poune
5th July 2012, 02:16 PM
http://s1.picofile.com/file/7427465692/skeleton.jpg
پوکی استخوان به معنی کاهش مقدار بافت تشکیل دهنده استخوان بدون تغییر در ترکیب آن است، درست مانند یک ساختمان با اسکلت فلزی که بدون تغییر دادن در جنس اسکلت آن تعدادی از تیرهای آهن را از بدنه آن خارج کنیم. نتیجه این کاهش، ضعیف شدن استخوان و بالا رفتن احتمالی شکستگی بدنبال آسیب‌های جزئی است.
معمولاً حجم توده استخوانی در حدود ۳۵ سالگی به بالا‌ترین حد خود رسیده و بعد از آن شروع به کاهش می‌کند لذا هر چه در سنین پایین‌تر تراکم استخوانی بیشتر باشد در آینده استخوان‌ها سالم‌تر و نیرومند‌تر خواهند بود. پوکی استخوان یک بیماری خاموش است بدین معنی که تا این بیماری موجب تظاهرات جدی مانند شکستگی، کمر درد یا قوز پشتی نشود فرد اطلاعی از بیماری خود ندارد. در کشور ما از هر ۵ نفر که به سن ۷۰سالگی می‌رسد یکنفر دچار شکستگی می‌شود.
چهار عامل در افزایش تراکم استخوان دخیل هستند که عبارتند از:
۱- فعالیت بدنی
۲- هورمون جنسی
۳- کلسیم
۴- ویتامین D
این چهار عامل با تعاملاتی که با یکدیگر دارند موجب رشد و پایداری استخوان‌ها می‌شوند.
فعالیت بدنی:
فشار فیزیکی مداوم بر روی استخوان باعث تحریک استخوان سازی می‌شود و استخوان‌ها به تناسب باری که باید حمل کنند تشکیل شده و تغییر شکل می‌دهند، بعنوان مثال استخوانهای ورزشکاران بطور قابل ملاحظه‌ای سنگین‌تر از استخوانهای افراد غیر ورزشکار می‌باشند و یا هر‌گاه یک پای شخصی در گچ باشد اما با پای دیگر به راه رفتن ادامه دهد، استخوان پایی که در گچ قرار دارد نازک شده و تا ۳۰ درصد کلسیم خود را از دست می‌دهد در حالیکه استخوان پای مقابل ضخیم با میزان کلسیم طبیعی میباشد.
ورزش در کودکان و نوجوانان امری ضروری بوده و حتی تا سن ۴۰ سالگی می‌تواند با افزایش تراکم استخوان نقش پیشگیری کننده از پوکی استخوان داشته باشد. پیاده روی روزانه و مرتب، دویدن، ورزشهای جهشی و استفاده از دوچرخه در این بین نقش ویژه‌ای دارند. معمولاً ۴۰-۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته فواید مناسبی به منظور پیشگیری و حتی درمان برخی بیماری‌ها از جمله پوکی استخوان دارد.
هورمون جنسی:
در مردان تسترون و در زنان استروژن نقش کلیدی در تشکیل بافت استخوان و افزایش تراکم آن دارد (رشد جهشی و سریع دختران و پسران بعد از بلوغ مؤید همین مطلب میباشد).
هر چند در مردان اثر هورمون تستسترون در سنین پیری کاهش می‌یابد اما ترشح آن کماکان ادامه داشته و کمبود آن کمتر احساس می‌شود اما در زنان که در سنین باروری (۴۹-۱۵ سال) این هورمون از تخمدان‌ها ترشح می‌شود به یکباره هنگام یائسه شدن ترشح آن کاهش چشمگیری یافته و موجب تشدید روند پوکی استخوان می‌شود لذا یکی از علل شیوع بیشتر پوکی استخوان در زنان همین مطلب است.
http://s1.picofile.com/file/7427465799/17156.jpg کلسیم:
گفته شد که اسکلت بندی استخوان بوسیله کلسیم صورت می‌گیرد لذا رسیدن میزان کافی کلسیم به استخوان‌ها در تشکیل استحکام آن نقش مهمی دارد. کلسیم مورد نیاز بدن از طریق رژیم غذائی تأمین می‌گردد. خشکبار، حبوبات، سویا، ماهیهای نرم استخوان مثل ساردین و کیلکا از منابع غنی کلسیم می‌باشند اما در رژیم غذائی مردم کشور ما عمده کلسیم مصرفی از لبنیات شامل: شیر، ماست و پنیر تأمین می‌گردد که ۹۹% از کلسیم مصرفی در استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که ۱% باقی مانده برای انتقال پیام در سیستم عصبی، انقباض عضلات، انعقاد خون به هنگام خونریزی و چسبندگی و اتصال سلولهای بدن بکار گرفته می‌شود و لذا بعلت اهمیت حیاتی موارد مذکور در صورت کمبود کلسیم در رژیم غذائی، بدن برای جبران این کمبود بلافاصله از استخوان‌ها برداشت می‌کند که این امر روند پوکی استخوان را بهنگام کاهش مصرف کلسیم تشدید می‌کند.
اگر یک لیوان شیر یا یک کاسه ماست یک نفره یا یک تکه پنیر به اندازه یک قوطی کبریت را یک واحد لبنیات در نظر بگیریم، در زنان حامله مصرف روزانه ۴ واحد، نوجوانان تا سن ۲۵ سالگی و زنان یائسه روزانه ۳ واحد و سایر افراد روزانه ۲ واحد از لبنیات جهت تأمین کلسیم مورد نیاز روزانه بدن کافی میباشد.
ویتامین D:
حضور ویتامین Dبرای جذب مناسب کلسیم ضروری است. در واقع ویتامین Dمانند کلیدی عمل می‌کند که با باز کردن در‌ها بر روی کلسیم به آن اجازه ورود می‌دهد به عبارت بهتر جهت جذب کلسیم مصرفی از روده‌ها، جلوگیری از دفع بی‌رویه کلسیم از ادرار و ورود کلسیم به ساختمان استخوان حضور این ویتامین الزامی است.
زرده تخم مرغ، ماهیهای آب شور، خرما و کره از منابع طبیعی و سرشار ویتامین Dمی باشند اما با توجه به اینکه این ویتامین و سایر ویتامین‌ها به شرایط محیطی بسیار حساس بوده و طرز تهیه و پخت غذا‌ها و نیز مصرف توام مواد غذائی با یکدیگر میزان جذب آن‌ها را پایین می‌آورد بهترین منبع تأمین ویتامین Dنور خورشید میباشد.
معمولاً تابش روزانه ۲۰-۱۵ دقیقه نور مستقیم آفتاب به پوست دست و صورت برای تولید مقدار مورد نیاز ویتامین Dدر بدن کفایت می‌کند. البته تابش نور خورشید از پشت شیشه و نیز استفاده کرم‌های ضد آفتاب این اثر را خنثی می‌کند، با افزایش سن نیز توانائی پوست برای تولید ویتامین Dکاهش می‌یابد.
باعنایت به آنچه تا کنون گفته شد می‌توان اظهار نمود که در کشور ما بیشترین علت بالا بودن شیوع پوکی استخوان در می‌انسالی و پیری عدم تشکیل تراکم کافی استخوان در نوجوانی و جوانی میباشد که علت عمده آن نیز تحرک ناکافی و تولید ناکافی ویتامین Dبویژه در خانم‌ها میباشد. و بعلت کاهش اثر و تولید هورمون جنسی در مردان و زنان در این سنین روند پوکی استخوان شدید‌تر و احتمال شکستگی‌های استخوانی بیشتر می‌شود لذا حداقل کاری که برای سالمندان می‌توان انجام داد ایجاد شرایط خاص در محیط زندگی است به گونه‌ای که ریسک افتادن و زمین خوردن آن‌ها کمتر گردد.
پانوشت:
متن از جناب دکتر مهدی فارسی - پزشک عمومی
منبع: سایت رویش
پوکی استخوان به معنی کاهش مقدار بافت تشکیل دهنده استخوان بدون تغییر در ترکیب آن است، درست مانند یک ساختمان با اسکلت فلزی که بدون تغییر دادن در جنس اسکلت آن تعدادی از تیرهای آهن را از بدنه آن خارج کنیم. نتیجه این کاهش، ضعیف شدن استخوان و بالا رفتن احتمالی شکستگی بدنبال آسیب‌های جزئی است.
معمولاً حجم توده استخوانی در حدود ۳۵ سالگی به بالا‌ترین حد خود رسیده و بعد از آن شروع به کاهش می‌کند لذا هر چه در سنین پایین‌تر تراکم استخوانی بیشتر باشد در آینده استخوان‌ها سالم‌تر و نیرومند‌تر خواهند بود. پوکی استخوان یک بیماری خاموش است بدین معنی که تا این بیماری موجب تظاهرات جدی مانند شکستگی، کمر درد یا قوز پشتی نشود فرد اطلاعی از بیماری خود ندارد. در کشور ما از هر ۵ نفر که به سن ۷۰سالگی می‌رسد یکنفر دچار شکستگی می‌شود.
چهار عامل در افزایش تراکم استخوان دخیل هستند که عبارتند از:
۱- فعالیت بدنی
۲- هورمون جنسی
۳- کلسیم
۴- ویتامین D
این چهار عامل با تعاملاتی که با یکدیگر دارند موجب رشد و پایداری استخوان‌ها می‌شوند.
فعالیت بدنی:
فشار فیزیکی مداوم بر روی استخوان باعث تحریک استخوان سازی می‌شود و استخوان‌ها به تناسب باری که باید حمل کنند تشکیل شده و تغییر شکل می‌دهند، بعنوان مثال استخوانهای ورزشکاران بطور قابل ملاحظه‌ای سنگین‌تر از استخوانهای افراد غیر ورزشکار می‌باشند و یا هر‌گاه یک پای شخصی در گچ باشد اما با پای دیگر به راه رفتن ادامه دهد، استخوان پایی که در گچ قرار دارد نازک شده و تا ۳۰ درصد کلسیم خود را از دست می‌دهد در حالیکه استخوان پای مقابل ضخیم با میزان کلسیم طبیعی میباشد.
ورزش در کودکان و نوجوانان امری ضروری بوده و حتی تا سن ۴۰ سالگی می‌تواند با افزایش تراکم استخوان نقش پیشگیری کننده از پوکی استخوان داشته باشد. پیاده روی روزانه و مرتب، دویدن، ورزشهای جهشی و استفاده از دوچرخه در این بین نقش ویژه‌ای دارند. معمولاً ۴۰-۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته فواید مناسبی به منظور پیشگیری و حتی درمان برخی بیماری‌ها از جمله پوکی استخوان دارد.
هورمون جنسی:
در مردان تسترون و در زنان استروژن نقش کلیدی در تشکیل بافت استخوان و افزایش تراکم آن دارد (رشد جهشی و سریع دختران و پسران بعد از بلوغ مؤید همین مطلب میباشد).
هر چند در مردان اثر هورمون تستسترون در سنین پیری کاهش می‌یابد اما ترشح آن کماکان ادامه داشته و کمبود آن کمتر احساس می‌شود اما در زنان که در سنین باروری (۴۹-۱۵ سال) این هورمون از تخمدان‌ها ترشح می‌شود به یکباره هنگام یائسه شدن ترشح آن کاهش چشمگیری یافته و موجب تشدید روند پوکی استخوان می‌شود لذا یکی از علل شیوع بیشتر پوکی استخوان در زنان همین مطلب است.
http://s1.picofile.com/file/7427465799/17156.jpg کلسیم:
گفته شد که اسکلت بندی استخوان بوسیله کلسیم صورت می‌گیرد لذا رسیدن میزان کافی کلسیم به استخوان‌ها در تشکیل استحکام آن نقش مهمی دارد. کلسیم مورد نیاز بدن از طریق رژیم غذائی تأمین می‌گردد. خشکبار، حبوبات، سویا، ماهیهای نرم استخوان مثل ساردین و کیلکا از منابع غنی کلسیم می‌باشند اما در رژیم غذائی مردم کشور ما عمده کلسیم مصرفی از لبنیات شامل: شیر، ماست و پنیر تأمین می‌گردد که ۹۹% از کلسیم مصرفی در استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که ۱% باقی مانده برای انتقال پیام در سیستم عصبی، انقباض عضلات، انعقاد خون به هنگام خونریزی و چسبندگی و اتصال سلولهای بدن بکار گرفته می‌شود و لذا بعلت اهمیت حیاتی موارد مذکور در صورت کمبود کلسیم در رژیم غذائی، بدن برای جبران این کمبود بلافاصله از استخوان‌ها برداشت می‌کند که این امر روند پوکی استخوان را بهنگام کاهش مصرف کلسیم تشدید می‌کند.
اگر یک لیوان شیر یا یک کاسه ماست یک نفره یا یک تکه پنیر به اندازه یک قوطی کبریت را یک واحد لبنیات در نظر بگیریم، در زنان حامله مصرف روزانه ۴ واحد، نوجوانان تا سن ۲۵ سالگی و زنان یائسه روزانه ۳ واحد و سایر افراد روزانه ۲ واحد از لبنیات جهت تأمین کلسیم مورد نیاز روزانه بدن کافی میباشد.
ویتامین D:
حضور ویتامین Dبرای جذب مناسب کلسیم ضروری است. در واقع ویتامین Dمانند کلیدی عمل می‌کند که با باز کردن در‌ها بر روی کلسیم به آن اجازه ورود می‌دهد به عبارت بهتر جهت جذب کلسیم مصرفی از روده‌ها، جلوگیری از دفع بی‌رویه کلسیم از ادرار و ورود کلسیم به ساختمان استخوان حضور این ویتامین الزامی است.
زرده تخم مرغ، ماهیهای آب شور، خرما و کره از منابع طبیعی و سرشار ویتامین Dمی باشند اما با توجه به اینکه این ویتامین و سایر ویتامین‌ها به شرایط محیطی بسیار حساس بوده و طرز تهیه و پخت غذا‌ها و نیز مصرف توام مواد غذائی با یکدیگر میزان جذب آن‌ها را پایین می‌آورد بهترین منبع تأمین ویتامین Dنور خورشید میباشد.
معمولاً تابش روزانه ۲۰-۱۵ دقیقه نور مستقیم آفتاب به پوست دست و صورت برای تولید مقدار مورد نیاز ویتامین Dدر بدن کفایت می‌کند. البته تابش نور خورشید از پشت شیشه و نیز استفاده کرم‌های ضد آفتاب این اثر را خنثی می‌کند، با افزایش سن نیز توانائی پوست برای تولید ویتامین Dکاهش می‌یابد.
باعنایت به آنچه تا کنون گفته شد می‌توان اظهار نمود که در کشور ما بیشترین علت بالا بودن شیوع پوکی استخوان در می‌انسالی و پیری عدم تشکیل تراکم کافی استخوان در نوجوانی و جوانی میباشد که علت عمده آن نیز تحرک ناکافی و تولید ناکافی ویتامین Dبویژه در خانم‌ها میباشد. و بعلت کاهش اثر و تولید هورمون جنسی در مردان و زنان در این سنین روند پوکی استخوان شدید‌تر و احتمال شکستگی‌های استخوانی بیشتر می‌شود لذا حداقل کاری که برای سالمندان می‌توان انجام داد ایجاد شرایط خاص در محیط زندگی است به گونه‌ای که ریسک افتادن و زمین خوردن آن‌ها کمتر گردد.
پانوشت:
متن از جناب دکتر مهدی فارسی - پزشک عمومی
منبع: سایت رویش