ساناز فرهیدوش
6th January 2012, 09:08 AM
مقدمهخود ارزیابی یكبازنگری جامع، روشمند و منظم از فعالیت‌ها و دستاوردهای یك سازمان با استفاده ازمدل تعالی سازمانی است.فرآیند خودارزیابی، تشخیص صریح نقاط قوت و زمینه‌هایی كه قابل بهبود هستند را برای سازمانممكن می‌‌سازد. در ارزیابی و خود ارزیابی‌های اولیه، سازمان روند بهبود را طی دوره‌هایعملیاتی متوالی در درون خود می‌سنجد و در سطوح بالاتر تعالی، این كار را از طریقمقایسه خود با رقبای محلی، سازمان‌های الگو و سازمان‌های تراز اول در حرفه خود یاحرفه‌های مشابه در جهان صورت می‌دهد.
رویكردهایخود ارزیابیچهار رویكرد خودارزیابی كه سازمان‌ها می‌توانند از آنها یا از تركیبی از آنها برای ارزیابی عملكردخود و دستیابی به نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود استفاده كنند، عبارتند از:1. رویكرد پرسشنامه‌ای (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=136&tabid=61)2. رویكرد كارگاهی (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=137&tabid=61) 3. رویكرد پروفورما (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=138&tabid=61) 4. رویكرد شبیه‌سازیجایزه (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=139&tabid=61)در ادامه هركدام از رویكردهای خود ارزیابی توضیح داده می‌شوند: 1. رویكرد پرسشنامه‌ایاین رویكرد با صرف حداقل منابع وزمان، منجر به تكمیل پرسشنامه‌ای واقعی و مستدل می‌شود. برای جمع‌آوری اطلاعاتدرباره آگاهی و ادراكات كاركنان در درون سازمان، این رویكرد یك رویكرد عالی بهحساب می‌آید. برخی از سازمان‌ها به عنوان روشی برای گردآوری داده‌ها در سطح وسیع وبا هدف پشتیبانی از رویكردهای دقیق‌تر خود ارزیابی، از پرسشنامه‌هایی با پاسخ‌هایبلی یا خیر، استفاده می‌كنند. 2. رویكرد كارگاهیمزیت این رویكرد آنست كه به مشاركتفعال مدیران و افراد كلیدی واحد اجرا كننده خود ارزیابی نیاز دارد. این گروه مسئولجمع‌آوری داده‌ها و ارائه شواهد جمع‌آوری‌شده در كارگاه به همتایان خود می‌باشند.این كار آغازی برای دستیابی به اتفاق نظر در گروه مدیریت است. تجربه نشان داده استكه دو نفر از كاركنان كه به عنوان ارزیاب، كاملاً آموزش دیده باشند، برای تسهیلاین فرآیند مورد نیاز هستند.مطلوب‌تر است كهیكی از ارزیابان از واحدی باشد كه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و ارزیاب دیگر ازسایر بخش‌های سازمان و یا سازمانی دیگر، مثلاً یكی از سازمان‌های مشاوره مدیریتانتخاب شود.پنج جزء فرآیندرویكرد كارگاهی عبارتند از: آموزش، جمع‌آوری داده‌ها، كارگاه نمره‌دهی، توافق برسر اقدامات اصلاحی و بازبینی پیشرفت در قبال برنامه‌های عملیاتی. 3. رویكرد پروفورمایكی از راه‌های كاهش حجم كار، درمقایسه با رویكرد شبیه‌سازی جایزه، عبارتست از ایجاد مجموعه‌ای از صورت وضعیت‌ها،به عنوان مثال، یك صفحه برای هر یك از اجزای معیارها در نظر گرفته و توضیحات دادهشده درباره اجزای معیارها در بالای صفحه و زمینه‌های مربوط به آن در زیر توضیحاتمزبور درج گردد. بقیه صفحه به بخش‌هایی برای ذكر موارد قوت و زمینه‌های قابل بهبودو شواهد عینی تقسیم می‌شود.مدارك خود ارزیابی را می‌توان توسطافراد یا گروه‌ها در درون سازمان تهیه كرده و توسط ارزیابان آموزش دیده موردارزیابی قرار داد و یا گروه مزبور می‌تواند فعالیت ارزیابی را بر اساس مسئولیت‌هایشانجام دهد.برای بازبینی نتایج خودارزیابی می‌توان از گروه‌های خارج از سازمان نیز استفاده نمود. برای سازمان‌هایبزرگتر كه شامل چندین واحد هستند، می‌توان اطلاعات واحدهای مختلف را جمع‌آورینموده و نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود مشترك را مشخص نمود. از این بهبعد می‌توان استراتژی جاری را مورد بازبینی قرار داده و برنامه‌های بهبود در سطحسازمان را توسعه داد. 4. رویكرد شبیه‌سازی جایزهاین رویكردمبتنی بر ارائه مدارك كامل در راستای ” اظهارنامه جایزه ملّی بهره‌وری و تعالیسازمانی“ به منظور انجام خود ارزیابی است. پس از تهیه اظهارنامه، یك گروه آموزش‌دیدهاز ارزیابان آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. برای ارزیابی یك واحد می‌توانارزیابان را از سایر بخش‌ها یا واحدهای فرعی سازمان بكار گرفت. اگر كل سازمانمشمول ارزیابی قرار می‌گیرد، می‌توان از برخی از ارزیابان خارجی نیز استفاده كرد.
http://www.iranaward.org/tabid/90/Default.aspx
رویكردهایخود ارزیابیچهار رویكرد خودارزیابی كه سازمان‌ها می‌توانند از آنها یا از تركیبی از آنها برای ارزیابی عملكردخود و دستیابی به نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود استفاده كنند، عبارتند از:1. رویكرد پرسشنامه‌ای (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=136&tabid=61)2. رویكرد كارگاهی (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=137&tabid=61) 3. رویكرد پروفورما (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=138&tabid=61) 4. رویكرد شبیه‌سازیجایزه (http://www.iranaward.org/LinkClick.aspx?link=139&tabid=61)در ادامه هركدام از رویكردهای خود ارزیابی توضیح داده می‌شوند: 1. رویكرد پرسشنامه‌ایاین رویكرد با صرف حداقل منابع وزمان، منجر به تكمیل پرسشنامه‌ای واقعی و مستدل می‌شود. برای جمع‌آوری اطلاعاتدرباره آگاهی و ادراكات كاركنان در درون سازمان، این رویكرد یك رویكرد عالی بهحساب می‌آید. برخی از سازمان‌ها به عنوان روشی برای گردآوری داده‌ها در سطح وسیع وبا هدف پشتیبانی از رویكردهای دقیق‌تر خود ارزیابی، از پرسشنامه‌هایی با پاسخ‌هایبلی یا خیر، استفاده می‌كنند. 2. رویكرد كارگاهیمزیت این رویكرد آنست كه به مشاركتفعال مدیران و افراد كلیدی واحد اجرا كننده خود ارزیابی نیاز دارد. این گروه مسئولجمع‌آوری داده‌ها و ارائه شواهد جمع‌آوری‌شده در كارگاه به همتایان خود می‌باشند.این كار آغازی برای دستیابی به اتفاق نظر در گروه مدیریت است. تجربه نشان داده استكه دو نفر از كاركنان كه به عنوان ارزیاب، كاملاً آموزش دیده باشند، برای تسهیلاین فرآیند مورد نیاز هستند.مطلوب‌تر است كهیكی از ارزیابان از واحدی باشد كه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و ارزیاب دیگر ازسایر بخش‌های سازمان و یا سازمانی دیگر، مثلاً یكی از سازمان‌های مشاوره مدیریتانتخاب شود.پنج جزء فرآیندرویكرد كارگاهی عبارتند از: آموزش، جمع‌آوری داده‌ها، كارگاه نمره‌دهی، توافق برسر اقدامات اصلاحی و بازبینی پیشرفت در قبال برنامه‌های عملیاتی. 3. رویكرد پروفورمایكی از راه‌های كاهش حجم كار، درمقایسه با رویكرد شبیه‌سازی جایزه، عبارتست از ایجاد مجموعه‌ای از صورت وضعیت‌ها،به عنوان مثال، یك صفحه برای هر یك از اجزای معیارها در نظر گرفته و توضیحات دادهشده درباره اجزای معیارها در بالای صفحه و زمینه‌های مربوط به آن در زیر توضیحاتمزبور درج گردد. بقیه صفحه به بخش‌هایی برای ذكر موارد قوت و زمینه‌های قابل بهبودو شواهد عینی تقسیم می‌شود.مدارك خود ارزیابی را می‌توان توسطافراد یا گروه‌ها در درون سازمان تهیه كرده و توسط ارزیابان آموزش دیده موردارزیابی قرار داد و یا گروه مزبور می‌تواند فعالیت ارزیابی را بر اساس مسئولیت‌هایشانجام دهد.برای بازبینی نتایج خودارزیابی می‌توان از گروه‌های خارج از سازمان نیز استفاده نمود. برای سازمان‌هایبزرگتر كه شامل چندین واحد هستند، می‌توان اطلاعات واحدهای مختلف را جمع‌آورینموده و نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود مشترك را مشخص نمود. از این بهبعد می‌توان استراتژی جاری را مورد بازبینی قرار داده و برنامه‌های بهبود در سطحسازمان را توسعه داد. 4. رویكرد شبیه‌سازی جایزهاین رویكردمبتنی بر ارائه مدارك كامل در راستای ” اظهارنامه جایزه ملّی بهره‌وری و تعالیسازمانی“ به منظور انجام خود ارزیابی است. پس از تهیه اظهارنامه، یك گروه آموزش‌دیدهاز ارزیابان آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. برای ارزیابی یك واحد می‌توانارزیابان را از سایر بخش‌ها یا واحدهای فرعی سازمان بكار گرفت. اگر كل سازمانمشمول ارزیابی قرار می‌گیرد، می‌توان از برخی از ارزیابان خارجی نیز استفاده كرد.
http://www.iranaward.org/tabid/90/Default.aspx