تیروئید و بیماریهای آن

[yas-90]

قدیمی‌ها وقتی می‌دیدند کسی دل و دماغ ندارد و تیروییدش هم کمی برجسته شده، می‌گفتند غمباد گرفته است. امروزی‌ها می‌دانند که گواتر یا بزرگ شدن غده تیرویید تحت تاثیر استرس، تشدید می‌شود و شاید نامگذاری قدیمی‌ها روی این حالت، چندان هم بی‌ربط نباشد. غده تیرویید، یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن ماست که شاید بتوان گفت حیات ما بسته به آن است.
تیرویید چیست؟
غده تیرویید در ناحیه جلوی گردن واقع شده و دارای دو لوب است كه در دو طرف نای درست زیر حنجره قرار دارند. این غده حدود 15 تا 25 گرم وزن دارد. دو قسمت غده تیرویید توسط نوار نازك نسجی كه به عنوان ایستموس (ISTHMUS) تیرویید نامیده می‌شود، به یكدیگر وصل گردید‌ه‌اند.
هورمون‌های تیرویید پس از ساخته شدن در این غده به جریان خون منتقل شده و بسیاری از فرآیند‌های شیمیایی را در بخش‌های مختلف بدن كنترل می‌كنند. این هورمون‌ها برای تكامل و عملكرد طبیعی مغز (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/nerves/2008/10/14/76435.html)و سیستم عصبی و برای حفط دمای بدن و انرژی ضروری‌اند. غده تیرویید هورمون‌های خود را در خون ترشح می‌کند.
این هورمون‌ها (یعنی تری‌یدوتیرونین و تیروكسین) واكنش‌های شیمیایی عضلات، كبد، قلب و كلیه‌ها را تحت تآثیر قرار داده و برای رشد و تكامل مغز نیز ضروری‌اند. هورمون‌های تیرویید بر غده هیپوفیز اثر نموده و موجب ترشح هورمون كنترل كننده تیرویید، یعنی TSH می‌شوند كه به نوبه خود موجب تحریك تیرویید می‌شود. وقتی میزان هورمون‌های تیرویید در خون كاهش می‌یابد، هیپوفیز با ترشح بیشتر TSH، تیرویید را فعال‌تر می‌کند.
آثار عمده هورمون‌های تیرویید در بدن
1- تولید انرژی
2- تحریك ساخت پروتئین‌ها
3- تأثیر در رشد و تكامل
4- تنظیم ورود اسید آمینه، كربوهیدرات‌ها و الكترولیت‌ها به داخل سلول
5- تأثیر روی سوخت و ساز كربوهیدرات‌ها
6- تأثیر روی سوخت و ساز چربی‌ها
7- تغییر در سوخت و ساز بعضی از دارو‌ها
نقش ید در بدن
ید در سال 1811 توسط كورتوا، یك شیمی‌دان فرانسوی كه به منظور تهیه باروت برای ارتش ناپلئون كار می‌كرد، از جلبك‌‌های دریایی خشك كه به عنوان منبع آهك برای ساخت نیترات پتاسیم به كار گرفته بود، به دست آمد. در سال 1820 یك پزشك سوئیسی به نام كوآنده، بیماران مبتلا به گواتر را با موفقیت با محلول الكلی ید درمان كرد. پس از آن شاتن، میزان ید را در مواد غذایی و آب آشامیدنی‌ اندازه‌گیری نمود و نشان داد كه میزان آن در مناطق گواتر خیز نسبتا پایین است و پس از آن در سال 1920 كندال و استنبرگ توانستند ماد‌ه‌ای حاوی ید را كه تیروكسین نامیدند، به صورت متبلور از تیرویید جدا كنند.
مهم‌ترین مورد استفاده ید در بدن، شرکت آن در ساختمان هورمون‌های تیروییدی است. اگرچه تیرویید دارای مکانیسم‌هایی است که می‌تواند تا حدودی کمبود نسبی ید را جبران کند، ولی کمبود شدید ید موجب بروز اختلالات شدید در اعمال غده تیرویید می‌شود.
مصرف روزانه ید در مناطق مختلف دنیا متفاوت است. به طوری که در کشور‌های غربی به دلیل افزودن ید به نان و نمک و سایر مواد غذایی، مصرف روزانه ید در حدود 500 میکروگرم و در سایر کشورها میزان متوسط مصرف روزانه در حدود 150تا 200 میکروگرم است.
نیاز روزانه ید در هر فرد به طور متوسط بین 70 تا 100 میکروگرم است که 5 تا 10 درصد آن از طریق آب آشامیدنی و بقیه از طرق دیگر تامین می‌شود.
بهترین و غنی‌ترین منابع غذایی حاوی ید، ماهیان (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/meats/2008/10/11/76272.html)و سایر مواد غذایی دریایی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/meats/2007/11/24/54087.html)هستند، چون برف و باران موجب شسته شدن ید سطحی ارتفاعات و دامنه‌های آن شده و به تدریج که آب‌ها به دریا سرازیر می‌شوند، فرآورده‌ها و محصولات غذایی دریایی، ید بیشتری جذب می‌کنند.

[yas-90]

وظایف زیستی تیرویید

افزایش سوخت و ساز بدن، تاثیر اصلی هورمون‌های تیروییدی است. این هورمون‌ها سوخت و ساز قندها و چربی‌ها را افزایش می‌دهند. آنها باعث تحریك ساخت پروتئین (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=253)نیز می‌شوند. بنابراین هورمون‌های تیرویید برای رشد طبیعی بدن ضروری هستند.

کم کاری تیروئید

این كلمه به معنی ناكافی بودن مقدار هورمون تیرویید در بدن است و با سنجش مقادیر كم هورمون‌های تیرویید در خون، تشخیص داده می‌شود.

مهمترين بيماري غده تيروئيد در كشور كم كاري است.

چنانچه فردي با علائم ذكر شده به پزشك مراجعه كند، با انجام يك آزمايش خون مي‌توان به كم كاري غده تيروئيد پي برد.

تشخیص این بیماری در نوزاد با گرفتن خون از پاشنه پای کودک و بررسی آزمایش انجام می‌شود. چنانچه این تشخیص قبل از یک ماهگی صورت پذیرد درمان موثرتر خواهد بود و در صورت عدم تشخیص آن در کودک، منجر به کاهش IQ و عقب ماندگی ذهنی می‌شود.
درمان اين اختلال طولاني مدت و در برخي از بيماران مادام العمر است با آغاز درمان دارويي در پي تشخيص كم كاري غده تيروئيد، در صورت بارداري در مراحل مصرف دارو نيازي به قطع دارو نبوده و گاهي مي‌تواند براي كودك و مادر مضر باشد. معاون آموزش باليني دانشكده علوم پزشكي زنجان ترشح هورمون‌هاي T3, T4 توسط غده تيروئيد را در زمان شيرخوارگي نوزادان در رشد مغزي آنها موثر دانست و گفت: كم كاري غده تيروئيد در كودكان منجر به عقب افتادگي ذهني مي‌شود




علائم کم کاری تیروئید در بلوغ و میانسالی :

کوفتگی و خستگی شدید،‌ ریزش مو (به خصوص در گوشه‌های خارجی ابرو)، تنبلی، خواب آلودگی، ‌فراموشی و کاهش حافظه‌، خشکی پوست و مو و همچنین ضخامت پوست، شکننده شدن ناخن ها، افزایش وزن، کاهش ضربان قلب و احساس تپش قلب، عدم تحمل سرما، یبوست و کاهش دفع از علائم این بیماری می‌باشد. علاوه بر این علائم باعث تأخیر رشد جسمی و مغزی در كودكان خیلی خردسال می شود.

علل ایجاد این بیماری :

ید رادیواکتیو، عمل جراحی، ‌بیماری‌ هاشیموتوی تیروئیدی و استفاده از برخی داروها است.

با وجود این که ید در اختیار غده تیروئید قرار دارد ولی سنتز هورمون تیروئید کاهش یافته و منجر به کم کاری می‌شود.
برای تشخیص این بیماری علاوه بر آزمایش از معاینه فیزیکی نیز می توان استفاده کرد که در آین بیماری غده تیروئید بزرگ می شود که اصطلاحا گواتر گفته می شود.
درمان این بیماری استفاده از قرص‌های لوویتروکسین است که در این بیماری مصرف دارو مادام العمر است و هر ۳ تا ۶ ماه یکبار آزمایش انجام می‌شود و بسته به نوع آزمایش مقدار قرص کمتر یا بیشتر می‌شود.
نکته قابل ذکر در مصرف این داروها آن است که حتما قرص‌ها با معده خالی مصرف شود؛ چرا که در صورت استفاده به همراه غذا از جذب این دارو جلوگیری می‌شود.
گواتر یعنی چه؟اصطلاح گواتر به معنی آن است كه غده تیرویید بزرگ‌تر از حد طبیعی شود.
با كاهش هورمون تیرویید در خون، غده هیپوفیز هورمون TSH بیشتری تولید می‌کند كه این خود موجب افزایش كار تیرویید برای ترشح بیشتر هورمون می‌شود. گواتر نشانه‌ای از تلاش بدن برای جبران كمبود ید است، گرچه گواتر علل دیگری نیز دارد.(مثلا در پرکاری تیروئید که منجر به تلاش بالای تیروئید برای مقابله با افزایش هورمونهای تیروئیدی است نیز گواتر مشاهده می شود)

[yas-90]

وقتی تیرویید پرکار می‌شود
پرکاری تیرویید بیماری نسبتا شایعی است که اکثر مردم از آن غافلند یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمی‌دهند. پرکاری تیرویید زمانی ایجاد می‌شود که تیرویید به هر دلیلی بیش از حد عادی هورمون تولید کند. پرکاری تیرویید بیشتر در سنین 20 تا40 سالگی رخ می‌دهد و زنان بیش از مردان دچار این بیماری می‌شوند.
یکی از شایع‌ترین انواع پرکاری تیروئید بیماری «گریوز» است. این بیماری یک بیماری خود ایمنی می‌باشد و بدن بر علیه تیروئید موادی را تشرح می‌کند که در اثر ترشح این مواد تیروئید نزدیک شده و سنتز هورمون تیروئیدی افزایش می‌یابد.
«گریوز» شایع‌ترین نوع پرکاری تیروئیدی در زنان می‌باشد، در این بیماری بیرون زدگی چشم یا پروکتوزیسم یا اگزوستاسمی ایجاد می‌شود.
علائم پرکاری تیروئید:
در پرکاری تیرویید نیز کم‌پشتی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/skin_hair/hair/2009/2/15/85769.html)وسیع موهای سر و ریزش مو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/skin_hair/hair/2003/12/16/4723.html)دیده می‌شود و حتی در مواردی، موهای زیر بغل هم کاهش می‌یابد. افزایش متابولیسم بدن که در نهایت منجر به کاهش وزن ‌شود با وجود تغذیه طبیعی، افزايش دفعات اجابت مزاج، لرزش دست‌ها،افزایش ضربان قلب و تپش قلب (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/heart/2009/1/28/84390.html) ، عصبانیت (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/Spiritual_MentalHealth/Comfort_Anger/2008/9/1/73366.html)و بی قراری،‌ اضطراب، افسردگي ،خستگی و گاها افزایش فشار خون ، تغییرات پوست و مو است.
خارش پوست (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/skin_hair/skin/2009/3/9/87522.html) ، عرق کردن به خصوص عرق گرم و عدم تحمل گرما ، گواتر یا ورم گلو، برجسته شدن کره چشم (اگزوفتالمی) دردسرهایی هستند که اغلب این بیماران با آن دست به گریبانند.
تشخیص و درمان:
انجام آزمايشات خون برای تشخیص کمک کننده است.
در اين حالت گاهي درمان دارويي كافي نبوده و نياز به تجويز يد راديواكتيو يا انجام جراحي است.

يد راديو اكتيو تاكنون هيچ عارضه بدخيمي به دنبال نداشته و پس از يك تا دو هفته پرتو راديواكتيو به طور كامل از بدن خارج مي‌شود. تنها عارضه اين ماده ايجاد كم كاري تيروئيد در نيمي از بيماران است كه اين كم كاري با تجويز داروي لووتيروكسين قابل جبران است.(گاهی افراد مبتلا به کم کاری که بدنبال درمان پرکاری ایجاد می شود باید مادام العمر از داروی لووتیروکسین استفاده کنند.)
بنابراین علت ریزش موی شما، خارش پوستتان و خشکی آن را شاید بتوان صرفا در اختلالات تیرویید جستجو کرد. پس در موقع بروز این مشکلات، علاوه بر پزشک متخصص پوست، به یک پزشک متخصص غدد هم مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکل از تیرویید شماست یا نه.

[yas-90]

رژیم غذایی در کم کاری تیروئید:

[*=right]· برخلاف مبتلایان به پرکاری تیروئید، این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن پرهیز کنند و سبزی جات را به صورت پخته مصرف نمایند. مواد غذایی گواتروژن شامل انواع کلم، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2005/7/11/12072.html) شلغم، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2003/12/16/4724.html) روغن گلزا ( کانولا ) ، بادام زمینی، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/nuts_seeds/2003/11/19/4408.html) ارزن و سویا (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/cereals_legumes/2004/8/26/8063.html) است.
[*=right]· سویا می تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود. بنابراین باید در مصرف آن احتیاط گردد.
[*=right]· توجه داشته باشید که از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت ید موجود در نمک هنگام برداشتن درب ظرف غذا، همراه با بخار خارج می شود. در این صورت شما میزان ید کمتری از آن چه که انتظار می رود دریافت خواهید کرد. در ضمن نمک یددار را نباید در شیشه های شفاف و در معرض نور نگهداری کرد.
[*=right]· توجه کنید که زیاده روی در مصرف ید باعث کم کاری تیروئید خواهد شد.
[*=right]· تنظیم کالری دریافتی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است. برای این منظور مشاوره با کارشناس تغذیه، همراه با استفاده از درمان دارویی توصیه می شود.
[*=right]· اطمینان نسبت به تأمین مقادیرکافی ویتامین های C (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/12/22/1147.html) ، A، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/11/4/687.html) E (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2005/4/28/11275.html) و ویتامین های گروه B به ویژه B2 (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/11/25/734.html) ، B3 (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/11/26/760.html) ، B6 (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/12/1/750.html) که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند لازم است. لذا مصرف منظم مواد غذایی زیر در برنامه ی غذایی روزانه توصیه می شود:


* منابع مناسب ویتامین C: توت فرنگی، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/summer_fruits/2004/5/11/6528.html) آناناس، هندوانه، موز (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/other_fuits/2005/2/24/10562.html) ، سیب زمینی و هلو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/summer_fruits/2005/7/3/11990.html) .
* منابع مناسب ویتامین A: جگر، تخم مرغ (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/otherfoods/2004/6/7/6943.html) ، ماهی های روغنی، سبزی های سبز رنگ ( به جز گیاهان خانواده ای کلم )، سبزی ها و میوه های زرد و نارنجی رنگ. هر چه این میوه ها و سبزی ها پررنگ تر باشند غلظت ویتامین در آنها بیشتر است.
* منابع مناسب ویتامین E: روغن های گیاهی،مغز دانه ها ( به جز بادام زمینی ) وغلات.
* منابع مناسب ویتامین B: غلات سبوس دار، گوشت گاو، گوشت ماکیان و ماهی (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=245) .
* استفاده از منابع مناسب غنی از روی، نظیر غذاهای دریایی، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و غلات سبوس دار.
* استفاده از مکمل مولتی ویتامین و املاح در کنار منابع غذایی بالا.
*مصرف منظم منابع غنی از فیبر، نظیر سبزی ها، میوه هایی مانند انجیر، (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/winter_fruits/2005/9/15/13169.html) آلو، سیب (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/other_fuits/2005/3/10/10731.html) ، مرکبات، همچنین حبوبات و غلات سبوس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/cereals_legumes/2005/8/8/12336.html) دار، برای برطرف شدن یبوست.
*نوشیدن آب به مقدارکافی (حداقل 7 لیوان) بسیار ضروری است.
* پرهیز از مصرف قند های ساده مانند قند و شکر، شیرینی جات و ...
* پرهیز از مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار، میانه روی در مصرف فرآورده های شیری و گندم.
* استفاده از منابع غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز و غلات غنی شده با آهن، به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از فقر آهن نیز می باشند.
* استفاده از منابع غنی B12 (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/12/7/786.html) مانند جگر گاو، جگر مرغ، گوشت گاو، ماهی قزل آلا به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از کمبود این ویتامین هستند. عدم توجه به کم خونی با هر منشائی که باشد، در تشدید ضعف و خستگی و بسیاری از علایم دیگر مؤثر خواهد بود.
* استفاده از اسیدهای چرب ضروری به ویژه مکمل امگا – 3 (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fats/2004/12/5/9574.html) که منبع غنی آن ماهی های روغنی آب های سرد هستند، می تواند در تخفیف برخی علایم مفید باشد. کمبود اسیدهای چرب ضروری می تواند باعث بر هم خوردن تعادل در عملکرد غده ی تیروئید شود.
با توجه به آن چه که ذکر شد، اصلاح رژیم غذایی با توجه به نوع بیماری تیروئید بسیار مهم است.در ضمن باید در نظر داشته باشید که در پرکاری و کم کاری تیروئید، رژیم غذایی هرگز نمی توان جایگزین درمان دارویی باشد؛ بلکه باید به عنوان یک اقدام تکمیلی بسیار مفید همراه با درمان دراویی در طول زندگی مورد توجه قرار گیرد.

[yas-90]

رژيم غذايي در پرکاري تيروئيد (هيپرتيروئيديسم)

1- از آنجا که ميزان انرژي مورد نياز در اين شرايط 60-50 درصد درصد افزايش مي يابد، بيماران بايد از رژيم پرکالري (حدود 40 کيلوکالري به ازاي هر کيلوگرم وزن بدن) استفاده نمايند. بهتر است بيماران تعداد وعده هاي غذايي را افزايش دهند و در مقابل، از حجم هر وعده مقداري کم کنند.

2- دريافت پروتئين (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=7365) نيز بايد بين 75/1 – 1 گرم به ازاي هر کيلوگرم وزن بدن افزايش يابد. گنجاندن تخم مرغ، (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=6943) گوشت قرمز، (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=9058) گوشت ماکيان و ترکيب غلات و حبوبات (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=-3277) در رژيم غذايي براي تأمين نياز پروتئيني توصيه مي شود. در صورت تخليه ي ذخاير پروتئيني بدن، استفاده از مکمل هاي پروتئيني به ويژه قبل و بعد از عمل جراحي زير نظر متخصص تغذيه، مي تواند مفيد باشد.

3- با توجه به افزايش نياز به ويتامين ها، استفاده از مکمل ويتامين C، (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=1147) ويتامين B کمپلکس خصوصاً ويتامين هاي B1 (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=733) ، B2 (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=734) ، و B12 (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=786) همراه رژيم غذايي بسيار مفيد مي باشد. به طور کلي استفاده از مولتي ويتامين و مولتي مينرال توصيه مي شود. منابع غذايي ويتامين هاي فوق که بايد در رژيم غذايي اين بيماران گنجانده شوند عبارت اند از: انبه، مرکبات (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=9771) ، کيوي (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=3227) ، شير (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=7404) و فرآورده هاي آن، سبزيجات سبز رنگ، جوانه ي حبوبات و ماهي (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=641) .

به نظر مي آيد مقادير زياد ويتامين A (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=687) باعث مهار عملکرد غده ي تيروئيد و بهبود علايم بيماري گريو مي شوند. مکمل ويتامين C نيز براي بهبود علايم و شرايط متابوليکي مفيد است. لازم است بدانيد دريافت غيرضروري ويتامين ها در بدن مانند دارو، اثر خواهند کرد و مي توانند اثرات جانبي متعددي بر سلامت شما داشته باشند.

4- از مصرف زياد يد پرهيز شود. لازم به ذکر است از آن جا که بعضي از مکمل هاي ويتاميني و مواد معدني، داراي مقاديري يد نيز هستند، مبتلايان به پرکاري تيروئيد، بايد از مصرف اين قبيل مکمل ها و هرگونه مکمل يد پرهيز کنند. در ضمن از مصرف برخي غذاهاي دريايي، علف ها و جلبک هاي دريايي هم که غني از يد هستند، بايد اجتناب نمايند.

5- مصرف کليه ي غذاها و نوشيدني هاي تحريک کننده مانند شکلات، نوشيدني هاي کافئين دار( مانند چاي (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=1108) ، قهوه (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=2852) ، کولا) و همچنين کشيدن سيگار بايد در اين بيماران محدود شود.

6- از گواتروژن هاي طبيعي استفاده شود. منظور از گواتروژن ها ترکيباتي هستند که باعث کاهش عملکرد غده ي تيروئيد مي شوند. بنابراين استفاده از آنها به هنگام پرکاري تيروئيد موثر خواهد بود. منابع عمده ي گواتروژن ها عبارت اند از: سبزيجات خانواده ي کلم ،(از قبيل کلم (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=12072) ، گل کلم، کلم قمري، کلم بروکلي (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=10940) و بروکسل) اسفناج، شلغم (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=4724) ، گلابي (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=12657) ، هلو، همچنين بادام زميني (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=4408) و سويا (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=8063) . جالب است بدانيد ترکيبات گواتروژن به دنبال حرات از بين مي روند.

نسبت به دريافت توام گواتروژن هاي طبيعي با داروهاي ضد تيروئيد بايد کاملاً احتياط نمود، زيرا اين ترکيبات مي توانند باعث افزايش عوارض جانبي داروها شوند. البته همان طور که اشاره شد پخت مواد غذايي فوق مي تواند اين اثرات را کاهش دهد. ساير سبزيجات مفيد در هيپرتيروئيديسم عبارت اند از: هويج (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=1984) ، کرفس، (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=2357) فلفل سبز، جعفري، تره آبي، زردآلو (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=12053) ، سيب (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=10731) ، زغال اخته، (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=12843) گريپ فورت و آناناس.

با توجه به اين که سوخت و ساز کلسيم در مبتلايان به بيماري گريو تغيير مي کند اين افراد بيشتر در معرض پوکي استخوان (استئوپروز) قرار دارند. بنابراين مصرف مکمل کلسيم زير نظر متخصص مي تواند مفيد باشد.

در شرايطي که فرد مشکل کليوي يا قلبي خاصي نداشته باشد، مصرف روزانه ي 4-3 ليتر آب (http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=1262) در روز توصيه مي شود. در بعضي از بيماران مبتلا به اگزوفتالمي نيز شايد مجبور به محدود کردن مقدار مايعات و نمک دريافتي باشيم.



منبع:
www.badan3azi.com
www.salamatnews.com
www.pezeshk.us
www.tebyan.net