PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : Dna گريبانگير مجرمان حرفه‌ای



zolfa
5th March 2012, 11:12 PM
در حال حاضر تعيين هويت در دنيا به روش‌هاي مختلفي مانند اثر انگشت يا از طريق قسمت‌هاي مختلف بدن انجام مي‌شود، ولي هر كدام از آنها قابل دستكاري بوده و فرد مي‌تواند با عمل پلاستيك سرانگشتان يا قسمت‌هاي ديگر آن را دستكاري كند.

اين در حالي است كه آزمايش dna تنها روشي است كه تا‌كنون از نظر علمي و عملي قابل خدشه نبوده و فرد اصلا نمي‌تواند در آن دخالت كرده و آزمايش را مخدوش كند، بنابراين آزمايش dna بهترين شيوه تعيين هويت است كه علم امروز دنيا به آن رسيده است.

در ايران نيز هم جهت با ساير كشورهاي جهان كه اقدام به بكارگيري اين روش كرده‌اند قدم‌هاي خوبي به لحاظ قانوني و اجرايي برداشته شده است.

طرح تشكيل بانك هويت ژنتيك ايرانيان كه اولين قدم‌هاي تشكيل آن در سازمان پزشكي قانوني كشور برداشته شده، سوالاتي را در اذهان افكار عمومي كشور ايجاد كرده است.

به همين مناسبت با دكتر عبدالرزاق برزگر معاون پزشكي و آزمايشگاهي سازمان پزشكي قانوني كشور به گفت‌وگو نشسته‌ايم تا پيشينه تشكيل چنين بانك‌هايي در دنيا، كاربردهاي آن، ميزان هزينه،‌ فايده و كارايي اين بانك را بررسي كنيم.

اولين بار بانك هويت ژنتيك در كجا شكل گرفت؟

سابقه انگشت‌نگاري ژنتيكي به شيوه امروزي به حدود يك ربع قرن پيش بازمي‌گردد. زماني كه سال 1985، الك جفري در انگلستان اقدام به طراحي تعيين هويت از طريق dna كرد و سال 1986، از اين روش براي رفع اتهام از يك مظنون احتمالي در تجاوز به عنف در انگلستان استفاده شد. با تشكيل اولين بانك داده‌هاي ژنتيكي در انگلستان سال 1995، انقلابي در فرآيند كشف جرم و شناخت مجرمين و در نهايت پيشگيري از وقوع جرم در اين كشور به وقوع پيوست. تا اواخر سال 2008 بيش از پنج ميليون پروفايل ژنتيكي در اين بانك به ثبت رسيد.

در سال‌هاي 2009ـ 2008 در مجموع 17 هزار و 643 مورد مشابهت بين اطلاعات صحنه جرم با ذخيره اطلاعاتي‌ بانك ژنتيك در انگلستان گزارش شده است. با توجه به اين نكته مهم كه براساس برخي مطالعات انجام شده تا بيش از 60 درصد مرتكبان جرايم خشن كه از زندان آزاد شده‌اند در كمتر از سه سال پس از آزادي دوباره به جرايم مشابهي مبادرت مي‌ورزند، نقش بانك هويت ژنتيك در شناسايي هويت اين مجرمين با استفاده از مدارك مكشوفه در صحنه جرم بيش از پيش نمايان مي‌شود. چنان كه براساس تحقيقات انجام شده، تشكيل اين بانك در انگلستان به تنهايي باعث كاهش 26 درصد جنايات شده است.

Fbi هم سال 1998 در هشت ايالت آمريكا اقدام به راه‌اندازي اين سيستم كرد. بسياري از پرونده‌هاي جنايي كه سال‌ها معضل دادگاه‌هاي اروپايي و آمريكايي بود، توسط اين روش به سرانجام رسيد. نظر‌سنجي از مجرمين در آمريكا مشخص كرد كه بسياري از آنها با آگاهي از راه‌اندازي بانك ژنتيك، از تكرار ارتكاب جرم خودداري كرده‌اند.

ايجاد بانك اطلاعات ژنتيكي چگونه مي‌تواند به شناسايي مجرمان، مظنونين و بالاخره هويت افراد كمك كند؟

تمامي سلول‌هاي انسان بجز گلبول‌هاي قرمز و پلاكت داراي ماده ژنتيكي dna در هسته هستند. بنابراين dna حتي در يك تار مو، يك قطره خون يا بزاق نيز وجود دارد. حتي در غياب فرد مي‌توان ماده ژنتيكي را از قسمت‌هاي مختلفي كه در ارتباط با فرد بوده مانند شانه و مسواك استخراج كرد. در dna انسان قسمت‌هايي وجود دارد كه در افراد مختلف داراي تنوع هستند. به عبارت ديگر در ماده ژنتيكي هر فرد، ويژگي‌هاي منحصر بفردي وجود دارد كه وي را حتي از پدر، مادر، خواهران و برادران خود متمايز مي‌كند. احتمال يكسان بودن هويت ژنتيكي ميان دو نفر (به جز دوقلوهاي همسان)، آنچنان اندك است كه عملا صفر در نظر گرفته مي‌شود و احتمال اين‌كه اطلاعات ژنتيكي فردي با فرد ديگر دقيقا مشابه باشد، يك در 80 كوادريليون (1015×80) است يعني نزديك به صفر.

اهداف راه‌اندازي بانك هويت ژنتيك چيست؟

هدف اصلي‌ از تشكيل اين بانك تهيه و نگهداري پروفايل تشخيص هويتي مرتكبين جرايم است تا در صورت ارتكاب به جرم مجدد، امكان شناسايي آنها وجود داشته باشد. بعلاوه اين سيستم مي‌تواند به عنوان عاملي در رد اتهام از افراد بيگناه مورد استفاده قرار گيرد.

در حال حاضر از چه روش‌هايي استفاده مي‌شود؟

در حال حاضر براي تشخيص هويت از خصوصيات ظاهري صورت، خصوصيات كلي بدن، جنس، سن، قد، رنگ، مشخصات چشم‌ها، برخي علائم و ويژگي‌هاي خاص افراد مانند خال‌ها، خالكوبي‌ها، بد‌شكلي‌ها، اثر انگشت، گروه‌هاي خوني اصلي، rh، hla، ويژگي‌هاي دندان‌ها و حتي اسكن قرنيه استفاده مي‌شود. هرچند اين شيوه‌ها و بهره‌گيري از موارد فوق ساده‌ترين و ارزان‌ترين روش‌هاي تشخيص هويت محسوب مي‌شوند، اما بهره‌گيري از اين ويژگي‌ها براي تشخيص هويت با معايبي نيز همراه است كه در مواردي كار را براي كارشناسان دشوار مي‌سازد. به‌عنوان مثال در بسياري از مواقع مانند سوختگي‌ها دسترسي به خصوصيات و علائم خاص افراد از بين مي‌رود يا اين كه اثر انگشت هميشه بر جاي نمي‌ماند. امكان ايجاد تغيير در برخي علائم و مختصات ياد شده يكي ديگر از محدوديت‌ها و نقايص بهره‌گيري از اين شيوه‌ها به شمار مي‌رود. گاهي نيز خطاهاي فردي و ابزاري كار را با مشكل مواجه مي‌سازد.

zolfa
5th March 2012, 11:15 PM
در كشور ما در اين زمينه چه فعاليت‌هايي صورت گرفته و اساسا آيا ظرفيت و توان چنين كاري در ايران وجود دارد؟

يكي از آزمايشگاه‌هاي سازمان پزشكي قانوني كشور، آزمايشگاه ژنتيك (DNA) است كه بهمن سال 1374 آغاز به كار كرد و به عنوان نخستين مركز پيشرفته تعيين هويت و كشف جرم با استفاده از DNA typing در ايران فعاليت خود را در اين زمينه آغاز كرده و توانسته موفقيت‌هاي چشمگيري را به دست آورد.

كاربردهاي اين روش در پزشكي قانوني شامل بررسي خويشاوندي (اثبات ابوت، بنوت، مادري، خواهري و برادري) تعيين هويت دقيق مجرم از روي مواد و آثار به جا مانده در صحنه جرم شامل تمام مايعات بيولوژيك (خون، ادرار، بزاق، ترشحات، مني و...) و نيز تمام بافت‌ها شامل پوست، مو، استخوان، غضروف و دندان است. تعيين فرد يا افراد متجاوز به عنف، تعيين هويت اجساد در مواردي كه جسد متلاشي شده باشد از ديگر وظايف اين آزمايشگاه است.

چرا استفاده از DNA به عنوان مطمئن‌ترين شيوه در تشخيص هويت در جهان مطرح مي‌شود ؟

قبل از پاسخ به اين پرسش بايد بدانيم كه هويت چيست و تشخيص هويت چه مفهومي دارد؟ تشخيص هويت، شناسايي مجموعه علائم و خصوصيات يك فرد براي تشخيص وي از بقيه افراد جامعه با بهره‌گيري از مدارك، سوابق يا اطلاعات موجود يا كمك اشخاص ديگر است. براي تشخيص هويت، بايد تمام يا بخشي از خصوصيات فرد مشخص شود و با مشخصات فرد خاصي كه مورد ظن قرار دارد منطبق باشد. براي شناسايي فراريان جنايي، جنايتكاران باسابقه، افراد دچار فراموشي، گمشدگان، جابه‌جايي نوزادان در بيمارستان و حتي امور ارث و مهاجرت از تشخيص هويت استفاده مي‌شود. همچنين اين روش در تشخيص هويت اجساد و به خصوص اجساد ناشناس، اجساد فاسد و متلاشي شده، اجساد مثله شده و نيز در تشخيص هويت در حوادث دسته جمعي و بلاياي طبيعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. از نقطه نظر تكنيكي در حال حاضر براي DNA typing ، 11 سايت مورد بررسي قرار مي‌گيرد و نتايج حاصل با تقريب 99.99 درصد بيان مي‌شود، بنابراين در مواردي كه ابوت فرد تاييد نمي‌شود يا در حقيقت تجانسي بين سايت‌هاي مورد بررسي افراد مشاهده نمي‌شود، چنين نتيجه‌اي كاملا قاطع است.

استفاده از DNA در تشخيص هويت به چه شكل انجام مي‌شود؟

براي استفاده از اين روش در تشخيص هويت، نياز به مقدار اندكي از نمونه مانند يك لكه خون، يك تار مو يا حتي مقدار اندكي از بزاق به دست آمده از ته سيگار يا آدامس جويده شده نياز است. متخصصان در اين شيوه از طريق نشانگرهاي مولكولي وارد عمل شده، نمونه‌هاي حاوي DNA افراد را آناليز مي‌كنند و براي افزايش دقت در تشخيص هويت از 13 جايگاه تكراري در كروموزوم‌هاي مختلف استفاده مي‌كنند. با بررسي اين 13 نشانگر در افراد مي‌توان گفت پروفايل هر فرد در كل دنيا منحصر به فرد است. به علت وجود روش‌هاي سريع استخراج DNA و استفاده از روش‌هاي خودكار، خطاهاي انساني حذف مي‌شود و كشف هويت بدون وجود شاهد و نياز به مقايسه با مشخصات مظنون انجام مي‌گيرد.

هم‌اكنون در چه كشورهاي اين نوع بانك وجود دارد؟

در حال حاضر كار با تكنيك DNA براي تعيين هويت در كشورهاي مختلف آغاز شده است. انگلستان از سال 1995 اقدام به تشكيل بانك داده‌هاي ژنتيك خود كرد. ايالات متحده نيز از سال 1998 در برخي ايالت‌هاي خود دست به تشكيل بانك هويت ژنتيك زد. بانك داده‌هاي ژنتيكي در نيوزيلند سال 1996 و بر مبناي الگوي انگليسي آن شكل گرفت. همچنين بانك‌هاي مشابهي در كشورهاي استراليا و آفريقاي جنوبي تشكيل و به سرعت توسعه يافتند. حتي در منطقه خاورميانه نيز شاهد راه‌اندازي اين بانك‌ها در برخي كشورها از جمله كويت و امارات متحده عربي هستيم. از سوي ديگر اتحاديه اروپا سال 2001 به تمامي اعضاي خود پيشنهاد كرد نسبت به تشكيل بانك هويت ژنتيكي اقدام كنند. به اين ترتيب بسياري از كشورهاي دنيا اقدامات خود را در اين زمينه آغاز كرده‌اند به طوري كه در حال حاضر بانك‌هاي مشابه در 56 كشور دنيا تشكيل شده يا در حال شكل‌گيري هستند.

با توجه به ضرورت تشكيل چنين بانكي در تمامي كشورها و ارتباط آن با حوزه كاري سازمان پزشكي قانوني، چه اقداماتي براي راه‌اندازي بانك هويت ژنتيك در ايران شده است؟

در كشور ما سازمان پزشكي قانوني پس از توجه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به اين امر و تصويب تشكيل بانك هويت ژنتيك در قالب برنامه پنجم توسعه كشور، بر آن شدند تا پس از تهيه زيرساخت‌هاي لازم و طي مراحل قانوني جهت شناسايي گروه‌هاي هدف، بانك هويت ژنتيك ايرانيان را تاسيس كنند تا به اين وسيله بسياري از مشكلات را حل و گام موثري در كشف سريع جرايم و پيشگيري از وقوع جرم بردارند.

مقامات عالي‌رتبه كشوري، افراد داراي مشاغل پرخطر چون خلبانان، نيروهاي مسلح، خبرنگاران و افرادي كه در صحنه‌هاي پرخطر حضور مي‌يابند و همچنين مجرمان جزو گروه‌هاي هدف به شمار مي‌روند.

تشكيل بانك هويت ژنتيك چه فايده‌هايي دارد؟

در شرايطي كه اطلاعات ژنتيكي مجرمان سابقه‌دار در بانك هويت ژنتيكي وجود داشته باشد و از صحنه جرم نيز نمونه‌اي به دست بيايد، مي‌توان پيش از بكارگيري ساير روش‌هاي شناسايي مجرمان و دستگيري افراد، فرد مجرم را شناسايي كرد كه اين امر به دستگيري سريع‌تر متهمان و به نتيجه رساندن پرونده‌ها كمك مي‌كند. تجربه در بسياري از كشورها نشان داده با انجام اين كار مي‌توان هزينه‌ها را به ميزان قابل توجهي كاهش داد و با انجام آزمايش‌هاي كمتر، نتيجه مطلوب‌تر و مطمئن‌تري به دست آورد.

در بررسي به عمل آمده در يكي از كشورهاي داراي بانك هويت ژنتيك، هزينه صرف‌ شده جهت به نتيجه رسيدن پرونده‌هاي تجاوز به عنف بدون بهره‌گيري از بانك هويت ژنتيك و با احتساب مدت زمان متوسط دستگيري افراد داراي سابقه اين نوع جرايم و تعداد متوسط جرايمي كه در اين مدت مرتكب شده بودند، همچنين هزينه‌هاي مربوط به جرم شامل آسيب‌هاي بدني، هزينه‌هاي درمان و بستري ناشي از جرم، ضررهاي اقتصادي ناشي از حضور نداشتن قرباني در محل كار، هزينه‌هاي مشاوره و... و هزينه‌هاي مربوط به كشف جرم مبلغي بيش از 35 ميليارد دلار برآورد شد؛ اين در حالي بود كه كشور مذكور با سرمايه‌گذاري بالغ بر يك ميليارد دلار توانست ضمن كاهش زمان حل پرونده‌هاي جنايي، حفظ امنيت اجتماعي و پيشگيري از ايراد آسيب به شهروندان، سودي 3500 درصدي را از محل سرمايه‌گذاري در تشكيل و توسعه بانك هويت ژنتيك كسب كند.

تشخيص هويت مجرمان با استفاده از داده‌هاي ژنتيكي بستگان فرد يكي ديگر از مزاياي بهره‌گيري از بانك هويت ژنتيك به شمار مي‌رود. زماني كه بين پروفايل به دست آمده از نمونه صحنه جرم و اطلاعات بانك هويت ژنتيك مطابقت كاملي مشاهده نشود،‌ مي‌توان در مواردي از تطابق نسبي آن با بخشي از داده‌هاي ژنتيكي يكي از نمونه‌دهندگان پيشين، پي به هويت فرد مجرم برد. فرآيندي كه پزشكي قانوني انگلستان از آن در قالب فرآيند «جستجوي خانوادگي» براي يافتن بستگان احتمالي فرد مظنون بهره مي‌برد. از مزيت‌هاي ديگر اين طرح مي‌توان به پيشگيري از فجايع بعد از جرم مانند قتل شاهدان و برهم زدن صحنه جرم مانند سوزاندن صحنه اشاره كرد. حذف مظنونين بي‌گناه، پيشگيري از وقوع جرم، برقراري ارتباط بين صحنه‌هاي جرم مختلف و كشف جرايم زنجيره‌اي و در نهايت افزايش امنيت اجتماعي از ديگر مزاياي اجراي اين طرح است.

در حال حاضر تشكيل بانك هويت ژنتيك در كشور چه مراحلي را طي كرده است؟

طرح بانك هويت ژنتيك ايرانيان، طرح نوپايي است كه در كشور ما هنوز در مراحل ابتدايي خود قرار دارد، اما راه‌اندازي اين بانك اميد‌هاي تازه‌اي را در تشخيص سريع و مطمئن هويت افراد، پيشگيري از ارتكاب جرم و پاسخ به بسياري از سوالات بي‌پاسخ در پرونده‌هاي جنايي ايجاد كرده است.

هويت مردم جهان زير ذره‌بين

http://www.tabnak.ir/files/fa/news/1390/12/15/142157_697.jpgدر حال حاضر كار با تكنيك DNA براي تعيين هويت در كشورهاي مختلف آغاز شده است.

اين نقشه وضعيت كشور‌هاي مختلف را از نظر وجود بانك اطلاعات ژنتيكي‌ نمايش مي‌دهد.

كشورهاي داراي بانك به رنگ بنفش و كشورهاي فاقد بانك به رنگ سفيد نمايش داده شده‌اند.

وضعيت كشورهاي نشان داده شده به رنگ زرد نيز مشخص نيست.

منبع: جام جم

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد