وحید 0319
17th August 2012, 04:42 AM
Urban Tourism 2گردشگری و احیا و بافتهای تاریخی و باز زنده سازی فضاهای کهن شهری
بافتهای تاریخی كانون و هسته شهرها هستند. حیات این بافت‌ها طی سده های گذشته پایه بسیاری از آداب و رسوم و حتی فرهنگ موجود و نیز رونق اقتصادی شهر و منطقه بوده است. فضاهای شهری تاریخی قبل از همه وظیفه دارند تاریخ، هویت عینی و ذهنی شهر را حفظ كنند و در زندگی جاری سازند. پاسدار همه خاطره‌ها و یادمان‌ها بوده و از این رو باید فعالیت‌هایی را در كالبد خود جای دهند كه با هدف یاد شده انطباق یابد.
چنین فضاهایی با توسعه فعالیت‌ها و فضاهای گردشگری در حفظ بناها و عناصر تاریخی خود موفق می‌شوند و حضور روز و شب شهروندان و گردشگران را امكان‌پذیر می‌سازند. حضور مردم، جوانان و نوجوانان، جشن‌ها، انواع تظاهرات اجتماعی، برپایی نمایش‌ها و معرفی فرهنگ‌های گوناگون با برپایی مراسم و جشن‌ها، اشكال گوناگون تعاملات اجتماعی و فرهنگی و هر آن چه مظهر تنوع فرهنگی و قومی یك ملت بزرگ با تاریخ هزاران ساله است، تمام این جلوه‌ها كه در رشد و ارتقای فرهنگ و دانش یك شهر و ملت موثر است، در چنین فضاهایی زمینه‌ساز رشد صنعت گردشگری و جلب گردشگران داخلی و خارجی است. از این رو اقتصاد مركز تاریخی شهر با صنعت و فعالیتهای گردشگری شكل می‌گیرد و حیاتی تازه می یابد.
توان اقتصادی مراكز تاریخی موضوع دیگری است كه از نظر كارشناسان محرك و تقویت‌كننده محسوب می‌شود. اقتصاد پایدار با تاكید بر گردشگری در مراكز تاریخی می‌تواند منشا بهره‌برداری اقتصادی فراوانی از این مراكز شود که این موضوع خود بهانه‌ای برای تجدید حیات مراكز تاریخی و موجب بازگردانده شدن كاركردهای فاخر و برتر با توجه به ظرفیت‌های این فضاها به آنها می باشد.
در زمان معاصر با شناخت عوامل اصلی تخریب بافتهای با ارزش تاریخی و سازگاری واژگان نوین طراحی معماری با زبان كهن معماری بومی می‌توان در جهت بهبود محیط شهری و جهت‌های توسعه آتی آن نقش‌آفرین بود. فلسفه احیا و دوباره‌سازی اندام‌های صدمه‌دیده و فرسوده شهرها، ریشه در همین جایگاه دارد و به نظر می‌رسد یكی از موثرترین راهكارها در احیا دوباره بافتهای تاریخی، ایجاد فعالیتهای مجدد در این مناطق با توجه به توانایی‌های فیزیكی و كالبدی آنهاست.
ایجاد محوررهای گردشگری می تواند بعنوان یکی از روشهای احیای فضاهای تاریخی شهری و جذب توریست مورد استفاده قرار گیرد. محورهای گردشگری در صورت دارا بودن ارزش‌ها و ویژگی‌های یاد شده می‌تواند بافت پیرامونی خود را متحول كند. به طور مثال ایجاد فعالیتهای تجاری در محور توریستی به نحوی كه مورد توجه گردشگران باشد، اقتصاد محله را متحول می‌كند و با تغییر كاربری بناهای با ارزش به عنوان محل‌های استراحت مانند هتل و رستوران نیز در این موضوع موثر است.
از دیدگاه دکتر سید محسن حبیبی ، طراحی مسیرهای پیاده گردشگری با هدف حفاظت از بافت و رونق بخشیدن به صنعت گردشگری یكی از مهم‌ترین اقدامات برای باز زنده‌سازی این بافت‌ها به شمار می‌رود. زیرا از آن جا كه نتایج مثبت این اقدام از سوی ساكنان و بهره‌برداران این مناطق، درك می‌شود می‌تواند مداخله و مشاركت آگاهانه آنها را برای بهسازی و اصلاح بافت برانگیزد. از دیدگاه وی، اهمیت و ارزش این بافتهای كهن چنان است كه هم اكنون و با محدودترین امكانات ضروری، توانسته‌اند بسیاری از گردشگران را به خود جذب كند. بنابراین ساماندهی و احیای این مراكز شهری با استفاده از پیاده راه‌ها علاوه بر تحقق هدف حفاظتی این بافت‌ها به دلیل ارتقای كیفی فضاهای مربوطه و تجهیز مناسب آنها نه تنها نیازهای ساكنان به فضاهای مطلوب شهری برای زندگی جاری را تامین می‌كند، بلكه چرخ‌های توسعه گردشگری در این بافت را فعال می‌كند و این امر نه تنها موجب افزایش هویت اجتماعی و فرهنگی مجموعه بافت می‌شود، بلكه راهكارهای موثر و تجربه شده برای ایجاد و بازتولید عرصه‌های عمومی و هویت از دست رفته و خاطرات زدوده شده از بافتهای تاریخی شهرهای ایران است.
بافتهای تاریخی كانون و هسته شهرها هستند. حیات این بافت‌ها طی سده های گذشته پایه بسیاری از آداب و رسوم و حتی فرهنگ موجود و نیز رونق اقتصادی شهر و منطقه بوده است. فضاهای شهری تاریخی قبل از همه وظیفه دارند تاریخ، هویت عینی و ذهنی شهر را حفظ كنند و در زندگی جاری سازند. پاسدار همه خاطره‌ها و یادمان‌ها بوده و از این رو باید فعالیت‌هایی را در كالبد خود جای دهند كه با هدف یاد شده انطباق یابد.
چنین فضاهایی با توسعه فعالیت‌ها و فضاهای گردشگری در حفظ بناها و عناصر تاریخی خود موفق می‌شوند و حضور روز و شب شهروندان و گردشگران را امكان‌پذیر می‌سازند. حضور مردم، جوانان و نوجوانان، جشن‌ها، انواع تظاهرات اجتماعی، برپایی نمایش‌ها و معرفی فرهنگ‌های گوناگون با برپایی مراسم و جشن‌ها، اشكال گوناگون تعاملات اجتماعی و فرهنگی و هر آن چه مظهر تنوع فرهنگی و قومی یك ملت بزرگ با تاریخ هزاران ساله است، تمام این جلوه‌ها كه در رشد و ارتقای فرهنگ و دانش یك شهر و ملت موثر است، در چنین فضاهایی زمینه‌ساز رشد صنعت گردشگری و جلب گردشگران داخلی و خارجی است. از این رو اقتصاد مركز تاریخی شهر با صنعت و فعالیتهای گردشگری شكل می‌گیرد و حیاتی تازه می یابد.
توان اقتصادی مراكز تاریخی موضوع دیگری است كه از نظر كارشناسان محرك و تقویت‌كننده محسوب می‌شود. اقتصاد پایدار با تاكید بر گردشگری در مراكز تاریخی می‌تواند منشا بهره‌برداری اقتصادی فراوانی از این مراكز شود که این موضوع خود بهانه‌ای برای تجدید حیات مراكز تاریخی و موجب بازگردانده شدن كاركردهای فاخر و برتر با توجه به ظرفیت‌های این فضاها به آنها می باشد.
در زمان معاصر با شناخت عوامل اصلی تخریب بافتهای با ارزش تاریخی و سازگاری واژگان نوین طراحی معماری با زبان كهن معماری بومی می‌توان در جهت بهبود محیط شهری و جهت‌های توسعه آتی آن نقش‌آفرین بود. فلسفه احیا و دوباره‌سازی اندام‌های صدمه‌دیده و فرسوده شهرها، ریشه در همین جایگاه دارد و به نظر می‌رسد یكی از موثرترین راهكارها در احیا دوباره بافتهای تاریخی، ایجاد فعالیتهای مجدد در این مناطق با توجه به توانایی‌های فیزیكی و كالبدی آنهاست.
ایجاد محوررهای گردشگری می تواند بعنوان یکی از روشهای احیای فضاهای تاریخی شهری و جذب توریست مورد استفاده قرار گیرد. محورهای گردشگری در صورت دارا بودن ارزش‌ها و ویژگی‌های یاد شده می‌تواند بافت پیرامونی خود را متحول كند. به طور مثال ایجاد فعالیتهای تجاری در محور توریستی به نحوی كه مورد توجه گردشگران باشد، اقتصاد محله را متحول می‌كند و با تغییر كاربری بناهای با ارزش به عنوان محل‌های استراحت مانند هتل و رستوران نیز در این موضوع موثر است.
از دیدگاه دکتر سید محسن حبیبی ، طراحی مسیرهای پیاده گردشگری با هدف حفاظت از بافت و رونق بخشیدن به صنعت گردشگری یكی از مهم‌ترین اقدامات برای باز زنده‌سازی این بافت‌ها به شمار می‌رود. زیرا از آن جا كه نتایج مثبت این اقدام از سوی ساكنان و بهره‌برداران این مناطق، درك می‌شود می‌تواند مداخله و مشاركت آگاهانه آنها را برای بهسازی و اصلاح بافت برانگیزد. از دیدگاه وی، اهمیت و ارزش این بافتهای كهن چنان است كه هم اكنون و با محدودترین امكانات ضروری، توانسته‌اند بسیاری از گردشگران را به خود جذب كند. بنابراین ساماندهی و احیای این مراكز شهری با استفاده از پیاده راه‌ها علاوه بر تحقق هدف حفاظتی این بافت‌ها به دلیل ارتقای كیفی فضاهای مربوطه و تجهیز مناسب آنها نه تنها نیازهای ساكنان به فضاهای مطلوب شهری برای زندگی جاری را تامین می‌كند، بلكه چرخ‌های توسعه گردشگری در این بافت را فعال می‌كند و این امر نه تنها موجب افزایش هویت اجتماعی و فرهنگی مجموعه بافت می‌شود، بلكه راهكارهای موثر و تجربه شده برای ایجاد و بازتولید عرصه‌های عمومی و هویت از دست رفته و خاطرات زدوده شده از بافتهای تاریخی شهرهای ایران است.