دنده به دنده و یا نوع روتوری، که کار هر دو نوع یکیاست.در بعضی از اوایل پمپها در مسیر خروجی روغن یک عدد ساچمه و فنر بدومنظور کار گذاشته شده است:
الف: این فنر و ساچمه به وسیله پیچی که قابل تنظیماست امکان تنظیم فشار روغن را میسر میسازد.ب: در مرحله دوم زمانیکه موتور راخاموش میکنیم در اثر قطع شدن فشار روغن ساچمه به تنهائی تحت تاثیر قوه جاذبه زمینو همچنین جرم خود باعث مسدود شدن کانال برگشت روغن به کارتر میشود.
این عملبدینجهت پیشبینی شده است که همواره روغن در یاطاقانها و بوشها و همچنین سایر نقاطحساس موتور برای روغنکاری بعدی هنگام روشن کردن مجدد موتور موجود بوده یا به کارافتادن اوایل پمپ و تا رسیدن روغن به قطعات در این فاصله خشک و بدون روغن کار نکنندپس با توجه به نکته فوق مجدداً توصیه میشود که در هنگام تعویض روغن کار نکنند پسبا توجه به نکته فوق مجدداً توصیه میشود که در هنگام تعویض روغن، از زدن تک استارتکه باعث بیرون آمدن روغن از لابلای قطعات و همچنین شستشوی موتور با گازوئیل که باعثخرابی کاسه نمدها میشود خودداری گردد.هنگامی که روغن از لوله خروجیاویل پمپ خارج شد ابتدا به فیلتر رسیده و پس از تصفیه از طریق کانالهای بدنه سیلندربه مابین قطعات متحرک موتور فرستاده میشود.
فیلتر روغن:در کلیه موتورهایجهت تصفیه روغن از فیلتر روغن استفاده شده است که روغن پس از خروج از لوله اویل پمپبداخل محفظه فیلتر وارد شده که توسط لایههای مقوائی سوراخدار مخصوص تصفیه و بهکانالهای روغن، فرستاده میشود که در موتورهائی از این قبیل از هنگامی که روغن بهفیلتر میرسد از طریق دو سوپاپ اطمینان تحت کنترل میآيد بنحوی که اگر در شرایطمختلف روغن اضافی به مابین قطعات برسد از طریق سوپاپ کنترل فشار روغن (ساچمه و فنرذکر شده) کنترل شده و در مرحله بعدی هنگامی که لایههای داخلی فیلتر به علت کثیفبودنشان اجازه تصفیه و عبور را به روغن نمیدهد برای جلوگیری از سوختن قطعات ورسیدن روغن به آنان سوپاپ اطمینان تحت فشار قرار گرفته و باز شده که روغن تصفیهنشده به مابین قطعاتوارد میشود.
طریقه تعویض فیلتر روغن:برای تعویض فیلتر روغنباید از آچار مخصوص فیلتر روغن استفاده شود و نکته قابل توجه در آن است که واشرلاستیکی حلقوی شکل فیلتر را قبل از بستن آن با روغن اندود کرده و پس از بستن فیلترسپس موتور را روشن کرده و نشتی روغن را آزمایش نمائید.
تقسیمات کانال روغن:
کانال اول : یا کانال اصلی روغنکه از این کانالقطعاتی مانند یاطاقانهای ثابت و متحرک بدنه خارجی پیستون، بوش، گژن پین، جدارهسیلندر و بوشهای میلسوپاپ روغنکاری میشوند.نمایش روغنکاری میللنگ ویاتاقانهای ثابت و متحرکروغن پس از تصفیه که از فیلتر خارج شده وارد مجرایطولی بدنه سیلندر میشود و در اولین قسمت از مسیر خود به یاتاقانهای ثابت و پس ازچرب و خنک نمودن یاتاقانهای ثابت و میللنگ از طریق سوراخ محور ثابت میللنگ جهتروغنکاری یاتاقانهای متحرک جاری میسازد پس از روغنکاری آنها در اثر ادامه گردشمیللنگ سوراخ روغن محور متحرک در مقابل سوراخ محور یاتاقان شاتون قرار گرفته و بهقسمت کانال مرکزی شاتون وارد میشود و از این طریق به بوش برنجی سر شاتون جهتروغنکاری گزن پین میرسد.در بعضی از موتورهای که شاتون سوراخ مرکزی ندارد برایروغنکاری جداره سیلندر و گزن پین از سوراخ پشت یاطاقان شاتون استفاده شده است و اگرچنانچه شاتون هیچ کدام از این سوراخها را نداشته باشد برای روغنکاری جداره سیلندر وپیستون و گزن پین از پاشش لنگهای میللنگ استفاده میکنند و در بعضی از موتورها نیزدر انتهای سیلندر دو سوراخ مقابل هم موربی شکل وجود دارند که هر کدام از سوراخهاروغن به جداره مقابل خود میپاشد و بدینوسیله جداره داخل سیلندر روغنکاری میشود.مرحله کار اصلی رینگ روغنی مشخص میشودکه عهده دار کنترل روغنی که جدار سیلندر را پوشانده و آن را پاک کرده و به کارترمیریزد و اجازه نمیدهد که به قسمت بالای پیستون برود و از روغن سوزی موتور،جلوگیری مینماید و از تمام یاطاقانهای ثابت یک سوراخ دیگر به بوشهای میل سوپاپمیرود که مخصوص رسانیدن روغن به بوشهای میل سوپاپ میباشد همزمان با مراحلروغنکاری قطعات ذکر شده عمل روغنکاری و روانکاری بوشهای میل سوپاپ نیز انجاممیگیرد، اگر چنانکه بوشهای میل سوپاپ و یاطاقانها در اثر کثرت کار ساییده شوند ویا در زمان تعمیر موتور یاطاقانها شل بسته شوند فشار روغن پائین آمده و برعکس اگریاتاقانها سفت بسته شوند فشار روغن موتور بالا خواهد بود که عدم دقت در هر دو موردبضرر موتور خواهد بود.
کانال دوم روغن: کانال دوم در قسمت میانی موتور یکلوله باریکی به طرف سرسیلندر جهت روغنکاری مجموعه قطعات سوپاپها منشعب شده است کهروغن را به وسیله یک سه راهی و لوله رابط به مابین دو میل اسبک میرساند که بوشهایاسبکها و ساق سوپاپ و خود اسبک را روغنکاری مینماید و بقیه از طرف پیچ تنظیم اسبکبه وسیله میل تایپیت روغن به سمت استکانی تایپیت سرازیر میشود و ضمن عمل روغنکاریاستکانی و میل رابط عمل ضربهگیری را نیز انجام داده سپس از سوراخ استکانی بیرونمیآید و جدار خارجی استکانی با بدنه موتور را روغنکاری کرده و بقیه روغن به زیراستکانی میرود در این مرحله بادامک میل سوپاپ و زیر استکانیتایپت روغنکاری شده وبه این ترتیب از سائیدگی قطعات ذکر شده جلوگیری به عمل میآید.لازم به توضیحاست که در بعضی از موتورها این لوله و سه راهی روغن در قسمت وسطی محور اسبکها نبودهبلکه به یک طرف آن بسته میشود و همچنین در بعضی از موتورها جهت روغنکاری قطعات ازطریق سوپاپ اتوماتیکی که در داخل استکانی تایپیت وجود دارد و در زمان باز و بستهشدن سوپاپها روغن را به قسمت اسبکها میپاشد ولی آنچه که مسلم است قطعات ذکر شده دربالا باید روغنکاری شوند، لذا از این روش نیز گاهی استفاده میشود در این نوعموتورها که در داخل استکانی تایپیت سوپاپ وجود دارد سوپاپهای آنها احتیاج بهفیلترگیری و تنظیم ندارند بلکه بطور اتوماتیک تنظیم میشوند.
کانال سوم روغن:کانال اصلی روغن به موازات میللنگ تا قسمتجلوی موتور ادامه دارد از این قسمت یک لوله باریک جهت روغنکاری چرخ دندههای سرمیللنگ و سرمیل سوپاپ و زنجیر آنها جدا شده است که پس از روانکاری دندهها و برایتامین روغن مصرفی اویل پمپ جهت تکرار برنامه روغنکاری به کارتر میریزد و همچنین دندهها به وسیله قاب زنجیر و واشر مخصوص (سینی جلو) محافظت شده که از پاشیدنو نشت روغن به بیرون جلوگیری مینماید.
کانال چهارم یا کانال آخر:از اینکانال جهت کنترل کار کردن اویل پمپ و فشار روغن، استفاده شده است کهاین کنترل بدوصورت انجام میگیرد:الف: به وسیله درجه روغن که نمایانگر فشار روغن میباشد وطرز کار آن بدینصورت است که یک لوله مخصوص فولادی از کانال اصلی روغن منشعب شده ودر پشت صفحه آمپرها به درجه روغن وصل میشود که فشار روغن را به وسیله اعداد نمایشمیدهد.ب: طریق دوم کنترل روغن به وسیله یک چراغ انجام میپذیرد که یک شمعمثلاً (در دورهای کم) و یا کار نکردن خود اویل پمپ فشار روغن کافی نباشد و به قطعاتمختلف نرسد چراغ روشن شده و اعلام خطر نموده و از این لحظه تا پیدا کردن عیب وبرطرف نمودن آن باید از به کار انداختن موتور خودداری کرد.حال پس از شناخت کامل مسیرهای روغن و مراحل آن لازم است کهیک مقدار معایبی را که در اثر نرسیدن یا کمی روغن در موتور به وجود میآید بصورتسوال و جواب مطرح نمائیم: روغنسوزی چیست؟ هر گاه روغن به دلایل مختلفبه بالای پیستون (محفظه احتراق) نفوذ نماید و به همراه کار متراکم بسوزد و دود آبیبدهد میگویند موتور به روغنسوزی افتاده است. علائم عمده روغن سوزیچیست؟ روغن زدن قطبین شمعها و خروج دود آبی از دهانه اگزوز عللروغنسوزی چیست؟ ضعیفی و از فنریت افتادن رینگ روغنی، چسبندگی رینگ روغنیمقابل هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر خرابی لاستیک گیت سوپاپ و گشادیگیت سوپاپ. علل زدن کمپرس به کارتر از فنریت افتادن، چسبندگی رینگهایکمپرسی و مقابل هم قرار گرفتن دهان رینگها، سائیدگی سیلندرها.
چگونگی تعویض شمع 206:خب اول باید شما یهآچار شمع از نوع پژویی و یک آچار که به پیچ ها بخوره داشته باشد.قدم دوم اینهکه میبینید پیچ ها ، فیش وسطی، لوله برگش روغن هم ازروی قاب موتور و هم از روی منیفولد ورودی و هم از روی وسطمنیفولد و فیشی که به وصله و کنار مخزن آب رادیات هستشجدا کنید.قدم سوم هم اینه که به آرامی پیچ های درازی که هستش بر دارید.قدم چهارم: به آرامی گیج رویی را بردارید.قدمپنجم: آچار شمع رو داخل سوراخ شمع بندازید و ساختی بچرخونیدقدمششم: شمع رو بردارید و دیگه تمومه
1- وایر های سرخود
2- محل ورود آچارشمع
3- انژکتور
مختصری در مورد میل لنگریشه لغوی میل لنگ یککلمه فارسی است و بیانگر میله‌ای است که از حالت ضخیم خارج شده است. معنای کاربردیمیل لنگ عبارتست از یکی از قطعات موتور که باعث می شود قدرت چرخشی تولید شود.برای آنکه تصوری از شکل فضایی میل لنگ داشته باشید. یک فیلتردستی را تصور کنید. که قسمت دستگیره آن همان لنگ و طرفین آن (که در یک راستا قرارداند) تکیه گاههای میل لنگ می‌باشند. تعداد لنگهای میل لنگ متناسب با تعدادسیلندرهای یک موتور است. بدین شکل که پیستون قرار گرفته در داخل هر سیلندر به یکیاز لنگهای میل لنگ متصل میگردد. البته این حالت در موتورهای پیستونی که سیلندرهایآنها به شکل ردیفی قرار گرفته‌اند صادق است.در موتورهایپیستونی V شکل (موتورهای خورجینی) تعداد لنگهای میل لنگ معمولا 2/1 تعدادسیلندرهای موتور است. و به هر لنگ دو پیستون متصل میگردد. هدف از استفاده از میللنگ در موتور اینست که حرکت دورانی تولید گردد. برای مثال همان فیلتر دستی را درنظر بگیرید. در حالیکه که دستگیره فیلتر با استفاده از دست چرخانده میشود. در اینحالت دستگیره یک مسیر دایره‌ای شکل طی میکند. در حالیکه نوک متر در سر جایش درمحل ایجاد سوراخ باقی مانده است و تنها در آنجا چرخش میکند (دستگیره بر روی محیطدایره سیر میکند و نوک متر در مرکز دایره قرار دارد.) درموتورهای پیستونی میتوان نیروی پیستون را به نیروی دست تشبیه کرد که باعث به حرکتدر آوردن قسمت لنگ میشود (البته اینکار به کمک شاتون انجام میپذیرد). هر چند کهحرکت پیستون به شکل رفت و برگشتی است، لیکن به علت چرخش قسمت لنگ در میان سر بزرگشاتون این حرکت به شکل چرخشی در میآید و در نهایت ما چرخش مطلوب خوبی را از سر میللنگ می‌گیریم که میتوان آنرا به نوک فیلتر تشبیه کرد
.ساختمان میل لنگ:اغلب میل لنگها از جنس فولاد با کربن متوسط یا آلیاژ فولاد در ترکیب با فلزاتکروم و نیکل و به رویش آهنگری ساخته میشود. البته در تعداد معدودی از موتورهای چندسیلندره که با دورهای بالا کار میکند میل لنگ را با استفاده از روش ریخته گریمی‌سازند که در مواد آن نسبتا مقادیر زیادی از کربن و مس را بکار می‌برند. اجزایمیل لنگ از محورهای اصلی ، لنگها یا محورهای اصلی لنگ ، بازوهای لنگ ، و وزنه‌هایتعادل تشکیل شده است.
لنگها: لنگها قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند کهبر روی خط محور اصلی میل لنگ قرار نگرفته‌اند (مثل دستگیره چتر) و انتهای بزگ شاتونبه آنها متصل میگردد. تعداد لنگها در موتورهای ردیفی برابر با تعداد سیلندرهای ودر موتورهای V شکل نصف تعداد سیلندرها است.
محورهای اصلی: محورهایی ازمیل لنگ میباشد که با خط محوری اصلی میل لنگ هم مرکز می‌باشند این محورها در محفظهمیل لنگ درون یا تاقانون‌های ثابت قرار گرفته و با اتکا به آنها می‌چرخند هریاتاقان ثابت از دو نیمه یا تاقان تشکیل شده است. که نیمه بالایی آن که نیمه ثابتنامیده میشود. با بدنه موتور و در محفظه میل لنگ بصورت یکپارچه ریخته گری شده استو نیمه پایینی بوسیله دو عدد پیچ و مهره در نیمه بالایی متصل میگردد. غالبا تعدادمحورهای اصلی میل لنگ در موتورهای مختلف (حتی با تعداد سیلندرهای برابر) فرقمی‌کند.
بازوهای لنگ: قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند که محورهای اصلیمیل لنگ را به لنگها وصل میکنند البته بازوهای لنگ با وزنه‌های تعادل (که در پیخواهد آمد) بصورت یکپارچه هستند.
وزنه‌های تعادل:در وزنه‌های تعادل بهمنظور ایجاد تعادل در برابر نیروهای پیستون و شاتون استفاده میشود وزنه‌های تعادلدر مقابل لنگها قرار میگیرند.انواع میل لنگ: میل لنگها را می‌توانبراساس تعداد لنگهایشان یا محورهای اصلی و غیره طبقه بندی کرد اما اصولا برای میللنگ‌ها طبقه بندی خاصی وجود ندارد و تفاوت‌های آنان و به نحوه استفاده و هدف ازساخت آنها بر میگردد آنچنانکه اندازه میل لنگ ، تعداد محورهای اصلی، تعدا لنگها وطرز قرار گرفتن لنگها بر روی میل لنگ همگی به نوع ، اندازه و دور موتور ، موتورمورد نظر بستگی دارد.
سایر متعلقات: به قسمت جلو میل لنگ چرخ دنده‌ایمتصل است که معمولا چرخ دنده ، میل بادامک و یا سایر چرخ دندههای مورد لزوم را بهحرکت در می‌آورد. در جلو این چرخ دنده یک پولی قرار میگیرد که برای به حرکت درآوردن ژنراتور (یا آلترناتور) و پمپ آب مورد استفاده قرار میگیرد. و در انتهایپشتی میل لنگ صفحه‌ای وجود دارد که فلایویل را بوسیله پیچ بر روی آن نصبمی‌کنند.
ریشه لغوی كلمه ديزل: کلمه دیزل نام یک مخترع آلمانی به نامدکتر رودلف دیزل است که در سال 1892 نوع خاصی از موتورهای احتراق داخلی را به ثبترساند، به احترام این مخترع اینگونه موتورها را موتورهای دیزل می‌نامند.
موتورهای دیزل ، به انوع گسترده‌ای از موتورها گفته میشود کهبدون نیاز به یک جرقه الکتریکی می‌توانند ماده سوختنی را شعله‌ور سازند. در اینموتورها برای شعله‌ور ساختن سوخت از حرارت‌های بالا استفاده میشود. به این شکل کهابتدا دمای اتاقک احتراق را بسیار بالا می‌برند و پس از اینکه دما به اندازه کافیبالا رفت ماده سوختنی را با هوا مخلوط میکنند.همانگونه که می‌دانیدبرای سوزاندن یک ماده سوختی به دو عامل حرارت و اکسیژن نیاز است. اکسیژن از طریقمجاری ورودی موتور وارد محفظه سیلندر میشود و سپس بوسیله پیستون فشرده میگردد.این فشردگی زیاد است که باعث ایجاد حرارت بسیار بالا میگردد. سپس عامل سومیعنی ماده سوختنی به گرما و اکسیژن افزوده میشود که در نتیجه آن سوخت شعله‌ورمی‌شود.تاریخچه:در سال 1890 میلادی آکروید استوارت حق امتیاز ساختموتوری را دریافت کرد که در آن هوای خالص در سیلندر موتور متراکم می‌گردید و سپس(به منظور جلوگیری از اشتعال پیش‌رس) سوخت به داخل هوای متراکم شده تزریق می‌شد،این موتورهای با فشار پایین بودند. و برای مشتعل ساختن سوخت تزریق شده از یک لامپالکتریکی و یا روشهای دیگر در خارج از سیلندر استفاده می‌شد.در سال 1892 دکتر رودلف دیزل آلمانی حق امتیاز موتور طراحی شده‌ای را به ثبت رساند که درآن اشتعال ماده سوختنی ، بلافاصله بعد از تزریق سوخت به داخل سیلندر انجام می‌گرفت.این اشتعال عامل حرارت زیادی بود که در اثر تراکم زیاد هوا بوجود می‌آمد. وی ابتدادوست داشت که موتور وی پودر زغال سنگ را بسوزاند ولی به سرعت به نفت روی آورد ونتایج قابل توجهی گرفت.طی سالهای متمادی پس از اختراع موتور دیزل ، ازاین نوع موتور عمدتا و منحصرا در کارهای درجا و سنگین از قبیل تولید برق ، تلمبهکردن آب ، راندن قایق‌های مسافری و باری و همچنین برای تولید قدرت جهت رفع بعضی ازنیازهای کارخانجات استفاده می‌شد. این موتورها سنگین ، کم سرعت ، دارای یک یا چندسیلندر و از نوع دوزمانه یا چهارزمانه بودند.پیشرفت بیشتر موتورهایدیزل ، تا توسعه سیستمهای پیشرفته تزریق سوخت در دهه 1930 طول کشید. در این سالهارابرت بوش تولید انبوه پمپهای سوخت‌پاش خود را آغاز کرد. توسعه پمپهای سوخت‌پاش(پمپهای انرژکتور) با توسعه موتورهای کوچکی که برای استفاده در خودروها مناسببودند متعادل شد.موتورهای دیزل سبکتری که سرعتشان نیز بالا بود در سال 1925 به بازار عرضه شدند. با آنکه پیشرفت در ساخت این موتورها کند بود. اما در سال 1930 موتورهای دیزل قابل اطمینان که به خوبی طراحی شده‌بودند و چند سیلندر و سریعنیز بودند به بازار عرضه شد. این پیشرفت تا پایان جنگ جهانی دوم برای مدتی کند بود.لیکن از آن تاریخ تا کنون طراحی و تولید این موتورها به طریقی پیشرفت نموده است کهامروزه استفاده گسترده و فراگیر از موتورهای دیزل را شاهد هستیم.
تقسیمات: موتورهای دیزل نیز مانند سایر موتورهای احتراق داخلی بر مبناهای مختلفی قابلطبقه‌بندی هستند. مثلا میتوان موتورهای دیزل را بر حسب مقدار دفعات احتراق در هردور گردش میل لنگ به موتورهای دیزل دوزمانه و یا موتورهای دیزل چهارزمانهتقسیم‌بندی نموده و یا بر حسب قدرت تولیدی که به شکل اسب بخار بیان میگردد. یا برحسب تعداد سیلندر و یا شکل قرارگیری سیلندرها که بر این اساس به دو نوع موتورهایخطی و موتورهای V یا خورجینی تقسیم بندی می‌کردند و... ساختمان:ساختارموتورهای دیزل نه تنها در سیستم تغذیه و تنظیم سوخت با موتورهای اشتعال جرقه‌ایتفاوت میکند. بنابراین ساختارهای بسیار مشابهی میان این موتورها وجود دارد و تنهاتفاوت ساختمانی آنها قطعات زیر است که در موتورهای دیزل وجود دارد و در سایرموتورهای احتراق داخلی وجود ندارد.
پمپ انژکتور : وظیفه تنظیممیزان سوخت و تامین فشار لازم جهت پاشش سوخت را به عهده دارد.
انژکتورها : باعثپودر شدن سوخت و گازبندی اتاقک احتراق میشوند.
فیلترهای سوخت : باعث جداسازیمواد اضافی و خارجی از سوخت میشوند.
لولههای انتقال سوخت : می‌بایست غیرقابلاشباع بوده و در برابر فشار پایداری نمایند.
توربوشارژر : باعث افزایش هوایورودی به سیلندر میشوند.
طرزکار: همانگونه که اشاره شد موتورهای دیزل براساس نحوه کارکردن به دو دسته موتورهای 4 زمانه و 2 زمانه تقسیم میشوند. لیکن درهر دوی این موتورها چهار عمل اصلی انجام میگردد که عبارتند از مکش یا تنفس - تراکم - انفجار و تخلیه اما بر حسب نوع موتورها ممکن است این مراحل مجزا و یا بصورت توامانجام گیرند.
سیکل موتورهای دیزل چهارزمانهزمان تنفس: پیستون ازبالاترین مکان خود (نقطه مرگ بالا) به طرف پایین‌ترین مکان خود در سیلندر (نقطه مرگپ) حرکت میکند در این زمان سوپاپ تخلیه بسته است و سوپاپ هوا باز است. باپایین آمدن پیستون یک خلا نسبی در سیلندر ایجاد میشود و هوای خالص از طریق مجرایسوپاپ هوا وارد سیلندر میگردد. در انتهای این زمان سوپاپ هوا بسته شده و هوای خالصدر سیلندر حبس میگردد.
زمان تراکم: پیستون از نقطه مرگ پایین بهطرف بالا (تا نقطه مرگ بالا) حرکت میکند و در حالیکه هر سوپاپ بسته‌اند (سوپاپ هواو سوپاپ تخلیه) هوای داخل سیلندر متراکم میگردد و نسبت تراکم به 15 تا 20 برابرمی‌رسد. فشار داخل سیلندر تا حدود 40 اتمسفر بالا میرود و بر اثر این تراکم زیادحرارت هوا داخل سیلندر به شدت افزایش یافته و به حدود 600 درجه سانتیگرادمی‌رسد.
زمان قدرت: در انتهای زمان تراکم در حالیکه هر دو سوپاپهمچنان بسته‌اند و پیستون به نقطه مرگ بالا میرسد مقداری سوخت روغنی (گازوئیل) بهدرون هوا فشرده و داغ موجود در محفظه احتراق پاشیده میشود و ذرات سوخت در اثر ایندرجه حرارت زیاد محترق میگردند. پس از خاتمه تزریق سوخت عمل سوختن تا حدود 3/2 اززمان قدرت ادامه پیدا میکند.فشار زیاد گازهای منبسط شده (به علت احتراق) پیستون را به طرف پایین و تا نقطه مرگ پایین می‌راند. حرکت پیستون از طریق شاتون بهمیل‌لنگ منتقل میشود و موجب گردش میللنگ میگردد. در این مرحله حرارت گازهایمشتعل شده به 2000 درجه سانتیگراد میرسد و فشار داخل سیلندر تا حدود 80 اتمسفرافزایش می‌یابد.
زمان تخلیه: با رسیدن پیستون به نقطه مرگ پایین درمرحله قدرت ، سوپاپ تخلیه باز میشود و به گازهای سوخته تحت فشار اولیه اجازهمی‌دهد سیلندر را ترک کند. پس پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا حرکت میکند وتمام گازهای سوخته را بیرون از سیلندر می‌راند. در پایان پیستون یکبار دیگر به طرفپایین حرکت میکند و با شروع زمان تنفس سیکل جدیدی آغاز میگردد.
سیکل موتوردوزمانه دیزل:در این نوع موتورهای دوزمانه سوپاپ تنفس هوای تازه ، نظیر آنچه درموتورهای چهارزمانه ذکر شد وجود ندارد. و به جای آن در فاصله معینی از سه سیلندر ،مجراهایی در بدنه سیلندر تعبیه شده است. که پیستون در قسمتی از مسیر خود جلوی آنهارا می‌بندد، اصول کار این موتورها در دوزمان است، که در واقع در هر دور چرخشمیل‌لنگ اتفاق میافتد.
زمان اول: پیستون از نقطه مرگ پایین بهطرف بالا و تا نقطه مرگ بالا حرکت میکند. در این زمان پیستون پس از عبور از جلومجاری تنفس هوای تازه را تاحد معینی متراکم میسازد. در طول این زمان سوپاپ تخلیهکه در قسمت فوقانی سیلندر و در داخل سه سیلندر قرار دارد کماکان بسته ماندهاست.زمان دوم: در انتهای زمان اول مقداری سوخت روغنی (گازوئیل) بهصورت پودرشده به درون هوای متراکم شده و داغ موجود در محفظه احتراق پاشیده میشود وذرات سوخت محترق میگردد. فشار زیاد گازهای محترق شده پیستون را به طرف پایینمی‌راند. پیستون در مسیر حرکت روبه پایین خود جلو مجاری تنفس هوای تازه را بازمی‌کند. در این موقع هوای تازه به شدت وارد سیلندر میگردد. در همین حال سوپاپتخلیه نیز باز میگردد و گازهای حاصل از احتراق بوسیله هوای تازه از سیلندر خارجمی‌گردند. پس از رسیدن پیستون به نقطه مرگ پایین سیکل جدیدی آغاز میشود.
کانال دوم روغن: کانال دوم در قسمت میانی موتور یکلوله باریکی به طرف سرسیلندر جهت روغنکاری مجموعه قطعات سوپاپها منشعب شده است کهروغن را به وسیله یک سه راهی و لوله رابط به مابین دو میل اسبک میرساند که بوشهایاسبکها و ساق سوپاپ و خود اسبک را روغنکاری مینماید و بقیه از طرف پیچ تنظیم اسبکبه وسیله میل تایپیت روغن به سمت استکانی تایپیت سرازیر میشود و ضمن عمل روغنکاریاستکانی و میل رابط عمل ضربهگیری را نیز انجام داده سپس از سوراخ استکانی بیرونمیآید و جدار خارجی استکانی با بدنه موتور را روغنکاری کرده و بقیه روغن به زیراستکانی میرود در این مرحله بادامک میل سوپاپ و زیر استکانی تایپت روغنکاری شده وبه این ترتیب از سائیدگی قطعات ذکر شده جلوگیری به عمل می آید.لازم به توضیحاست که در بعضی از موتورها این لوله و سه راهی روغن در قسمت وسطی محور اسبکها نبودهبلکه به یک طرف آن بسته میشود و همچنین در بعضی از موتورها جهت روغنکاری قطعات ازطریق سوپاپ اتوماتیکی که در داخل استکانی تایپیت وجود دارد و در زمان باز و بستهشدن سوپاپها روغن را به قسمت اسبکها میپاشد ولی آنچه که مسلم است قطعات ذکر شده دربالا باید روغنکاری شوند، لذا از این روش نیز گاهی استفاده میشود در این نوعموتورها که در داخل استکانی تایپیت سوپاپ وجود دارد سوپاپهای آنها احتیاج بهفیلترگیری و تنظیم ندارند بلکه بطور اتوماتیک تنظیم میشوند.
کانال سوم روغن: کانال اصلی روغن به موازات میللنگ تا قسمتجلوی موتور ادامه دارد از این قسمت یک لوله باریک جهت روغنکاری چرخ دندههای سرمیللنگ و سرمیل سوپاپ و زنجیر آنها جدا شده است که پس از روانکاری دندهها و برایتامین روغن مصرفی اویل پمپ جهت تکرار برنامه روغنکاری به کارتر میریزد و همچنینروغن دندهها به وسیله قاب زنجیر و واشر مخصوص (سینی جلو) محافظت شده که از پاشیدنو نشت روغن به بیرون جلوگیری مینماید.
کانال چهارم یا کانال آخر : از اینکانال جهت کنترل کار کردن اویل پمپ و فشار روغن، استفاده شده است که این کنترل بدوصورت انجام میگیرد:الف: به وسیله درجه روغن که نمایانگر فشار روغن میباشد وطرز کار آن بدینصورت است که یک لوله مخصوص فولادی از کانال اصلی روغن منشعب شده ودر پشت صفحه آمپرها به درجه روغن وصل میشود که فشار روغن را به وسیله اعداد نمایشمیدهد.ب: طریق دوم کنترل روغن به وسیله یک چراغ انجام میپذیرد که یک شمعمثلاً (در دورهای کم) و یا کار نکردن خود اویل پمپ فشار روغن کافی نباشد و به قطعاتمختلف نرسد چراغ روشن شده و اعلام خطر نموده و از این لحظه تا پیدا کردن عیب وبرطرف نمودن آن باید از به کار انداختن موتور خودداری کرد.روغنسوزی چیست؟ هر گاه روغن به دلایل مختلفبه بالای پیستون (محفظه احتراق) نفوذ نماید و به همراه کار متراکم بسوزد و دود آبیبدهد میگویند موتور به روغنسوزی افتاده است. علائم عمده روغن سوزیچیست؟ روغن زدن قطبین شمعها و خروج دود آبی از دهانه اگزوز عللروغنسوزی چیست؟ ضعیفی و از فنریت افتادن رینگ روغنی، چسبندگی رینگ روغنیمقابل هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر خرابی لاستیک گیت سوپاپ و گشادیگیت سوپاپ. علل زدن کمپرس به کارتر از فنریت افتادن، چسبندگی رینگهایکمپرسی و مقابل هم قرار گرفتن دهان رینگها، سائیدگی سیلندرها.
روغنریزیچیست؟ خرابی کاسه نمدهای جلو و عقب موتور و خرابی واشر کارتر و واشر قالپاقسوپاپها و واشرها، شل بودن پیچ و مهرههای اطراف کارتر: انواع لقیمیللنگ را نام ببرید. لقی میللنگ بر دو نوع است: لقی افقی و لقی عمودی، لقیافقی در اثر سائیدگی بغل یاطاقانها و لقی عمودی در اثر سائیدگی و شل بستن یاطاقانهابوجود میاید. علل سوختن یاطاقان چیست؟ نرسیدن روغن، حرارت بیش از حدموتور. روغن برگردان چیست؟ در انتهای قولی میللنگ مارپیچ معکوسی وجوددارد که روغن را بکارتر برمیگرداند.
کار بوش میلسوپاپ چیست؟ جلوگیریاز سائیدگی میلسوپاپ، جلوگیری از کم شدن فشار روغن و کار کردن صحیح میل بادامک.
علل پائین آمدن فشار روغن چیست؟ سائیدگی دندههای اویل پمپ، ضعیفی فنراویل پمپ شل بستن یاطاقانها، ترک میللنگ تا انتهای کانال روغن، سائیدگی بوش میلسوپاپ، کمی غلظت روغن، حرارت بیش از حد موتور وجود ترک در کانالهای داخلی و سائیدگیبوش گژن بین اگر چنانچه از سوراخ وسط شاتون روغنکاری شود.علل بالا رفتنفشار روغن چیست؟ سفت بستن یاطاقانها، گرفتگی یکی از کانالهای روغن، زیادیغلظت روغن، سرد بودن موتور.
علل روغن زدن شمع چیست؟ از فنریت افتادنرینگها، چسبندگی رینگ روغنی روبروی هم قرار گرفتن دهانه رینگها، سائیدگی سیلندر وخرابی لاستیک گیت سوپاپ، زیادی روغن در کارتر، قطع شدن برق همان شمع (افتادنوایز). طریقة پیدا کردن شمع روغن زده و شمع خراب: برای پیدا کردن شمعروغن زده لازم است در حالت روشن بودن موتور یکایک و ابرها را بترتیب از سر شمعهاجدا کرده و امتحان مینمائیم. چنانچه موقع برداشتن وایر لرزش موتور بیشتر شد نشانهسالم بودن شمع، و اگر با برداشتن وایر تغییری در حالت موتور پیش نیامد همان شمعروغن زده است که باید پاک کرده و در صورت امکان، تعویض نمائیم و یا تنظیم گردد. طریقه پیدا کردن و طرز تشخیص صدای گژن پین و صدای یاطاقان چیست؟ صداییاطاقان در زمان سرد و گرم بودن موتور بگوش میرسد هر چه موتور گرمتر شود، روغنرقیقتر شده و ضربات وارده را نمیتواند خنثی نماید در نتیجه صدای زدن یاطاقان،زیادتر میشود.و اگر چنانچه صدائی در زمان سرد بودن موتور بگوش برسد و بهتدریج یا گرم شدن موتور همان صدا در اثر انبساط کاهش یابد و با برداشتن وایر همانشمع صدا بکلی قطع شود علامت زدن گژن پین است و همچنین اگر به موتور کار بدهیم صدایلقی گژن پین شنیده نخواهد شد.علت دو پهن شدن میللنگ چیست؟نرسیدنروغن به یاطاقانعلل بریدن میللنگ چیست؟
1. تراشیده شدن زیاد میللنگدر تعمیرات
2-لقی افقی در اثر خوردگی بغل یاطاقانی
3-سفت بسته شدنیاطاقانها
4-تعویض دنده معکوس در سرعتهای زیاد
ساختمان واترپمپ:واترپمپ تشکیل شده از پوستهواترپمپ ـ شفت واترپمپ و آب پخشکن ـ فیبرو فنر (کاسه نمد) ـ بلبرینگ ـ پوستهواترپمپ با یک واشر ویکتوری به بدنه بسته میشود.بیک طرف میله آب پخشکن و طرفدیگر آن قوطی و پروانه بسته شده و به سیله گردش میللنگ و تسمه پروانه قوطی نیزمیگردد و توسط پروانه آب پخشکن به کار میافتد و آب را با فشار به جریانمیاندازد. برای اینکه راحتتر کار بکند مابین پوسته و میله یک بلبرینگ، کار گذاشتهشده که در داخل بلبرینگ بعضی از واترپمپها گریس مخصوص وجود دارد که احتیاج بهگریسکاری ندارد و همچنین برای جلوگیری از ریختن آب داخل واترپمپ به بیرون، از فیبرو فنر استفاده شده که به آن کاسه نمد نیز میگویند پشت فیبر و فنر سوراخی برای هواوجود دارد که اگر گرفته شود فیبر و فنر خراب میشود.برای روغنکاری در بلبرینگ واترپمپ ماشینآلات سنگین گریسخوریتعبیه شده است که باید مرتب گریسکاری کرد.
کار واترپمپ:چون همیشه در قسمتپائین رادیاتور آب خنک و در بالای آن آب گرم از موتور برگشته وجود دارد لذا برایرساندن آب جهت خنک کردن قطعات موتور از شیلنگ پائین رادیاتور استفاده میشودآب از شیلنگ پائین به وسیله مکش واترپمپ وارد کانالهای بدنه سیلندر موتورمیشود و در اطراف سیلندرها گردش کرده و ضمن خنک کردن آنها خود آب مقداری ولرم شدهو از کانالهای سیلندر به گرمترین نقطه موتور که سرسیلندر است وارد میشود و در سرسیلندر از اطراف سوپاپها و شمعها عبور کرده و آنها را نیز خنک مینماید و چون آب درسرسیلندر گرم میشود لذا از طریق ترموستات و لوله بالا جهت خنک شدن وارد رادیاتورمیشود که این گردش سریع و راحت آب به وسیله واترپمپ انجام میشود.چنانکهقبلاً نیز اشاره شده است یکی از کارهای مهم واشر سرسیلندر در این قسمت است که ازمخلوط شدن آب روغن جلوگیری مینماید و امکان سوختن واشر سرسیلندر در اثرگرمای بیشاز حد موتور حتمی است.
همانطوریکه موتور خیلی گرم، قدرت و کشش ندارد موتور سردنیز بخوبی کار نخواهد کرد و برای این که آب رادیاتور در حد نرمال و تقریباً ثابتبماند یعنی بطور اتوماتیک تنظیم شود از ترموستات استفاده شده است.
ترموستات: ترموستات دریچه اتوماتیکی است که بین رادیاتور و موتور قرار داده شده که بهوسیله حرارت کنترل و باز و بسته میشود.
ساختمان ترموستات:مخزن سربستهایاست که در داخل آن اتر یا الکل یا مایعات حساس دیگر میریزند که در مقابل سرمامنقبض و در مقابل گرما منبسط میشود.فنری که اطراف مخزن را احاطه کرده است مثلفنر سوپاپ بوده که ترموستات به تواند بطور خودکار انجام وظیفه نماید هنگامیکه حرارتموتور تدریجاً به حد نرمال یعنی (80) هشتاد درجه سانتیگراد میرسد دریچه در اثرانبساط مایع داخل مخزن به طور اتوماتیک بار شده و اجازه میدهد که آب موتور جهت خنکشدن وارد رادیاتور شود:
ترموستات بر دو نوعاند ترموستات تابستانی با حساسیت 70 درجه و زمستانی آنبا حساسیت 80 درجه سانتیگراد بوده که برای جلوگیری از عوض شدن حالت موتور به طورناگهانی باید همیشه در روی موتور بسته باشد که ضمن تنظیم تدریجی حرارت موتور ازوارد آمدن صدمه نیز ممانعت میکند.
طرز بستن ترموستات: پس از خرید و اطمیناناز سالم بودن آن ترموستات در محل مخصوص خود قرار داده و پس از اندود کردن واشر آنبا گریس پیچهای پوسته آلومینیومی را بصورت مساوی و به وسیله آچار بوکس سفتمینمائیم رعایت احتیاط برای جلوگیری از شکستن پوسته لازم است.
طریقه آزمایش ترموستات:ابتدا ترموستات را در ظرف آبی قرارداده و حرارت میدهیم قبل از این که آب به جوش بیاید (در حدود هشتاد درجهسانتیگراد) دریچه ترموستات باز و فنر آن جمع میشود و اگر چنانچه دریچه باز نشددلیل خرابی ترموستات بوده که از بستن آن بر روی موتور خودداری شود.درجه آب و حرارت موتور با سه حرف در جلوی دید راننده نشان دادهشده است که حرف C علامت سرد بودن موتور و N یعنی نرمال و H علامت گرمای موتور استالبته برای حرارت همان علامت N ایدهآل میباشد.اگر در زمستان آب در داخلموتور باقی بماند منجمد شده و حجم زیاد آب باعث ترکیدن بدنه سیلندر میشود، در یکطرف بدنه موتور تقریباً زیر منیفولداگزوزها پولکهائی به اندازه یک سکه بیست ریالبا چسب جاسازی شده است که در زمان یخ بستن به وسیله پرتاب شدن پولک به بیرون ازترکیدن موتور جلوگیری میکند.همچنین برای تخلیه ماسه های داخل کانالهایبدنه موتور در زمان ریختهگری از این پولکها استفاده میشود ولی برای اساسیبودنکار موتورها از ضد یخ بهره میگیرند که چون یک ترکیب شیمیائی است از یخ زدن آبموتور جلوگیری میکند در ضمن ضد زنگ و ضد جوش نیز میباشد باید توجه نمود که مخلوطضدیخ با آب همواره به صورت مساوی یعنی یک لیتر ضد یخ و یک لیتر آب تا منهای چهلدرجه زیر صفر مقاومت میکند و یخ نمیزند و یا به دستورالعمل گالن ضدیخ که بر رویآن نوشته شده توجه فرمائید.پس با توجه به موضوع نسبت مخلوط آب با ضدیخ در استانهای مختلف کشورمانمتفاوت خواهد بود، آنچه مسلم است با توجه به خواص ضدیخ چه در تابستان و زمستان داخلرادیاتور باقی بماند، مخلوط کردن آن با آب نسبت به حجم رادیاتور در بیرون تهیه کردهبعدا به داخل رادیاتور ریخته شود و همیشه سعی شود که قبل از ریختن ضدیخ موتور را بامایعات استاندارد شده مخصوص شستشو داد که به فیبر و فنر (کاسه نمد) آسیبی نرساند ودر زمان کم شدن آب رادیاتور با اضافه نمودن ضدیخ از رقیقتر شدن آن جلوگیری نمائید.چون عمر ضدیخ بیشتر از دو سال نمیباشد و خاصیت خود را از دست میدهد لذا لازماست گاهی اوقات آزمایش شود و در صورت امکان هر دو سال یک بار به طور کامل تعویض کردچون وجود ضدیخ در موتور از زنگ زدن کانالهای سیلندر و لولههای رادیاتور جلوگیریمینماید
طریقه امتحان ضدیخ:برای آزمایش ضدیخ، مقداری از آن را از رادیاتورکشیده و در یک ظرف کوچک میریزیم سپس آن را به مدت 2 ساعت در قسمت فریزر یخچال قرارمیدهیم، اگر یخ زد نشانه رقیق بودن ضدیخ است که باید عوض کرده و از ضدیخ جدیداستفاده نمائید و یا با دستگاه غلظتسنج ضدیخ آزمایش نمود.دوم ـ سیستمخنککنندگی به وسیله هوا و روغن :در این نوع موتورها برای خنک کردن قطعات مختلفموتور از هوا و روغن به طور اشتراک بهرهگیری شده است.ساختمان سیلندر این نوعموتورها طوری طرحریزی شده است که تعداد متناسبی پرههای آلومینیومی اطراف محفظهسیلندر و سرسیلندر را در برگرفته و با عبور هوا از لابلای پرهها باعث خنک شدن قسمتبیرونی موتور میشود، هوایی که بدان اشاره شد به وسیله پروانه تقریباً بزرگی کهنیروی گردشی خود را مستقیماً از چرخش میللنگ میگیرد حاصل میشود که اصطلاحاً بهاین پروانه، توربین نیز اطلاق میگردد.برای خنک کردن قطعات داخلی این نوعموتورها از روغن استفاده شده است که این روغن از دستگاهی به نام رادیاتور روغن کهدر مقابل توربین قرار گرفته است عبور کرده و چون رادیاتور روغن در معرض هوای حاصلاز توربین قرار دارد لذا روغن داخل مجراهای رادیاتور خنک شده و برای انجام دو وظیفهعمده روغنکاری و خنککنندگی روانه مجراها و گانالها و به طور کلی محلهای به خودمیشود.می توان از سیستم خنککنندگی نتیجه گرفت که قسمتها و قطعات مختلفموتورها برای جلوگیری از منبسط شدن آنان در اثر حرارت باید خنک شوند و گرنه در اثرانبساط فلزات وظایف قطعات مختل شده و چه بساکه روغن نیز تجزیه خواهد شد.
ولی یکفرد آگاه همیشه مواظب حرارت موتور میباشد و این مسئله به قدری مهم است که هر گاهرادیاتور یک اتومبیل حتی نیم لیتر آب کم داشته باشد باید با اضافه کردن آن نسبت بهفول نمودن رادیاتور اقدام نماید. چون دلیل سوختن موتور اتومبیل تنها از بیروغنینمیتواند باشد، بلکه حرارت بیش از حد نیز موجب خسارات قابل توجهی به موتور میشود
.طریقه تعویض واترپمپ: برای تعویض واترپمپ در زمانخرابی یا چکه کردن آن موتور باید سرد بوده و آب رادیاتور نیز خالی شود و ابتداپیچهای رادیاتور و بست شیلنگهای آب بالا وپائین را باز کرده و رادیاتور از موتورجدا میشود سپس پیچهای پروانه و فولی و در خاتمه پیچهای اطراف پوسته واترپمپ را بازنمائید.برای بستن واترپمپ اول واشر پوسته را با گریس اندود کرده پیچهایواترپمپ را یکنواخت ببندید، بعداً پروانه و فولی و در آخرین مرحله پیچهای رادیاتورو بست شیلنگهای آب را نیز سفت نمائید.تذکرهمیشه برای شستن رادیاتورسرشیلنگ آب را از داخل به طرف بیرون بگیرید حال با سیستمهای خنک کنندگی موتورها آشنائی پیدا کردیم و در خاتمه بهچند سوال و جواب در همین رابطه می پردازیم علل گرم کردن موتور چیست؟
1. کثیف بودن هواکش
2. کثیفی و کمی آب رادیاتور
3. شل بودن تسمهپروانه
4. نامیزانی دلکو (آدواتس و ریتارد)
5. خرابی درب رادیاتور
6. شکستگی پرههای پروانه
7. سوراخ بودن رادیاتور
8. خرابی ترموستات
9. سفتبودن یا کار نکردن سوپاپها
10. سفت بودن چرخها
11. خرابی آب پخش کن واترپمپ
12. سوختن واشر سرسیلندر
13. باد مخالف
14. گرفتگی اگزوز دود که عملتخلیه به راحتی صورت نمی گیرد.
15. بار بیش از حد اتومبیل
16. گرفتن لولهخروج بخار آب رادیاتور
17. گیر کردن ترمز یکی از سیلندر چرخها
18. حرکت کردنبا دنده قوی (دنده سنگین )
19. کثیفی بدنه موتور که تبادل حرارت بخوبی انجامنمیگیرد.
علل سوختن واشر سرسیلندر چیست؟
گرم شدن بیش از حد موتور،تاب داشتن سرسیلندر، ترک داشتن سرسیلندر شل بودن پیچهای سرسیلندر، نامیزان بستنپیچهای سرسیلندر
علت تاب داشتن سرسیلندر چیست؟ باز کردن سرسیلندرهنگامی که موتور گرم است و قراردادن سرسیلندر در سطح ناهموار.
علائم سوختنواشر سرسیلندر چیست؟ مخلوط شدن آب و روغن، (وجود روغن در رادیاتور، وجود آبدر کارتر)، گرمای بیش از حد موتور، کمی کشش موتور زدن جوش کاذب در رادیاتور وجود آبدر سرپیستونها، دیر روشن شدن موتور، بد کار کردن موتور، خروج بخار آب از اگزوز (البته خروج بخار سفید از اگزوز در زمستان موقع روشن کردن موتور دلیل سوختن واشرسرسیلندر نیست بلکه از برودت هوا میباشد و رنگ روغن موتور تقریباً به صورت شیریرنگ خواهد بود و همچنین که در درس اول گفته شده است درب موتور کپک سفید رنگی خواهدداشت.
علل خرابی و چکه کردن واترپمپ چیست؟
خرابی کاسه نمد (فیبرو فنر)،گیرپاژ بلبرینگ، شکستگی آب پخشکن، پارگی تسمه پروانه.
علل چکه کردن واترپمپچیست؟
سائیدگی میل واترپمپ، خرابی کاسه نمد، شل بودن پیچهای پوسته واترپمپ،پوسیدگی واشر ویکتوری واترپمپ
کار واترپمپ چیست؟
به جریان انداختن آباز رادیاتور به سیلندر و سرسیلندر و برگشت به رادیاتور را واترپمپ انجام میدهد.
کار فیبرو فنر (کاسه نمد) واترپمپ چیست؟
از نشت و خروج و چکه کردن آبجلوگیری میکند.
آزمایش سالم یا خراب بودن واترپمپ چیست؟
در زمان روشنبودن موتور درجه حرارت آب که به حد نرمال رسید درب رادیاتور را برداشته و نگاهمیکنیم اگر آب در گردش بود واترپمپ سالم و در غیر این صورت واترپمپ خراب است.
طریقه تعویضفیلتر هوای تهویه :
از روی کاپوت 206 یه جای عبور هوا هستش که حدودا زیر شیشه جاشه وهمه میبینیمش ، وقتی کاپوت رو بالا میزنین ، اون قسمت رو به شکل یه گودیمیبینید. انتها اون گودی یا در اصطلاح رو به روی شما جای فیلتر هوا هستش که بهصورت ذوزنقه اون انتها جا گرفته ، همونطور کهمیبینید. اونرو از جاش در بیارید وبکشید بیرونحالا هم میتونید فیلتر ور عوض کنید که تمام نمایندگی ها دارن وهم میتونید اون رو بدید که باد بگیرن