ریپورتر
27th February 2009, 04:23 PM
تعین حداکثر ظرفيت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر[1]
براي تعيين ابعاد و اندازه هاي استخر مهمترين عامل تعداد شناگران مي باشد كه ميانگين تراكم آنها با توجه به سرانه هاي ارائه شده از جدول شماره (1-1) قابل محاسبه مي‌باشد.
عمق آب
نوع شنا
نوع استخر
سرپوشيده
سرباز
ناحيه كم عمق آب (كمتر از 7/1 متر عمق)
شناي تفريحي
شناي آموزشي پيشرفته(تمرينات)
شناي آموزشي ابتدايي
5/1
2
4
5/1
5/2
5/4
ناحيه عميق (بيش از 7/1 متر عرض)
شناي تفريحي پيشرفته
شيرجه
2
5/17
5/2
20
حداقل عرض حاشيه استخر
2
4
حداکثر ظرفيت استخرها بر حسب عمق استخر[3]
اين ميزان به سادگي توسط مساحت سطح استخر و تعداد استفلده کنندگاني که مي توانند به صورت ايمن از امکانات اين سطح استفاده کنند تعين مي شود که با توجه به جدول شماره (1-2) سرانه آن مشخص شده است.
جدول 1-2- سرانه استخر به ازاء عمق استخر
استفاده کننده به ازاي هر2/2 متر مربع
قسمت کم عمق آب (کمتر از يک متر)
استفاده کننده به ازاي هر72/ متر مربع
آب راکد (m 1 - 1.5 عمق)
استفاده کننده به ازاي هر 4 متر مربع
آب عميق (بيش از m 1.5 عمق )
استفاده کننده به ازاي هر 4 متر مربع
آب عميق (بيش از m 2 عمق )
1-3-6- اندازه و ساختمان معمول استخر[2]
اولين گام در طراحي استخر شنا، تعيين مساحت كل آن است كه بر مبناي چگونگي استفاده و تعداد شناگراني كه در يك زمان در داخل استخر خواهند بود، پيش بيني مي شود. بر حسب توصيه كميته استخرهاي شناي آمريكا، مي بايدحداقل طول استخر ft 60 و عرض آن مضربي از 5 ، 6 يا ft 7 باشد.
عرض هر لاين شنا در استخرهاي ورزشي بايد حداقلft 7 منظور گردد. اما در استخرهاي تفريحي، تنها تعداد شناگراني كه در يك زمان داخل استخر خواهند بود،عامل اصلي در تعيين مساحت استخر مي باشد. معلوم شده است كه براي زماني كه حداكثر تعداد شناگران داخل آب باشند، مي بايد به ازاء هر شناگر درون آب 25 فوت مربع سطح در نظر گرفته شود. در اينجا فرض بر اين است كه يك سوم افراد حاضر در استخر درون آب نيستند(منظور شناگراني هستند كه در محيط اطراف استخر بوده و هنوز به داخل آب نپريده اند ويا داخل آب بوده و از آن خارج شده اند، با اين توضيح فرق بين افراد حاضر در استخر و«شناگران درون» آب مشخص مي شود).
عمق استخر بستگي به چگونگي استفاده از آن دارد. عمق آب در قسمت كم عمق انتهايي استخر بايد حداقل 4 تا 5 فوت باشد و كف استخر با شيب ملايمي به تدريج به قسمت عميق منتهي گردد. بهتر است عمق انتهاي عميق استخر جهت مناسب بودن براي شيرجه 9 فوت منظور شود. تا جائيكه پا به كف استخر مي رسد و امكان راه رفتن وجود دارد، نمي بايد عمق استخر به طور ناگهاني تغيير يابد، به طور تقريبي از عمق 4 فوت به 6 فوت. با معين شدن عمق استخر ومساحت سطح استخر، حجم داخل استخر مشخص مي شود. جدول شماره (1-3) ابعاد استخرهاي قانوني را كه توسط كميته استخرهاي آمريكا توصيه شده اند ارائه مي دهد. ظرفيت اين استخرها براساس گردش مداوم و 24 ساعته آب و فرمول هاي زير تعين شده اند:
L*W\25 = بار استحمامي استخر
حجم آب مورد نياز براي هر شناگر بر حسب گالن=T2 25/6Q
C*V\T*Q = ظرفيت استحمامي استخر در روز
L = طول استخر
W = عرض استخر
Q = حجم آب مورد نياز براي هر شناگر (گالن)
T = مدت زمان يك گردش كامل آب استخر (ساعت)
C = ساعات گردش آب استخر
V= حجم استخر (گالن)
http://i41.tinypic.com/ioqdyw.jpg
جدول1-3 - ابعاد استخرهاي شناي قانوني
W
L
Z
Y
X
D
C
B
A
ظرفيت شستشو براي هر فرد
بار شستشوي افراد
گنجايش استخر(گالن)
Feet
20
60
25
20
15
3.25
5
9
8
418
48
55,000
25
75
40
20
15
3.25
5
9
8
607
75
80,800
30
90
47
25
18
3.25
5
9.5
8
900
108
120,000
46
105
62
25
18
3.25
5
10
8
1170
147
155,600
40
120
70
30
20
3.25
5
10
8
1555
192
207,600
45
135
85
30
20
3.25
5
10
8
1905
243
254,000
50
150
100
30
20
3.25
5
10
8
2300
300
306,000
60
160
130
30
20
3.25
5
10
8
3170
432
422,400
93
210
160
30
20
3.25
5
10
8
4180
590
558,000
مثال:
بعنوان يک مثال طراحی ، فرض کنيد در يک استخر تفريحی حداکثر 84 شناگر شنا کنند. در اينصورت:
فوت مربع سطح آب مورد نياز 2100 = (فوت مربع بازاءهر شناگر) 25 * (شناگر) 84
لذا ابعاد استخر برای چنين سطحی بر حسب طرح می تواند بدين قرار باشد:30*70 یا 35*60 اگر اين استخر دارای سکوی شيرجه نيز باشد، می توان شيب کف استخر را از عمق 4 فوتی در انتهای کم عمق به سمت نقطه ای به عمق 10 فوت در فاصله 15 فوتی از انتهای عميق استخر فرض نمود. بنابراين عمق متوسط استخر را برای اين شيب يکنواخت چنين خواهد بود:
7=(2)/(10+4)
مساحت استخر در انتهای کم عمق برای يک سطح استخر a= 70 ft * 30 ft خواهد شد:
S = (70 - 15 ) ft * 30 ft = 1650 ft2
سطح بدست آمده S = 1650 ft2 را اگر در عمق متوسط h=7 ft ضرب نماييم حجم v= 11550 ft3 بدست می آيد.
در قسمت عميق حجم استخر برابر است با :
v = 15 ft * 30 ft * 10 ft = 4500 ft3
بنابراين حجم کل استخر بر حسب گالن برابر خواهد بود با :
V total = (4500 ft3 + 11550 ft3 ) * 7.5 [gal/ft3] = 120375 gal
چنين استخری در صورتيکه سر پوشيده باشد بايد با موزائيک يا کاشی سفيد يا روشن خط کشی شود، و اگر در فضای باز باشد بايد با سيمان سفيد بطور کاملا صاف نازک کاری شود، تمامی گوشه های استخر می بايد گرد باشند و سطح پيرامون استخر بگونه ای کاملا واضح بمنظور نشان دادن عمق آب در نقاط معين علامت گذاری شود، ترجيحا در نقاطی که عمق آب يک فوت افزايش می يابد. علامت گذاری خطوط شنا و غيره را می توان مواد تيره رنگ انجام داد ولی می بايد در بخش اعظم استخر مواد روشن رنگ بکار روند تا هر گونه آلودگی و چربی به راحتی پيدا شود.
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت دوم)
روش هاي ضد عفوني کردن آب استخر و تصفيه مکانيکي آن
انواع روشها جهت ضد عفوني کردن آب استخر
با گندزدايي و زلال سازي دائمي ، آب استخر را در سطح بهداشتي قابل قبولي نگه مي دارند. فرآورده اي كه به گونه اي متداول براي گندزدايي به كار مي رود كلرين (cl2 ) است .كارآيي گاز كلرين براي كلر زني، به علت اثرات ذرات اين فرآورده است كه پس از افزودن مقدار معيني از آن به آب، ميكرو ارگانيسم هاي مضر را نابود مي سازد. ولي به دليل اين كه فرآورده مزبور از يك سو داراي خطراتي براي چشم ها و دستگاه تنفسي مي‌باشد، و از سوي ديگر با اجزاء سازهاي و ديگر تجهيزات تركيب شده و به آن صدمه و آسيب مي رساند و همچنين داراي بو و مزه نامطلوبي است، استفاده از آن بايد با كمال دقت صورت گيرد.
برخي از معيارهاي تعيين شده از سوي فدراسيون بين المللي شناي آماتور (FINA ) براي آب استخر به شرح زير مي باشد:
ـ تري هالو متان : حداكثر 20 mg/l
ـ پرمنگنات پتاسيم : حداكثر 10 mg/l
ـ شفافيت : ديد قائم در تمام عمق براي كل استخر
ـ PH : 2/7 تا 6/7
ـ كليرين تركيبي : حداكثر 4/0 ميليگرم در ليتر
ـ كلرين آزاد : 3/0 تا 6/0 ميليگرم در ليتر
۱- کلر زني
همان گونه اي كه در بالا ذكر شد ، استفاده از كلر و مشتقات آن بيش از ساير مواد مشابه در روند گندزدايي آب استخرها مورد استفاده قرار مي گيرد. اين مواد عبارت است از گاز كلرين، هيپوكلريت سديم، هيپوكلريت كلسيم يا قرص هاي تري كلروسيانوريك سديم. مقدار كلرين توصيه شده برابر 28 كيلوگرم در هفته است اما اين مقدار مي تواند بر حسب شمار شناگران و هزينه پيش بيني شده تغيير نمايد. مقدار ذكر شده براي استخرهاي سرپوشيده است، براي استخرهاي روباز، به علت متلاشي شدن كلرين به وسيله نور آفتاب، 5 تا 10 بار بيشتر كلرين لازم است. اما اگر كلر و ايزو سيانورات به كار برده شود، اثر نور خورشيد بر آن كمتر است و مقدار كلرين به كار برده شده كمتر خواهد بود.
ثابت شده است كه كلر مطلوبترين ماده ضدعفوني كننده آب استخر است. اين ماده كيفيتي دارد كه براي ضد عفوني ايده آل است. كلر به باكتريهاي موجود در آب استخر حمله نموده آنها را نابود مي كند و قادر است باقيمانده معلق لازم جهت مقابله با آلودگيهاي فردي شناگران را داخل استخر ايجاد نمايد.(ميزان اين باقيمانده بايد بين 3/0 تا ppm 5/0 بوده و از اين حدود تجاوز نكند. افزايش بيش از حد باقيمانده معلق كلر موجب افزوني خاصيت اسيدي آب گرديده، PH آن را پايين مي آورد و باعث تحريك اعضاء مخاطي بدن مي شود، مگر اين كه PH آب كنترل گردد.)
مقدار كلر مورد نياز براي ابقاء باقيمانده معلق مطلوب در داخل استخر، بستگي به مقدار كلر لازم براي ضد عفوني كردن آب جبراني و آب و موقعيت استخر دارد(استخر سرپوشيده يا روباز).
در زمان پيك بار استحمامي در استخر، مقدار مصرف كلر بيش از بار استحمامي متوسط است. چرا كه، ميزان باكتريها و مواد ارگانيك ورودي به آب، بيشتر است. چنانچه استخر در فضاي باز باشد، تجربه نشان داده است كه تابش نيرومند انوار خورشيد موجب هدر رفتن سريع كلر باقيمانده شده و استفاده از يك دستگاه كلرزني با ظرفبت بزرگتر را ايجاب مي نمايد. دستگاه هاي كلرزني عموماً بايد در استخرهاي سرپوشيده براي دراژ حداكثر ppm 2 و در استخرهاي روباز براي دزاژ حداكثرppm 4 ظرفيت داشته باشند. كلرزني معمولاً با استفاده از كلرين هاي گازي يا هيپوكلريت ها صورت مي گيرد. گرچه استعمال مستقيم گاز يا هيپوكلريت، ضد عفوني مورد لزوم را انجام مي دهد، اما روش مرجع اين است كه ابتدا كلر را در مقداري آب حل نموده وسپس محلول غليظ را به جريان اب استخر، از طربق وروديها فراهم مي آورد. لوله اي كه براي انتقال محلول كلر مورد استفاده قرار مي گيرد مي توانديك شلنگ لاستيكي كه بخوبي تقويت شده و يا لوله اي از جنس پلي وينيل كلرايد باشد. به لحاظ اينكه كلر بعنوان يك ماده ضدعفوني كننده امتحان خود را پس داده و مورد قبول قرار گرفته است، كارخانجات سازنده روشهاي اتوماتيكي را براي وارد كردن دزاژ مورد نيازجهت ابقائ ميزان دقيق باقيمانده كلر در آب استخر، ابداع كرده اند.
2- هيپوكلريت زنها
دستگاههاي هيپوكلريت زني عموماً يك نوع پمپ دياگفرامي يا پيستوني كوچك مي باشند كه به راحتي نگهداري وبه سادگي تنظيم مي شوند. مقدار محلول را مي توان باجابجايي دياگفرام يا پيستون تنظيم نموده و و بدين ترتيب دزاژ دقيقي را به داخل آب استخر تزريق كرد. محلول هيپوكلريت را مي توان در استخرهايي كه روزانه به يك پاوند كلر نياز دارند، به گونه اي اقتصادي مورد استفاده قرار داد. گرچه از دستگاههاي هيپوكلريت زني براي ظرفيت هاي بيشتر نيز مي توان استفاده كرد، اما معمولاً توصيه مي گرددكه ظرفيتهاي زياد از گاز كلرزنها استفاده نمود. بيشتر محلولهاي مورد استفاده در چنين تأسيساتي تقريباً 1% هستند، بنابراين براي حصول دزاژ بهتر مي توان به راحتي درصد مذكور را افزايش داد. اين دستگاهها را مي توان در هر جايي نصب كرده وبه ساير تجهيزات مرتبط نمود، اما در مورد فاصله افقي بين آنها بايد دقت نمود چرا كه هر چه اين فاصله بيشتر باشد افت فشار افزونتر خواهد شد.
۳- كلر مايع
چنانچه گاز كلر در داخل سيلندرهاي آهني سنگين تحت فشار قرار گيرد تبديل به مايع مي شود. معلوم شده است كه براي استخرهايي كه به بيش از يك پاوند در روز كلر نياز دارند، اين سيلندرها اقتصادي ترين شيوه تهيه كلر مي باشند. اما با وجودي كه خود سيلندرها هيچ خطري ندارند، نمي توان از خطرات كلر در حالت گازي چشم پوشيد.
مطابق قوانين، لازم است در جايي كه قرار است از سيلندرهاي كلر استفاده شود، يك اتاق مجزاي كاملاً گازبندي شده براي تجهيزات كلرزني پيش بيني شود. اين اتاق بايد به نحو مناسبي تحويه شود تا گاز كلر نشت كرده در اثر شكستن سيلندر و يا انفجار، به خارج دفع گردد. همچنين بايد در جايي بيرون از اتاق، ماسكهاي گاز در دسترس باشند. علاوه بر اين جهت كاستن از خطرات احتمالي، بايد در اتاق از كليدهاي برق و لامپهاي ضدانفجار استفاده نمود. به لحاظ بالا بودن قابليت انحلال كلر در آب، اغلب توصيه مي شود كه بر فراز سيلندرها يك آبپاش اضطراري نصب گردد. اين آبپاش بايد داراي شيري در بيرون اتاق مذكور باشد تا در زمان نشت گاز كلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سيستم فاضلاب دفع نمود.
4- كلر ـ آمونياك
به لحاظ شرايط متغير عملياتي، ممكن است استفاده تنها از كلر براي ابقاء ميزان مطلوب باقيمانده در داخل آب استخر، كافي نباشد. به عنوان مثال، يك نوسان سريع در بار ايتحمامي استخر نگهداري يك ميزان مطلوب باقيمانده كلر در داخل آب را دشوار مي سازد. از موجب طرفي چنانچه باقيمانده كلر تحت از ميزان ppm 6/0 تجاوز نمايد تحريك چشم مي شود ممكن است كه همان ppm 6/0 نيز با هجوم ناگهاني شناگران به داخل آب، سريعاً زايل شود. جهت تثبيت ميزان باقيمانده كلر تحت بار استحمامي متغير، افزودن محلول آمونياك به آب قبل از اضافه نمودن كلر، ممكن است نتيجه مطلوبي داشته باشد. از تركيب يون كلرـ آمونياك، يون كلرامين تشكيل مي شود كه يك ضدعفوني كننده مؤثر بوده و از پايداري بيشتري برخوردار است. آمونياك زني و آزمايش مربوطه به همان شيوه كلرزني صورت مي گيرد، اما در آزمايش ميزان باقي مانده مطلوب، بايد دقت نمود. آمونياك زياده از حد، مي تواند در اثر كنشهاي بيولوژيك، با اكسيژن تركيب شده و به نيترات تبديل شود كه به طور جدي صحت آزمايش اورتوتوليدين را تحت تأثير قرار مي دهد. كلر و كلرامين همچنين موجب فساد و تجزيه جلبكها مي شوند و از اين رو شمار دفعات تميز كردن ضروري كف استخر از جلبكها را كاهش مي دهند. حال بياييد به عنوان مثال، مقدار كلر مورد نياز استخري با گنجايش 120375 گالن و سه بار گردش كامل آب در شبانه روز را تعيين نماييم. وزن كل آب در گردش در طول يك روز برابر خواهد شد با :
http://xs435.xs.to/xs435/09052/1814.jpg
چنانچه به 3/0 تا ppm 5/0 كلر باقيمانده در آب نياز داشته باشيم(از 4/0 استفاده مي كنيم):
http://xs435.xs.to/xs435/09052/2425.jpg
آزمايشات:
آب استخر بايد جهت تعيين ميزان كلر باقيمانده، از طريق آزمايش اورتوتوليدين و به منظور بررسي تغييرات مقدار كلر باقيمانده توسط يك دستگاه سنجش كه مقدار استاندارد كلر باقي مانده را با استاندارد مقايسه مي كند، مرتباً تحت آزمايش قرار گيرد(شكل (2-1) را ملاحظه كنيد). آزمايشي كه براي تعيين ميزان كلر، كلرامين و باريم باقيمانده در آب صورت مي گيرد يك آزمايش كلرومتريك استاندارد با استفاده از اورتوولين است. براي نيتراتها و همچنين عناصر تركيبي كه ممكن است در آب استخر موجود باشند نيز بايد حدود مجازي را منظور نمود.
http://xs435.xs.to/xs435/09052/3574.jpg
شكل2-1- وسايل تعيين كلر باقي مانده
5- بروم
اين ماده به عنوان ضد عفوني كننده با موفقيت مورد استفاده قرار گرفته و داراي همان كيفيت كلر است، اما به ازاء
يك باقي مانده معين، مقدار وزني مورد مصرف آن حدوداً دو برابر كلر در شرايط مشابه است. بروم، حتي به صورت مايع، از خاصيت خورندگي بالايي برخوردار بوده و گازهاي سنگيني آزاد مي كند كه كنترل آن ا دشوار مي سازد. برم زني از طريق تزريق محلول به خط گردش آب استخر و به صورت جوشان در آب استخر، انجام مي گيرد. با توجه به اين واقعيت كه در بسياري از استخرها از بروم استفاده نمي شود، كارخانجات سازنده هيچ نوع دستگاه برم زني اتوماتيك را نمي سازند. اين امر ايجاب مي كند كه جهت تهيه محلول بروم براي تزريق به خط گردش آب، از وسايل موقتي استفاده شود.
۶- اوزن
اوزن گران ترين ماده براي گند زدايي استخر اوزن است . اگر سيستم گندزدايي را به يك دستگاه رطوبت زدايي مجهز نموده و هوا را دوباره به جريان بياندازيم ، هزينه زياد اوليه را به سرعت مي توان بازيابي نمود. با وجودي كه اوزن ماده مسموم كننده اي قويتر از كلر است ، به نظر مي رسد كه اشكالات دستگاه تنفسي و سوزش چشم ناشي از به كار گيري كلر ، در مورد اوزن كمتر باشد . شايد به اين دليل است كه به علت خطرناك تر بودن آن ،احتياط هاي بيشتري در گزينه و نصب دستگاه ها به عمل آمده است شكل شماره (2-2)
استفاده از برومين[5] و بيوسيد[6] نيز براي گندزدايي متداول است. در اين روش براي نگهداشتن PH سيستم ( كه در اثر بكارگيري كلرين افزايش مي يابد) بين 2/7 و8 ، از كربنات كلسيم استفاده مي شود.(شکل شماره (2-3) اوزن براي اين كه مؤثر باشد بايد به نحو صحيحي مورد استفاده قرار گيرد و جهت حصول يك تصفيه كامل آب، بايد به مقدار كافي مصرف شود. يك مولكول اوزن به جاي دو اتم، از سه اتم اكسيژن تشكيل شده كه اين سبب ناپايداري شديد آن مي باشد. اين مولكول از طريق اكسيد كردن باكتريها به سمت ثبات ميل مي كند. اگر اكسيژن در داخل يك ظرف مخصوص مولد حرارت و در معرض هواي آزاد تحت شارژ الكتريكي قرار گيرد، ازن ناپايدار حاصل مي شود. هواي آزاد ابتدا بايد از بخار آب عاري گردد. چرا كه بخار آب با نيتروژن ضمن شارژ الكتريكي واكنش شيميايي صورت داده و توليد اسيد مي نمايد. پس از تهيه اوزن، آن را بصورت محلول در آورده و به داخل آب استخر تزريق مي كنند. ازن به دليل ناپايداري زياد، يك ميكروب كش بسيار مؤثر بوده و نگهداري يك باقيمانده ثابت از آن در داخل آب استخر، به هر شكل غير ممكن است. ازن هيچ بوي بدي نداشته و تحريك كنندگي آن نيز حداقل است.
http://xs435.xs.to/xs435/09052/4623.jpg
شكل 2-2 : گردش كار گند زدايي آب استخر با اوزن
http://xs435.xs.to/xs435/09052/6873.jpgشکل 2-3- گردش کار تصفيه آب استخر
۷- پرتو ماوراء بنفش
استفاده از پرتو ماوراء بنفش به عنوان ضدعفوني كننده، مستلزم ساخت يك اتاقك مخصوص است كه آب تصفيه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود. اين اتاقك در مسير لامپهاي ماوراء بنفش كه پرتوهاي مورد نياز براي ضد عفوني را ساطع مي كنند، قرار دارد. خواص ضد عفوني كننده اين پرتو در آب باقي نمي ماند و از اين رو تأثير آن محدود به اتاقك مذكور است. چنانچه آب گل آلود باشد، از شدت تأثير پرتو ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفوني كنندگي آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفوني كنندگي آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زيادي نياز دارند بدون اين كه نسبت به كار و هزينه صرف شده، باقيمانده اي در آب بر جاي گذلرند.
3- Disingection
4- Filtraion
5- Chlorine
6 - Chlorination
7- Bromine
8- Biocide
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت سوم)
اصول طراحی استخرها
پيشرفتهايی که در چند سال اخير حاصل شده اند شيوه ها و مفاهيم طراحی استخرها را تغيير داده و ويژگی های جديدی به آنها اضافه کرده اند. طرح های جديد با توجه به توصيه های مشاوران استخرسازی درباره چيدمان، استقرار و شکل استخر تهيه می شوند. مهندسان تاسيسات نيز بايد مطابقت داشتن کليه تجهيزات استخر را با مقتضيات جريان و فيلتراسيون آن مورد بررسی و تاييد قرار دهند. البته ملاحظات ديگری چون ولتاژهای الکتريکی، نوع موتورها، نوع فيلترها و شيمی آب نيز وجود دارند.
سازندگان استخرها بايد بخوبی با تجهيزات مورد استفاده در استخرها، رنگها و پرداختهای سطوح، شيمی آب، پمپاژ مکانيکی، فيلتراسيون، سيستمهای گرمايش و الکتريکی آشنايی داشته باشند. لازم است که بدانيم برای طراحی يک استخر بايد تصميمات مهمی اتخاذ شوند، تصميماتی مانند تعيين مواد ساختاری استخر، استفاده از کاشی يا سيمان برای سطح نهايی، روشنايی استخر و تجهيزات جانبی استخر. انتخاب سيستمهای مکانيکی و الکتريکی که بايد در موتورخانه استخر نصب شوند و طراحی سيستم لوله کشی وابسته شايد از کلیه اين تصميمها مهم تر باشد. تجهيزات مکانيکی و الکتريکی يک استخر قلب تپنده آن بوده و مسلما عوض کردن يک فيلتر يا پمپ يا شبکه لوله کشی پس از پايان کار ساخت استخر عملی و اقتصادی نخواهد بود. صاحبان استخر می توانند نمای ظاهری يا کاشی کاری استخر را با هزينه کم و بدون خسارت زياد تغيير دهند. ولی عوض کردن پمپها، فيلترها و يا لوله کشی دشوار و حتی غير ممکن خواهد بود چون اين سيستمها در زير استخر نصب می شوند. نوع سيستم و تجهيزات بکار رفته بر هزينه های عملکرد تاثير گذارند، البته صاحبان استخرها معمولا تا قبل از دريافت اولين قبوض برق يا آب به اين نکته توجه نمی کنند.
انواع استخرها
استخرهای شنای عمومی در چند نوع مختلف وجود دارند :
استخر کانالی عادی برای تمرينات ورزشی
فواره ای و آبشاری
استخرهای مسابقه
استخرهای کوچک برای بازی کودکان با اسباب بازی ها و آبفشان ها
استخرهای درمانی
استخرهای با آب موج دار
استخرهای کم عمق برای کودکان
آبشارها
گردابها
استخرهای با عمق صفر در ورودی
استخرهای خاص
نوع استفاده از استخر
اگر استخری برای برآوردن شرايط چندگانه طراحی شود، پمپ ها و فيلترهای آن نيز بايد به همان ترتيب قادر به تامين شرايط مختلف کاری باشند. دبيرستانها و دانشگاهها عموما دارای استخرهايی چند گانه (کانالی، کم عمق، ...) برای مصارف مختلف هستند و ويژگی هايی نيز به آنها می افزايند تا برای کاربردهای ديگری چون باشگاه ورزشی در ساعات غير اداری قابل استفاده باشند. استخرهايی که برای شيرجه در نظر گرفته می شوند و يا استخرهايی که برای غواصی و فيلم برداری در زير آب طراحی می شوند، جملگی بايد شرايط دمايی و وضوح خاصی را برآورده سازند. استفاده ترکيبی از استخرهای کم عمق، کانالی و استخرهای مسابقه موجب می شود تا مشکلاتی برای فيلتراسيون و تامين دما به منظور برآورده ساختن شرايط وضوح مناسب ايجاد شود. استخرهای کم عمق معمولا بايد گرم تر از استخرهای عادی باشند چون کودکان از آنها استفاده می کنند و به همين دليل نرخ تغيير آب آنها نيز بالاتر در نظر گرفته می شود. اگر در مجموعه ای کليه اين مفتضيات لازم باشد می توان استخر ها را جدا از هم ساخت و يا باصرف هزينه های اضافی، سيستمهايی با نرخ جريان و قدرت فيلتراسيون بالاتر تهيه و نصب نمود. يکی ديگر از پارامترهای بسيار مهم در استخرها، دمای آب است. در يک استخر نمی توان به سادگی و با تنظيم يک ترموستات، دمای تمام آب موجود در آن را مثلا به اندازه 10 يا 15 درجه افزايش داد. تغيير دادن دمای آب يک استخر به اندازه يک يا دو درجه شايد در برخی موارد تا يک روز کامل نيز طول بکشد.
اکثر سيستمهای شهری در نقاط مختلف جهان، کدها و مقررات ويژه ای برای پوشش دادن استخرهای عمومی دارند. استخرهای شنای خصوصی معمولا با کدهای لوله کشی خاصی کنترل می شوند که هدف آنها جلوگيری از بروز اختلاط آبها می باشد. استخرهای عمومی بايد حتما با مقررات بهداشتی محلی و منطقه ای همخوانی داشته باشند و نيز استانداردهای بين المللی NSF و مقررات محلی درباره جلوگيری از جريان معکوس را رعايت نمايند. تجهيزات معمولی که در استخرهای شنای عمومی بکار برده می شند عبارتند از : سرلوله توری دار، لوله کشی ها، مخزن ريزش، پمپها، فيلترها، شيرها، تغذيه کننده های شيميايی و جتهای تخليه در استخر.
پمپ های استخر بايد از مدلهايی انتخاب شوند که در برابر موادی چون کلر، اسيدها و اکسيژن که معمولا در آب استخرها وجود دارند، مقاومت نمايند. محور و پره های اين پمپ ها غالبا از جنس فولاد ضدزنگ يا برنج ساخته می شوند تا در برابر طبيعت خشن آب استخر مقاومت داشته باشند.
تخليه اصلی
زمانی که تخليه اصلی به مکش پمپ متصل می گردد بايد حداقل دو يا چند لوله تخليه برای جلوگيری از مکش بيش از حد پمپ درنظر گرفته شوند، چون اگر مسئله مکش پمپ حل نگردد شايد موجب غرق شدن شناگران نيز بشود. تخليه استخرها دارای دريچه هايی هستند که سطح آنها حداقل چهار برابر اندازه لوله خروجی است.
انتخاب اندازه گرمکن آب استخر
گرمکن های آب استخر معولا در شاخه ای فرعی از خط اصلی آب تغذيه در چرخش استخر نصب شده و حباب ترموستات آنها بر خط لوله برگشت آب استخر قرار داده می شود. گرمکنهای آب استخر بايد بر اساس سيستمهای باز طراحی شده و قادر به کار کرد در شرايط چگالشی و کيفيت شيميايی بد آب باشند. گرمکنهای با لوله مسی فين دار به دليل مقاومت در برابر خوردگی و چگالش، انتخابهای مناسبی هستند. نصب رگولاتورهای جريان برای هريک از گرمکنها ضروری است تا نرخ جريان را کنترل کرده و از فرسودگی گرمکن در برابر سرعتهای بالای جريان آب جلوگيری نمايند. محاسبه ظرفيت مناسب برای آبگرمکن بايد بر اساس تغيير حجم استخر و اتلاف حرارتی موجود از سطح آب آن صورت گيرد. گرمکن استخر بايد برای پوشش دادن تلفات حرارتی استخر به سطح و زمين و تامين حرارت مورد نياز برای گرم کردن آب استخر در دوره زمانی خاص انتخاب شود. گرمکنهای استخر معمولا برای رساندن دمای آب استخر به حد مطلوب شرايط آغاز بکار (Start Up) نياز به يک يا دو روز زمان دارند. اين مسئله بايد کاملا برای صاحبان استخرها توضيح داده شود. اگر مدت زمان گرم شدن آب کوتاه باشد پس ناگزير بايد از گرمکن های بزرگ تر و حتی از انواعی با مشعلهای چند مرحله ای استفاده شود.
پمپ ها
پمپها بر اساس نوع استخر و نرخ تغيير آب (Turnover Rate) در آنها انتخاب می شوند. نرخ تغيير در اينجا به زمان مورد نياز پمپ برای تامين حجم آبی برابر با آب موجود در استخرها از طريق سيستم فيلتراسيون اطلاق می گردد. نرخهای توصيه شده تغيير بر اساس نوع استخر متفاوت می باشند. برای محاسبه حجم استخر بهتر است ابتدا شکل فيزيکی آن را مورد بررسی قرار داده و به بخشهای کوچک تقسيم بندی نماييم تا محاسبه حجم ساده تر شود. پس از تعيين حجم استخر بايد نرخ تغيير را برای نوع استخر بدست آوريم. ادارات بهداشت در برخی از مناطق، نرخهای تغيير حداقلی را برای مدارس عمومی اعلام می کنند. معهذا چند نرخ تغيير معمول در جدول زير آورده شده اند :
نرخهای تغيير معمول استخرها
استخر مسابقه 6 ساعت
استخر شيرجه روی 8 ساعت
استخرهای کم عمق برای کودکان 2 ساعت
استخرهای ويژه 2 تا 6 ساعت
چال جريان شستشوی معکوس
نرخ جريان شستشوی معکوس در اکثر موارد از ظرفيت لوله های تخليه موجود فراتر می رود. در اين صورت با تعبيه يک چال مخصوص می توان حجم جريان شستشوی معکوس را دريافت کرده و سپس با نرخ کمتری به تخليه ها تحويل داد.
نرخ جريان پمپها و سيستم فيلتراسيون بر اساس ارقام نرخ تغيير به دست می آيند. بدين ترتيب که حجم محاسبه شده استخر را بر تعداد ساعات مورد نياز برای تغيير آب آن تقسيم کرده و عدد حاصله را بر تعداد دقايق موجود در يک ساعت تقسيم می نماييم.
مثال : فرض کنيد که استخری داريم که حجم آب موجود در آن دويست هزار گالن بوده و بايد هر شش ساعت يک بار آب آن را عوض نمود. از تقسيم عدد دويست هزار بر شش به رقم 33333 گالن بر شصت به عدد 555 گالن در دقيقه (gpm) خواهيم رسيد. بنابراين پمپها و فيلترهايی که برای اين استخر انتخاب می شوند بايد حداقل قادر به تامين رقم فوق يا با گرد کردن آن gpm 600 باشند.
اما از سوی ديگر اگر قرار بود آب استخر ظرف مدت دو ساعت عوض شود، نرخ جريان مورد نياز به gpm 1666 افزايش می يافت و تامين چنين نرخ جريانی موجب افزايش هزينه های پمپاژ می شد. بنابراين بهتر است که استخرهای مختلف يک مجموعه را بر اساس حداقل نرخ تغيير توصيه شده توسط ادارات و مقامات بهداشتی جداسازی کنيم.
فيلترها
معمولا سه نوع فيلتر در استخرهای عمومی بکار برده می شوند. فيلترهای شنی نرخ بالا يا (HRS : High Rate Sand) فيلترهای دياتومی زمينی يا (DE : Diatomaceous Earth) و فيلترهای کارتريجی.
فيلترهای شنی : فيلترهای شنی نرخ بالا معمولا به ازای هر فوت مربع سطح فيلتر ظرفيتی بين 12 تا 20 گالن/دقيقه دارند و قادرند ذراتی تا حد 10 ميکرون را جدا کنند. فيلترهای شنی از لحاظ هزينه های عملکردی مشابه فيلترهای DE بوده و در استخرهايی که کيفيت وضوح آب خيلی مطرح نباشد، بهترين گزينه خواهند بود. فيلترهای شنی موجب کدر شدن تقريبی آب استخر می شوند لذا در استخرهايی که دارای مناطق خاص برای مشاهده زير آب هستند مناسب نخواهند بود.
فيلترهای DE : فيلترهای DE ظرفيتی معادل 5/1 تا 2 گالن بر دقيقه به ازای هر فوت مربع سطح فيلتر دارند و قادرند ذراتی تا اندازه يک ميکرون را جداسازی نمايند. فيلترهای DE در استخرهای مسابقه و يا استخرهايی که وضوح بالای آب در آنها اهميت دارد نصب می شوند.
(دياتومی زمينی : سنگهای رسوبی روشن و متخلخلی که به آسانی به پودر تبديل شده و از پوسته بيرونی صدفهای ديواره سيليکايی سلولها، دياتومها يا جلبکهای خاصی تشکيل شده اند. اين ماده در کاربردهای فيلتراسيون صنعتی، پرکننده يا طولانی کننده عمر در کاغذ، رنگ، آجر، کاشی، سراميک، کفپوشهای لينولئومی، لاستيک، صابون، مواد شوينده و ساير محصولات، عايق برای ديگها و کوره ها و ساير تجهيزات دما بالا، عايق صدا و حامل مواد علف کش يا قارچ کش مورد استفاده قرار می گيرد. قديمی ترين و معروفترين کاربرد اين ماده بعنوان المان سايشی بسيار ضعيف برای خمير دندان يا پوليشهای فلزات می باشد. منابع عظيمی از اين ماده در ايالتهای کاليفرنيا، نوادا، واشنگتن و اورگون کشور امريکا و کشورهای دانمارک، فرانسه، روسيه و الجزاير يافت شده ست.)
فيلترهای کارتريجی : ظرفيت فيلترهای کارتريجی معمولا حدود 75/0 گالن بر دقيقه برای هر فوت مربع از سطح فيلتر می باشد. اين فيلترها برای جداسازی ذراتی به اندازه يک ميکرون و کوچک تر طراحی می شوند و معمولا در استخرهای گردابی نصب می شوند، چون سطح اين فيلترها بزرگ است و قيمت تمام شده و هزينه های عملکرد آنها برای استخرهای بزرگ توجيه ناپذير است.
شيمی آب استخرها
آب استخرها حاوی مقدار زيادی باکتريهای طبيعی است. اين باکتريها از جريان هوا و يا بدن شناگران وارد آب می شوند. بنابراين مواد شيميايی مختلفی برای ضدعفونی کردن آب استخرها و نيز تسهيل در اموری چون فيلتراسيون، کنترل رشد جلبکها، تميزی آب و کنترل PH به آنها اضافه می گردد.
مواد شيميايی معمول در استخرها عبارتند از گاز کلر، هيپوکلريت سديم، هيپوکلريت کلسيم برای ضد عفونی کردن. مواد مرکبی چون سيانوراتها برای کنترل PH به آب استخر اضافه می شوند. سولفات آلومينيوم نيز گاهی اوقات برای بالا بردن راندمان سيستم فيلتراسيون بکار برده می شود. مواد ضد جلبک برای کنترل رشد جلبکها و اسيدهای سولفوريک و مورياتيک برای کنترل مقدار PH مورد استفاده قرار می گيرند. بسياری از مواد شيميايی ديگر که برای کنترل کيفيت آب استخرها بکار برده می شوند در اينجا معرفی نشده اند
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت چهارم)
طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت چهارم) (http://mehranhvac.blogfa.com/post-20.aspx)
انواع استخر
انواع استخر از نظر استقرار
الف: استخرهاي روي زمين
ب: استخرهاي بالاي زمين
پ: استخرهاي درون زمين
استخر هاي شنا برحسب شيوه تصفيه آب
الف : خزينه(FILL – and – DRAW)
ب : استخر با جريان آب گذرا (FLOW – TROUGH )
پ : استخر با جريان آب در گردش(RECIRCULATING)
ويژگي ها و مشخصات انواع استخر ها
الف ـ آموزش خردسالان
ب - شنای تفريحي
پ ـ شناي حرفهاي و مسابقات
ت ـ استخرهاي چند منظوره
انواع استخر از نظر استقرار
الف: استخرهاي روي زمين
در اين استخرها كاسه استخر روي زمين قرار مي گيرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت ثابت در نظر گرفته مي شود. ظرفيت اين استخرها متوسط و عمق آن كم ، پيش بيني مي شود. اين استخرها مناسب فعاليت هاي آموزشي و تفريحي است.
شيرجه در اين استخرها به علت عمق كم امكان پذير نمي باشد. در اين استخرها امكان نمايش زير آب براي برنامه هاي آموزشي شنا و غواصي امكان پذير است.
ب: استخرهاي بالاي زمين
در اين استخرها كاسه استخر بالاتر از تراز زمين قرار مي گيرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت موقت و يا ثابت پيش بيني مي شود. ظرفيت و عمق اين استخرها كم مي باشد. اين استخرها مناسب فعاليت هاي آموزشي و تفريحي است. شيرجه در اين استخرها به علت عمق كم امكان پذير نمي باشد. اين استخرها ممكن است بخشي از سيستم سازه بنا و يا در مقياس كوچكتر به صورت بار روي سقف تلقي شود كه در اين صورت امكان جابجايي پيدا خواهد كرد.
پ: استخرهاي درون زمين
در اين نوع استخرها كاسه استخر به طور كامل درون زمين قرار مي گيرد و كليه اتصالات مربوط به آب و
فاضلاب و برق و تاسيسات جنبي به صورت ثابت و دائمي پيش بيني مي شود. اين استخرها با امكان افزايش ظرفيت و عمق ممكن است براي كليه ورزشهاي آبي و مسابقات مورد استفاده قرار گيرد.
استخر هاي شنا برحسب شيوه تصفيه آب
الف : خزينه(FILL – and – DRAW)
اين استخر در واقع چيزي بيشتر از يك وان حمام نيست كه ممكن است به عنوان يك استخر خصوصي مورد استفاده قرار گيرد و بار استحمامي آن سبك است. در حاليكه در خزينه هاي عمومي با بار استحمامي سنگين، آب مي بايد به طور مرتب بعلت افزايش آلودگي ناشي از استحمام كنندگان، تعويض گردد. در طراحي استخرهايي از اين نوع مي بايد به بازاء هر استحمام كننده 500 گالن آب بين تعويض هاي كامل استخر منظور نمود. در تاسيسات بزرگ، اندازه استخر بسيار بزرگ مي شود، حجم زيادي از آب تلف مي گردد و استخر در فواصل خالي شدن و پر شدن مجدد، براي مدت طولاني خارج از سرويس است. به لحاظ افزايش مداوم آلودگي، لازم است قبل از هر دوره استفاده از استخر، به آب مقدار كافي كلر زده شود تا ضد عفوني گردد. اما تعيين ميزان دقيق كلر مورد نياز غير ممكن است و از اين رو مي بايد در استفاده از كلر دست بالا را گرفت. بدليل اين نقايص، اين نوع استخر(يا در واقع خزينه) نمي بايد بعنوان يك محل استحمام عمومي مورد استفاده قرار گيرد و بطور كلي براي كلي براي تاسيسات بزرگ، اين طرح غير عملي است.
ب : استخر با جريان آب گذرا (FLOW – TROUGH )
طراحي اين نوع استخر زماني ممكن است كه جريان آب كافي از يك رودخانه يا نهر مجاور، قابل حصول باشد. اما چنانچه قرار باشد جريان آب لازم از آب لوله كشي شهر يا چاه تامين گردد، اتلاف يا در واقع اسراف زياد آب را مي بايد مد نظر قرار داد. شهرداريها استفاده از آب شهر براي چنين استخري را مجاز نمي دانند. اگر آب استخر از يك نهر تامين شود، لازم است كيفيت آن از نقطه نظر امكان آلودگي به فاضلاب مورد آزمايش قرار گيرد. در صورت مشاهده آلودگي، به منظور جلوگيري از گسترش بيماريهاي ناشي از آب آلوده، مي بايد با استفاده از ماده ضدعفوني كننده، آب ميكروب زدايي نمود. در طراحي يك استخر، كمتر از 500 گالن در روز بازاء هر شناگر، حجم آب ضد عفوني نشده خيلي كوچك است. اين آلودگي آب با استفاده از مواد ضد عفوني كننده كاهش مي يابد، اما باز هم تعيين ميزان دقيق ماده ضد عفوني كننده مورد نياز غير ممكن است.
پ : استخر با جريان آب در گردش(RECIRCULATING)
امروزه عموما اين سيستم تصفيه آب استخر مورد استفاده قرار مي گيرد. اين سيستم تا كنون بسيار پيشرفته شده است و پمپهاي سيركولاتر، فيلترها، كلرزن ها و ديگر وسايل ضروري آن توسط كارخانجات بسياري توليد و عرضه مي شوند. روش هاي موثر و عملي كنترل جهت ابقاء حداكثر شرايط بهداشتي و تسهيلات جذاب شنا براي حداکثر نفرات شناگر وبا حداقل هزينه، در اين سيستم ابداع و متداول گرديدده است در يک کلام اين سيستم اقتصادي ترين و ايمن ترين شيوه تصفيه آب استخر مي باشد.
در يك استخر با جريان آب در گردش، آب كثيف و مستعمل به طور مرتب با آب فيلتره و تصفيه شده جايگزين ميشود به مفهوم كلمه، تصفيه آب استخر در نتيجه رقيق كردن مداوم آن است. اولين بخش از آبي كه از استخر بيرون كشيده مي شود را مي توان بعنوان آب كاملا كثيف در نظر گرفت. به لحاظ اختلاط دائمي آب تميز ورودي و آب کثيف باقيمانده در استخر هر بخش بعدي خارج شونده مركب خواهد بود از نسبت كمتري از آب كثيف و مقدار بيشتري آب تميز.
ويژگي ها و مشخصات انواع استخر ها
براي هر يك از فعاليت هاي مربوط به ورزش هاي آبي داخل استخر ، بر اساس ويژگي هاي خاص آن ، بايد مشخصات و ابعاد و اندازه هايي به شرح زير پيش بيني شود:
الف ـ آموزش خردسالان
استخر آموزش خردسالان داراي عمق حداكثر 90 سانتيمتر ، عرض 7 متر و طول 6/16 يا 20 متر مطابق شكل شماره (1-1) مي باشد. براي ورود به اين استخر پيش بيني پله با عرض حداقل 7 متر براي كودكان مبتدي توصيه مي شود. ايجاد دو خط شنا در طول استخر با علائم راهنما در كف ، كمك موثري در پيشرفت روند آموزشي خواهد داشت . همچنين پيش بيني حاشيه اي به عرض 2 متر با كف سازي مناسب و غير لغزنده دور استخر امكان نرمش و آمادگي جسماني شناگران خردسال و همچنين آموزشهاي تئوريك آنها را فراهم خواهد ساخت.
ضمناً حاشيه استخر امكان كنترل مربيان و نظارت بر شناي خردسالان را در داخل آب تسهيل خواهد كرد.
http://www.gigaimage.com/images/grgvfmeaygnf3cong3hr.jpg
شكل 1- 1- استخر آموزش خردسالان
ب : شنای تفريحي
استخرهاي تفريحي تابع ضوابط و معيارهاي خاصي به جز ميزان عمق آب نمي باشد از اين رو استخرهاي تفريحي در شکلهاي مختلف و با تجهيزات وسايل تفريحي گوناگون طراحي و احداث مي شود. در طراحي اين گونه استخرها عمق آب در بخش بزرگي از استخر (تا 80 درصد) كمتر از 7/1 متر در نظر گرفته مي شود[1]. ناحيه عميق در اين نوع استخرها براي نصب تخته هاي شيرجه كوتاه (حداكثر تا يك متر) ، وسايل بازي مانند انواع سرسره ها، و موج افكن هاي مكانيكي و همچنين ورزش غواصي مناسب مي باشد. كف استخرهاي تفريحي بايد داراي شيب ملايم باشد و از 7 درصد تجاوز نكند. پيش بيني سكويي به عرض حداقل 2متر در حاشيه استخرهاي سرپوشيده و 4 متر در حاشيه استخرهاي سرباز براي استراحت شناگران و نظارت ناجيان غريق ضروري مي باشد.
پ ـ شناي حرفهاي و مسابقات
استخر شناي ويژه مسابقه براي انجام فعاليت هايي نظير شناي آموزشي كودكان ، شناي تفريحي و يا شيرجه مناسب
نمي باشد، زيرا مقررات و ضوابط اين فعاليت نيازمند ويژگي خاصي است كه انجام ساير ورزش هاي آبي را كمتر
امكان پذير مي كند.
فواصل استاندارد و رسمي براي مسابقات شنا 100 متر ، 200 متر، 400 متر، 800 متر و1500 متر مي باشد، از اين رو طول استخر بايد مضربي از 100 باشد ليكن طول 50 متر براي برگزاري مسابقات ترجيح داده شده است.
استخرهايي به طول 33/33 متر، 25 متر ،20 متر و حتي متر براي مقاصد تمريني و يا مسابقات غير رسمي پيش بيني مي شود.
عرض استخرهاي مسابقه با توجه به تعداد خطوط شنا تعيين مي شود. عرض خطوط شنا براي مسابقات داخلي 2 متر و براي مسابقات بين المللي تا 5/2 متر پيش بيني مي شود. خطوط شناي كناري با فاصله نيم متر از لبه استخر در نظر گرفته مي شود به گونه اي كه براي يك استخر 6 خطي 13 متر عرض لازم خواهد شد. استخرهاي كمتر از 6 خط براي مقاصد تمريني به كار مي رود و در اين استخرها فاصله خطوط شناي كناري از لبه استخر به 25 سانتيمتر كاهش مي يابد كه در اين صورت استخر 4 خطي داراي 5/8 متر عرض و استخر 5 خطي داراي 5/10 متر عرض خواهد بود. استخرهاي ويژه مسابقات رسمي و بين‌المللي داراي 50 متر طول با 8 خط شنا هر يك به عرض 5/2 متر مي باشد كه با احتساب دو فاصله نيم متري از لبه كناري استخر ، ابعاد كلي به 21×50 متر خواهد رسيد. شکل شماره(1-2) نصبت طول به عرض استخر را نشان ميدهد .
http://www.gigaimage.com/images/nsy6hj4d3hl5zhehcs.jpg
شکل 1-2- نسبت طول به عرض استخرها
عمق استخرهاي مسابقه در کمترين محل3/1 متر و يا حداقل 17/1 متر مي باشد که انتخاب 22/1 براي کارايي بيشتر استخر توصيه ميشود .
ت ـ استخرهاي چند منظوره
با در نظر گرفتن تمهيداتي در مقاطع استخرهاي مسابقه اي و تمريني امكان برگزاري ساير ورزش هاي آبي تا حدود زيادي فراهم مي شود، به گونه اي كه رعايت عمق و شيب مجاز در كف استخرها و بهره گيري از تقسيم كننده هاي شناور، قابليت بسيار خوبي براي افزايش كارايي و تبديل به استخرهاي چند منظوره بوجود خواهد آورد.
مقاطع ارائه شده در شكل (1-3) كف استخرهاي چند منظوره و مقدار شيب مجاز آن را كه كمتر از 7 درصد در طول استخر مي باشد نشان مي دهد
http://www.gigaimage.com/images/v7ztuudp6rnnf1d7gkv.jpg
شکل 1-3- كف استخرهاي چند منظوره و مقدار شيب مجاز آن
شكل شماره (1-4) مقطع يك استخر 50 متري مسابقه را نشان مي دهد كه با تنظيم كف و استفاده از تقسيم كننده هاي شناور يك نمونه بسيار موفق از استخرهاي چند منظوره را به وجود آورده است. در اين استخر علاوه بر برگزاري مسابقات رسمي امكان آموزش واترپلو، شيرجه از روي تخته شنا و شناي تفريحي تامين شده است.
http://www.gigaimage.com/images/9qc6vjrpous1n1sdxtbc.jpg
شكل1-4- مقطع استخر 50 متري مسابقه اي
1- تا عمق 7/1 متر نواحي كم عمق و بيش از آن نواحي عميق ناميده مي شود. تناسب اين نواحي بر حسب برنامه پيش بيني شده قابل محاسبه و برآورد مي باشد.
نظرات شما برای ما دلگرمی است
براي تعيين ابعاد و اندازه هاي استخر مهمترين عامل تعداد شناگران مي باشد كه ميانگين تراكم آنها با توجه به سرانه هاي ارائه شده از جدول شماره (1-1) قابل محاسبه مي‌باشد.
عمق آب
نوع شنا
نوع استخر
سرپوشيده
سرباز
ناحيه كم عمق آب (كمتر از 7/1 متر عمق)
شناي تفريحي
شناي آموزشي پيشرفته(تمرينات)
شناي آموزشي ابتدايي
5/1
2
4
5/1
5/2
5/4
ناحيه عميق (بيش از 7/1 متر عرض)
شناي تفريحي پيشرفته
شيرجه
2
5/17
5/2
20
حداقل عرض حاشيه استخر
2
4
حداکثر ظرفيت استخرها بر حسب عمق استخر[3]
اين ميزان به سادگي توسط مساحت سطح استخر و تعداد استفلده کنندگاني که مي توانند به صورت ايمن از امکانات اين سطح استفاده کنند تعين مي شود که با توجه به جدول شماره (1-2) سرانه آن مشخص شده است.
جدول 1-2- سرانه استخر به ازاء عمق استخر
استفاده کننده به ازاي هر2/2 متر مربع
قسمت کم عمق آب (کمتر از يک متر)
استفاده کننده به ازاي هر72/ متر مربع
آب راکد (m 1 - 1.5 عمق)
استفاده کننده به ازاي هر 4 متر مربع
آب عميق (بيش از m 1.5 عمق )
استفاده کننده به ازاي هر 4 متر مربع
آب عميق (بيش از m 2 عمق )
1-3-6- اندازه و ساختمان معمول استخر[2]
اولين گام در طراحي استخر شنا، تعيين مساحت كل آن است كه بر مبناي چگونگي استفاده و تعداد شناگراني كه در يك زمان در داخل استخر خواهند بود، پيش بيني مي شود. بر حسب توصيه كميته استخرهاي شناي آمريكا، مي بايدحداقل طول استخر ft 60 و عرض آن مضربي از 5 ، 6 يا ft 7 باشد.
عرض هر لاين شنا در استخرهاي ورزشي بايد حداقلft 7 منظور گردد. اما در استخرهاي تفريحي، تنها تعداد شناگراني كه در يك زمان داخل استخر خواهند بود،عامل اصلي در تعيين مساحت استخر مي باشد. معلوم شده است كه براي زماني كه حداكثر تعداد شناگران داخل آب باشند، مي بايد به ازاء هر شناگر درون آب 25 فوت مربع سطح در نظر گرفته شود. در اينجا فرض بر اين است كه يك سوم افراد حاضر در استخر درون آب نيستند(منظور شناگراني هستند كه در محيط اطراف استخر بوده و هنوز به داخل آب نپريده اند ويا داخل آب بوده و از آن خارج شده اند، با اين توضيح فرق بين افراد حاضر در استخر و«شناگران درون» آب مشخص مي شود).
عمق استخر بستگي به چگونگي استفاده از آن دارد. عمق آب در قسمت كم عمق انتهايي استخر بايد حداقل 4 تا 5 فوت باشد و كف استخر با شيب ملايمي به تدريج به قسمت عميق منتهي گردد. بهتر است عمق انتهاي عميق استخر جهت مناسب بودن براي شيرجه 9 فوت منظور شود. تا جائيكه پا به كف استخر مي رسد و امكان راه رفتن وجود دارد، نمي بايد عمق استخر به طور ناگهاني تغيير يابد، به طور تقريبي از عمق 4 فوت به 6 فوت. با معين شدن عمق استخر ومساحت سطح استخر، حجم داخل استخر مشخص مي شود. جدول شماره (1-3) ابعاد استخرهاي قانوني را كه توسط كميته استخرهاي آمريكا توصيه شده اند ارائه مي دهد. ظرفيت اين استخرها براساس گردش مداوم و 24 ساعته آب و فرمول هاي زير تعين شده اند:
L*W\25 = بار استحمامي استخر
حجم آب مورد نياز براي هر شناگر بر حسب گالن=T2 25/6Q
C*V\T*Q = ظرفيت استحمامي استخر در روز
L = طول استخر
W = عرض استخر
Q = حجم آب مورد نياز براي هر شناگر (گالن)
T = مدت زمان يك گردش كامل آب استخر (ساعت)
C = ساعات گردش آب استخر
V= حجم استخر (گالن)
http://i41.tinypic.com/ioqdyw.jpg
جدول1-3 - ابعاد استخرهاي شناي قانوني
W
L
Z
Y
X
D
C
B
A
ظرفيت شستشو براي هر فرد
بار شستشوي افراد
گنجايش استخر(گالن)
Feet
20
60
25
20
15
3.25
5
9
8
418
48
55,000
25
75
40
20
15
3.25
5
9
8
607
75
80,800
30
90
47
25
18
3.25
5
9.5
8
900
108
120,000
46
105
62
25
18
3.25
5
10
8
1170
147
155,600
40
120
70
30
20
3.25
5
10
8
1555
192
207,600
45
135
85
30
20
3.25
5
10
8
1905
243
254,000
50
150
100
30
20
3.25
5
10
8
2300
300
306,000
60
160
130
30
20
3.25
5
10
8
3170
432
422,400
93
210
160
30
20
3.25
5
10
8
4180
590
558,000
مثال:
بعنوان يک مثال طراحی ، فرض کنيد در يک استخر تفريحی حداکثر 84 شناگر شنا کنند. در اينصورت:
فوت مربع سطح آب مورد نياز 2100 = (فوت مربع بازاءهر شناگر) 25 * (شناگر) 84
لذا ابعاد استخر برای چنين سطحی بر حسب طرح می تواند بدين قرار باشد:30*70 یا 35*60 اگر اين استخر دارای سکوی شيرجه نيز باشد، می توان شيب کف استخر را از عمق 4 فوتی در انتهای کم عمق به سمت نقطه ای به عمق 10 فوت در فاصله 15 فوتی از انتهای عميق استخر فرض نمود. بنابراين عمق متوسط استخر را برای اين شيب يکنواخت چنين خواهد بود:
7=(2)/(10+4)
مساحت استخر در انتهای کم عمق برای يک سطح استخر a= 70 ft * 30 ft خواهد شد:
S = (70 - 15 ) ft * 30 ft = 1650 ft2
سطح بدست آمده S = 1650 ft2 را اگر در عمق متوسط h=7 ft ضرب نماييم حجم v= 11550 ft3 بدست می آيد.
در قسمت عميق حجم استخر برابر است با :
v = 15 ft * 30 ft * 10 ft = 4500 ft3
بنابراين حجم کل استخر بر حسب گالن برابر خواهد بود با :
V total = (4500 ft3 + 11550 ft3 ) * 7.5 [gal/ft3] = 120375 gal
چنين استخری در صورتيکه سر پوشيده باشد بايد با موزائيک يا کاشی سفيد يا روشن خط کشی شود، و اگر در فضای باز باشد بايد با سيمان سفيد بطور کاملا صاف نازک کاری شود، تمامی گوشه های استخر می بايد گرد باشند و سطح پيرامون استخر بگونه ای کاملا واضح بمنظور نشان دادن عمق آب در نقاط معين علامت گذاری شود، ترجيحا در نقاطی که عمق آب يک فوت افزايش می يابد. علامت گذاری خطوط شنا و غيره را می توان مواد تيره رنگ انجام داد ولی می بايد در بخش اعظم استخر مواد روشن رنگ بکار روند تا هر گونه آلودگی و چربی به راحتی پيدا شود.
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت دوم)
روش هاي ضد عفوني کردن آب استخر و تصفيه مکانيکي آن
انواع روشها جهت ضد عفوني کردن آب استخر
با گندزدايي و زلال سازي دائمي ، آب استخر را در سطح بهداشتي قابل قبولي نگه مي دارند. فرآورده اي كه به گونه اي متداول براي گندزدايي به كار مي رود كلرين (cl2 ) است .كارآيي گاز كلرين براي كلر زني، به علت اثرات ذرات اين فرآورده است كه پس از افزودن مقدار معيني از آن به آب، ميكرو ارگانيسم هاي مضر را نابود مي سازد. ولي به دليل اين كه فرآورده مزبور از يك سو داراي خطراتي براي چشم ها و دستگاه تنفسي مي‌باشد، و از سوي ديگر با اجزاء سازهاي و ديگر تجهيزات تركيب شده و به آن صدمه و آسيب مي رساند و همچنين داراي بو و مزه نامطلوبي است، استفاده از آن بايد با كمال دقت صورت گيرد.
برخي از معيارهاي تعيين شده از سوي فدراسيون بين المللي شناي آماتور (FINA ) براي آب استخر به شرح زير مي باشد:
ـ تري هالو متان : حداكثر 20 mg/l
ـ پرمنگنات پتاسيم : حداكثر 10 mg/l
ـ شفافيت : ديد قائم در تمام عمق براي كل استخر
ـ PH : 2/7 تا 6/7
ـ كليرين تركيبي : حداكثر 4/0 ميليگرم در ليتر
ـ كلرين آزاد : 3/0 تا 6/0 ميليگرم در ليتر
۱- کلر زني
همان گونه اي كه در بالا ذكر شد ، استفاده از كلر و مشتقات آن بيش از ساير مواد مشابه در روند گندزدايي آب استخرها مورد استفاده قرار مي گيرد. اين مواد عبارت است از گاز كلرين، هيپوكلريت سديم، هيپوكلريت كلسيم يا قرص هاي تري كلروسيانوريك سديم. مقدار كلرين توصيه شده برابر 28 كيلوگرم در هفته است اما اين مقدار مي تواند بر حسب شمار شناگران و هزينه پيش بيني شده تغيير نمايد. مقدار ذكر شده براي استخرهاي سرپوشيده است، براي استخرهاي روباز، به علت متلاشي شدن كلرين به وسيله نور آفتاب، 5 تا 10 بار بيشتر كلرين لازم است. اما اگر كلر و ايزو سيانورات به كار برده شود، اثر نور خورشيد بر آن كمتر است و مقدار كلرين به كار برده شده كمتر خواهد بود.
ثابت شده است كه كلر مطلوبترين ماده ضدعفوني كننده آب استخر است. اين ماده كيفيتي دارد كه براي ضد عفوني ايده آل است. كلر به باكتريهاي موجود در آب استخر حمله نموده آنها را نابود مي كند و قادر است باقيمانده معلق لازم جهت مقابله با آلودگيهاي فردي شناگران را داخل استخر ايجاد نمايد.(ميزان اين باقيمانده بايد بين 3/0 تا ppm 5/0 بوده و از اين حدود تجاوز نكند. افزايش بيش از حد باقيمانده معلق كلر موجب افزوني خاصيت اسيدي آب گرديده، PH آن را پايين مي آورد و باعث تحريك اعضاء مخاطي بدن مي شود، مگر اين كه PH آب كنترل گردد.)
مقدار كلر مورد نياز براي ابقاء باقيمانده معلق مطلوب در داخل استخر، بستگي به مقدار كلر لازم براي ضد عفوني كردن آب جبراني و آب و موقعيت استخر دارد(استخر سرپوشيده يا روباز).
در زمان پيك بار استحمامي در استخر، مقدار مصرف كلر بيش از بار استحمامي متوسط است. چرا كه، ميزان باكتريها و مواد ارگانيك ورودي به آب، بيشتر است. چنانچه استخر در فضاي باز باشد، تجربه نشان داده است كه تابش نيرومند انوار خورشيد موجب هدر رفتن سريع كلر باقيمانده شده و استفاده از يك دستگاه كلرزني با ظرفبت بزرگتر را ايجاب مي نمايد. دستگاه هاي كلرزني عموماً بايد در استخرهاي سرپوشيده براي دراژ حداكثر ppm 2 و در استخرهاي روباز براي دزاژ حداكثرppm 4 ظرفيت داشته باشند. كلرزني معمولاً با استفاده از كلرين هاي گازي يا هيپوكلريت ها صورت مي گيرد. گرچه استعمال مستقيم گاز يا هيپوكلريت، ضد عفوني مورد لزوم را انجام مي دهد، اما روش مرجع اين است كه ابتدا كلر را در مقداري آب حل نموده وسپس محلول غليظ را به جريان اب استخر، از طربق وروديها فراهم مي آورد. لوله اي كه براي انتقال محلول كلر مورد استفاده قرار مي گيرد مي توانديك شلنگ لاستيكي كه بخوبي تقويت شده و يا لوله اي از جنس پلي وينيل كلرايد باشد. به لحاظ اينكه كلر بعنوان يك ماده ضدعفوني كننده امتحان خود را پس داده و مورد قبول قرار گرفته است، كارخانجات سازنده روشهاي اتوماتيكي را براي وارد كردن دزاژ مورد نيازجهت ابقائ ميزان دقيق باقيمانده كلر در آب استخر، ابداع كرده اند.
2- هيپوكلريت زنها
دستگاههاي هيپوكلريت زني عموماً يك نوع پمپ دياگفرامي يا پيستوني كوچك مي باشند كه به راحتي نگهداري وبه سادگي تنظيم مي شوند. مقدار محلول را مي توان باجابجايي دياگفرام يا پيستون تنظيم نموده و و بدين ترتيب دزاژ دقيقي را به داخل آب استخر تزريق كرد. محلول هيپوكلريت را مي توان در استخرهايي كه روزانه به يك پاوند كلر نياز دارند، به گونه اي اقتصادي مورد استفاده قرار داد. گرچه از دستگاههاي هيپوكلريت زني براي ظرفيت هاي بيشتر نيز مي توان استفاده كرد، اما معمولاً توصيه مي گرددكه ظرفيتهاي زياد از گاز كلرزنها استفاده نمود. بيشتر محلولهاي مورد استفاده در چنين تأسيساتي تقريباً 1% هستند، بنابراين براي حصول دزاژ بهتر مي توان به راحتي درصد مذكور را افزايش داد. اين دستگاهها را مي توان در هر جايي نصب كرده وبه ساير تجهيزات مرتبط نمود، اما در مورد فاصله افقي بين آنها بايد دقت نمود چرا كه هر چه اين فاصله بيشتر باشد افت فشار افزونتر خواهد شد.
۳- كلر مايع
چنانچه گاز كلر در داخل سيلندرهاي آهني سنگين تحت فشار قرار گيرد تبديل به مايع مي شود. معلوم شده است كه براي استخرهايي كه به بيش از يك پاوند در روز كلر نياز دارند، اين سيلندرها اقتصادي ترين شيوه تهيه كلر مي باشند. اما با وجودي كه خود سيلندرها هيچ خطري ندارند، نمي توان از خطرات كلر در حالت گازي چشم پوشيد.
مطابق قوانين، لازم است در جايي كه قرار است از سيلندرهاي كلر استفاده شود، يك اتاق مجزاي كاملاً گازبندي شده براي تجهيزات كلرزني پيش بيني شود. اين اتاق بايد به نحو مناسبي تحويه شود تا گاز كلر نشت كرده در اثر شكستن سيلندر و يا انفجار، به خارج دفع گردد. همچنين بايد در جايي بيرون از اتاق، ماسكهاي گاز در دسترس باشند. علاوه بر اين جهت كاستن از خطرات احتمالي، بايد در اتاق از كليدهاي برق و لامپهاي ضدانفجار استفاده نمود. به لحاظ بالا بودن قابليت انحلال كلر در آب، اغلب توصيه مي شود كه بر فراز سيلندرها يك آبپاش اضطراري نصب گردد. اين آبپاش بايد داراي شيري در بيرون اتاق مذكور باشد تا در زمان نشت گاز كلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سيستم فاضلاب دفع نمود.
4- كلر ـ آمونياك
به لحاظ شرايط متغير عملياتي، ممكن است استفاده تنها از كلر براي ابقاء ميزان مطلوب باقيمانده در داخل آب استخر، كافي نباشد. به عنوان مثال، يك نوسان سريع در بار ايتحمامي استخر نگهداري يك ميزان مطلوب باقيمانده كلر در داخل آب را دشوار مي سازد. از موجب طرفي چنانچه باقيمانده كلر تحت از ميزان ppm 6/0 تجاوز نمايد تحريك چشم مي شود ممكن است كه همان ppm 6/0 نيز با هجوم ناگهاني شناگران به داخل آب، سريعاً زايل شود. جهت تثبيت ميزان باقيمانده كلر تحت بار استحمامي متغير، افزودن محلول آمونياك به آب قبل از اضافه نمودن كلر، ممكن است نتيجه مطلوبي داشته باشد. از تركيب يون كلرـ آمونياك، يون كلرامين تشكيل مي شود كه يك ضدعفوني كننده مؤثر بوده و از پايداري بيشتري برخوردار است. آمونياك زني و آزمايش مربوطه به همان شيوه كلرزني صورت مي گيرد، اما در آزمايش ميزان باقي مانده مطلوب، بايد دقت نمود. آمونياك زياده از حد، مي تواند در اثر كنشهاي بيولوژيك، با اكسيژن تركيب شده و به نيترات تبديل شود كه به طور جدي صحت آزمايش اورتوتوليدين را تحت تأثير قرار مي دهد. كلر و كلرامين همچنين موجب فساد و تجزيه جلبكها مي شوند و از اين رو شمار دفعات تميز كردن ضروري كف استخر از جلبكها را كاهش مي دهند. حال بياييد به عنوان مثال، مقدار كلر مورد نياز استخري با گنجايش 120375 گالن و سه بار گردش كامل آب در شبانه روز را تعيين نماييم. وزن كل آب در گردش در طول يك روز برابر خواهد شد با :
http://xs435.xs.to/xs435/09052/1814.jpg
چنانچه به 3/0 تا ppm 5/0 كلر باقيمانده در آب نياز داشته باشيم(از 4/0 استفاده مي كنيم):
http://xs435.xs.to/xs435/09052/2425.jpg
آزمايشات:
آب استخر بايد جهت تعيين ميزان كلر باقيمانده، از طريق آزمايش اورتوتوليدين و به منظور بررسي تغييرات مقدار كلر باقيمانده توسط يك دستگاه سنجش كه مقدار استاندارد كلر باقي مانده را با استاندارد مقايسه مي كند، مرتباً تحت آزمايش قرار گيرد(شكل (2-1) را ملاحظه كنيد). آزمايشي كه براي تعيين ميزان كلر، كلرامين و باريم باقيمانده در آب صورت مي گيرد يك آزمايش كلرومتريك استاندارد با استفاده از اورتوولين است. براي نيتراتها و همچنين عناصر تركيبي كه ممكن است در آب استخر موجود باشند نيز بايد حدود مجازي را منظور نمود.
http://xs435.xs.to/xs435/09052/3574.jpg
شكل2-1- وسايل تعيين كلر باقي مانده
5- بروم
اين ماده به عنوان ضد عفوني كننده با موفقيت مورد استفاده قرار گرفته و داراي همان كيفيت كلر است، اما به ازاء
يك باقي مانده معين، مقدار وزني مورد مصرف آن حدوداً دو برابر كلر در شرايط مشابه است. بروم، حتي به صورت مايع، از خاصيت خورندگي بالايي برخوردار بوده و گازهاي سنگيني آزاد مي كند كه كنترل آن ا دشوار مي سازد. برم زني از طريق تزريق محلول به خط گردش آب استخر و به صورت جوشان در آب استخر، انجام مي گيرد. با توجه به اين واقعيت كه در بسياري از استخرها از بروم استفاده نمي شود، كارخانجات سازنده هيچ نوع دستگاه برم زني اتوماتيك را نمي سازند. اين امر ايجاب مي كند كه جهت تهيه محلول بروم براي تزريق به خط گردش آب، از وسايل موقتي استفاده شود.
۶- اوزن
اوزن گران ترين ماده براي گند زدايي استخر اوزن است . اگر سيستم گندزدايي را به يك دستگاه رطوبت زدايي مجهز نموده و هوا را دوباره به جريان بياندازيم ، هزينه زياد اوليه را به سرعت مي توان بازيابي نمود. با وجودي كه اوزن ماده مسموم كننده اي قويتر از كلر است ، به نظر مي رسد كه اشكالات دستگاه تنفسي و سوزش چشم ناشي از به كار گيري كلر ، در مورد اوزن كمتر باشد . شايد به اين دليل است كه به علت خطرناك تر بودن آن ،احتياط هاي بيشتري در گزينه و نصب دستگاه ها به عمل آمده است شكل شماره (2-2)
استفاده از برومين[5] و بيوسيد[6] نيز براي گندزدايي متداول است. در اين روش براي نگهداشتن PH سيستم ( كه در اثر بكارگيري كلرين افزايش مي يابد) بين 2/7 و8 ، از كربنات كلسيم استفاده مي شود.(شکل شماره (2-3) اوزن براي اين كه مؤثر باشد بايد به نحو صحيحي مورد استفاده قرار گيرد و جهت حصول يك تصفيه كامل آب، بايد به مقدار كافي مصرف شود. يك مولكول اوزن به جاي دو اتم، از سه اتم اكسيژن تشكيل شده كه اين سبب ناپايداري شديد آن مي باشد. اين مولكول از طريق اكسيد كردن باكتريها به سمت ثبات ميل مي كند. اگر اكسيژن در داخل يك ظرف مخصوص مولد حرارت و در معرض هواي آزاد تحت شارژ الكتريكي قرار گيرد، ازن ناپايدار حاصل مي شود. هواي آزاد ابتدا بايد از بخار آب عاري گردد. چرا كه بخار آب با نيتروژن ضمن شارژ الكتريكي واكنش شيميايي صورت داده و توليد اسيد مي نمايد. پس از تهيه اوزن، آن را بصورت محلول در آورده و به داخل آب استخر تزريق مي كنند. ازن به دليل ناپايداري زياد، يك ميكروب كش بسيار مؤثر بوده و نگهداري يك باقيمانده ثابت از آن در داخل آب استخر، به هر شكل غير ممكن است. ازن هيچ بوي بدي نداشته و تحريك كنندگي آن نيز حداقل است.
http://xs435.xs.to/xs435/09052/4623.jpg
شكل 2-2 : گردش كار گند زدايي آب استخر با اوزن
http://xs435.xs.to/xs435/09052/6873.jpgشکل 2-3- گردش کار تصفيه آب استخر
۷- پرتو ماوراء بنفش
استفاده از پرتو ماوراء بنفش به عنوان ضدعفوني كننده، مستلزم ساخت يك اتاقك مخصوص است كه آب تصفيه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود. اين اتاقك در مسير لامپهاي ماوراء بنفش كه پرتوهاي مورد نياز براي ضد عفوني را ساطع مي كنند، قرار دارد. خواص ضد عفوني كننده اين پرتو در آب باقي نمي ماند و از اين رو تأثير آن محدود به اتاقك مذكور است. چنانچه آب گل آلود باشد، از شدت تأثير پرتو ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفوني كنندگي آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفوني كنندگي آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زيادي نياز دارند بدون اين كه نسبت به كار و هزينه صرف شده، باقيمانده اي در آب بر جاي گذلرند.
3- Disingection
4- Filtraion
5- Chlorine
6 - Chlorination
7- Bromine
8- Biocide
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت سوم)
اصول طراحی استخرها
پيشرفتهايی که در چند سال اخير حاصل شده اند شيوه ها و مفاهيم طراحی استخرها را تغيير داده و ويژگی های جديدی به آنها اضافه کرده اند. طرح های جديد با توجه به توصيه های مشاوران استخرسازی درباره چيدمان، استقرار و شکل استخر تهيه می شوند. مهندسان تاسيسات نيز بايد مطابقت داشتن کليه تجهيزات استخر را با مقتضيات جريان و فيلتراسيون آن مورد بررسی و تاييد قرار دهند. البته ملاحظات ديگری چون ولتاژهای الکتريکی، نوع موتورها، نوع فيلترها و شيمی آب نيز وجود دارند.
سازندگان استخرها بايد بخوبی با تجهيزات مورد استفاده در استخرها، رنگها و پرداختهای سطوح، شيمی آب، پمپاژ مکانيکی، فيلتراسيون، سيستمهای گرمايش و الکتريکی آشنايی داشته باشند. لازم است که بدانيم برای طراحی يک استخر بايد تصميمات مهمی اتخاذ شوند، تصميماتی مانند تعيين مواد ساختاری استخر، استفاده از کاشی يا سيمان برای سطح نهايی، روشنايی استخر و تجهيزات جانبی استخر. انتخاب سيستمهای مکانيکی و الکتريکی که بايد در موتورخانه استخر نصب شوند و طراحی سيستم لوله کشی وابسته شايد از کلیه اين تصميمها مهم تر باشد. تجهيزات مکانيکی و الکتريکی يک استخر قلب تپنده آن بوده و مسلما عوض کردن يک فيلتر يا پمپ يا شبکه لوله کشی پس از پايان کار ساخت استخر عملی و اقتصادی نخواهد بود. صاحبان استخر می توانند نمای ظاهری يا کاشی کاری استخر را با هزينه کم و بدون خسارت زياد تغيير دهند. ولی عوض کردن پمپها، فيلترها و يا لوله کشی دشوار و حتی غير ممکن خواهد بود چون اين سيستمها در زير استخر نصب می شوند. نوع سيستم و تجهيزات بکار رفته بر هزينه های عملکرد تاثير گذارند، البته صاحبان استخرها معمولا تا قبل از دريافت اولين قبوض برق يا آب به اين نکته توجه نمی کنند.
انواع استخرها
استخرهای شنای عمومی در چند نوع مختلف وجود دارند :
استخر کانالی عادی برای تمرينات ورزشی
فواره ای و آبشاری
استخرهای مسابقه
استخرهای کوچک برای بازی کودکان با اسباب بازی ها و آبفشان ها
استخرهای درمانی
استخرهای با آب موج دار
استخرهای کم عمق برای کودکان
آبشارها
گردابها
استخرهای با عمق صفر در ورودی
استخرهای خاص
نوع استفاده از استخر
اگر استخری برای برآوردن شرايط چندگانه طراحی شود، پمپ ها و فيلترهای آن نيز بايد به همان ترتيب قادر به تامين شرايط مختلف کاری باشند. دبيرستانها و دانشگاهها عموما دارای استخرهايی چند گانه (کانالی، کم عمق، ...) برای مصارف مختلف هستند و ويژگی هايی نيز به آنها می افزايند تا برای کاربردهای ديگری چون باشگاه ورزشی در ساعات غير اداری قابل استفاده باشند. استخرهايی که برای شيرجه در نظر گرفته می شوند و يا استخرهايی که برای غواصی و فيلم برداری در زير آب طراحی می شوند، جملگی بايد شرايط دمايی و وضوح خاصی را برآورده سازند. استفاده ترکيبی از استخرهای کم عمق، کانالی و استخرهای مسابقه موجب می شود تا مشکلاتی برای فيلتراسيون و تامين دما به منظور برآورده ساختن شرايط وضوح مناسب ايجاد شود. استخرهای کم عمق معمولا بايد گرم تر از استخرهای عادی باشند چون کودکان از آنها استفاده می کنند و به همين دليل نرخ تغيير آب آنها نيز بالاتر در نظر گرفته می شود. اگر در مجموعه ای کليه اين مفتضيات لازم باشد می توان استخر ها را جدا از هم ساخت و يا باصرف هزينه های اضافی، سيستمهايی با نرخ جريان و قدرت فيلتراسيون بالاتر تهيه و نصب نمود. يکی ديگر از پارامترهای بسيار مهم در استخرها، دمای آب است. در يک استخر نمی توان به سادگی و با تنظيم يک ترموستات، دمای تمام آب موجود در آن را مثلا به اندازه 10 يا 15 درجه افزايش داد. تغيير دادن دمای آب يک استخر به اندازه يک يا دو درجه شايد در برخی موارد تا يک روز کامل نيز طول بکشد.
اکثر سيستمهای شهری در نقاط مختلف جهان، کدها و مقررات ويژه ای برای پوشش دادن استخرهای عمومی دارند. استخرهای شنای خصوصی معمولا با کدهای لوله کشی خاصی کنترل می شوند که هدف آنها جلوگيری از بروز اختلاط آبها می باشد. استخرهای عمومی بايد حتما با مقررات بهداشتی محلی و منطقه ای همخوانی داشته باشند و نيز استانداردهای بين المللی NSF و مقررات محلی درباره جلوگيری از جريان معکوس را رعايت نمايند. تجهيزات معمولی که در استخرهای شنای عمومی بکار برده می شند عبارتند از : سرلوله توری دار، لوله کشی ها، مخزن ريزش، پمپها، فيلترها، شيرها، تغذيه کننده های شيميايی و جتهای تخليه در استخر.
پمپ های استخر بايد از مدلهايی انتخاب شوند که در برابر موادی چون کلر، اسيدها و اکسيژن که معمولا در آب استخرها وجود دارند، مقاومت نمايند. محور و پره های اين پمپ ها غالبا از جنس فولاد ضدزنگ يا برنج ساخته می شوند تا در برابر طبيعت خشن آب استخر مقاومت داشته باشند.
تخليه اصلی
زمانی که تخليه اصلی به مکش پمپ متصل می گردد بايد حداقل دو يا چند لوله تخليه برای جلوگيری از مکش بيش از حد پمپ درنظر گرفته شوند، چون اگر مسئله مکش پمپ حل نگردد شايد موجب غرق شدن شناگران نيز بشود. تخليه استخرها دارای دريچه هايی هستند که سطح آنها حداقل چهار برابر اندازه لوله خروجی است.
انتخاب اندازه گرمکن آب استخر
گرمکن های آب استخر معولا در شاخه ای فرعی از خط اصلی آب تغذيه در چرخش استخر نصب شده و حباب ترموستات آنها بر خط لوله برگشت آب استخر قرار داده می شود. گرمکنهای آب استخر بايد بر اساس سيستمهای باز طراحی شده و قادر به کار کرد در شرايط چگالشی و کيفيت شيميايی بد آب باشند. گرمکنهای با لوله مسی فين دار به دليل مقاومت در برابر خوردگی و چگالش، انتخابهای مناسبی هستند. نصب رگولاتورهای جريان برای هريک از گرمکنها ضروری است تا نرخ جريان را کنترل کرده و از فرسودگی گرمکن در برابر سرعتهای بالای جريان آب جلوگيری نمايند. محاسبه ظرفيت مناسب برای آبگرمکن بايد بر اساس تغيير حجم استخر و اتلاف حرارتی موجود از سطح آب آن صورت گيرد. گرمکن استخر بايد برای پوشش دادن تلفات حرارتی استخر به سطح و زمين و تامين حرارت مورد نياز برای گرم کردن آب استخر در دوره زمانی خاص انتخاب شود. گرمکنهای استخر معمولا برای رساندن دمای آب استخر به حد مطلوب شرايط آغاز بکار (Start Up) نياز به يک يا دو روز زمان دارند. اين مسئله بايد کاملا برای صاحبان استخرها توضيح داده شود. اگر مدت زمان گرم شدن آب کوتاه باشد پس ناگزير بايد از گرمکن های بزرگ تر و حتی از انواعی با مشعلهای چند مرحله ای استفاده شود.
پمپ ها
پمپها بر اساس نوع استخر و نرخ تغيير آب (Turnover Rate) در آنها انتخاب می شوند. نرخ تغيير در اينجا به زمان مورد نياز پمپ برای تامين حجم آبی برابر با آب موجود در استخرها از طريق سيستم فيلتراسيون اطلاق می گردد. نرخهای توصيه شده تغيير بر اساس نوع استخر متفاوت می باشند. برای محاسبه حجم استخر بهتر است ابتدا شکل فيزيکی آن را مورد بررسی قرار داده و به بخشهای کوچک تقسيم بندی نماييم تا محاسبه حجم ساده تر شود. پس از تعيين حجم استخر بايد نرخ تغيير را برای نوع استخر بدست آوريم. ادارات بهداشت در برخی از مناطق، نرخهای تغيير حداقلی را برای مدارس عمومی اعلام می کنند. معهذا چند نرخ تغيير معمول در جدول زير آورده شده اند :
نرخهای تغيير معمول استخرها
استخر مسابقه 6 ساعت
استخر شيرجه روی 8 ساعت
استخرهای کم عمق برای کودکان 2 ساعت
استخرهای ويژه 2 تا 6 ساعت
چال جريان شستشوی معکوس
نرخ جريان شستشوی معکوس در اکثر موارد از ظرفيت لوله های تخليه موجود فراتر می رود. در اين صورت با تعبيه يک چال مخصوص می توان حجم جريان شستشوی معکوس را دريافت کرده و سپس با نرخ کمتری به تخليه ها تحويل داد.
نرخ جريان پمپها و سيستم فيلتراسيون بر اساس ارقام نرخ تغيير به دست می آيند. بدين ترتيب که حجم محاسبه شده استخر را بر تعداد ساعات مورد نياز برای تغيير آب آن تقسيم کرده و عدد حاصله را بر تعداد دقايق موجود در يک ساعت تقسيم می نماييم.
مثال : فرض کنيد که استخری داريم که حجم آب موجود در آن دويست هزار گالن بوده و بايد هر شش ساعت يک بار آب آن را عوض نمود. از تقسيم عدد دويست هزار بر شش به رقم 33333 گالن بر شصت به عدد 555 گالن در دقيقه (gpm) خواهيم رسيد. بنابراين پمپها و فيلترهايی که برای اين استخر انتخاب می شوند بايد حداقل قادر به تامين رقم فوق يا با گرد کردن آن gpm 600 باشند.
اما از سوی ديگر اگر قرار بود آب استخر ظرف مدت دو ساعت عوض شود، نرخ جريان مورد نياز به gpm 1666 افزايش می يافت و تامين چنين نرخ جريانی موجب افزايش هزينه های پمپاژ می شد. بنابراين بهتر است که استخرهای مختلف يک مجموعه را بر اساس حداقل نرخ تغيير توصيه شده توسط ادارات و مقامات بهداشتی جداسازی کنيم.
فيلترها
معمولا سه نوع فيلتر در استخرهای عمومی بکار برده می شوند. فيلترهای شنی نرخ بالا يا (HRS : High Rate Sand) فيلترهای دياتومی زمينی يا (DE : Diatomaceous Earth) و فيلترهای کارتريجی.
فيلترهای شنی : فيلترهای شنی نرخ بالا معمولا به ازای هر فوت مربع سطح فيلتر ظرفيتی بين 12 تا 20 گالن/دقيقه دارند و قادرند ذراتی تا حد 10 ميکرون را جدا کنند. فيلترهای شنی از لحاظ هزينه های عملکردی مشابه فيلترهای DE بوده و در استخرهايی که کيفيت وضوح آب خيلی مطرح نباشد، بهترين گزينه خواهند بود. فيلترهای شنی موجب کدر شدن تقريبی آب استخر می شوند لذا در استخرهايی که دارای مناطق خاص برای مشاهده زير آب هستند مناسب نخواهند بود.
فيلترهای DE : فيلترهای DE ظرفيتی معادل 5/1 تا 2 گالن بر دقيقه به ازای هر فوت مربع سطح فيلتر دارند و قادرند ذراتی تا اندازه يک ميکرون را جداسازی نمايند. فيلترهای DE در استخرهای مسابقه و يا استخرهايی که وضوح بالای آب در آنها اهميت دارد نصب می شوند.
(دياتومی زمينی : سنگهای رسوبی روشن و متخلخلی که به آسانی به پودر تبديل شده و از پوسته بيرونی صدفهای ديواره سيليکايی سلولها، دياتومها يا جلبکهای خاصی تشکيل شده اند. اين ماده در کاربردهای فيلتراسيون صنعتی، پرکننده يا طولانی کننده عمر در کاغذ، رنگ، آجر، کاشی، سراميک، کفپوشهای لينولئومی، لاستيک، صابون، مواد شوينده و ساير محصولات، عايق برای ديگها و کوره ها و ساير تجهيزات دما بالا، عايق صدا و حامل مواد علف کش يا قارچ کش مورد استفاده قرار می گيرد. قديمی ترين و معروفترين کاربرد اين ماده بعنوان المان سايشی بسيار ضعيف برای خمير دندان يا پوليشهای فلزات می باشد. منابع عظيمی از اين ماده در ايالتهای کاليفرنيا، نوادا، واشنگتن و اورگون کشور امريکا و کشورهای دانمارک، فرانسه، روسيه و الجزاير يافت شده ست.)
فيلترهای کارتريجی : ظرفيت فيلترهای کارتريجی معمولا حدود 75/0 گالن بر دقيقه برای هر فوت مربع از سطح فيلتر می باشد. اين فيلترها برای جداسازی ذراتی به اندازه يک ميکرون و کوچک تر طراحی می شوند و معمولا در استخرهای گردابی نصب می شوند، چون سطح اين فيلترها بزرگ است و قيمت تمام شده و هزينه های عملکرد آنها برای استخرهای بزرگ توجيه ناپذير است.
شيمی آب استخرها
آب استخرها حاوی مقدار زيادی باکتريهای طبيعی است. اين باکتريها از جريان هوا و يا بدن شناگران وارد آب می شوند. بنابراين مواد شيميايی مختلفی برای ضدعفونی کردن آب استخرها و نيز تسهيل در اموری چون فيلتراسيون، کنترل رشد جلبکها، تميزی آب و کنترل PH به آنها اضافه می گردد.
مواد شيميايی معمول در استخرها عبارتند از گاز کلر، هيپوکلريت سديم، هيپوکلريت کلسيم برای ضد عفونی کردن. مواد مرکبی چون سيانوراتها برای کنترل PH به آب استخر اضافه می شوند. سولفات آلومينيوم نيز گاهی اوقات برای بالا بردن راندمان سيستم فيلتراسيون بکار برده می شود. مواد ضد جلبک برای کنترل رشد جلبکها و اسيدهای سولفوريک و مورياتيک برای کنترل مقدار PH مورد استفاده قرار می گيرند. بسياری از مواد شيميايی ديگر که برای کنترل کيفيت آب استخرها بکار برده می شوند در اينجا معرفی نشده اند
http://www.njavan.ir/forum/images/icons/icon1.gif طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت چهارم)
طراحی استخر و سونا و جکوزی (قسمت چهارم) (http://mehranhvac.blogfa.com/post-20.aspx)
انواع استخر
انواع استخر از نظر استقرار
الف: استخرهاي روي زمين
ب: استخرهاي بالاي زمين
پ: استخرهاي درون زمين
استخر هاي شنا برحسب شيوه تصفيه آب
الف : خزينه(FILL – and – DRAW)
ب : استخر با جريان آب گذرا (FLOW – TROUGH )
پ : استخر با جريان آب در گردش(RECIRCULATING)
ويژگي ها و مشخصات انواع استخر ها
الف ـ آموزش خردسالان
ب - شنای تفريحي
پ ـ شناي حرفهاي و مسابقات
ت ـ استخرهاي چند منظوره
انواع استخر از نظر استقرار
الف: استخرهاي روي زمين
در اين استخرها كاسه استخر روي زمين قرار مي گيرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت ثابت در نظر گرفته مي شود. ظرفيت اين استخرها متوسط و عمق آن كم ، پيش بيني مي شود. اين استخرها مناسب فعاليت هاي آموزشي و تفريحي است.
شيرجه در اين استخرها به علت عمق كم امكان پذير نمي باشد. در اين استخرها امكان نمايش زير آب براي برنامه هاي آموزشي شنا و غواصي امكان پذير است.
ب: استخرهاي بالاي زمين
در اين استخرها كاسه استخر بالاتر از تراز زمين قرار مي گيرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت موقت و يا ثابت پيش بيني مي شود. ظرفيت و عمق اين استخرها كم مي باشد. اين استخرها مناسب فعاليت هاي آموزشي و تفريحي است. شيرجه در اين استخرها به علت عمق كم امكان پذير نمي باشد. اين استخرها ممكن است بخشي از سيستم سازه بنا و يا در مقياس كوچكتر به صورت بار روي سقف تلقي شود كه در اين صورت امكان جابجايي پيدا خواهد كرد.
پ: استخرهاي درون زمين
در اين نوع استخرها كاسه استخر به طور كامل درون زمين قرار مي گيرد و كليه اتصالات مربوط به آب و
فاضلاب و برق و تاسيسات جنبي به صورت ثابت و دائمي پيش بيني مي شود. اين استخرها با امكان افزايش ظرفيت و عمق ممكن است براي كليه ورزشهاي آبي و مسابقات مورد استفاده قرار گيرد.
استخر هاي شنا برحسب شيوه تصفيه آب
الف : خزينه(FILL – and – DRAW)
اين استخر در واقع چيزي بيشتر از يك وان حمام نيست كه ممكن است به عنوان يك استخر خصوصي مورد استفاده قرار گيرد و بار استحمامي آن سبك است. در حاليكه در خزينه هاي عمومي با بار استحمامي سنگين، آب مي بايد به طور مرتب بعلت افزايش آلودگي ناشي از استحمام كنندگان، تعويض گردد. در طراحي استخرهايي از اين نوع مي بايد به بازاء هر استحمام كننده 500 گالن آب بين تعويض هاي كامل استخر منظور نمود. در تاسيسات بزرگ، اندازه استخر بسيار بزرگ مي شود، حجم زيادي از آب تلف مي گردد و استخر در فواصل خالي شدن و پر شدن مجدد، براي مدت طولاني خارج از سرويس است. به لحاظ افزايش مداوم آلودگي، لازم است قبل از هر دوره استفاده از استخر، به آب مقدار كافي كلر زده شود تا ضد عفوني گردد. اما تعيين ميزان دقيق كلر مورد نياز غير ممكن است و از اين رو مي بايد در استفاده از كلر دست بالا را گرفت. بدليل اين نقايص، اين نوع استخر(يا در واقع خزينه) نمي بايد بعنوان يك محل استحمام عمومي مورد استفاده قرار گيرد و بطور كلي براي كلي براي تاسيسات بزرگ، اين طرح غير عملي است.
ب : استخر با جريان آب گذرا (FLOW – TROUGH )
طراحي اين نوع استخر زماني ممكن است كه جريان آب كافي از يك رودخانه يا نهر مجاور، قابل حصول باشد. اما چنانچه قرار باشد جريان آب لازم از آب لوله كشي شهر يا چاه تامين گردد، اتلاف يا در واقع اسراف زياد آب را مي بايد مد نظر قرار داد. شهرداريها استفاده از آب شهر براي چنين استخري را مجاز نمي دانند. اگر آب استخر از يك نهر تامين شود، لازم است كيفيت آن از نقطه نظر امكان آلودگي به فاضلاب مورد آزمايش قرار گيرد. در صورت مشاهده آلودگي، به منظور جلوگيري از گسترش بيماريهاي ناشي از آب آلوده، مي بايد با استفاده از ماده ضدعفوني كننده، آب ميكروب زدايي نمود. در طراحي يك استخر، كمتر از 500 گالن در روز بازاء هر شناگر، حجم آب ضد عفوني نشده خيلي كوچك است. اين آلودگي آب با استفاده از مواد ضد عفوني كننده كاهش مي يابد، اما باز هم تعيين ميزان دقيق ماده ضد عفوني كننده مورد نياز غير ممكن است.
پ : استخر با جريان آب در گردش(RECIRCULATING)
امروزه عموما اين سيستم تصفيه آب استخر مورد استفاده قرار مي گيرد. اين سيستم تا كنون بسيار پيشرفته شده است و پمپهاي سيركولاتر، فيلترها، كلرزن ها و ديگر وسايل ضروري آن توسط كارخانجات بسياري توليد و عرضه مي شوند. روش هاي موثر و عملي كنترل جهت ابقاء حداكثر شرايط بهداشتي و تسهيلات جذاب شنا براي حداکثر نفرات شناگر وبا حداقل هزينه، در اين سيستم ابداع و متداول گرديدده است در يک کلام اين سيستم اقتصادي ترين و ايمن ترين شيوه تصفيه آب استخر مي باشد.
در يك استخر با جريان آب در گردش، آب كثيف و مستعمل به طور مرتب با آب فيلتره و تصفيه شده جايگزين ميشود به مفهوم كلمه، تصفيه آب استخر در نتيجه رقيق كردن مداوم آن است. اولين بخش از آبي كه از استخر بيرون كشيده مي شود را مي توان بعنوان آب كاملا كثيف در نظر گرفت. به لحاظ اختلاط دائمي آب تميز ورودي و آب کثيف باقيمانده در استخر هر بخش بعدي خارج شونده مركب خواهد بود از نسبت كمتري از آب كثيف و مقدار بيشتري آب تميز.
ويژگي ها و مشخصات انواع استخر ها
براي هر يك از فعاليت هاي مربوط به ورزش هاي آبي داخل استخر ، بر اساس ويژگي هاي خاص آن ، بايد مشخصات و ابعاد و اندازه هايي به شرح زير پيش بيني شود:
الف ـ آموزش خردسالان
استخر آموزش خردسالان داراي عمق حداكثر 90 سانتيمتر ، عرض 7 متر و طول 6/16 يا 20 متر مطابق شكل شماره (1-1) مي باشد. براي ورود به اين استخر پيش بيني پله با عرض حداقل 7 متر براي كودكان مبتدي توصيه مي شود. ايجاد دو خط شنا در طول استخر با علائم راهنما در كف ، كمك موثري در پيشرفت روند آموزشي خواهد داشت . همچنين پيش بيني حاشيه اي به عرض 2 متر با كف سازي مناسب و غير لغزنده دور استخر امكان نرمش و آمادگي جسماني شناگران خردسال و همچنين آموزشهاي تئوريك آنها را فراهم خواهد ساخت.
ضمناً حاشيه استخر امكان كنترل مربيان و نظارت بر شناي خردسالان را در داخل آب تسهيل خواهد كرد.
http://www.gigaimage.com/images/grgvfmeaygnf3cong3hr.jpg
شكل 1- 1- استخر آموزش خردسالان
ب : شنای تفريحي
استخرهاي تفريحي تابع ضوابط و معيارهاي خاصي به جز ميزان عمق آب نمي باشد از اين رو استخرهاي تفريحي در شکلهاي مختلف و با تجهيزات وسايل تفريحي گوناگون طراحي و احداث مي شود. در طراحي اين گونه استخرها عمق آب در بخش بزرگي از استخر (تا 80 درصد) كمتر از 7/1 متر در نظر گرفته مي شود[1]. ناحيه عميق در اين نوع استخرها براي نصب تخته هاي شيرجه كوتاه (حداكثر تا يك متر) ، وسايل بازي مانند انواع سرسره ها، و موج افكن هاي مكانيكي و همچنين ورزش غواصي مناسب مي باشد. كف استخرهاي تفريحي بايد داراي شيب ملايم باشد و از 7 درصد تجاوز نكند. پيش بيني سكويي به عرض حداقل 2متر در حاشيه استخرهاي سرپوشيده و 4 متر در حاشيه استخرهاي سرباز براي استراحت شناگران و نظارت ناجيان غريق ضروري مي باشد.
پ ـ شناي حرفهاي و مسابقات
استخر شناي ويژه مسابقه براي انجام فعاليت هايي نظير شناي آموزشي كودكان ، شناي تفريحي و يا شيرجه مناسب
نمي باشد، زيرا مقررات و ضوابط اين فعاليت نيازمند ويژگي خاصي است كه انجام ساير ورزش هاي آبي را كمتر
امكان پذير مي كند.
فواصل استاندارد و رسمي براي مسابقات شنا 100 متر ، 200 متر، 400 متر، 800 متر و1500 متر مي باشد، از اين رو طول استخر بايد مضربي از 100 باشد ليكن طول 50 متر براي برگزاري مسابقات ترجيح داده شده است.
استخرهايي به طول 33/33 متر، 25 متر ،20 متر و حتي متر براي مقاصد تمريني و يا مسابقات غير رسمي پيش بيني مي شود.
عرض استخرهاي مسابقه با توجه به تعداد خطوط شنا تعيين مي شود. عرض خطوط شنا براي مسابقات داخلي 2 متر و براي مسابقات بين المللي تا 5/2 متر پيش بيني مي شود. خطوط شناي كناري با فاصله نيم متر از لبه استخر در نظر گرفته مي شود به گونه اي كه براي يك استخر 6 خطي 13 متر عرض لازم خواهد شد. استخرهاي كمتر از 6 خط براي مقاصد تمريني به كار مي رود و در اين استخرها فاصله خطوط شناي كناري از لبه استخر به 25 سانتيمتر كاهش مي يابد كه در اين صورت استخر 4 خطي داراي 5/8 متر عرض و استخر 5 خطي داراي 5/10 متر عرض خواهد بود. استخرهاي ويژه مسابقات رسمي و بين‌المللي داراي 50 متر طول با 8 خط شنا هر يك به عرض 5/2 متر مي باشد كه با احتساب دو فاصله نيم متري از لبه كناري استخر ، ابعاد كلي به 21×50 متر خواهد رسيد. شکل شماره(1-2) نصبت طول به عرض استخر را نشان ميدهد .
http://www.gigaimage.com/images/nsy6hj4d3hl5zhehcs.jpg
شکل 1-2- نسبت طول به عرض استخرها
عمق استخرهاي مسابقه در کمترين محل3/1 متر و يا حداقل 17/1 متر مي باشد که انتخاب 22/1 براي کارايي بيشتر استخر توصيه ميشود .
ت ـ استخرهاي چند منظوره
با در نظر گرفتن تمهيداتي در مقاطع استخرهاي مسابقه اي و تمريني امكان برگزاري ساير ورزش هاي آبي تا حدود زيادي فراهم مي شود، به گونه اي كه رعايت عمق و شيب مجاز در كف استخرها و بهره گيري از تقسيم كننده هاي شناور، قابليت بسيار خوبي براي افزايش كارايي و تبديل به استخرهاي چند منظوره بوجود خواهد آورد.
مقاطع ارائه شده در شكل (1-3) كف استخرهاي چند منظوره و مقدار شيب مجاز آن را كه كمتر از 7 درصد در طول استخر مي باشد نشان مي دهد
http://www.gigaimage.com/images/v7ztuudp6rnnf1d7gkv.jpg
شکل 1-3- كف استخرهاي چند منظوره و مقدار شيب مجاز آن
شكل شماره (1-4) مقطع يك استخر 50 متري مسابقه را نشان مي دهد كه با تنظيم كف و استفاده از تقسيم كننده هاي شناور يك نمونه بسيار موفق از استخرهاي چند منظوره را به وجود آورده است. در اين استخر علاوه بر برگزاري مسابقات رسمي امكان آموزش واترپلو، شيرجه از روي تخته شنا و شناي تفريحي تامين شده است.
http://www.gigaimage.com/images/9qc6vjrpous1n1sdxtbc.jpg
شكل1-4- مقطع استخر 50 متري مسابقه اي
1- تا عمق 7/1 متر نواحي كم عمق و بيش از آن نواحي عميق ناميده مي شود. تناسب اين نواحي بر حسب برنامه پيش بيني شده قابل محاسبه و برآورد مي باشد.
نظرات شما برای ما دلگرمی است