PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : بادبان های فضایی رابکشید



Joseph Goebbels
31st January 2012, 09:04 PM
بادبان های فضایی رابکشید :
چیزی کمتر از 4 سال از پرتاب اولین ماهواره ها ، بشر برای اولین بار مرزهای فضا را در نوردید . در اوریل 1961 ( فروردین 1340 ) فضاپیمای واستوک ، حامل یوری گاگارین به مدار زمین قدم گذاشت و در گردشی 108 دقیقه ای توانست اولین پرواز فضایی سرنشین دار را به نام خود ثبت کند . این فضاپیمای کروی می توانست یک فضانورد را به مدت 10 روز در فضا نگه دارد . به دنبال واستوک ، در فاصله ای کمتر از یک ماه بعد ، مرکوری اولین کپسول سرنشین دار امریکا هم پا به عرصه گذاشت . پس از ان ، واسخود ساخته شد ؛ فضاپیمایی که در حقیقت از قطعات به جا مانده از برنامه واستوک با اندکی تغییر ساخته شده بود .
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Gagarin_in_Sweden.jpg
یوری الکسی‌یویچ گاگارین/Юрий Алексеевич Гагарин

در واقع دومین فضاپیمای شوروی چیزی بیش از فضاپیمای ساده واستوک با یک ماژول پشتیبانی اضافی بیشتر نبود . با این حال واستوک در حقیقت اولین فضاپیما از دومین نسل فضاپیمای دنیا به شمار می رفت که به تولید انبوه می رسید . در ان طرف ، امریکایی ها هم جمینی را ساختند ؛ فضاپیمایی که این بار از طرحی جدید کاملا استفاده می کرد . جمینی در حقیقت امتحان یک ایده بود ؛ برنامه ای که در حقیقت بسیاری از تجربیاتش بعدها در جریان فرود اولین انسان روی ماه به کار گرفته شد . تمامی فضاپیماها تا این زمان در قالبی نه چندان پیچیده یک به یک ساخته می شدند تا در زمینه پروازهای فضایی سرنشین دار به صورت تجربی خدمت رسانی کنند . در عین حال این سال ها مصادف بود با اوج گیری رابت فضایی میان شوروی و امریکا ؛ به خصوص انکه تا این زمان امریکایی ها به شدت زیر افکار عمومی قرار داشتند ؛ چرا که شوروی تقریبا از اغاز عصر فضا همیشه یک گام جلوتر بود . این فشار در نهایت مجب شد تا در دهه 1960 کندی در سخنرانی خود با اعلام برنامه جاه طلبانه امریکا برای فرستادن انسان به ماه ، بلوک شرق را به رقابت بطلبد . فضاپیمای اپولو برای تحقق این رویا شکل گرفت . فضاپیمای اپولو با قابلیت پرواز طولانی تر در فضا و حمل محموله بیشتر طراحی شد . طرح های اولیه این فضاپیما با استفاده ازتجارب به دست امده در برنامه های مرکوری و جمینی ریخته شده بود که از بسیاری جهات ، انتخاب های عملیاتی را برای یک پرواز فضایی ایمن به مدار زمین و حتی فراتر را اماده می کرد . اپولو طرح 3 ماژوله داشت و این طرح الگویی برای توسعه موفق ترین فضاپیمای مداری یعنی سایوز شد . سایوز-1 برای اولین بار در اوریل 1967 ( اردیبهشت 1346 ) پرتاب شد و به این ترتیب به رقابت فضایی رنگی تازه بخشید . برنامه سایوز حاصل مجموعه ای از تجربیات ناشی از طرح های محرمانه ای بود که ماهیت بیشتر انها هیچ گاه روشن نشد . طرح سایوز طی سالها مرتبا بهبود یافت ؛ به گونه ای که طی 30 سال ، هشت مدل از ان ارائه شد و همچنان سازمان فضایی روسیه نیز گونه هایی جدید از ان را ارائه می کند . سایوز تقریبا رقیبی برای اپولو که هدف اصلی طراحی ان ، رساندن اولین فضانوردان شوروی به سطح ماه به شمار می امد . اما پس از موفقیت اپولو هیچ گاه به این مقصود دست نیافت . با این حال پروازهای ان به حد کفایت امنیت فراهم می کرد که سال ها پس از اپولو حتی تا امروز همچنان در خدمت باقی بماند .

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/796px-Vostok_spacecraft.jpg
نمونه‌ای از فضاپیمای وستوک

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ksc-69pc-442.jpg/477px-Ksc-69pc-442.jpg
موشک ساترن ۵ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9_%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%B1% D9%86_%DB%B5) حامل آپولو ۱۱ چند ثانیه‌ای برای عملیات جداسازی از برج، در ۲۵ تیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B2%DB%B5_%D8%AA%DB%8C%D8%B1) ۱۳۴۸ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B4%DB%B8) وقت گرفت

امریکایی ها برنامه اپولو را بر اساس نیازهای پرواز به ماه طراحی کردند ؛ فضاپیمایی مرکب از 3 ماژول اصلی که در این میان ، ماژول فرماندهی به عنوان کابین خدمه و کپسول بازگشت فضاپیمایی مداری مستقل نیز به شمار می امد .





شاتل های فضایی :
تمامی فضاپیماهای توسعه یافته تا زمان سایوز از الگوی نسبتا ثابتی پیروی می کردند ؛ یک کپسول فضایی با یک فضاپیمای ماژولار که با بهره گیری از پیشرانش موشک در مدار قرار می گرفت و سرانجام با روش های مختلف سرنشین خود را به زمین بازمی گرداند و از انجایی که کل فضاپیما به زمین باز نمی گشت ، اماکن پرواز دوباره با ان وجود نداشت . در نتیجه برای پرواز بعدی باید فضاپیمایی از نو ساخته می شد . این چالش موجب توسعه شاتل فضایی یا بهتر است بگوییم اولین نسل هواپیماهای فضایی شد ؛ وسیله ای مانند هواپیما که بتوان بارها از ان استفاده کرد . ایده چنین فضاپیماهای رویایی در حقیقت به پیش از برنامه اپولو بازمی گشت . با این حال ، با وجود مطالعات گسترده تکنولوژی مورد نیاز برای ان همچنان به حد کفایت توسعه نیافته بود . اما 5 ماه پیش از اولین فرود سرنشین دار امریکا روی ماه توسط اوپولو 11 و 1 سال پیش از لغو 3 فرود پایانی برنامه اپولو روی ماه ، تولد برنامه شاتل فضایی همه چیز را متحول کرد . پرواز شاتل در اولین سال های دهه 1980 امضای تازه ای بر کارنامه پروازهای فضایی اضافه می کرد . در عین حال ، این تنها نسخه از یک هواپیمای فضایی حتی تا همین امروز نیز به شمار می اید . در فاصله میان برنامه اپولو تا شاتل که امریکایی ها هیچ فضاپیمایی در اختیار نداشتند ، شوروی باردیگر جلو افتاده بود . برنامه ایستگاه های فضایی شوروی گویی بدون شکست پیش می رفتند و امریکایی ها حتی با وجود برنامه اسکای لب ( Sky Lab ) نتوانستند بر مشکل کمبود یک فضاپیمای کاربردی فایق ایند ؛ اما شاتل یک استثنا بود .

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/STS120LaunchHiRes.jpg/391px-STS120LaunchHiRes.jpg
شاتل دیسکاوری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C_% D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C) در هنگام پرتاب (ماموریت اس تی اس-۱۲۰)

شاتل ها امکان پرواز طولانی مدت فضایی را به مدار زمین اماده می کردند که در عین حال مانند هدف اصلی طراحی شان برای پوشش ایستگاه های فضایی طراحی شده بودند . تنها مشکل اینجا بود که امریکا ایستگاه های فضایی در اختیار نداشت . حداقل تا پیش از پیوستن امریکا به برنامه میر که همین طور بود . تلاش شوروی اما برای ساخت یک شاتل هیچ گاه به پایان نرسید . در ان زمان بوران به فاصله کمی از شاتل ها پرواز کرد . با این حال بوران تنها با یک پرواز روانه بایگانی تاریخ شد . پس از بوران ، شرکت هوافضای بریتانیا با همکاری رویزرویس در قالب برنامه هوتول ساخت شاتلی میان وزن با توان پرواز مداری را پیگیری کردند . اما با وجود ازمایش موتورها این برنامه هیچ گاه مجالی برای موفقیت نداشت ؛ همان سرنوشتی که برنامه ایستگاه فضایی کلمبوس و شاتل هرمس سازمان فضایی اروپا هم بعدها دچارش شد . اما حقیقت این بود که شاتل ها هزینه بیش از اندازه زیادی داشتند و در عین حال بدنه بزرگ انها نیزهنگام بازگشت به شدت مشکل افرین بود . همین موضوع پس از شاتل ها اینده هواپیماهای فضایی را حداق از دید سازمان های فضایی با شک و تردیدهای فراوان روبه رو کرد .





رویاهای رنگین :
در سال های اخر قرن بیستم ف با پایان رسیدن جنگ سرد و شنیده شدن زمزمه های تجاری سازی فضا ، بخش خصوصی وارد عرصه فناوری حمل انسان به فضا شد .



فعالیت های این بخش در سال 2004 با پرواز اسپیس شیپ وان و اسپیس ایکس به ثمر نشست . در طول سال های پس از جنگ سرد اتفاق دیگری هم افتاد ، کپسول های فضایی بار دیگر صاحب میدان رقابت قابل توجه شدند . تا جایی که تقریبا تمامی فضاپیماهای سرنشین دار یا بدون سرنشین قابل بازیابی که در طول سال های اول قرن بیستم طراحی می شدند همگی کپسول هایی بودند با طراحی ظاهری مشابه ؛ اما کارایی متفاوت .



نمونه انرا می توان در طرح اوریون ناسا یا کپسول دراگون اسپیس ایکس مشاهده کرد . با این حال ، هواپیماهای فضایی همچنان میدان کمرنگ خود را دارند که در این میان ، طرح اسپیس شیپ 1 و 2 با طراحی برت روتان برای شرکت ایکس و فضاپیمای دریم چیسر ( جستجوگر رویا ) اخرین امیدهای این رویای قدیمی هستند . از سوی دیگر شرکت های بازنشستگی شاتل ها در سال 2011 برای دومین بار نام امریکا را از کشورهای صاحب فضاپیماهای عملیاتی حذف کرد ( فاصله میان برنامه اپولو تا شاتل اولین وقفه بود .) در کنار سایوز روس ها ، چینی ها " شنزو " را ساختند ؛ فضاپیمایی که از خیلی جهات می شود انرا کپی ساده ای از سایوز به شمار اورد که اولین پرتاب سرنشین دارش در سال 2003 صورت گرفت . و از ان زمان در حال توسعه برای تکمیل ایستگاه فضایی اینده چینی هاست . اما واقعا اینده فضاپیماها چه خواهد بود ؟



با چه فضاپیمایی به مریخ خواهیم رفت و به چه شکل ؟ این سوال را از چندین جهت می شود پاسخ گفت ؛ اول انکه مطمئنا خبری از ابر فضاپیماها مانند انچه که در فیلم های علمی تخیلی می بینیم در اینده نزدیک نیست . ساختن هر نوع فضاپیماای برای سفر به مریخ از روی زمین هم ان قدر هزینه دارد که دور از ذهم به نظر می رسد . تنها فرض ممکن اسمبل فضاپیماهای فرامداری در ایستگاه فضایی زمین است .

http://www.nasa.gov/images/content/145956main_NTR_borowskii.jpg


برنامه اوریون ناسا که فعلا در کنار برنامه موشک جدید این سازمان در حال تکمیل است ، با همین هدف دنبال می شود ؛ یعنی پرتاب فضاپیما ای به مدار و پس از ملاقاتی کوتاه با ایستگاه فضایی ، رهسپار شدن به سوی مریخ با یکی از سیارک های نزدیک سیاره ما .



برنامه ناتیلوس که به عنوان فضاپیماهای تحقیقاتی توسط تیم تجربی ناسا طراحی شده ، نمونه ای از همین تصور اینده است ؛ فضاپیمایی که در عین داشتن جاذبه مصنوعی و فضایی به حد کفایت بزرگ می تواند برای پرواز حتی به سیارات دور سامانه خورشیدی نیز استفاده کرد .



با این حال هنوز خیلی زود است که در مورد چند و چون فضاپیماهای اینده صحبت کین م.

منبع : مجله دانستنیها / ش 47

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد