poune
6th March 2012, 05:30 PM
دستگاه ايمني سالم مي‌تواند در برابر ميكروب‌ها، باكتري‌ها، ويروس‌ها، قارچ‌ها و ديگر عوامل بيماري‌زا از انسان محافظت كند. اما چنانچه مشكلي در اين سيستم وجود داشته باشد، بدن مستعد عفونت و بروز بيماري مي‌شود؛ بيماري‌هاي نقص ايمني نيز همان‌طور كه از نامشان پيداست به دليل وجود مشكلي در سيستم دفاعي بدن ايجاد خواهند شد.
دكتر ليدا عطارد، فوق تخصص آلرژي و ايمونولوژي با تاكيد بر اهميت آگاهي پيدا كردن عموم مردم درباره بيماري‌هاي نقص ايمني هشدار مي‌دهد: «با توجه به اين‌كه اين بيماري‌ها ناشناخته باقي مانده‌اند، گاه پزشكان به موقع اين بيماران را ارجاع نمي‌دهند يا متاسفانه خود بيماران كمتر متوجه شرايط بوده و به همين دليل خيلي دير و زماني كه تغييراتي غيرقابل برگشت ايجاد شده، به پزشك متخصص مراجعه مي‌كنند.»
نقص ايمنی چيست؟
دكتر عطارد در اين باره توضيح مي‌دهد: «در گذشته و قبل از كشف آنتي‌بيوتيك‌ها، ميكروب‌ها خود عامل مهمي در مرگ و مير افراد جامعه بودند؛ به همين دليل تعداد زيادي از بيماران در اثر عفونت‌هاي وخيم مانند مننژيت، عفونت‌هاي خون، استخوان، ريه و... جان خود را از دست مي‌دادند. اما پس از كشف آنتي‌بيوتيك‌هاي موثري كه قادر بودند بيماري‌هاي جدي و عفونت‌هاي شديد را كنترل كنند، متاسفانه باز هم بيماراني وجود داشتند كه به رغم درمان‌هاي آنتي‌بيوتيك بهبود نمي‌يافتند.»
وي مي‌افزايد: در گذشته اين گروه از بيماران به درمان‌هاي آنتي‌بيوتيك پاسخ نداده، عفونت‌هايشان كنترل نمي‌شد،مرگ و مير زيادي ميانشان وجود داشت، دچار عوارض شده و يا به ميكروب‌هايي مبتلا مي‌شدند كه در جمعيت افراد عادي ابتلا به آنها وجود نداشت. بنابراين مشخص شد كه شايد اشكالي در سيستم دفاعي بدن اين افراد وجود دارد كه به رغم درمان آنتي‌بيوتيكي قادر به از بين بردن عفونت‌ها نيستند.
با چنين شرايطي اصطلاح نقص ايمني متداول شده و كم‌كم بيماري‌ها كشف شدند.
اين فوق تخصص آلرژي و ايمونولوژي با ذكر اين نكته كه امروز بيش از حدود 120 نوع بيماري نقص ايمني شناخته شده و اين تعداد در حال افزايش است، خاطرنشان مي‌كند: «در گذشته اين بيماري‌ها تنها به حوزه طب اطفال مربوط بود و متاسفانه بيماران قبل از رسيدن به سن بلوغ جان خود را از دست مي‌دادند، اما در حال حاضر با شناخت مناسب و درمان‌هاي موثر، بيماران به سنين بالاتر رسيده، ازدواج مي‌كنند و بچه‌دار مي‌شوند. همچنين در شرايطي كه زمينه ژنتيكي خاصي وجود نداشته و ازدواج‌هاي فاميلي نيز اتفاق نيفتد، در اكثر افراد بيماري تكرار نشده و در نتيجه فرزنداني سالم خواهند داشت.»
علائم بالينی بيماران
دكتر عطارد با اشاره به اهميت آگاهي پيدا كردن افراد جامعه از ايمني بدن و مراجعه به موقع به پزشك متخصص، به علائم باليني بيماران اشاره كرده و توضيح مي‌دهد: «گاهي اين بيماري‌ها با آلرژي شروع مي‌شوند. مثلا ممكن است بچه اگزمايي شديد و وسيع داشته باشد كه تمام بدنش را درگير كرده و ديگر تظاهرات آلرژي هم همراهش وجود دارد. بنابراين اگزمايي رايج و متداول كه با شيوه‌هاي معمول درمان مي‌شوند، نبوده و بسيار شديد هستند. همچنين با افزايش سن، دائم عفونت مي‌كنند. مثلا دائم گوش دردهاي چركي دارند، سينوزيت‌هاي مقاومي دارند كه كنترلشان دشوار است و دچار عفونت‌هاي ريه مي‌شوند.»
وي ادامه مي‌دهد: «ممكن است بيماران دچار اسهال شوند كه كنترل آن دشوار بوده و حتي ممكن است روزها ادامه پيدا كند. علاوه بر اين موارد، در اين بيماران عفونت‌هاي استخواني و خوني نيز ديده مي‌شود.»در چنين شرايطي كه بيمار از سنين پايين دچار عفونت‌هاي مختلف مي‌شود، ممكن است چنين تصور شود كه شرايط طبيعي است. اما پس از تكرار بيش از حد اين شرايط بايد به وجود بيماري نقص ايمني شك كرد.
علاوه بر عفونت‌هاي متداولي كه تكرار شده و عوارض ناخوشايندي نيز برجاي مي‌گذارند، در اين بيماران ميكروب‌هاي غيرمعمول نيز سبب بروز عفونت مي‌شوند. دكتر عطارد در اين رابطه توضيح مي‌دهد: «در كشور ما عفونت قارچي، عفونتي شايع و متداول نبوده و بومي منطقه نيست. در حالي كه اين بيماران به عفونت‌هاي قارچي نيز مبتلا مي‌شوند؛ مثلا ممكن است در سنين بالاتر از يك سالگي دچار برفك دهاني شده و برفك‌ها نيز كنترل نشوند يا دچار عفونت‌هاي قارچي ريه شوند.»
وي به عوارض واكسن‌ها در اين بيماران اشاره كرده و يادآور مي‌شود: «اين بيماران با تزريق واكسن‌هاي زنده به بيماري‌هاي ناشي از آن مبتلا مي‌شوند. مثلا وقتي در واكسيناسيون همگاني سل، تزريق براي اين بيماران صورت مي‌گيرد، متاسفانه به بيماري ناشي از واكسن سل مبتلا مي‌شوند.»
به گفته دكتر عطارد بيماري‌هايي مانند تيروئيديت است و انواع كم‌خوني‌ها نيز در اين افراد مشاهده مي‌شود. بيماري‌هاي دستگاه گوارش مانند انواع هپاتيت‌هاي مزمن، عفونت‌هاي مقاوم دستگاه گوارش و بزرگي كبد و طحال نيز از ديگر مشكلات بيماران است.
وي ادامه مي‌دهد: «علاوه بر اين موارد متاسفانه بدخيمي‌ها و سرطان‌ها نيز در اين خانواده‌ها بيشتر از افراد عادي است و ممكن است به سرطان‌هاي بافت خون‌ساز بدن مانند لنفوم و لوسمي دچار شوند.»
دكتر عطارد با تاكيد بر لزوم مراجعه براي درمان به موقع مي‌گويد: «اگر در خانواده‌اي عفونت‌ها، بيماري‌هاي خود ايمن و سرطان‌ها تكرار مي‌شوند يا سابقه فوت در سنين پايين به علت عفونت‌ها يا به علل نامعلوم وجود دارد، حتما بايد بررسي‌هاي لازم انجام شده و در جستجوي بيماري‌هاي نقص ايمني باشيم.»
درمان
البته به خاطر بسپاريد كه آگاهي از وجود اين بيماري‌ها و مراجعه زودرس در كنترل و درمان آنها بسيار موثر بوده و به بيماران كمك زيادي مي‌كند.
اين پزشك فوق‌تخصص با اشاره به اين موضوع مي‌گويد: «يكي از درمان‌ها، استفاده از آنتي‌بيوتيك‌هاست كه گاهي مجبور خواهيم شد تا پايان عمر به بيمار آنتي‌بيوتيك بدهيم. استفاده از تركيبات گاماگلوبولين نيز از ديگر شيوه‌هاي درمان است و بالاخره دسته‌اي از بيماران نيز با پيوند مغز استخوان بهبود پيدا مي‌كنند.»
وي در نهايت به تمام اين افراد توصيه مي‌كند حتما به پزشك مراجعه كرده و با آگاهي بيشتر نسبت به كنترل بيماري اقدام كنند.
منبع: مجله اینترنتی رویش
دكتر ليدا عطارد، فوق تخصص آلرژي و ايمونولوژي با تاكيد بر اهميت آگاهي پيدا كردن عموم مردم درباره بيماري‌هاي نقص ايمني هشدار مي‌دهد: «با توجه به اين‌كه اين بيماري‌ها ناشناخته باقي مانده‌اند، گاه پزشكان به موقع اين بيماران را ارجاع نمي‌دهند يا متاسفانه خود بيماران كمتر متوجه شرايط بوده و به همين دليل خيلي دير و زماني كه تغييراتي غيرقابل برگشت ايجاد شده، به پزشك متخصص مراجعه مي‌كنند.»
نقص ايمنی چيست؟
دكتر عطارد در اين باره توضيح مي‌دهد: «در گذشته و قبل از كشف آنتي‌بيوتيك‌ها، ميكروب‌ها خود عامل مهمي در مرگ و مير افراد جامعه بودند؛ به همين دليل تعداد زيادي از بيماران در اثر عفونت‌هاي وخيم مانند مننژيت، عفونت‌هاي خون، استخوان، ريه و... جان خود را از دست مي‌دادند. اما پس از كشف آنتي‌بيوتيك‌هاي موثري كه قادر بودند بيماري‌هاي جدي و عفونت‌هاي شديد را كنترل كنند، متاسفانه باز هم بيماراني وجود داشتند كه به رغم درمان‌هاي آنتي‌بيوتيك بهبود نمي‌يافتند.»
وي مي‌افزايد: در گذشته اين گروه از بيماران به درمان‌هاي آنتي‌بيوتيك پاسخ نداده، عفونت‌هايشان كنترل نمي‌شد،مرگ و مير زيادي ميانشان وجود داشت، دچار عوارض شده و يا به ميكروب‌هايي مبتلا مي‌شدند كه در جمعيت افراد عادي ابتلا به آنها وجود نداشت. بنابراين مشخص شد كه شايد اشكالي در سيستم دفاعي بدن اين افراد وجود دارد كه به رغم درمان آنتي‌بيوتيكي قادر به از بين بردن عفونت‌ها نيستند.
با چنين شرايطي اصطلاح نقص ايمني متداول شده و كم‌كم بيماري‌ها كشف شدند.
اين فوق تخصص آلرژي و ايمونولوژي با ذكر اين نكته كه امروز بيش از حدود 120 نوع بيماري نقص ايمني شناخته شده و اين تعداد در حال افزايش است، خاطرنشان مي‌كند: «در گذشته اين بيماري‌ها تنها به حوزه طب اطفال مربوط بود و متاسفانه بيماران قبل از رسيدن به سن بلوغ جان خود را از دست مي‌دادند، اما در حال حاضر با شناخت مناسب و درمان‌هاي موثر، بيماران به سنين بالاتر رسيده، ازدواج مي‌كنند و بچه‌دار مي‌شوند. همچنين در شرايطي كه زمينه ژنتيكي خاصي وجود نداشته و ازدواج‌هاي فاميلي نيز اتفاق نيفتد، در اكثر افراد بيماري تكرار نشده و در نتيجه فرزنداني سالم خواهند داشت.»
علائم بالينی بيماران
دكتر عطارد با اشاره به اهميت آگاهي پيدا كردن افراد جامعه از ايمني بدن و مراجعه به موقع به پزشك متخصص، به علائم باليني بيماران اشاره كرده و توضيح مي‌دهد: «گاهي اين بيماري‌ها با آلرژي شروع مي‌شوند. مثلا ممكن است بچه اگزمايي شديد و وسيع داشته باشد كه تمام بدنش را درگير كرده و ديگر تظاهرات آلرژي هم همراهش وجود دارد. بنابراين اگزمايي رايج و متداول كه با شيوه‌هاي معمول درمان مي‌شوند، نبوده و بسيار شديد هستند. همچنين با افزايش سن، دائم عفونت مي‌كنند. مثلا دائم گوش دردهاي چركي دارند، سينوزيت‌هاي مقاومي دارند كه كنترلشان دشوار است و دچار عفونت‌هاي ريه مي‌شوند.»
وي ادامه مي‌دهد: «ممكن است بيماران دچار اسهال شوند كه كنترل آن دشوار بوده و حتي ممكن است روزها ادامه پيدا كند. علاوه بر اين موارد، در اين بيماران عفونت‌هاي استخواني و خوني نيز ديده مي‌شود.»در چنين شرايطي كه بيمار از سنين پايين دچار عفونت‌هاي مختلف مي‌شود، ممكن است چنين تصور شود كه شرايط طبيعي است. اما پس از تكرار بيش از حد اين شرايط بايد به وجود بيماري نقص ايمني شك كرد.
علاوه بر عفونت‌هاي متداولي كه تكرار شده و عوارض ناخوشايندي نيز برجاي مي‌گذارند، در اين بيماران ميكروب‌هاي غيرمعمول نيز سبب بروز عفونت مي‌شوند. دكتر عطارد در اين رابطه توضيح مي‌دهد: «در كشور ما عفونت قارچي، عفونتي شايع و متداول نبوده و بومي منطقه نيست. در حالي كه اين بيماران به عفونت‌هاي قارچي نيز مبتلا مي‌شوند؛ مثلا ممكن است در سنين بالاتر از يك سالگي دچار برفك دهاني شده و برفك‌ها نيز كنترل نشوند يا دچار عفونت‌هاي قارچي ريه شوند.»
وي به عوارض واكسن‌ها در اين بيماران اشاره كرده و يادآور مي‌شود: «اين بيماران با تزريق واكسن‌هاي زنده به بيماري‌هاي ناشي از آن مبتلا مي‌شوند. مثلا وقتي در واكسيناسيون همگاني سل، تزريق براي اين بيماران صورت مي‌گيرد، متاسفانه به بيماري ناشي از واكسن سل مبتلا مي‌شوند.»
به گفته دكتر عطارد بيماري‌هايي مانند تيروئيديت است و انواع كم‌خوني‌ها نيز در اين افراد مشاهده مي‌شود. بيماري‌هاي دستگاه گوارش مانند انواع هپاتيت‌هاي مزمن، عفونت‌هاي مقاوم دستگاه گوارش و بزرگي كبد و طحال نيز از ديگر مشكلات بيماران است.
وي ادامه مي‌دهد: «علاوه بر اين موارد متاسفانه بدخيمي‌ها و سرطان‌ها نيز در اين خانواده‌ها بيشتر از افراد عادي است و ممكن است به سرطان‌هاي بافت خون‌ساز بدن مانند لنفوم و لوسمي دچار شوند.»
دكتر عطارد با تاكيد بر لزوم مراجعه براي درمان به موقع مي‌گويد: «اگر در خانواده‌اي عفونت‌ها، بيماري‌هاي خود ايمن و سرطان‌ها تكرار مي‌شوند يا سابقه فوت در سنين پايين به علت عفونت‌ها يا به علل نامعلوم وجود دارد، حتما بايد بررسي‌هاي لازم انجام شده و در جستجوي بيماري‌هاي نقص ايمني باشيم.»
درمان
البته به خاطر بسپاريد كه آگاهي از وجود اين بيماري‌ها و مراجعه زودرس در كنترل و درمان آنها بسيار موثر بوده و به بيماران كمك زيادي مي‌كند.
اين پزشك فوق‌تخصص با اشاره به اين موضوع مي‌گويد: «يكي از درمان‌ها، استفاده از آنتي‌بيوتيك‌هاست كه گاهي مجبور خواهيم شد تا پايان عمر به بيمار آنتي‌بيوتيك بدهيم. استفاده از تركيبات گاماگلوبولين نيز از ديگر شيوه‌هاي درمان است و بالاخره دسته‌اي از بيماران نيز با پيوند مغز استخوان بهبود پيدا مي‌كنند.»
وي در نهايت به تمام اين افراد توصيه مي‌كند حتما به پزشك مراجعه كرده و با آگاهي بيشتر نسبت به كنترل بيماري اقدام كنند.
منبع: مجله اینترنتی رویش