Easy Bug
7th February 2012, 05:11 PM
جام جم آنلاين: تايتان، بزرگ‌ترين قمر كيوان (سياره زحل) است كه جو ضخيم مملو از متاني سراسر دنياي بيگانه اسرارآميزش را احاطه كرده است.
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1390/11/17/100803501193.jpg
سال‌هاست دانشمندان براي كشف اسرار درياچه‌ها و توفان‌هاي اين قمر بزرگ و گمانه‌زني‌هايي درباره امكان وجود حيات در آنجا پژوهش و بررسي مي‌كنند.
دماي ميانگين سطحي تاتيان حدود منهاي183 درجه سليسيوس است، اما چيزي كه تايتان را براي دانشمندان ويژه مي‌كند ابرهاي متاني، توفان‌هاي بارشي و شمار فراواني درياچه‌هاي متان مايع بر سطح آن است.
بجز زمين، تايتان تنها جايي از منظومه شمسي محسوب مي‌شود كه پهنه‌هاي آبگون بزرگي بر سطحش وجود دارد و سامانه تبخير، ميعان و بارش بر آن حكمفرماست، هر چند به جاي آب در آنجا متان از آسمان فرومي‌ريزد.
با اين اوصاف، خاستگاه بسياري از اين عوارض تايتان را بايد بخشي از صفحات ورق نخورده كتاب چيستان منظومه شمسي برشمرد كه توجه و تلاش‌هاي پيگيرانه دانشمندان براي نفوذ به پشت پرده اين قمر بزرگ و يافتن توضيحاتي براي چند و چون حيات اسرار آميزش را به دنبال خواهد داشت.
پيرو همين تلاش‌ها، محققان موسسه فناوري كاليفرنيا(كلتك) در ادامه برنامه‌هاي تحقيقات شبيه‌سازي الگوهاي آب و هوايي تايتان، موفق به توسعه الگوي جديدي از چرخه جوي و متاني تايتان شده‌اند كه از قرار معلوم نسبت به مدل‌هاي قبلي حرف‌هاي بيشتري براي گفتن دارد؛ چرا كه اين مدل تازه براي نخستين بار مي‌خواهد روايت نسبتا ساده، معقول و قابل فهمي از پديده‌هاي جالب توجه ماه بزرگ كيوان را شرح دهد.
رويكرد جديد محققان براي رازگشايي از عوارض جغرافيايي تايتان بوي‍‍‍‍ژه از اين نظر قابل توجه و ارزشمند است كه براي سه درصد پيشين تايتان نيز توضيحي ارائه مي‌دهد. اين در حالي است كه مشاهدات قبلي راه به‌جايي نبرده و بر ابهامات تايتان افزوده بودند.
يكي از شگفتي‌ها و عجايب نامكشوف تايتان به سال 1388 و زماني برمي‌گردد كه گروهي از محققان علوم سياره‌اي موسسه كلتك متوجه شدند درياچه‌هاي متان تايتان به سمت جمع شدن و دسته شدن بر گرد قطب‌هاي اين قمر گرايش دارند. در اين ميان، شمار درياچه‌هاي موجود در نيمكره شمالي بيشتر از نيمكره جنوبي آن است.
شگفتي ديگر اين بود كه نواحي مربوط به عرض‌هاي جغرافيايي پايين يا مجاور استواي تايتان به عنوان نواحي خشك، فاقد درياچه و بارندگي منظم شناخته مي‌شوند.
اما وقتي در سال 1384 كاوشگر هويگنس بر سطح تايتان فرود آمد، كانال‌هايي را مشاهده كرد كه از جريان يافتن مايعي ـ احتمالا ناشي از باران متاني ـ راه افتاده و جاي خود را روي سطح تايتان باز كرده بودند.
اين در حالي است كه سال 1388 محققان توفان‌هاي خروشاني كشف كردند كه ممكن است پاي باران را به اين منطقه خشك فرضي باز كرده باشد.
سومين راز تايتان نيز زماني كشف شد كه دانشمندان اعلام كردند ابرهايي كه در خلال تابستان و در نيمكره جنوبي تايتان در طول دهه گذشته مشاهده شده، پيرامون ناحيه مياني نيمكره جنوبي و عرض‌هاي جغرافيايي بالاتر اجتماع كرده‌اند.
دانشمندان تاكنون ايده‌هاي گوناگوني براي توضيح اين مشخصه‌ها پيشنهاد كرده‌اند، اما اين مدل‌هاي پيشنهادي يا نمي‌توانستند همه مشاهدات را توضيح دهند يا براي توضيح مشاهدات بايد يك فرآيند خارق‌العاده و نامتعارفي همچون آتشفشان‌هاي برودتي شكل مي‌گرفته كه مي‌توانسته بخار متان را براي تشكيل ابرها ايجاد كند.
اما مدل رايانه‌اي جديد گويا مي‌تواند همه مشاهدات از تايتان را توضيح دهد و براي اين منظور از اصول بنيادي نسبتا سرراست و روشن چرخه جوي استفاده مي‌كند.
الگوي تازه سه‌بعدي است و جو تايتان را براي 135 سال تايتاني ـ معادل 3000 سال زميني ـ شبيه‌سازي مي‌كند.
اين مدل جديد هر چند قادر است بازسازي موفقيت‌آميزي از مشاهدات قبلي دانشمندان ارائه كند، اما نكته قابل توجه و هيجان‌انگيز اين شبيه‌سازي تايتاني در قابليت پيشگويي ديدني‌هاي سال‌هاي بعد دانشمندان خواهد بود.
به عنوان مثال و براساس شبيه‌سازي‌ها، محققان پيش‌بيني مي‌كنند تغيير فصول سبب بالا آمدن سطح درياچه‌اي در ناحيه شمالي تايتان طي 15 سال آينده خواهد شد يا پيش‌بيني مي‌شود تا دو سال ديگر ابرهايي اطراف قطب شمال تايتان شكل بگيرند.
به اعتقاد محققان، امكان پيش‌بيني‌‌اي كه به لطف اين مدل جديد ميسر مي‌شود در حكم فرصت نادر و زيبايي در علوم سياره‌اي است و انتظار مي‌رود ظرف چند سال آينده به درست يا اشتباه بودن اين مدل پي ببريم و دانسته‌هايمان درباره تايتان و معماهاي اسرارآميز آن را افزايش دهيم.
منبع : جام جم
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1390/11/17/100803501193.jpg
سال‌هاست دانشمندان براي كشف اسرار درياچه‌ها و توفان‌هاي اين قمر بزرگ و گمانه‌زني‌هايي درباره امكان وجود حيات در آنجا پژوهش و بررسي مي‌كنند.
دماي ميانگين سطحي تاتيان حدود منهاي183 درجه سليسيوس است، اما چيزي كه تايتان را براي دانشمندان ويژه مي‌كند ابرهاي متاني، توفان‌هاي بارشي و شمار فراواني درياچه‌هاي متان مايع بر سطح آن است.
بجز زمين، تايتان تنها جايي از منظومه شمسي محسوب مي‌شود كه پهنه‌هاي آبگون بزرگي بر سطحش وجود دارد و سامانه تبخير، ميعان و بارش بر آن حكمفرماست، هر چند به جاي آب در آنجا متان از آسمان فرومي‌ريزد.
با اين اوصاف، خاستگاه بسياري از اين عوارض تايتان را بايد بخشي از صفحات ورق نخورده كتاب چيستان منظومه شمسي برشمرد كه توجه و تلاش‌هاي پيگيرانه دانشمندان براي نفوذ به پشت پرده اين قمر بزرگ و يافتن توضيحاتي براي چند و چون حيات اسرار آميزش را به دنبال خواهد داشت.
پيرو همين تلاش‌ها، محققان موسسه فناوري كاليفرنيا(كلتك) در ادامه برنامه‌هاي تحقيقات شبيه‌سازي الگوهاي آب و هوايي تايتان، موفق به توسعه الگوي جديدي از چرخه جوي و متاني تايتان شده‌اند كه از قرار معلوم نسبت به مدل‌هاي قبلي حرف‌هاي بيشتري براي گفتن دارد؛ چرا كه اين مدل تازه براي نخستين بار مي‌خواهد روايت نسبتا ساده، معقول و قابل فهمي از پديده‌هاي جالب توجه ماه بزرگ كيوان را شرح دهد.
رويكرد جديد محققان براي رازگشايي از عوارض جغرافيايي تايتان بوي‍‍‍‍ژه از اين نظر قابل توجه و ارزشمند است كه براي سه درصد پيشين تايتان نيز توضيحي ارائه مي‌دهد. اين در حالي است كه مشاهدات قبلي راه به‌جايي نبرده و بر ابهامات تايتان افزوده بودند.
يكي از شگفتي‌ها و عجايب نامكشوف تايتان به سال 1388 و زماني برمي‌گردد كه گروهي از محققان علوم سياره‌اي موسسه كلتك متوجه شدند درياچه‌هاي متان تايتان به سمت جمع شدن و دسته شدن بر گرد قطب‌هاي اين قمر گرايش دارند. در اين ميان، شمار درياچه‌هاي موجود در نيمكره شمالي بيشتر از نيمكره جنوبي آن است.
شگفتي ديگر اين بود كه نواحي مربوط به عرض‌هاي جغرافيايي پايين يا مجاور استواي تايتان به عنوان نواحي خشك، فاقد درياچه و بارندگي منظم شناخته مي‌شوند.
اما وقتي در سال 1384 كاوشگر هويگنس بر سطح تايتان فرود آمد، كانال‌هايي را مشاهده كرد كه از جريان يافتن مايعي ـ احتمالا ناشي از باران متاني ـ راه افتاده و جاي خود را روي سطح تايتان باز كرده بودند.
اين در حالي است كه سال 1388 محققان توفان‌هاي خروشاني كشف كردند كه ممكن است پاي باران را به اين منطقه خشك فرضي باز كرده باشد.
سومين راز تايتان نيز زماني كشف شد كه دانشمندان اعلام كردند ابرهايي كه در خلال تابستان و در نيمكره جنوبي تايتان در طول دهه گذشته مشاهده شده، پيرامون ناحيه مياني نيمكره جنوبي و عرض‌هاي جغرافيايي بالاتر اجتماع كرده‌اند.
دانشمندان تاكنون ايده‌هاي گوناگوني براي توضيح اين مشخصه‌ها پيشنهاد كرده‌اند، اما اين مدل‌هاي پيشنهادي يا نمي‌توانستند همه مشاهدات را توضيح دهند يا براي توضيح مشاهدات بايد يك فرآيند خارق‌العاده و نامتعارفي همچون آتشفشان‌هاي برودتي شكل مي‌گرفته كه مي‌توانسته بخار متان را براي تشكيل ابرها ايجاد كند.
اما مدل رايانه‌اي جديد گويا مي‌تواند همه مشاهدات از تايتان را توضيح دهد و براي اين منظور از اصول بنيادي نسبتا سرراست و روشن چرخه جوي استفاده مي‌كند.
الگوي تازه سه‌بعدي است و جو تايتان را براي 135 سال تايتاني ـ معادل 3000 سال زميني ـ شبيه‌سازي مي‌كند.
اين مدل جديد هر چند قادر است بازسازي موفقيت‌آميزي از مشاهدات قبلي دانشمندان ارائه كند، اما نكته قابل توجه و هيجان‌انگيز اين شبيه‌سازي تايتاني در قابليت پيشگويي ديدني‌هاي سال‌هاي بعد دانشمندان خواهد بود.
به عنوان مثال و براساس شبيه‌سازي‌ها، محققان پيش‌بيني مي‌كنند تغيير فصول سبب بالا آمدن سطح درياچه‌اي در ناحيه شمالي تايتان طي 15 سال آينده خواهد شد يا پيش‌بيني مي‌شود تا دو سال ديگر ابرهايي اطراف قطب شمال تايتان شكل بگيرند.
به اعتقاد محققان، امكان پيش‌بيني‌‌اي كه به لطف اين مدل جديد ميسر مي‌شود در حكم فرصت نادر و زيبايي در علوم سياره‌اي است و انتظار مي‌رود ظرف چند سال آينده به درست يا اشتباه بودن اين مدل پي ببريم و دانسته‌هايمان درباره تايتان و معماهاي اسرارآميز آن را افزايش دهيم.
منبع : جام جم