h.jabbari
15th September 2012, 12:55 PM
چارچوب نظری در آمریکا دو نهاد “GASB” و “FASAB” مسئول تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومیهستند که FASAB مفاهیم و استانداردهایی را برای دولت مرکزی و نهادهای آن، و GASB نیز مفاهیم و استانداردهایی را برای دولتهای محلی و نمایندههای آنها منتشر ساختهاند. این مفاهیم عبارتند از:
الف. FASAB
· مفهوم شماره ۱: اهداف گزارشگری مالی دولت مرکزی
· مفهوم شماره ۲: واحد گزارشگر و گزارشگری آن
· مفهوم شماره ۳: بحث و تحلیل مدیریت
· مفهوم شماره ۴: استفادهکنندگان و ویژگیهای کیفی گزارش مالی تلفیقی دولت مرکزی آمریکا
· مفهوم شماره ۵: تعاریف عناصر و معیارهای اولیه شناخت صورتهای مالی بر مبنای تعهدی
· مفهوم شماره ۶: تفکیک اطلاعات اساسی، اطلاعات تکمیلی الزامی، و سایر اطلاعات همراه
ب . GASB:
· مفهوم شماره ۱: اهداف گزارشگری مالی
· مفهوم شماره ۲: گزارشگری امور خدماتی دولت
· مفهوم شماره ۳: روشهای اطلاعرسانی در گزارشهای مالی خارجی با مقاصد عام که شامل صورتهای مالی اساسی است.
· مفهوم شماره ۴: عناصر صورتهای مالی
· مفهوم شماره ۵: تجدیدنظر شده مفهوم شماره ۲
۲ . مبانی حسابداری
در سطح حسابهای مستقل دولتی از مبنای تعهدی تعدیل شده با تاکید بر معیار جریان منابع مالی جاری استفاده میشود.
در سطح حسابهای مستقل وجوه سرمایهای و حسابهای مستقل وجوه امانی از مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی استفاده میشود.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی جامع، مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی دولت مرکزی آمریکا، تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
۳ . حسابهای مستقل
حسابهای مستقل در سطح دولتهای محلی و ایالتی
حسابهای مستقل وجوه دولتی شامل دو دسته کلی:
ü قابل مصرف (Spendable) که خود شامل ۴ نوع وجوه میشود.
· وجوه محدود شده:
مبالغ محدود شده توسط تأمینکنندگان آنها (مثل اهداکنندگان؛ اعتباردهندگان، دارندگان اوراق قرضه) یا قوانین و مقررات. در نتیجه این مبالغ مختص اهداف خیلی خاصی بوده و نمیتوان آنها را در جهت اهداف دیگری مصرف نمود.
· وجوه تعهد شده:
مبالغ محدود شده توسط خود دولت با اهداف خاص، که صرفاً سطوح بالای مقامات دولتی دارای اختیار تصمیمگیری میتواند از آنها استفاده نمایند و هیچ شخص یا نهادی نمیتواند از آن مبالغ برای اهداف دیگری استفاده نماید مگر اینکه با مجوز دولت باشد.
· وجوه تخصیص یافته:
مبالغی که دولت قصد دارد از آن مبالغ برای مقاصد خاصی استفاده کند. این قصد ممکن است از طریق نهاد حاکم یا نهاد یا دستگاهی که نهاد حاکم به آن تفویض اختیار کرده است، بیان شود.
· وجوه تخصیص نیافته:
مبالغی که به هیچ وجه محدودیتی بر آنها وجود ندارد و در حساب مستقل عمومیگزارش میشوند.
ü /Non spendable غیرقابل مصرف:
اقلامیکه قابل خرج کردن نمیباشند (مثل موجودی کالا) یا اقلامیکه مجوز مصرف آنها وجود ندارد (مثل وجوه موقوفه).
حسابهای مستقل وجوه سرمایهای شامل:
· وجوه خدمات و تدارکات داخلی:
این وجوه برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز دستگاهها و نهادهای دولتی مصرف میشود و این حساب مستقل مشابه واحدهای تجاری انتفاعی عمل میکند.
· حساب مستقل وجوه انتفاعی
در این حساب مستقل کالا و خدمات تولید شده و به مردم عرضه میشود و از این طریق به دنبال کسب سود میباشد.
حسابهای مستقل وجوه امانی شامل:
· وجوه امانی بازنشستگی:
این حساب مستقل ایجاد میشود تا امور مربوط به تأمین آتیه کارکنان شاغل در دستگاههای دولتی و خصوصی را در زمان بازنشستگی و از کارافتادگی به عهده بگیرد.
· وجوه امانی با اهداف خصوصی
· وجوه امانی سرمایهگذاری
· وجوه نمایندگی
حسابهای مستقل در سطح دولت مرکزی
استانداردهای حسابداری دولت مرکزی ایالات متحده (که توسط (FASAB) منتشر میشود بر حسابداری حسابهای مستقل تمرکز نمیکند اما کنگره به صورت منظم قوانینی را مصوب کرده است که برای اهداف مختلف حسابهای مستقلی را ایجاد، تعریف و تعدیل کرده است. حسابداری حسابهای مستقل به این سبب مورد نیاز سازمانهای دولت مرکزی است که پیروی آنها از الزامات قانونی مصوب مربوط به حسابهای مستقل دولت فدرال جهت انجام فعالیتهای خاص و گزارشگری مالی را نشان دهد.
۲ گروه کلی حساب مستقل در حسابداری دولت مرکزی یافت میشود: (۱) حسابهای مستقل که برای منابع حاصل از مالیات عمومیو قدرت درآمد استفاده میشود یا حساب مستقلهایی که به عملیات تجاری دولت میپردازند و (۲) حسابهای مستقلی که برای منابع نگهداری شده و مدیریت شده توسط دولت به نیابت از دیگران یا به صورت امانی به حساب گرفته میشوند. در این دو نوع اصلی ۶ گروه حساب مستقل قرار دارد:
حسابهای مستقل وجوه عمومی: منابع حاصل از مالیات بر درآمد و منابعی که محدودیتی بر آنها تحمیل نشده است را به حساب میگیرد. این منابع برای اموری مانند دفاع ملی، بهره بدهیهای عمومیو برنامههای اجتماعی مصرف میشود.
۱٫ حساب مستقل وجوه اختصاصی: همانند حساب مستقل درآمدهای اختصاصی دولتهای محلی، این حساب مستقل منابعی را که به برنامهها و فعالیتهای خاص اختصاص دارد را به حساب میگیرد. این منابع معمولاً از محل عوارض و پرداختهای اجباری تأمین میشوند.
۲٫ حساب مستقل وجوه انتفاعی: این حساب مستقل نیز همانند حساب مستقل وجوه انتفاعی در دولتهای محلی و ایالتی به فعالیتهای تجاری دولت مرکزی میپردازد. یکی از مهمترین حسابهای مستقل این گروه، حساب مستقل وجوه خدمات پستی است.
۳٫ مدیریت (شامل حساب مستقل وجوه): این حسابهای مستقل وجوه حاصل از ۲ یا چند اعتبارات پیشبینی شده در بودجه را به منظور انجام یک هدف یا پروژه مشترک ادغام میکند اما دربردارنده چرخه عملیاتی نیست.
۴٫ حساب مستقل وجوه امانی: این حساب مستقل به منظور به حساب گرفتن دریافتهایی به نیابت از سایر افراد برای استفاده در اجرای یک هدف خاص یا دریافتهای امانی اجباری براساس توافقات یا قانون، ایجاد میشود.
۵٫ حساب مستقل وجوه سپرده: حسابهای دریافت و مخارج ترکیب شده که منظور به حساب گرفتن دریافتهایی که برای پرداخت یا انتقال به سایر حسابهای مستقل یا افراد به صورت موقت سپردهگذاری میشود، ایجاد شده است.
۴ . صورتهای مالی اساسی و سایر گزارشها
بخش اول: گزارشگری مالی دولتهای ایالتی و محلی آمریکا
تجزیه و تحلیل مدیریت: در این صورت باید صورتهای مالی اساسی معرفی شده و نتایج بررسی تحلیلی از فعالیتهای مالی دولت ارائه گردد. هر چند که اطلاعات ارائه شده در این صورت مالی ماهیت تکمیلی دارند، اما باید قبل از صورتهای مالی اساسی ارائه شوند. این صورت باید شامل اطلاعات اضافی مورد نیاز به منظور فراهم نمودن تحلیلی ساده و عینی از فعالیتهای مالی دولت، مبتنی بر حقایق و شرایطی که مدیریت از آن آگاهی دارد، باشد. در این صورت مالی، اطلاعات مقایسهای صورتهای مالی جامع سال جاری با سال قبل نیز ارائه میشود. این صورت باید تحلیلی از وضعیت مالی کلی دولت و نتایج عملیات آن را به منظور کمک به استفادهکنندگان در ارزیابی وضعیت مالی و میزان بهبود یا عدم بهبود آن ارائه کند. علاوه بر این، صورت مزبور باید شامل تحلیلی از تغییرات قابل ملاحظهای که در حسابهای مستقل رخ داده و انحرافات بودجهای عمده نیز باشد. در مورد داراییهای سرمایهای و بدهیهای بلند مدت نیز باید توصیفی از فعالیتهای انجام شده در طی سال ارائه گردد.
صورتهای مالی اساسی: صورتهای مالی اساسی شامل موارد زیر میشود:
الف. صورتهای مالی حسابهای مستقل: صورتهای مالی حسابهای مستقل مجموعهای از صورتهای مالی است که بر اطلاعاتی را جع به حسابهای مستقل مهم انتفاعی و دولتی تأکید دارد. صورتهای مالی حسابهای مستقل علاوه براین نباید اطلاعاتی در مورد حسابهای مستقل امانی دولتی و واحدهای تشکیلدهنده که ماهیتاً امانی هستند، را نیز دربگیرد. این صورتهای مالی به شرح زیرند:
۳ حسابهای مستقل وجوه دولتی که عبارتند از:
· ترازنامه
· صورت درآمد، هزینه، و تغییرات در حساب مازاد تخصیص نیافته
۳ حسابهای مستقل وجوه سرمایهای که عبارتند از:
· صورت خالص داراییها (ترازنامه)
· صورت درآمدها، هزینهها، و تغییرات در خالص داراییهای حساب مستقل (حقوق مالکانه)
· صورت جریان وجوه نقد
۳ حسابهای مستقل وجوه امانی
· صورت خالص داراییهای امانی
· صورت تغییرات در خالص داراییهای امانی
ب . صورتهای مالی جامع: مهمترین تغییری که در بیانیه شماره ۳۴ ایجاد شده الزام دولتهای محلی و ایالتی برای تهیه صورتهای مالی است که اطلاعات جامعی برای کل عملیات دولت فراهم میکند. این صورتها برمبنای حسابدرای تعهدی و معیار اندازهگیری جریانهای منابع اقتصادی تهیه میشود. این صورتهای مالی به صورت جداگانه اطلاعات مربوط به فعالیتهای دولتی و فعالیتهای انتفاعی را به همراه واحدهای تابعه نمایش میدهد. صورتهای مالی جامع، اطلاعات مالی مربوط به فعالیتهای امانی دولت را شامل نمیشود. این اطلاعات به صورت جداگانه در صورتهای مالی حسابهای مستقل وجوه امانی نمایش داده میشود، زیرا منابع مربوط به فعالیتهای امانی متعلق به دیگران است و برای پشتیبانی برنامههای دولت در دسترس نیست. در این صورتها باید تمامیداراییها، بدهیها، درآمدها، هزینهها، و سود و زیانهای غیرعملیاتی گزارش شده و بین فعالیتهای بازرگانی و دولتی تفاوت قائل شده و هر کدام را در یک ستون جداگانه ارائه نمود. این صورتهای مالی به شرح زیرند:
۳ صورت خالص داراییهای دولت: که در آن کلیه داراییها اعم از مالی و سرمایهای و بدهیها اعم از جاری و بلند مدت و خالص داراییها برای واحد گزارشگر و به تفکیک نوع فعالیت و برحسب دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میگردد. ویژگی بارز صورت خالص داراییها، ارائه اطلاعات داراییهای سرمایهای به بهای تمام شده تاریخی منهای استهلاک انباشته و بدهیهای بلند مدت است. از برخی لحاظ این نخستین بار است که دولت داراییهای زیربنایی مانند جادهها، پلها و سیستمهای روشنایی خیابانها را در صورتهای مالی خود گزارش میکند (پیشتر از این، گزارش این اطلاعات اختیاری بوده است). انتخاب بهای تمام شده تاریخی در مقابل ارزش منصفانه آنها نشاندهنده تأکید اصلی بر گزارشگری بهای تمام شده عملیات در مقابل گزارشگری وضعیت مالی است، به این معنی که بهای تمام شده ارائه خدمات چه میزان شده است. در مقابل بهای تمام شده خدمات به قیمت امروز چقدر میشود. در این صورت مالی خالص داراییها به سه گروه تقسیم میشود: سرمایهگذاری در داراییهای سرمایهای پس از کسر بدهیهای مربوطه، محدود شده برای اهداف خاص، و نامحدود.
۳ صورتحساب فعالیتهای دولت: که در آن کلیه درآمدها و هزینهها و خالص درآمد یا هزینه و تغییر در خالص داراییها، برحسب وظایف و برنامهها و به تفکیک دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میشود. این صورتحساب باید به شکلی ارائه شود که هزینهها و درآمدها و خالص درآمد (هزینه)های هر کدام از وظایف دولت را نشان دهد. هزینهها باید دربردارنده تمامیهزینههای مستقیم باشد. درآمدهای عمومینظیر مالیات و اقلام غیرمترقبه و خاص باید به صورت جداگانه گزارش شوند. تا در نهایت به رقم تغییر در خالص داراییهای دولت در طی دوره برسیم. اقلام خاص عبارتست از معاملات بااهمیت یا سایر رویدادهایی که غیرمعمول یا غیرمکرر بوده و در کنترل مدیریت میباشد.
ج . یادداشتهای همراه صورتهای مالی: این یادداشتها در بردارنده توضیحاتی هستند که اطلاعات ضروری را جهت تسهیل فرآیند درک صورتهای مالی توسط استفادهکننده ارائه میکند.
اطلاعات تکمیلی مورد نیاز: علاوه بر تجزیه و تحلیل مدیریت، باید اطلاعات تکمیلی دیگری نظیر جداول مقایسهای بودجهای و سایر اطلاعات الزامیطبق بیانیههای قبلی نیز به همراه صورتهای مالی مالی اساسی ارائه شود. این اطلاعات به تفضیلیتر بوده و برای بیش از یکسال ارائه میشوند. جداول مقایسهای بودجهای برای حسابهای مستقل دولتی که بودجه سالانه دریافت میکنند، تهیه میشود. این جداول برای تشریح این موضوع است که آیا منابع براساس بودجه مورد قبول دولتی تحصیل شده و به مصرف رسیدهاند یا خیر. جداول مقایسهای بودجهای باید شامل (الف) اصل بودجه، (ب) بودجه نهایی تخصیص یافته برای دوره گزارشگری، و (پ) جریانات ورودی، خروجی، و ماندههای واقعی بیان شده بر حسب مبنای بودجه دولتی باشد. اطلاعات مربوط به داراییهای زیربنایی نیز جزء این اطلاعات میباشد.
صورتهای مالی ترکیبی و جداگانه حسابهای مستقل و جداول: در گزارشهای مالی جامع سالانه، صورتهای مالی جداگانه و ترکیبی برای حسابهای مستقل وجوه دولتی و وجوه سرمایهای نیز تهیه و ارائه میشود.
صورت تغییرات در داراییهای سرمایهای: برای گزارش وضعیت داراییهای سرمایهای دستگاه اجرایی به کار میرود.
صورت تغییرات در بدهیهای بلند مدت: برای گزارش وضعیت بدهیهای بلند مدت عمومیدستگاه اجرایی استفاده میشود.
صورت تطبیق صورتهای مالی حسابهای مستقل با صورتهای مالی دستگاه اجرایی: با توجه به اینکه مبنای حسابداری صورتهای مالی حسابهای مستقل، تعهدی تعدیل شده و معیار اندازهگیری آنها، جریان منابع مال است، بنابراین اطلاعات ارائه شده در این صورتها با اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی جامع دستگاه اجرایی متفاوت است. از این رو، تهیه صورتی که بتواند ارقام این صورتها را با یکدیگر منطبق کند، ضروری است.
بخش دوم: گزارشگری مالی دولت مرکزی
ü گزارشگری خود دولت مرکزی:
صورت خالص هزینهها[۱] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn1): این صورت خالص هزینههای عملیات دولت را طی یک سال مالی نشان میدهد که در این صورت مالی هزینهها براساس واحدهای مشخص شده توسط قانون طبقهبندی میشوند. هزینهها و درآمدهای تحقق یافته توسط دوایر عموماً براساس مبنای تعهدی ارائه میشوند، در حالیکه بودجه هزینهها و درآمدها را براساس تعهدات و مخارج (پرداختها) برمبنای نقدی ارائه میکند. در این صورت مالی، هزینهها و درآمدهای تحقق یافته بین دوایر و واحدهای مربوطه تقسیم میشود تا پاسخگویی بیشتری با نشان دادن رابطه خالص هزینههای سازمان با هزینههای سطح دولت فراهم شود. این صورت متشکل از سه بخش (الف) هزینههای ناخالص (کل هزینههای دوایر و واحدها که برمبنای علت و معلولی تخصیص یافتهاند)، (ب) درآمد کسب شده توسط دولت از طریق ارائه کالاها و خدمات به جامعه، و (ج) خالص هزینه که از کسر درآمدها از هزینههای ناخالص بدست میآید، میباشد.
صورت عملیات و تغییرات در خالص وضعیت[۲] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn2)
این صورت مالی نتایج عملیات دولت را که شامل نتایج فعالیت حسابهای مستقل میباشد، نشان میدهد و شامل درآمدهای کسب شدهای است که اساساً از طریق اخذ مالیات، جرایم و غرامتها ایجاد شده است. همچنین این صورت، هزینه عملیات دولت را خالص از درآمد کسب شده حاصل از فروش کالا و خدمات به عموم نیز پوشش میدهد و دربردارنده هر گونه تعدیلات و فعالیتهای شناسایی نشدهای است که خالص وضعیت را تحت تأثیر قرار میدهد.
صورت مغایرت درآمد (یا هزینه) خالص عملیاتی و مازاد (یا کسری) بودجه واحد[۳] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn3)
هدف این صورت افزایش پاسخگویی دولت مرکزی در قبال بودجه میباشد که این امر از طریق تطبیق نتایج حاصل از عملیات مبتنی بر مبنای تعهدی با نتایج ”بودجه واحد“ مبتنی بر مبنای نقدی حاصل میشود. اصطلاح ”بودجه واحد“ اشاره به بودجهای دارد که تمامیفعالیتهای دولتی، اعم از ”مشمول بودجه“[۴] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn4) و ”خارج از بودجه“، را شامل میشود.
صورت تغییرات در وضعیت نقدی دولت با بودجه واحد
هدف اصلی این صورت، گزارش رابطه کسری بودجه واحد با تغییر در تراز نقدی عملیاتی دولت و مانده بدهیها است. این صورت بیانگر این موضوع است که چرا کسری بودجه واحد منجر به تغییری به همان میزان، در تراز نقدی عملیات دولت نشده است. در این صورت کسری بودجه واحد با تغییر در وجوه نقد عملیاتی در طی سال مالی مغایرتگیری میشود و توضیح داده میشود که چگونه کسری بودجه تأمین مالی شده است. کسری بودجه ناشی از پرداختها (مخارج) مازاد بر دریافتها در طی سال مالی خاصی است.
ترازنامه
در ترازنامه داراییها و بدهیهای دولت نشان داده میشود. هنگامیکه ترازنامه با گزارش مباشرت ترکیب میشود، این اطلاعات شناخت و آگاهی جامعتری از وضعیت مالی دولت به دست میدهد. تمامیاقلام و سرفصلهای ترازنامه در یادداشتهای پیوست صورتهای مالی تشریح میگردند.
داراییها: شامل منابع دولتی است که برای نیازهای آینده باقی میماند. بااهمیتترین داراییهایی که در ترازنامه گزارش میشوند، داراییهای ثابت مشهود، موجودی کالا و وامهای دریافتنی است. همچنین دیگر داراییهای بااهمیتی وجود دارد که خارج از داراییهای ارائه شده در ترازنامه میباشند. این منابع شامل داراییهای مباشرتی میشود که شامل منابع طبیعی، قدرت اخذ مالیات، سیاستهای پولی، و قدرت چاپ اسکناس میباشد.
بدهیها و خالص وضعیت: بدهیها تعهدات دولت است که ناشی از فعالیتهای گذشته بوده و منجر به مصرف منابع مالی میشود. مهمترین بدهیهای گزارش شده در ترازنامه، اوراق قرضه دولتی و بهره معوق و حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان دولت است. همچنین بدهیها شامل تعهدات مربوط به تأمین اجتماعی نیز میباشد.
صورت تأمین اجتماعی
در این صورت برآوردی از وضعیت مهمترین برنامههای خدمات اجتماعی، امنیت اجتماعی، خدمات پزشکی و درمانی، راهآهن و سایر نهادهای اجتماعی فراهم میآورد. برآوردها، دادههای آماری پیشبینی شده مبتنی بر مفروضات اقتصادی هستند.
ü گزارشگری سازمانهای دولت مرکزی:
۱٫ ترازنامه (یا صورت وضعیت مالی)
۲٫ صورت خالص هزینهها
۳٫ صورت تغییرات در خالص وضعیت
۴٫ صورت منابع بودجه ای: این صورت مالی بر مبنای بودجه (و نه مبنای تعهدی) تهیه میشود. منابع نقدی در دسترس و پرداختهای نقدی طی سال را نمایش می دهد.
۵٫ صورت فعالیتهای تامین مالی: صورت منابع بودجه ای را به صورت خالص هزینهها مرتبط میسازد. در واقع این صورت، صورت مغایرت بین صورت خالص هزینهها (که برمبنای تعهدی تهیه میشود) و بودجه (که نقدی است) میباشد.
۶٫ صورت فعالیتهای امانی: برای سازمانهای دولت مرکزی تهیه میشود که وجوهی را دریافت میکنند و باید این وجوه رابه خزانه داری انتقال دهند.
۷٫ صورت بیمه اجتماعی
۵٫ مبانی بودجهبندی
مبنای بودجهبندی هم در سطح دولت مرکزی و هم در سطح دولتهای محلی و ایالتی نقدی است.
۶ . ارتباط بین سیستم حسابداری و بودجه
با توجه به اینکه منابع مالی نهادهای دولتی از طریق بودجه تأمین میشود، این نهادها باید در مقابل دولت، از جهت نحوه مصرف این بودجه پاسخگو باشند. یکی از روشهای پاسخگویی ارائه اطلاعاتی مبنی بر نحوه مصرف و میزان مصرف این منابع میباشد. برای این منظور معمولاً در پایان سال گزارشی توسط نهادهای دولتی تهیه میگردد که در آن اطلاعات مربوط به میزان منابع دریافتی از طریق بودجه و میزان و چگونگی مصرف آنها مشخص میشود. چنانچه مبنای مورد استفاده در حسابداری نهادهای دولتی و تهیه صورتهای مالی آنها، تعهدی باشد و بودجهبندی هم از نوع عملیاتی باشد و به عبارتی مبتنی بر حسابداری تعهدی باشد، همان صورتهای مالی که توسط نهادهای دولتی تهیه میشود برای ادای وظیفه پاسخگویی یاد شده کافی خواهد بود اما در صورتیکه مبنای حسابداری تعهدی و بودجهبندی از نوع عملیاتی نباشد باید گزارشی تهیه نمود که نتایج حاصل از این دو مبنا را با هم مطابقت دهد. از این گزارش معمولاً به عنوان صورت تطبیق بودجه (تفریغ بودجه) یاد میشود. از این رو گزارش یاد شده در کشورهایی که بودجهبندی آنها عملیاتی نیست، تهیه میشود.
با توجه به اینکه مبنای بودجهبندی در آمریکا نقدی است، لذا باید صورت مغایرت (تطبیقی) بودجه تهیه شود. گزارشهای تهیه شده در این رابطه، در سطح دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی متفاوت از هم میباشد و به شرح زیر است:
· در سطح دولتهای محلی و ایالتی
طبق بیانیه شماره ۳۴، صورت مقایسهای بودجه باید برای حساب مستقل عمومیو هر حساب مستقل درآمدی خاص عمدهای که به لحاظ قانونی در بودجه سالانه پذیرفته شده است، تهیه شود. ممکن است این صورت همراه با صورتهای مالی اساسی ارائه شود و یا اینکه همراه با اطلاعات تکمیلی الزامی(RSI) ارائه شود. در صورت مقایسهای بودجه باید علاوه بر اطلاعات مربوط به بودجه نهایی، اطلاعات مربوط به بودجه پذیرفته شده اولیه و جریانهای ورودی و خروجی واقعی و مانده آنها که براساس مبنای بودجهبندی دولت بیان شدهاند، نیز ارائه شود. دولتهای محلی در تهیه این صورت و شکل آن از انعطافپذیری خاصی برخوردارند. در بیانیه شماره ۴۱، انواع و نحوه تهیه جداول مقایسهای بودجهای مطرح شده است.
· در سطح دولت مرکزی:
طبق بیانیههای FASAB، دولت مرکزی باید صورتهای مقایسهای بودجهای تهیه کند که در آن صورتها، درآمد یا هزینه خالص عملیاتی با مازاد یا کسری بودجه واحد مطابقت داده شود. در این صورتها همچنین باید تغییر در وضعیت نقدی دولت با مازاد یا کسری بودجه واحد نیز مطابقت داده شود.
۷ . استانداردها
استانداردهای حسابداری دولتی در آمریکا در دو بخش دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی تهیه میشوند. مسئول تدوین استانداردها دولتهای محلی و ایالتی، GASB و مسئول تدوین استانداردهای دولت مرکزی FASAB است .
الف. FASAB
· مفهوم شماره ۱: اهداف گزارشگری مالی دولت مرکزی
· مفهوم شماره ۲: واحد گزارشگر و گزارشگری آن
· مفهوم شماره ۳: بحث و تحلیل مدیریت
· مفهوم شماره ۴: استفادهکنندگان و ویژگیهای کیفی گزارش مالی تلفیقی دولت مرکزی آمریکا
· مفهوم شماره ۵: تعاریف عناصر و معیارهای اولیه شناخت صورتهای مالی بر مبنای تعهدی
· مفهوم شماره ۶: تفکیک اطلاعات اساسی، اطلاعات تکمیلی الزامی، و سایر اطلاعات همراه
ب . GASB:
· مفهوم شماره ۱: اهداف گزارشگری مالی
· مفهوم شماره ۲: گزارشگری امور خدماتی دولت
· مفهوم شماره ۳: روشهای اطلاعرسانی در گزارشهای مالی خارجی با مقاصد عام که شامل صورتهای مالی اساسی است.
· مفهوم شماره ۴: عناصر صورتهای مالی
· مفهوم شماره ۵: تجدیدنظر شده مفهوم شماره ۲
۲ . مبانی حسابداری
در سطح حسابهای مستقل دولتی از مبنای تعهدی تعدیل شده با تاکید بر معیار جریان منابع مالی جاری استفاده میشود.
در سطح حسابهای مستقل وجوه سرمایهای و حسابهای مستقل وجوه امانی از مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی استفاده میشود.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی جامع، مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی دولت مرکزی آمریکا، تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
۳ . حسابهای مستقل
حسابهای مستقل در سطح دولتهای محلی و ایالتی
حسابهای مستقل وجوه دولتی شامل دو دسته کلی:
ü قابل مصرف (Spendable) که خود شامل ۴ نوع وجوه میشود.
· وجوه محدود شده:
مبالغ محدود شده توسط تأمینکنندگان آنها (مثل اهداکنندگان؛ اعتباردهندگان، دارندگان اوراق قرضه) یا قوانین و مقررات. در نتیجه این مبالغ مختص اهداف خیلی خاصی بوده و نمیتوان آنها را در جهت اهداف دیگری مصرف نمود.
· وجوه تعهد شده:
مبالغ محدود شده توسط خود دولت با اهداف خاص، که صرفاً سطوح بالای مقامات دولتی دارای اختیار تصمیمگیری میتواند از آنها استفاده نمایند و هیچ شخص یا نهادی نمیتواند از آن مبالغ برای اهداف دیگری استفاده نماید مگر اینکه با مجوز دولت باشد.
· وجوه تخصیص یافته:
مبالغی که دولت قصد دارد از آن مبالغ برای مقاصد خاصی استفاده کند. این قصد ممکن است از طریق نهاد حاکم یا نهاد یا دستگاهی که نهاد حاکم به آن تفویض اختیار کرده است، بیان شود.
· وجوه تخصیص نیافته:
مبالغی که به هیچ وجه محدودیتی بر آنها وجود ندارد و در حساب مستقل عمومیگزارش میشوند.
ü /Non spendable غیرقابل مصرف:
اقلامیکه قابل خرج کردن نمیباشند (مثل موجودی کالا) یا اقلامیکه مجوز مصرف آنها وجود ندارد (مثل وجوه موقوفه).
حسابهای مستقل وجوه سرمایهای شامل:
· وجوه خدمات و تدارکات داخلی:
این وجوه برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز دستگاهها و نهادهای دولتی مصرف میشود و این حساب مستقل مشابه واحدهای تجاری انتفاعی عمل میکند.
· حساب مستقل وجوه انتفاعی
در این حساب مستقل کالا و خدمات تولید شده و به مردم عرضه میشود و از این طریق به دنبال کسب سود میباشد.
حسابهای مستقل وجوه امانی شامل:
· وجوه امانی بازنشستگی:
این حساب مستقل ایجاد میشود تا امور مربوط به تأمین آتیه کارکنان شاغل در دستگاههای دولتی و خصوصی را در زمان بازنشستگی و از کارافتادگی به عهده بگیرد.
· وجوه امانی با اهداف خصوصی
· وجوه امانی سرمایهگذاری
· وجوه نمایندگی
حسابهای مستقل در سطح دولت مرکزی
استانداردهای حسابداری دولت مرکزی ایالات متحده (که توسط (FASAB) منتشر میشود بر حسابداری حسابهای مستقل تمرکز نمیکند اما کنگره به صورت منظم قوانینی را مصوب کرده است که برای اهداف مختلف حسابهای مستقلی را ایجاد، تعریف و تعدیل کرده است. حسابداری حسابهای مستقل به این سبب مورد نیاز سازمانهای دولت مرکزی است که پیروی آنها از الزامات قانونی مصوب مربوط به حسابهای مستقل دولت فدرال جهت انجام فعالیتهای خاص و گزارشگری مالی را نشان دهد.
۲ گروه کلی حساب مستقل در حسابداری دولت مرکزی یافت میشود: (۱) حسابهای مستقل که برای منابع حاصل از مالیات عمومیو قدرت درآمد استفاده میشود یا حساب مستقلهایی که به عملیات تجاری دولت میپردازند و (۲) حسابهای مستقلی که برای منابع نگهداری شده و مدیریت شده توسط دولت به نیابت از دیگران یا به صورت امانی به حساب گرفته میشوند. در این دو نوع اصلی ۶ گروه حساب مستقل قرار دارد:
حسابهای مستقل وجوه عمومی: منابع حاصل از مالیات بر درآمد و منابعی که محدودیتی بر آنها تحمیل نشده است را به حساب میگیرد. این منابع برای اموری مانند دفاع ملی، بهره بدهیهای عمومیو برنامههای اجتماعی مصرف میشود.
۱٫ حساب مستقل وجوه اختصاصی: همانند حساب مستقل درآمدهای اختصاصی دولتهای محلی، این حساب مستقل منابعی را که به برنامهها و فعالیتهای خاص اختصاص دارد را به حساب میگیرد. این منابع معمولاً از محل عوارض و پرداختهای اجباری تأمین میشوند.
۲٫ حساب مستقل وجوه انتفاعی: این حساب مستقل نیز همانند حساب مستقل وجوه انتفاعی در دولتهای محلی و ایالتی به فعالیتهای تجاری دولت مرکزی میپردازد. یکی از مهمترین حسابهای مستقل این گروه، حساب مستقل وجوه خدمات پستی است.
۳٫ مدیریت (شامل حساب مستقل وجوه): این حسابهای مستقل وجوه حاصل از ۲ یا چند اعتبارات پیشبینی شده در بودجه را به منظور انجام یک هدف یا پروژه مشترک ادغام میکند اما دربردارنده چرخه عملیاتی نیست.
۴٫ حساب مستقل وجوه امانی: این حساب مستقل به منظور به حساب گرفتن دریافتهایی به نیابت از سایر افراد برای استفاده در اجرای یک هدف خاص یا دریافتهای امانی اجباری براساس توافقات یا قانون، ایجاد میشود.
۵٫ حساب مستقل وجوه سپرده: حسابهای دریافت و مخارج ترکیب شده که منظور به حساب گرفتن دریافتهایی که برای پرداخت یا انتقال به سایر حسابهای مستقل یا افراد به صورت موقت سپردهگذاری میشود، ایجاد شده است.
۴ . صورتهای مالی اساسی و سایر گزارشها
بخش اول: گزارشگری مالی دولتهای ایالتی و محلی آمریکا
تجزیه و تحلیل مدیریت: در این صورت باید صورتهای مالی اساسی معرفی شده و نتایج بررسی تحلیلی از فعالیتهای مالی دولت ارائه گردد. هر چند که اطلاعات ارائه شده در این صورت مالی ماهیت تکمیلی دارند، اما باید قبل از صورتهای مالی اساسی ارائه شوند. این صورت باید شامل اطلاعات اضافی مورد نیاز به منظور فراهم نمودن تحلیلی ساده و عینی از فعالیتهای مالی دولت، مبتنی بر حقایق و شرایطی که مدیریت از آن آگاهی دارد، باشد. در این صورت مالی، اطلاعات مقایسهای صورتهای مالی جامع سال جاری با سال قبل نیز ارائه میشود. این صورت باید تحلیلی از وضعیت مالی کلی دولت و نتایج عملیات آن را به منظور کمک به استفادهکنندگان در ارزیابی وضعیت مالی و میزان بهبود یا عدم بهبود آن ارائه کند. علاوه بر این، صورت مزبور باید شامل تحلیلی از تغییرات قابل ملاحظهای که در حسابهای مستقل رخ داده و انحرافات بودجهای عمده نیز باشد. در مورد داراییهای سرمایهای و بدهیهای بلند مدت نیز باید توصیفی از فعالیتهای انجام شده در طی سال ارائه گردد.
صورتهای مالی اساسی: صورتهای مالی اساسی شامل موارد زیر میشود:
الف. صورتهای مالی حسابهای مستقل: صورتهای مالی حسابهای مستقل مجموعهای از صورتهای مالی است که بر اطلاعاتی را جع به حسابهای مستقل مهم انتفاعی و دولتی تأکید دارد. صورتهای مالی حسابهای مستقل علاوه براین نباید اطلاعاتی در مورد حسابهای مستقل امانی دولتی و واحدهای تشکیلدهنده که ماهیتاً امانی هستند، را نیز دربگیرد. این صورتهای مالی به شرح زیرند:
۳ حسابهای مستقل وجوه دولتی که عبارتند از:
· ترازنامه
· صورت درآمد، هزینه، و تغییرات در حساب مازاد تخصیص نیافته
۳ حسابهای مستقل وجوه سرمایهای که عبارتند از:
· صورت خالص داراییها (ترازنامه)
· صورت درآمدها، هزینهها، و تغییرات در خالص داراییهای حساب مستقل (حقوق مالکانه)
· صورت جریان وجوه نقد
۳ حسابهای مستقل وجوه امانی
· صورت خالص داراییهای امانی
· صورت تغییرات در خالص داراییهای امانی
ب . صورتهای مالی جامع: مهمترین تغییری که در بیانیه شماره ۳۴ ایجاد شده الزام دولتهای محلی و ایالتی برای تهیه صورتهای مالی است که اطلاعات جامعی برای کل عملیات دولت فراهم میکند. این صورتها برمبنای حسابدرای تعهدی و معیار اندازهگیری جریانهای منابع اقتصادی تهیه میشود. این صورتهای مالی به صورت جداگانه اطلاعات مربوط به فعالیتهای دولتی و فعالیتهای انتفاعی را به همراه واحدهای تابعه نمایش میدهد. صورتهای مالی جامع، اطلاعات مالی مربوط به فعالیتهای امانی دولت را شامل نمیشود. این اطلاعات به صورت جداگانه در صورتهای مالی حسابهای مستقل وجوه امانی نمایش داده میشود، زیرا منابع مربوط به فعالیتهای امانی متعلق به دیگران است و برای پشتیبانی برنامههای دولت در دسترس نیست. در این صورتها باید تمامیداراییها، بدهیها، درآمدها، هزینهها، و سود و زیانهای غیرعملیاتی گزارش شده و بین فعالیتهای بازرگانی و دولتی تفاوت قائل شده و هر کدام را در یک ستون جداگانه ارائه نمود. این صورتهای مالی به شرح زیرند:
۳ صورت خالص داراییهای دولت: که در آن کلیه داراییها اعم از مالی و سرمایهای و بدهیها اعم از جاری و بلند مدت و خالص داراییها برای واحد گزارشگر و به تفکیک نوع فعالیت و برحسب دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میگردد. ویژگی بارز صورت خالص داراییها، ارائه اطلاعات داراییهای سرمایهای به بهای تمام شده تاریخی منهای استهلاک انباشته و بدهیهای بلند مدت است. از برخی لحاظ این نخستین بار است که دولت داراییهای زیربنایی مانند جادهها، پلها و سیستمهای روشنایی خیابانها را در صورتهای مالی خود گزارش میکند (پیشتر از این، گزارش این اطلاعات اختیاری بوده است). انتخاب بهای تمام شده تاریخی در مقابل ارزش منصفانه آنها نشاندهنده تأکید اصلی بر گزارشگری بهای تمام شده عملیات در مقابل گزارشگری وضعیت مالی است، به این معنی که بهای تمام شده ارائه خدمات چه میزان شده است. در مقابل بهای تمام شده خدمات به قیمت امروز چقدر میشود. در این صورت مالی خالص داراییها به سه گروه تقسیم میشود: سرمایهگذاری در داراییهای سرمایهای پس از کسر بدهیهای مربوطه، محدود شده برای اهداف خاص، و نامحدود.
۳ صورتحساب فعالیتهای دولت: که در آن کلیه درآمدها و هزینهها و خالص درآمد یا هزینه و تغییر در خالص داراییها، برحسب وظایف و برنامهها و به تفکیک دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میشود. این صورتحساب باید به شکلی ارائه شود که هزینهها و درآمدها و خالص درآمد (هزینه)های هر کدام از وظایف دولت را نشان دهد. هزینهها باید دربردارنده تمامیهزینههای مستقیم باشد. درآمدهای عمومینظیر مالیات و اقلام غیرمترقبه و خاص باید به صورت جداگانه گزارش شوند. تا در نهایت به رقم تغییر در خالص داراییهای دولت در طی دوره برسیم. اقلام خاص عبارتست از معاملات بااهمیت یا سایر رویدادهایی که غیرمعمول یا غیرمکرر بوده و در کنترل مدیریت میباشد.
ج . یادداشتهای همراه صورتهای مالی: این یادداشتها در بردارنده توضیحاتی هستند که اطلاعات ضروری را جهت تسهیل فرآیند درک صورتهای مالی توسط استفادهکننده ارائه میکند.
اطلاعات تکمیلی مورد نیاز: علاوه بر تجزیه و تحلیل مدیریت، باید اطلاعات تکمیلی دیگری نظیر جداول مقایسهای بودجهای و سایر اطلاعات الزامیطبق بیانیههای قبلی نیز به همراه صورتهای مالی مالی اساسی ارائه شود. این اطلاعات به تفضیلیتر بوده و برای بیش از یکسال ارائه میشوند. جداول مقایسهای بودجهای برای حسابهای مستقل دولتی که بودجه سالانه دریافت میکنند، تهیه میشود. این جداول برای تشریح این موضوع است که آیا منابع براساس بودجه مورد قبول دولتی تحصیل شده و به مصرف رسیدهاند یا خیر. جداول مقایسهای بودجهای باید شامل (الف) اصل بودجه، (ب) بودجه نهایی تخصیص یافته برای دوره گزارشگری، و (پ) جریانات ورودی، خروجی، و ماندههای واقعی بیان شده بر حسب مبنای بودجه دولتی باشد. اطلاعات مربوط به داراییهای زیربنایی نیز جزء این اطلاعات میباشد.
صورتهای مالی ترکیبی و جداگانه حسابهای مستقل و جداول: در گزارشهای مالی جامع سالانه، صورتهای مالی جداگانه و ترکیبی برای حسابهای مستقل وجوه دولتی و وجوه سرمایهای نیز تهیه و ارائه میشود.
صورت تغییرات در داراییهای سرمایهای: برای گزارش وضعیت داراییهای سرمایهای دستگاه اجرایی به کار میرود.
صورت تغییرات در بدهیهای بلند مدت: برای گزارش وضعیت بدهیهای بلند مدت عمومیدستگاه اجرایی استفاده میشود.
صورت تطبیق صورتهای مالی حسابهای مستقل با صورتهای مالی دستگاه اجرایی: با توجه به اینکه مبنای حسابداری صورتهای مالی حسابهای مستقل، تعهدی تعدیل شده و معیار اندازهگیری آنها، جریان منابع مال است، بنابراین اطلاعات ارائه شده در این صورتها با اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی جامع دستگاه اجرایی متفاوت است. از این رو، تهیه صورتی که بتواند ارقام این صورتها را با یکدیگر منطبق کند، ضروری است.
بخش دوم: گزارشگری مالی دولت مرکزی
ü گزارشگری خود دولت مرکزی:
صورت خالص هزینهها[۱] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn1): این صورت خالص هزینههای عملیات دولت را طی یک سال مالی نشان میدهد که در این صورت مالی هزینهها براساس واحدهای مشخص شده توسط قانون طبقهبندی میشوند. هزینهها و درآمدهای تحقق یافته توسط دوایر عموماً براساس مبنای تعهدی ارائه میشوند، در حالیکه بودجه هزینهها و درآمدها را براساس تعهدات و مخارج (پرداختها) برمبنای نقدی ارائه میکند. در این صورت مالی، هزینهها و درآمدهای تحقق یافته بین دوایر و واحدهای مربوطه تقسیم میشود تا پاسخگویی بیشتری با نشان دادن رابطه خالص هزینههای سازمان با هزینههای سطح دولت فراهم شود. این صورت متشکل از سه بخش (الف) هزینههای ناخالص (کل هزینههای دوایر و واحدها که برمبنای علت و معلولی تخصیص یافتهاند)، (ب) درآمد کسب شده توسط دولت از طریق ارائه کالاها و خدمات به جامعه، و (ج) خالص هزینه که از کسر درآمدها از هزینههای ناخالص بدست میآید، میباشد.
صورت عملیات و تغییرات در خالص وضعیت[۲] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn2)
این صورت مالی نتایج عملیات دولت را که شامل نتایج فعالیت حسابهای مستقل میباشد، نشان میدهد و شامل درآمدهای کسب شدهای است که اساساً از طریق اخذ مالیات، جرایم و غرامتها ایجاد شده است. همچنین این صورت، هزینه عملیات دولت را خالص از درآمد کسب شده حاصل از فروش کالا و خدمات به عموم نیز پوشش میدهد و دربردارنده هر گونه تعدیلات و فعالیتهای شناسایی نشدهای است که خالص وضعیت را تحت تأثیر قرار میدهد.
صورت مغایرت درآمد (یا هزینه) خالص عملیاتی و مازاد (یا کسری) بودجه واحد[۳] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn3)
هدف این صورت افزایش پاسخگویی دولت مرکزی در قبال بودجه میباشد که این امر از طریق تطبیق نتایج حاصل از عملیات مبتنی بر مبنای تعهدی با نتایج ”بودجه واحد“ مبتنی بر مبنای نقدی حاصل میشود. اصطلاح ”بودجه واحد“ اشاره به بودجهای دارد که تمامیفعالیتهای دولتی، اعم از ”مشمول بودجه“[۴] (http://www.rezajalaly.com/1391/06/04/%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/#_ftn4) و ”خارج از بودجه“، را شامل میشود.
صورت تغییرات در وضعیت نقدی دولت با بودجه واحد
هدف اصلی این صورت، گزارش رابطه کسری بودجه واحد با تغییر در تراز نقدی عملیاتی دولت و مانده بدهیها است. این صورت بیانگر این موضوع است که چرا کسری بودجه واحد منجر به تغییری به همان میزان، در تراز نقدی عملیات دولت نشده است. در این صورت کسری بودجه واحد با تغییر در وجوه نقد عملیاتی در طی سال مالی مغایرتگیری میشود و توضیح داده میشود که چگونه کسری بودجه تأمین مالی شده است. کسری بودجه ناشی از پرداختها (مخارج) مازاد بر دریافتها در طی سال مالی خاصی است.
ترازنامه
در ترازنامه داراییها و بدهیهای دولت نشان داده میشود. هنگامیکه ترازنامه با گزارش مباشرت ترکیب میشود، این اطلاعات شناخت و آگاهی جامعتری از وضعیت مالی دولت به دست میدهد. تمامیاقلام و سرفصلهای ترازنامه در یادداشتهای پیوست صورتهای مالی تشریح میگردند.
داراییها: شامل منابع دولتی است که برای نیازهای آینده باقی میماند. بااهمیتترین داراییهایی که در ترازنامه گزارش میشوند، داراییهای ثابت مشهود، موجودی کالا و وامهای دریافتنی است. همچنین دیگر داراییهای بااهمیتی وجود دارد که خارج از داراییهای ارائه شده در ترازنامه میباشند. این منابع شامل داراییهای مباشرتی میشود که شامل منابع طبیعی، قدرت اخذ مالیات، سیاستهای پولی، و قدرت چاپ اسکناس میباشد.
بدهیها و خالص وضعیت: بدهیها تعهدات دولت است که ناشی از فعالیتهای گذشته بوده و منجر به مصرف منابع مالی میشود. مهمترین بدهیهای گزارش شده در ترازنامه، اوراق قرضه دولتی و بهره معوق و حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان دولت است. همچنین بدهیها شامل تعهدات مربوط به تأمین اجتماعی نیز میباشد.
صورت تأمین اجتماعی
در این صورت برآوردی از وضعیت مهمترین برنامههای خدمات اجتماعی، امنیت اجتماعی، خدمات پزشکی و درمانی، راهآهن و سایر نهادهای اجتماعی فراهم میآورد. برآوردها، دادههای آماری پیشبینی شده مبتنی بر مفروضات اقتصادی هستند.
ü گزارشگری سازمانهای دولت مرکزی:
۱٫ ترازنامه (یا صورت وضعیت مالی)
۲٫ صورت خالص هزینهها
۳٫ صورت تغییرات در خالص وضعیت
۴٫ صورت منابع بودجه ای: این صورت مالی بر مبنای بودجه (و نه مبنای تعهدی) تهیه میشود. منابع نقدی در دسترس و پرداختهای نقدی طی سال را نمایش می دهد.
۵٫ صورت فعالیتهای تامین مالی: صورت منابع بودجه ای را به صورت خالص هزینهها مرتبط میسازد. در واقع این صورت، صورت مغایرت بین صورت خالص هزینهها (که برمبنای تعهدی تهیه میشود) و بودجه (که نقدی است) میباشد.
۶٫ صورت فعالیتهای امانی: برای سازمانهای دولت مرکزی تهیه میشود که وجوهی را دریافت میکنند و باید این وجوه رابه خزانه داری انتقال دهند.
۷٫ صورت بیمه اجتماعی
۵٫ مبانی بودجهبندی
مبنای بودجهبندی هم در سطح دولت مرکزی و هم در سطح دولتهای محلی و ایالتی نقدی است.
۶ . ارتباط بین سیستم حسابداری و بودجه
با توجه به اینکه منابع مالی نهادهای دولتی از طریق بودجه تأمین میشود، این نهادها باید در مقابل دولت، از جهت نحوه مصرف این بودجه پاسخگو باشند. یکی از روشهای پاسخگویی ارائه اطلاعاتی مبنی بر نحوه مصرف و میزان مصرف این منابع میباشد. برای این منظور معمولاً در پایان سال گزارشی توسط نهادهای دولتی تهیه میگردد که در آن اطلاعات مربوط به میزان منابع دریافتی از طریق بودجه و میزان و چگونگی مصرف آنها مشخص میشود. چنانچه مبنای مورد استفاده در حسابداری نهادهای دولتی و تهیه صورتهای مالی آنها، تعهدی باشد و بودجهبندی هم از نوع عملیاتی باشد و به عبارتی مبتنی بر حسابداری تعهدی باشد، همان صورتهای مالی که توسط نهادهای دولتی تهیه میشود برای ادای وظیفه پاسخگویی یاد شده کافی خواهد بود اما در صورتیکه مبنای حسابداری تعهدی و بودجهبندی از نوع عملیاتی نباشد باید گزارشی تهیه نمود که نتایج حاصل از این دو مبنا را با هم مطابقت دهد. از این گزارش معمولاً به عنوان صورت تطبیق بودجه (تفریغ بودجه) یاد میشود. از این رو گزارش یاد شده در کشورهایی که بودجهبندی آنها عملیاتی نیست، تهیه میشود.
با توجه به اینکه مبنای بودجهبندی در آمریکا نقدی است، لذا باید صورت مغایرت (تطبیقی) بودجه تهیه شود. گزارشهای تهیه شده در این رابطه، در سطح دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی متفاوت از هم میباشد و به شرح زیر است:
· در سطح دولتهای محلی و ایالتی
طبق بیانیه شماره ۳۴، صورت مقایسهای بودجه باید برای حساب مستقل عمومیو هر حساب مستقل درآمدی خاص عمدهای که به لحاظ قانونی در بودجه سالانه پذیرفته شده است، تهیه شود. ممکن است این صورت همراه با صورتهای مالی اساسی ارائه شود و یا اینکه همراه با اطلاعات تکمیلی الزامی(RSI) ارائه شود. در صورت مقایسهای بودجه باید علاوه بر اطلاعات مربوط به بودجه نهایی، اطلاعات مربوط به بودجه پذیرفته شده اولیه و جریانهای ورودی و خروجی واقعی و مانده آنها که براساس مبنای بودجهبندی دولت بیان شدهاند، نیز ارائه شود. دولتهای محلی در تهیه این صورت و شکل آن از انعطافپذیری خاصی برخوردارند. در بیانیه شماره ۴۱، انواع و نحوه تهیه جداول مقایسهای بودجهای مطرح شده است.
· در سطح دولت مرکزی:
طبق بیانیههای FASAB، دولت مرکزی باید صورتهای مقایسهای بودجهای تهیه کند که در آن صورتها، درآمد یا هزینه خالص عملیاتی با مازاد یا کسری بودجه واحد مطابقت داده شود. در این صورتها همچنین باید تغییر در وضعیت نقدی دولت با مازاد یا کسری بودجه واحد نیز مطابقت داده شود.
۷ . استانداردها
استانداردهای حسابداری دولتی در آمریکا در دو بخش دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی تهیه میشوند. مسئول تدوین استانداردها دولتهای محلی و ایالتی، GASB و مسئول تدوین استانداردهای دولت مرکزی FASAB است .