soham 313
24th January 2012, 12:19 AM
مریم میرزاخانی (زاده ۱۹۷۷ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B7_%28%D9%85%DB%8C%D9%84%D8% A7%D8%AF%DB%8C%29)) ریاضیدان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C) و استاد ایرانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) دانشگاه استنفورد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7% D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF) ساکن آمریکا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7) است.
او طی تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_% D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D 8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) در سالهای ۱۹۹۴ (هنگکنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) برنده مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%AC% D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D B%8C) شد. سپس کارشناسی ارشد خود را در رشته ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C) از دانشگاه شریف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4% D8%B1%DB%8C%D9%81) گرفت و برای ادامه تحصیل دکترا به دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) رفت.
میرزاخانی از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7% D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF) استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-0) پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE% D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86) بود.
از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1_% D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3) در آمریکا [۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-1) و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.
زندگینامه و تحصیل در آمریکا [ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB %8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit§ion=1)]
مریم میرزاخانی، استادیار جوان دانشگاه استنفورد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7% D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF) در سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_% D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D 8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8% A7%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%DA%A9%D8% B4%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%AC% D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D B%8C) هنگ کنگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF) با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7) با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبهٔ ۱ طلای جهانی را به دست آورد.
میرزاخانی دوره کارشناسی ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5% D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81) آغاز کرد. او با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) به آنجا رفت و دورههای کارشناسیارشد و دکتری خود را در دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) پشت سرگذاشت.
او به همراه ۹ محقق برجسته دیگر در چهارمین نشست۱۰ برلیان نشریه پاپیولار ساینس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1_% D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3) در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت. به نوشتهی یواسای تودی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8% AA%D9%88%D8%AF%DB%8C) این فهرست ۱۰ نفره شامل محققان و نخبگان جوانی است که در حوزههای ابتکاری مشغول به فعالیت هستند و با این حال معمولا از چشم عموم پنهان ماندهاند. این فهرست بر اساس پیشنهادهای ارائه شده از سوی سازمانهای گوناگون، روسای دانشگاهها و ناشران انتشارات علمی برگزیده شدهاند. این محققان برجسته جوان در حوزههای گوناگونی از گرافیک رایانهای تا ریاضیات و علوم رباتیک، افقهای تازهای در مرزهای جهان اطراف ما گشودهاند که مریم میرزاخانی ریاضیدان ۳۳ ساله ایرانی یکی از آنهاست.
میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راهحلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدتهای طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرمهای هندسی هذلولی بودهاند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE% D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86) نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راهحلی روشن در اختیار داشت: محاسبه عمق حلقههای ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرمهای غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کردهاست. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری ازحلقهها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.
جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کلی (به انگلیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84% DB%8C%D8%B3%DB%8C): Clay Mathematics Institute) میگوید:
«
میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. وی میتواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.
»
مریم میرزاخانی از دانشآموزان نخبه المپیادی کشور است که در سال ۱۳۷۴ در المپیاد جهانی ریاضی علاوه بر دریافت مدال طلا (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9 %84%D8%A7&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) با کسب بالاترین امتیاز به عنوان نفر اول جهان شناخته شدهاست و از جمله بازماندگان سانحه غمبار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفندماه ۷۶ است. در این حادثه اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکتکننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) راهی تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) بود به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجوی نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی - برنده دو مدال طلای المپیادجهانی - علیرضا سایهبان و علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بینالمللی ریاضی بودند در اوج بالندگی و شکوفایی علمی ناباورانه، جان باختند.
همسر وی جان وندراک (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%86%D8 %AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) است و از او دارای یک فرزند به نام آناهیتا میباشد.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-2)
او طی تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_% D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D 8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) در سالهای ۱۹۹۴ (هنگکنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) برنده مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%AC% D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D B%8C) شد. سپس کارشناسی ارشد خود را در رشته ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C) از دانشگاه شریف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4% D8%B1%DB%8C%D9%81) گرفت و برای ادامه تحصیل دکترا به دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) رفت.
میرزاخانی از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7% D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF) استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-0) پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE% D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86) بود.
از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1_% D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3) در آمریکا [۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-1) و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.
زندگینامه و تحصیل در آمریکا [ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB %8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit§ion=1)]
مریم میرزاخانی، استادیار جوان دانشگاه استنفورد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7% D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF) در سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_% D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D 8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8% A7%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%DA%A9%D8% B4%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%AC% D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D B%8C) هنگ کنگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF) با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7) با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبهٔ ۱ طلای جهانی را به دست آورد.
میرزاخانی دوره کارشناسی ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5% D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81) آغاز کرد. او با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) به آنجا رفت و دورههای کارشناسیارشد و دکتری خود را در دانشگاه هاروارد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87% D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF) پشت سرگذاشت.
او به همراه ۹ محقق برجسته دیگر در چهارمین نشست۱۰ برلیان نشریه پاپیولار ساینس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1_% D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3) در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت. به نوشتهی یواسای تودی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8% AA%D9%88%D8%AF%DB%8C) این فهرست ۱۰ نفره شامل محققان و نخبگان جوانی است که در حوزههای ابتکاری مشغول به فعالیت هستند و با این حال معمولا از چشم عموم پنهان ماندهاند. این فهرست بر اساس پیشنهادهای ارائه شده از سوی سازمانهای گوناگون، روسای دانشگاهها و ناشران انتشارات علمی برگزیده شدهاند. این محققان برجسته جوان در حوزههای گوناگونی از گرافیک رایانهای تا ریاضیات و علوم رباتیک، افقهای تازهای در مرزهای جهان اطراف ما گشودهاند که مریم میرزاخانی ریاضیدان ۳۳ ساله ایرانی یکی از آنهاست.
میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راهحلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدتهای طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرمهای هندسی هذلولی بودهاند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE% D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86) نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راهحلی روشن در اختیار داشت: محاسبه عمق حلقههای ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرمهای غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کردهاست. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری ازحلقهها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.
جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کلی (به انگلیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84% DB%8C%D8%B3%DB%8C): Clay Mathematics Institute) میگوید:
«
میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. وی میتواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.
»
مریم میرزاخانی از دانشآموزان نخبه المپیادی کشور است که در سال ۱۳۷۴ در المپیاد جهانی ریاضی علاوه بر دریافت مدال طلا (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D9 %84%D8%A7&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) با کسب بالاترین امتیاز به عنوان نفر اول جهان شناخته شدهاست و از جمله بازماندگان سانحه غمبار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفندماه ۷۶ است. در این حادثه اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکتکننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) راهی تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) بود به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجوی نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی - برنده دو مدال طلای المپیادجهانی - علیرضا سایهبان و علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بینالمللی ریاضی بودند در اوج بالندگی و شکوفایی علمی ناباورانه، جان باختند.
همسر وی جان وندراک (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%86%D8 %AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) است و از او دارای یک فرزند به نام آناهیتا میباشد.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2% D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C#cite_note-2)