آموزش کامل طراحی PCB با 08 Altium Designer

[Aysajoon]

http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295553630_altium-designer-08.jpg



این نرم افزار شامل مجموعه‌ای از مقلات راهنما است که به شما کمک می‌کند با محیط این نرم افزار بیش‌تر آشنا شوید .

منبع اصلی آموزش ما هم در این قسمت همین مقالات هستند .

برای دسترسی به این مقالات که در فرمت PDF در اختیار کاربر قرار گرفته‌اند ، می‌توانید با فشار دادن F1 به این مقالات دسترسی پیدا کنید .

این مقالات بر اساس موضوع دسته بندی شده‌اند تا به راحتی بتوان به مطلب مورد نظر دسترسی پیدا کرد .

اگر زبان انگلیسی دوستان در حد مطلوبی باشد این مطالب می‌توانند بسیار مفید واقع شوند .

شروع کار با Altium Designer :

برای آشنایی با محیط این نرم افزار می‌توانید از منوی Help>>Getting Started>>Welcome To The Altium Designer Environment تمام اطلاعات مورد نیاز در مورد کار با محیط این نرم افزار و و پنل‌های مختلف آن و ابزارهایی که برای طراحی‌ در اختیار کاربر قرار داده است را در اختیار داشته باشید .

اما ما سعی می‌کنیم تمام مطالب مورد نیاز در این بخش را در اختیار دوستان عزیز قرار دهیم .

این نرم افزار جنبه‌های متعدد و کاربردهای متفاوتی دارد و فقط محدود به طراحی PCB نشده است ، اما بخش‌های دیگر این نرم افزار فعلاً در بحث ما کاربرد ندارند و ما نیز در این مبحث صرفاً به آموزش طراحی PCB به کمک این نرم افزار می‌پردازیم .

برای شروع طراحی یک PCB ، ابتدا از منوی File این مسیر را دنبال کنید تا یک فایل PCB Project ایجاد شود :

File >> New >> Project >> PCB Project همچنین می‌توانید به جای این کار از منوی "view" قسمت "Home" را انتخاب کنید و از آنجا قسمت "Printed Circuit Board Design" را انتخاب کنید و سپس "New Blank PCB Project" را انتخاب کنید .

در پنل “Projects” در قسمت چپ صفحه، یک پروژه‌ی جدید با نام “PCB_Project1.PrjPCB” ایجاد می‌شود که هیچ سندی (Document) در آن ثبت نشده است .




http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295553947_1.jpg




توضیح آن که یک فایل با پسوند ".PrjPCB" در حقیقت یک فایل نوشتاری است که در آن اطلاعات مربوط به پروژه‌ی شما مانند سندهای مربوط به پروژه مثل فایل شماتیک آن و ... در آن نوشته شده است .

حالا برای save کردن یا ذخیره‌ی این فایل در داخل حافظه‌ی کامپیوتر خود، منوی “File>>save Project As” را انتخاب کنید و آدرس مکانی که می‌خواهید در آنجا ذخیره کنید را مشخص کنید و سپس یک نام دلخواه انتخاب کنید و گزینه‌ی Save را انتخاب کنید .

در گام بعدی ما باید یک فایل شماتیک خالی (Blank) به پروژه‌ی خود اضافه کنیم .

توضیح آن که ما برای طراحی هر PCB باید ابتدا نقشه‌ی شماتیک(schematic) آن را بکشیم .

در اینجا ما ابتدا به نحوه‌ی طراحی یک مدار شماتیک به وسیله‌ی این نرم افزار می‌پردازیم.

برای تشکیل یک فایل شماتیک جدید، مراحل زیر را طی می‌کنیم.


1- از منوی فایل "File>>New>>schematic" را انتخاب می‌کنیم.

یک فایل شماتیک جدید با نام “sheet1.schdoc” در همان پنل “Projects” به وجود می‌آید و به صورت خودکار به پروژه‌ی ما اضافه می‌شود و جزو اسناد پروژه (Document) قرار می‌گیرد.



http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295553904_2.jpg




2- حالا فایل شماتیک جدید را از طریق منوی File>>save as در مکان مورد نظر در حافظه ذخیره کنید.

بهتر است همان نامی که برای پروژه اصلی انتخاب کرده‌اید را برای فایل شماتیک هم استفاده کنید و آن را با پسوند ".SchDoc" ذخیره کنید.

آدرس ذخیره ی آن هم بهتر است همان آدرس قبلی باشد.

وقتی که فایل شماتیک جدید باز می‌شود، شما متوجه تغییر در فضای برنامه خواهید شد. نوار ابزار اصلی شامل تعدادی دکمه‌ی جدید خواهد شد که به شما امکان طراحی و ویرایش (Edit) فایل شماتیک را می‌دهد.

تنظیمات مربوط به شماتیک:

اولین چیزی که باید قبل از شروع کشیدن شماتیک مدار خود انجام دهید، تنظیمات اولیه‌ی مناسب است.

برای این کار مراحل زیر را دنبال می‌کنیم.

[Aysajoon]

1- از منوها، "Design >> Document Option" را انتخاب کنید. تنها تغییری که ما فعلاً نیاز داریم، تنظیم سایز صفحه (Sheet Size) به فرمت استاندارد A4 است. از لبه‌ی “Sheet Option” ، قسمت “Standard Style” را پیدا کنید.

2- “A4” را در این قسمت انتخاب کرد و OK را بزنید تا از این صفحه خارج شوید.

3- برای اینکه سندِ شماتیک در صفحه به طور کامل نمایش داده شود، از منوها "View >> Fit Document" را انتخاب کنید.

نکته‌ی مهم اینکه در این نرم افزار، یک سری میان برهایی طراحی شده است که سرعت کار ما را برای استفاده از منوهای مختلف بالا می‌برد.

برای دسترسی به هر منو به جای کلیک کردن بر روی منو می‌توانید حرف مربوط به آن منو را تایپ کنید.

مثلاً حرفی که منوی “View” را باز می‌کند، "V" است. حروفی که برای هر منو در نظر گرفته شده است، از طریق خط فاصله زیر آن حرف، در نام منو مشخص شده است. مثلاً اگر دقت کنید در منوی “View” زیر حرف “V” خط کشیده شده است.

این رویه برای گزینه‌های مهم در هر منو هم ادامه پیدا می‌کند. مثلاً برای همین “Fit Document” اگر دقت کنید زیر حرف “D” خط کشیده شده است.

در نتیجه برای انتخاب گزینه‌ی “Fit Document”، از منوی “View” فقط کافی بود حرف “V” و سپس “D” را پشت سر هم تایپ کنیم.

از این پس برای همه‌ی موارد مهم، میانبرها هم ذکر می‌شوند تا دوستان بتوانند راحت تر و سریعتر به منوهای مختلف دسترسی داشته باشند.حالا به تنظیمات عمومی فایل شماتیک می‌پردازیم.

1- از منوها “Tools >> Schematic Preferences” را انتخاب می‌کنیم {میانبر : T,P}. تنظیماتی که در این پنجره انجام می‌دهید در تمام فایل‌های شماتیکی که شما بر روی آن کار می‌کنید اعمال خواهد شد.

2- از درخت انتخابی‌ای که در سمت چپ این پنجره قرار دارد گزینه‌ی “Schematic – Default Primitives” را انتخاب کنید و در آن “Permanent” را تیک بزنید و ok را بزنید تا از این قسمت خارج شوید.

3- حالا توسط منوی “File>>Save” یا میانبر {F,S}، فایل خود را Save کنید. طراحی یک مدار شماتیک از روی یک طرح اولیه، در فضای Altium Designer : برای کشیدن یک مدار شماتیک ابتدا باید بتوانیم مدار مورد نظرمان را بر روی کاغذ بکشیم. برای این منظور یک مدار آنالوگ در نظر گرفته شده است (طبق آموزش خود نرم‌افزار).


http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295554465_1.gif






این مدار مولتی ویبراتور (Multi Vibrator) نام دارد.

توضیح آن که به مدارهایی که همواره بین دو حالت نا پایدار در نوسان هستند، مولتی ویبراتور می‌گویند.

به عنوان مثال مدارهای چراغ چشمک زن، که با نظم زمانی مشخص، یک LED را روشن و خاموش می‌کنند، یکی از انواع مولتی ویبراتور محسوب می‌شوند.

در این مدار نیز اگر طبق شکل زیر، دقیقاً قبل از کلکتورِ 2 ترانزیستور، دو عدد LED قرار داده شود، این دو LED با فاصله‌ی زمانی یک ثانیه روشن وخاموش می‌شوند.

در حال حاضر عملکرد این مدار مد نظر ما نیست و لذا بیش از به تشریح ساختار این مدار نمی پردازیم. این مدار شامل دو عدد ترانزیستور “2N3904” است که ترانزیستور NPN است.

همچنین 4 عدد مقاومت و 2 عدد خازن با اندازه‌هایی که در تصویر مشخص شده در مدار وجود دارد.

قرار دادن المان‌ها و بارگذاری کتابخانه‌ها:

قدم اول در طراحی یک مدار شماتیک، انتخاب و جایگذاری تک تک المان‌ها از داخل کتابخانه‌ها(Libraries)ی نرم افزار است.

پس ابتدا باید روش جستجو و پیدا کردن قطعات مختلف مدار را در این کتابخانه‌ها یاد بگیریم.

در زیر مراحل جستجو و انتخاب قطعات مدار آموزشی یاد شده را، از کتابخانه‌های نرم افزار توضیح می‌دهیم: ابتدا 2 ترانزیستور را که هر دو از نوع 2N3904 هستند را جستجو می‌کنیم.

1- از منوها “Design>> Browse Library” را انتخاب کنید. {D,B}. 2- دکمه‌ی “Search” را از بالای پنجره‌ی “Libraries” انتخاب کنید. یا {T,C} 3- تنظیمات این صفحه را طبق شکل زیر انجام دهید:


http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295554474_2.gif


4- اما در این مثال نیازی نیست گزینه‌ی “Include Subdirectories” تیک زده شود(بر خلاف تصویر).

5- در قسمت بالای پنجره‌ی جستجو (قسمت سفید) نام قطعه‌ی مورد نظر را تایپ می‌کنیم.

نام یک قطعه ممکن است پیشوند یا پسوندهای متفاوتی داشته باشد که کارخانه‌های سازنده‌های مختلف به آن اضافه می‌کنند.

به همین خاطر بهتر است برای جستجوی بهتر قبل و بعد از نام قطعه از علامت"*" استفاده کنیم.

پس برای جستجوی ترانزیستور مورد نظر می توانیم “*3904*” را در قسمت یاد شده بنویسیم و کلید search را بزنیم.




http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295554410_3.gif


6- نتیجه‌ی جستجو در خود پنجره‌ی “Libraries” نمایش داده خواهد شد.

7- در پنجره‌ی “Libraries” قطعه‌ی 2N3904 را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید، علاوه بر نام قطعه، نام کتابخانه‌ای که قطعه در آن یافت شده است، همینطور یک توضیح بسیار مختصر مثل ذکر نوع ترانزیستور، در همین قسمت در جلوی نام قطعه درج می‌شود.

در این نرم افزار قطعات بر اساس کاربرد، در کتابخانه‌های مختلف قرار گرفته‌اند. کتابخانه‌ای که ترانزیستور مذکور را در آن پیدا کردیم، Miscellaneous نام دارد که به معنای گوناگون یا متفرقه می‌باشد. در این کتابخانه بسیاری از قطعات پر مصرف الکترونیکی مثل ترانزیستورها، خازن، مقاومت، رگولاتور و ... وجود دارد.

[Aysajoon]

قرار دادن المان‌ها در نقشه‌ی شماتیک مدار

اولین قطعاتی که ما در مدار شماتیک قرار می‌دهیم،همان 2 ترانزیستور است که آن‌ها را Q1 و Q2 می‌نامیم. برای تعیین طرح کلی مدار، به مداری که بالا کشیده شده است توجه کنید و مراحل زیر را دنبال کنید.

1- ابتدا برای اطمینان یک بار میانبر {V,D} را بزنید، تا صفحه شماتیک با اندازه‌ی پنجره تنظیم شود.(همان View>>Fit Document است).

2- اگر پنل Libraries بسته شده است دوباره آن را با میانبر {D,B} باز کنید.

3- همانطور که گفته شد قطعات پر مصرف الکترونیکی مثل ترانزیستورهای بالا در کتابخانه‌ی Miscellaneous Devices.IntLib قرار داده شده‌اند.

4- از این کتابخانه ترانزیستور مورد نظر را به روش گفته شده در بالا، یا از طریق جستجو در همین پنل Libraries انتخاب کنید، و از قسمت بالای همین پنل، گزینه‌ی “Place 2N3904” را انتخاب کنید.

همچنین می‌توانید به جای انتخاب این گزینه روی نام قطعه دبل کلیک کنید.

حالا همانطور که می‌بینید قطعه‌ی مربوطه به نشانگر ماوس شما بر روی صفحه نمایش چشبیده است و شما می‌توانید در هر جای صفحه‌ی شماتیک که می‌خواهید، با یک کلیک آن را قرار دهید.

5- اما قبل از قرار دادن قطعه در صفحه، ویژگی‌های قطعه را تنظیم می‌کنیم.

در حالیکه شماتیک قطعه مورد نظر به نشانگر ماوس شما چسبیده است، کلید TAB را فشار دهید تا پنجره‌ی زیر باز شود.



http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295554435_4.gif



6- شما باید برای قطعه‌ی مورد نظر یک نام تعیین کنید، برای این کار از قسمت “Properties” این صفحه، یک نام مثل "Q1" را در داخل کادر "Designator" تایپ کنید.

7- در قدم بعدی باید فوت پرینت”Foot print” را چک کنید. فوت پرینت، همان نمایش قطعه‌ی مورد نظر ما در مدار چاپی‌ای است که در پایان در اختیار خواهیم داشت. مثلاً برای ترانزیستورِ بالا، فوت پرینت به شکل است.

نقاط سبز نشان دهنده مکان‌هایی است که باید برای عبور پایه‌های المان مورد نظر و لحیم کاری آن‌ها، بر روی مدار چاپی(PCB) سوراخ شوند.

خطوط زرد رنگ در حالت معمول در مدار چاپی منعکس نخواهند شد.

البته این در اختیار طراح است که این خطوط در مدار چاپی نهایی منعکس شوند و یا نشوند.

قسمت‌ خاکستری کنار هر سوراخ هم نشان دهنده‌ی قسمت مسی‌ای است که برای لحیم کاری پایه‌های قطعه در نظر گرفته شده است.


http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295554497_5.gif



مطمئن شوید نام فوت پرینتی که در قسمت “Models for Q1” انتخاب شده است (قسمت پایین، سمت راست این پنجره)، "T0-92A" است.

بقیه‌ی تنظیمات را به صورت پیش فرض رها کنید و ok را بزنید تا از این پنجره خارج شوید.

حالا آماده‌ایم تا قطعه را در مدار قرار دهیم :

1- نشانگر ماوس را همراه با المان حرکت دهید و در قسمت وسط صفحه، کمی سمت چپ‌تر، هر جا که مایل بودید، با یک کلیک قرار دهید.

2- بعد از اینکه المان اول را جا گذاری کردید، مشاهده خواهید کرد که هنوز المان به نشانگر ماوس شما چسبیده است، این ویژگی این نرم افزار به شما این امکان را می‌دهد تا در جای دیگر صفحه، یک کپی از آن با ویژگی‌های مشابه را قرار دهید.

پس با توجه به اینکه ترانزیستور دیگر ما هم دقیقاً مثل ترانزیستور اول است، فقط کافی است در جای دیگری قطعه را دوباره با یک کلیک قرار دهید و نیازی به تنظیم مجدد مشخصات قطعه نیست، در مورد نام قطعه هم این نرم افزار به صورت هوشمند برای دفعات بعدی‌ای که این قطعه بر روی صفحه شماتیک قرار داده می‌شود، یک واحد به نام آن اضافه می‌کند؛ در این مثال نام ترانزیستور دوم به صورت اتوماتیک "Q2" درج می‌شود.

اما قبل از این که ترانزیستور دوم را در مدار جایگذاری کنیم، به طرح اولیه‌ی مدار نگاه کنید.

3- همانطور که می‌بینید 2 ترانزیستور به صورت آینه قرار گرفته‌اند، یعنی قرینه‌ی همدیگر در مدار جایگذاری شده‌اند. برای تغییر جهت ترانزیستوری که به نشانگر ماوس چشبیده است کلید ‘x’ را فشار دهید.

4- قطعه جدید را در سمت راست Q1 قرار دهید. با استفاده از دکمه‌ی “Page Down” بر روی کیبرد، برای زوم کردن بر روی قطعه می‌توانید استفاده کنید تا آن را بهتر ببینید.

5- حالا هر 2 ترانزیستور در مدار جایگذاری شده است، پس با فشار دادن دکمه‌ی “Esc” کیبرد یا کلیک راست، نشانگر ماوس به حالت معمولی بر می‌گردد.

حالا می‌خواهیم 4 مقاومت را طبق طرح اولیه در مدار جایگذاری کنیم. توضیح اینکه ابتدا باید تمام المان‌های مدار را جایگذاری کنیم، بعد سراغ اتصالات بین آن ها برویم.مراحل زیر را دنبال کنید:

1- دوباره پنل “Libraries” را به وسیله‌ی میانبر {D,B} را باز کنید. و کتابخانه‌ی Miscellaneous Devices.IntLib را انتخاب بکنید.

2- در کادر سفید زیر نام کتابخانه‌ها، “res1” را تایپ کنید.

3- از قسمت انتخاب قطعه‌ها در قسمت پایینتر، “Res1” را انتخاب کنید و روی آن دبل کلیک کنید.

حالا نماد شماتیک مقاومت به نشانگر شما می‌چسبد تا آن را در مکان مورد نظر قرار دهید.

4- حالا مجدداً باید مشخصات این قطعه تنظیم شوند، برای این کار یک بار Tab را فشار دهید تا پنجره‌ی تنظیمات مربوط به این قطعه باز شود.

برای تعیین نام این قطعه، در کادر روبروی Designator از قسمت Properties این پنجره، نام R1 را برای این قطعه تایپ کنید.

5- مطمئن شوید نام فوت پرینت مربوطه، "AXIAL-0.3" است.

6- از قسمت Properties این صفحه، در بخش Comment اندازه‌ی مقاومت را می‌نویسیم. هر چه در این بخش نوشته شود در مدار شماتیک و در PCB نهایی منعکس می‌شود.

پس داخل کادرِ Comment برای مقاومت R1، اندازه‌ی 100K را می‌نویسیم.

7- سمت راست صفحه از قسمت Parameters for R…، تیکِ Value را بردارید، یعنی در این قسمت هیچ کدام از گزینه‌ها تیک نداشته باشند.

سپس ok را بزنید تا از این صفحه خارج شوید.

8- برای قرار دادن قطعه در مدار، یکبار کلید Space را فشار دهید تا قطعه 90 درجه بچرخد و در راستای درست قرار گیرد.

9- سپس مطابق طرح اولیه‌ی مدار که در بالا آورده شده است، مقاومت را درست در بالای Q1 قرار دهید. (به هم متصل نشوند).

10- حالا مقاومت R2 که دقیقاً مشخصاتش مانند R1 است را به همین ترتیب در بالای سر Q2 قرار می‌دهیم.

11- 2 مقاومت R3 و R4 باقی مانده است که جفت آن ها 1K اهم هستند. برای جا گذاری این 2 مقاومت فقط یکبار Tab را فشار دهید تا صفحه تنظیمات مربوطه باز شود و در این صفحه هم، فقط کافیست در قسمت Comment، عبارت 1K را تایپ کنید. حالا OK را بزنید تا از این صفحه خارج شوید.

12- سپس مطابق طرح اولیه، R3 و R4 را مانند شکل زیر جایگذاری کنید. و کلید Esc را فشار دهید تا زا حالت قطعه گذاری خارج شوید.




http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295555460_11.jpg

[Aysajoon]

حالا 2 خازن را جایگذاری می‌کنیم. مراحل زیر را دنبال کنید.

1- خازن‌ها هم در کتاب‌خانه‌ی Miscellaneous Devices.IntLib قرار دارند که از طریق پنل Libraries قابل دسترسی است.

2- میانبر بازکردن پنل Libraries : برای پیدا کردن شماتیک خازن، با نوشتن عبارت cap در کادر سفید، آن را در این کتابخانه جستجو کنید.

3- حالا از لیست قطعات، "cap" را انتخاب کنید. و روی آن دبل کلیک کنید تا آماده‌ی قرار دادن در مدار شود.

4- برای تنظیم مشخصات خازن TAB را فشار دهید. نام قطعه را C1 تعیین کنید. برای این کار، در کادر روبروی Designator عبارت C1 را بنویسید.

در قسمت Comment، اندازه‌ی خازن را بنویسید که در اینجا 20n است. (یعنی 20 نانوفاراد).حالا از قسمت بالا، سمت راست این پنجره، تیکِ گزینه‌ی Value را بر دارید.

تنظیمات این قسمت برای شبیه سازی مدار در فضای مجازی(Simulation) است، که در این آموزش مدّ نظر ما نیست.

سپس فوت پرینت قطعه را از قسمت پایین، سمت راست این پنجره، RAD-0.3 انتخاب کنید. OK را بزنید و از این پنجره خارج شوید.

5- حالا 2 عدد از این خازن را در طبق نمونه‌های قبلی جایگذاری کنید. مکان این 2 خازن تقریباً در وسط مدار، در بین ترانزیستورها و مقاومت‌ها، با کمی اختلاف ارتفاع نسبت به همدیگر است. درست مانند طرح اولیه‌ای که در اختیار داریم.

6- حالا ESC را بزنید تا از حالت قطعه گذاری خارج شوید.آخرین قطعه‌ای که باید در مدار جایگذاری شود، کانکنتور یا سوکت اتصال دهنده است.

کانکتور قطعه‌ای است که از آن برای اتصال سیم‌های خروجی مدار استفاده می‌شود.

به کمک این قطعه ما می‌توانیم سیم خروجی را هر بار به راحتی از مدار قطع یا به آن وصل کنیم.

سوکت‌ها انواع گوناگونی دارند که کاربردهای بعضاً متفاوتی دارند.

به عنوان مثال USB هم یکی از انواع سوکت‌هاست که در کامپیوتر کاربرد بسیار زیادی دارد. برای این مدار از نوعی سوکت استفاده شده است که "پین هِدِر" نام دارد. نوع سوکت ها وابسته به تعداد سیم‌های خروجی مدار تعیین می‌شوند، با توجه به این که این مدار فقط 2 سیم خروجی دارد، ما از کانکتور 2 پین یا 2 پایه استفاده می‌کنیم.

در مورد انواع سوکت‌ها در مباحث آینده مفصلاً حرف خواهیم زد.

اما در اینجا فعلاً می‌پردازیم به نحوه‌ی انتخاب و جایگذاری این سوکت در مدار. مراحل زیر را دنبال کنید.

1- این قطعه در کتاب‌خانه‌ای به نام "Miscellaneous Connectors.IntLib" وجود دارد.

پس ابتدا از پنل "Libraries"، این کتاب را انتخاب کنید. همانطور که گفته شد ما نیاز به یک سوکت 2 پین داریم، پس در قسمت جستجوی این پنل عبارت “*2*” را بنویسید.

2- “Header 2” را از لیست قطعات در این پنل انتخاب کنید و با دبل کلیک آن را آماده‌ی گذاشتن در مدار کنید. Tab را بزنید تا پنجره‌ی تنظیمات باز شود. نام قطعه را Y1 تنظیم کنید.(در قسمت Designator نام قطعه را بنویسید.) و چک کنید فوت پرینت قطعه HDR1X2 باشد. سایر تنظیمات را به صورت پیش فرض رها کنید. OK را بزنید و از این پنجره خارج شوید.

3- قبل از قرار دادن قطعه در صفحه، یکبار X را بزنید تا قطعه در جهت صحیح قرار بگیرد. حالا آن را در مکان مناسب(بر اساس طرح اولیه) قرار دهید.

4- Esc را بزنید تا از حالت قطعه گذاری خارج شوید.5- با میانبر {F,S} پروژه را Save کنید. تا اینجا ما همه‌ی قطعات را در مدار جایگذاری کردیم(طبق شکل زیر).

همانطور که می‌بینید قطعات با فاصله از هم گذاشته‌اند، این نکته در سیم کشی بین قطعات به ما بسیار کمک می‌کند.

دلیل اهمیت این موضوع این است که ما نمی‌توانیم سیم‌ها را از روی قطعات رد کنیم، اگر این اتفاق بیفتد پایه‌های آن قطعه به هم متصل می‌شوند و مدار دچار مشکل می‌شود.



http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295555770_22.jpg

برای جابجا کردن قطعات، شما می‌توانید روی آن قطعه کلیک کنید و دکمه را نگه دارید و آن را جابجا کنید، سپس در موقعیت مورد نظر دکمه ی ماوس را رها کنید.

تا به اینجا ما تمام قطعات مدار را در نقشه‌ی شماتیک جایگذاری کردیم. در ادامه بحث سیم کشی و برقراری اتصال بین این المان‌ها را بر اساس طرح اولیه‌ی مدار انجام خواهیم داد.

سیم کشی مدار:

سیم کشی مدار در حقیقت ایجاد ارتباط بین قطعات یک مدار است. برای این کار مجدد به طرح اولیه‌ی مدار مراجعه کنید و مراحل زیر را دنبال کنید.

1- برای اینکه صفحه‌ی شماتیک را درست ببینید، می‌توانید کلیک راست را روی هر قسمت صفحه فشار دهید و صفحه را جابجا کنید و سپس آن را ول کنید. همچنین با استفاده از دکمه‌های Page Down و Page Up، می‌توانید روی یک قسمت زوم کنید. همچنین با نگه داشتن کلید Ctrl و چرخاندن چرخ ماوس، روی صفحه زوم کنید.

2- ابتدا مقاومت R1 را به پایه‌ی base ترانزیستور Q1 متصل می‌کنیم. برای این کارابتدا Place>>Wire را انتخاب کنید.(میانبر{P,W}). همچنین می‌توانید روی علامت در نوار ابزار بالا کلیک کنید. همانطور که می‌بینید شکل نشانگر ماوس عوض می‌شود و در حالت گذاشتن سیم قرار می‌گیرید.

3- نشانگر را در پایینترین قسمت مقاومت R1 قرار دهید. وقتی در موقعیت درست قرار گرفته باشید، یک علامت ضربدر قرمز بر روی نشانگر ماوس شما مشخص خواهد شد. این علامت هنگامی نمایان می‌شود که نشانگر ماوس شما بر روی محل اتصال الکتریکی یک المان قرار گیرد.

4- با یک کلیک در محل ذکر شده، یک سر سیم را در آن نقطه قرار دهید. حالا با حرکت ماوس می‌بینید که یک سیم از آن نقطه تا نشانگر ماوس کشیده شده است.

5- می‌خواهیم انتهای R1 را به پایه‌ی base در Q1 وصل کنیم. پس نشانگر را بر روی پایه‌ی ترانزیستور قرار دهید تا ضربدر قرمز ظاهر شود، سپس با یک کلیک، سر دیگر سیم را در محل مورد نظر قرار دهید.
حالا این اتصال برقرار شده است.

6- توضیح این که هنوز نشانگر ماوس به شکل عادی باز نگشته است و می‌توان دوباره در مدار سیم کشی کرد، برای خروج از این حالت می‌توانید کلید Esc را فشار دهید، اما فعلاً این کار را نکنید.

7- حالا می‌خواهیم C1 را به سیمی Q1 و R1 را به هم متصل کرده است، وصل کنیم. (به طرح اولیه نگاه کنید). نشانگر ماوس را در محل اتصال سمت چپ خازن قرار دهید تا ضربدر قرمز ظاهر شود. حالا یک سر سیم را در این مکان ثابت کنید. حالا به صورت افقی حرکت کنید تا به سیمی که Q1 و R1 را به هم متصل کرده است برسید، و سر دیگر سیم را دقیقاً روی این سیم با یک کلیک ثابت کنید. پس دیدیم چگونه می‌توان 2 سیم را به یکیدیگر متصل نمود.
اگر بخواهید در مسیر یک سیم بیش از یک زاویه‌ی 90 درجه داشته باشیم، باید در نقطه‌ای که می‌خواهیم زاویه‌ی حرکت سیم را عوض کنیم، یک کلیک کنید. البته در این مثال تقریباً نیازی به این نکته نیست، زیرا قطعه در مکان‌های مناسبی جایگذاری شده‌اند. و نهایتاً با یک شکست به می‌توان دو پایه را به هم متصل کرد.

8- و حالا باقی مدار را طبق شکل زیر خودتان سیم کشی کنید:

9- و وقتی تمام اتصالات را برقرار کردید، Esc را بزنید تا از نشانگر ماوس به شکل عادی برگردد.

10- و نکته‌ی آخر اینکه اگر می‌خواهید یک قطعه را به همراه همه‌ی اتصالاتش جابجا کنید،( یعنی قطعه پس از جابه جایی اتصلاتش را حفظ کرده باشد) باید در هنگام جابجا کردن قطعه کلید Ctrl را نگه دارید.

[Aysajoon]

Net چیست؟

Net یا شبکه، مجموعه‌ای از اتصالات بین قطعات در یک قسمت از مدار است. مثلاً اتصالات بین پایه‌ی بِیس در Q1، پایه‌ی مقاومت R1 و خازن C1، در مجموع یک Net یا همان شبکه هستند.

برای راحت‌تر شناختن Netهای مهم در مدار، می‌توان برای آن‌ها نام گذاشت. به این نام Net Label می‌گویند. مثلاً یکی از مهمترین شبکه‌ها در هر مدار، شبکه‌ی ولتاژ مثبت است، تمام سیم‌ها و اتصالات در این شبکه مستقیماً به پایه‌ی مثبت منبع تغذیه اتصال دارند. همچنین شبکه‌ی پایه‌ی منفی یا Gnd.

برای این مدار می‌خواهیم شبکه‌های + و – مدار را توسط Net Label نام گذاری کنیم. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:

1- از منوها Place>> Net Label را انتخاب کنید یا میانبر{P,N}. مجدداً نشانگر ماوس شما تغییر خواهد کرد.

2- برای مشخص کردن نام، قبل از قرار دادن Net Label، TAB را فشار دهید تا پنجره‌ی تنظیمات باز شود.

3- در کادرِ Net در این صفحه، "12V" را تایپ کنید و OK را بزنید تا از این پنجره خارج شوید. در حقیقت در این جا ما نام Net یا شبکه را مشخص کرده‌ایم.

4- حالا نشانگر را مانند شکل بالا، بر روی سیم بالایی مدار قرار دهید تا ضربدر قرمز ظاهر شود، حالا با یک کلیک، آن را در آن نقطه قرار دهید. ما شبکه‌ی تغذیه‌ی + را در مدار تا به اینجا نام گذاری کرده‌ایم.

5- همانطور که می‌بینید هنوز در حالت قرار دادن Net Label هستید. مجدد TAB را بزنید و این بار “Gnd” را در داخل کادر تایپ کنید.

6- طبق شکل، نشانگر ماوس را بر روی سیم پایینی مدار قرار دهید، و زمانی که ضربدر قرمز شد، با یک کلیک آن را قرار دهید. پس شبکه‌ی Gnd هم نام گذاری شد.

7- حالا Esc را بزنید تا از این حالت خارج شوید.

8- حالا پروژه را Save کنید. میانبر{F,S}.

خوب، تبریک می‌گم، تا اینجا کار طراحی مدار شماتیک ما کامل شد.


در مباحث آینده، ما به ابتدا به بحث کامپایل کردن مدار خواهیم پرداخت. سپس ساختن فایل PCB را شروع خواهیم کرد.....


این مباحث به ادامه همین صفحه اضافه خواهد شد.....




http://mechatronic-lab.com/uploads/posts/1295553630_altium-designer-08.jpg

[Aysajoon]

مقاله کامل این آموزش اضافه شد....http://forum.mechatronic-lab.com/images/smilies/smile-51.gif

دانلود مقاله کامل آموزش Altium Designer 6.8 :


[1.65مگابايت]


altium-designer.pd (http://mechatronic-lab.com/engine/download.php?id=19)

منبع : مرکز مکاترونیک ایران (http://forum.mechatronic-lab.com/Thread-آموزش-کامل-طراحی-pcb-با-08-altium-designer--3)

[1344]

ممنون واقعا مفید بود..[tashvigh][golrooz]