سخت زایی

[elnaz.l]

عواملي كه در سخت‌زايي دخالت دارند:1. ژنتيك (ارث): زايمان سخت در گاو شيري بيشتر از گاو گوشتي و در گاو هلشتاين و براون سوييس بيشتر از نژادهاي ديگر است. زيرا در براون سوييس دوران آبستني طولاني‌تر و بزرگي كله گوساله و كوچكي لگن خاصره، مادر باعث سخت‌زايي مي‌گردد.2. تغذيه ـ مديريت: تغذيه صحيح و مديريت در دامداري از هر چيز بيشتر اهميت دارد بايد تاريخ جفت‌گيري و زايمان هر گاو مورد دقت قرار گيرد تا مقدمات زايمان قبل از بلوغ رشد نسبت به جفتگيري تليسه اقدام نگردد، توجه به تغذيه گاو اگر بيش از معمول اقدام شود و رشد جنين زياد و در موقع زايمان سختزايي ايجاد مي‌شود.3. عوامل عفوني: باعث سقط جنين و گاهي تورم كه منجر به سختزايي مي‌گردد بايد قبل از حاملگي گاو را تحت آزمايش قرار داد.4. نقل و انتقال گاوهاي نزديك به زايمان 5. تنبلي رحم: پايين بودن انقباضات عضلات رحم6. عوامل هورموني: كاهش استروژن خون يا اكسي‌توسين باعث عدم انبساط عنق رحم شده و سختزايي حاصل مي‌شود.7. كم بودن كلسيم: علاوه بر تنبلي رحم باعث فلج بعد از زايمان و سخت‌زايي مي‌شود.وضعيت‌هاي سخت‌زايي:1) وضعيت شكمي: چهار دست و پا و گاهي سر بچه داخل مجراي تناسلي مي‌شود.2) وضعيت پشتي: در موقع معاينه دست و پا و سر جنين لمس نمي‌گردد.3) عمودي شكمي: سر نوزاد به طر كمي و قسمت عقب آن به طرف شكم مادر و پشتش به سمت جلو مادر قرار گرفته.4) عمودي پشتي: در بازرسي پشت سر و گردن و گوشهاي جنين لمس مي‌شود.5) وضعيت تحتاني: كه به 2 فرم يا با ظاهر شدن دست و يا با پا و دم اغلب در نوزادان مرده ديده مي‌شود.6) وضعيت پهلويي: داراي 2 حالت بوده و با ظهور دست و سر يا پا و دم ظاهر مي‌شود، كف سم به طرف پهلوي مادر بوده.7)سر برگشته به طرف سينه: سر برگشته به طرف سينه و مابين دو دست قرار دارد. و فك زيري بچه به سينه آن چسبيده است.

[ramazan2020]

زايمان يك مرحله ي بسيار مهم در سلامت گاو و گوساله است كه ارتباط زيادي با سلامت در آينده هم خواهد داشت. اجراي يك زايمان صحيح باعث مي شود گوساله فشار كمتري را موقع دنيا آمدن متحمل شود. گاو نيز روند بهبودي بعد از زايش را سريعتر مي گذراند. در آينده با مشكلات رحمي و سيستم توليد مثلي كمتري روبرو خواهد شد و در نتيجه آبستني بعدي گاو بدون تاخير و يك روند اقتصادي خوبي در پيش گرفته خواهد شد.
سخت زايي در گاوها و تليسه ها هميشه در واحد هاي دامپروري اتفاق مي افتد. سخت زايي ممكن است به شكل هاي زيادي شكل بگيرد. ميتواند در نحوه ي خروج گوساله باشد. ممكن است گوساله با پاهاي عقب بيرون بيايد، ممكن است يكي از دستها دور گردن پيچ بخورد، ممكن است دستها به طرف داخل خم شده باشد، ممكن است سر از ناحيه گردن به سمت چپ يا راست برگردد، ممكن است دهانه ي رحم پيچ خورده باشد، و يا ممكن است گاو زور بزند ولي گوساله وارد سرويكس ( كانال زايمان ) نشود و بسياري مواردي ديگر كه ميتواند عامل غير طبيعي داشته باشد.
قبل از تعیین استراتژی درمان سخت زایی می بایست تاریخچه دقیقی از وضعیت دام بدانیم مانند زمان تلقیح- سوابق زایمانهای قبلی - سوابق بیماریهای دام -داروهای به کارگرفته شده و. . . . مرحله بعدی انجام معاینات دقیق دام مورد نظر می باشد. این معاینات به دو دسته معاینات عمومی (مانند درجه حرارت - تعداد ضربان قلب - وضعیت ظاهری - وضعیت تنفسی و ...) و معاینات تخصصی مربوط به دستگاه تناسلی مادر و وضعیت جنین تقسیم می شود. استراتژی درمان سخت زایی:اعمال مامایی در سخت زایی در حالت ١) معمولا ایستاده خیلی موفقیت آمیزتر می باشد در نتیجه اگر گاوی خوابیده است به هر وسیله ای (مانند دادن شوک ) آن را بلند می کنیم. ٢) قبل از هر نوع دستکاری می بایست یکسری اقدامات مقدماتی صورت پذیرد مانند تجویز زایلوکائین و اکسی تتراسیکلین و شستشوی خارجی دستگاه تناسلی مادر.حتماً قبل از عمل توشه رکتال ، می بایست از مواد لوبری کان مانند پارافین بعلاوه یک آنتی بیوتیک استفاده نمود. در هنگام توشه رکتال می بایست واژن و سرویکس را در مورد بروز هر مشکلی بررسی نمود و از زنده بودن جنین مطمئن شد. به این منظور می توان انگشت را وارد دهان جنین کرد و مک زدن جنین را احساس نمود و یا با وارد نمودن انگشت در داخل رکتوم، انقباضات آنرا احساس کرد و یا با فشار دادن بدن حیوان شاهد تکان خوردن آن بود.