ابوالحسنی محمد
3rd January 2012, 08:20 PM
راهنمای تنظیم مقاله
http://www.irsme.com/templates/irsme/images/printButton.png (http://www.irsme.com/index2.php?option=com_content&task=view&id=127&pop=1&page=0&Itemid=154)
روش و چگونگی تهيه مقالات برای نشريه علمي وپژوهشی مهندسي معدن
نام و نام خانوادگی مؤلفان1; امين محمدی2 ; نام و نام خانوادگی مؤلف سوم3
1-دانشگاه يا محل اشتغال و نشانی، تلفن تماس يا نشانی پست الکترونيک
2،3-شرکت مشاور .....، آدرس، شمارههای تماس و ... ; a_mohammadiyahoo.com
چكيده (Nazanin پررنگ اندازه 11)
در اين مقاله نمونه، روش تهيه مقاله، قسمتها و بخشهای مختلف آن، انواع قلمها و اندازه آنها که در تهيه يک مقاله برای نشريه علمي- پژوهشی " مهندسی معدن " بکار ميروند، ارائه شده است. کليه شيوه (Style)های مورد نياز برای بخشهای مختلف مقاله، مانند عنوان، نام مؤلفان، چکيده و متن، از پيش تعريف شده و تنها کافی است که اين روشها بر مقاله تهيه شده توسط مؤلف تطبيق داده شوند. يادآور ميشود، هيات تحريريه نشريه از چاپ مقالاتی که خارج از روش ارائه شده در اين شيوه نامه تهيه شده باشند، معذور است.
چکيده بايد طی يک الی سه پاراگراف و حداکثر در 200 کلمه بطور صريح موضوع و نتايج پژوهش انجام شده را مطرح کند؛ يعنی بيان کند که چه کاری، چگونه و به چه منظور انجام شده و چه نتيجه ای حاصل شده است. در چکيده نبايد هيچ گونه جزئيات، جدول، شکل يا فرمولی را درج نمود. (Nazanin پررنگ اندازه 10 )
كلمات كليدي (Nazanin پررنگ اندازه 12 )
حداکثر ده کلمه يا ترکيب دو تا چهارکلمه ای که موضوعات اصلی، فرعی و ساير موضوعات مرتبط با مقاله را دسته بندی ميکنند، بعنوان کلمات کليدی انتخاب شوند. (Nazanin پررنگ اندازه 10)
1- مقدمه نوشتار حاضر روش آماده کردن مقالات علميو پژوهشی را توضيح ميدهد که به منظور چاپ در نشريه "مهندسی معدن" داوری و پذيرفته شده اند. اين شيوه نامه براساس برخی از قابليتهای موجود درنرم افزار Microsoft-Word تهيه شده است. نکته مهميکه لازم است برای تهيه نسخه آماده به چاپ مورد توجه قرار گيرد اين است که شيوه (Style)های مورد نياز برای کليه قسمتهای مقاله، در اين نمونه مقاله تعريف شدهاند و مؤلفان میتوانند با استفاده از آنها به سرعت فايل مقاله خود را با شيوه مورد نظر تهيه نمايند.
چنانچه به هر دليل نتوانيد از اين نمونه مقاله به عنوان الگو (Template) استفاده کنيد، به موارد زير توجه نماييد:
- اندازه صفحات بايد برابر A4 و حدود بالا، پايين، چپ و راست صفحات به ترتيب برابر با 3 ، 5/2 ، 2 و 2 سانتی متر انتخاب شود.
- مقالات به صورت دو ستونی، هريک با عرض 8 سانتی متر تهيه ميشود. دراين حال فاصله دوستونmm 10 خواهدبود.
- اندازه و نوع قلمهای فارسی مورد استفاده برای هر يک از موارد درجدول 1 آمده است.
- برای قلم لاتين همواره از Times New Roman استفاده شود که اندازه آن همواره (به غير از عنوان و چکيده) يک واحد کمتر از اندازه قلم فارسی درهرموقعيت مورد استفاده خواهد بود.
- فاصله سطرها در عنوان و چکيده، معمولی (Single) و در متن مقاله، 95/0 برابر فاصله ی معمول است.
- عنوان مقاله که در عين اختصار تمام ويژگیهای کار انجام شده را مشخص ميکند، با قلم «نازنين» به اندازه 16 پررنگ نوشته شود.
- نشانی کامل نويسندگان شامل محل کار و پست الکترونيک در زيرنويس صفحه اول نوشته میشود. مشخصات انگليسی مؤلفان مقاله میتواند زير اساميآنان و پيش از چکيده انگليسی درج شود.
- عنوان معادل به زبان انگليسی نيز بايد با شيوه تعريف شده در اين الگو مشخص و درج شود.
- تهيه و درج چکيده به زبان انگليسی نيز ضروری است که بايد در صفحهای جداگانه و در انتهای مقاله تهيه و ارسال شود.
- پاراگرافهای متن به دوصورت: با و بدون تورفتگی (Indent) نوشته ميشوند. علاوه بر اولين بند از مقاله، چنانچه جدول، شکل و يا عبارتی رياضی در اوان يک بند قرار گيرد، قسمت بعد از آن جدول يا شکل يا رابطه رياضی نبايد با تو رفتگی همراه شود. شيوه FNormal برای اين منظور تعريف شده است.
- ساير موارد مورد توجه در ادامه مقاله آورده شده است.
جدول 1 : اندازه و نوع قلمها
اندازه قلم
نام قلم
موقعيت استفاده
11
نازنين
متن جداول و شکلها و مراجع
10
نازنين پررنگ
عناوين جداول و شکلها
12
نازنين
متن
11
نازنين پررنگ
چکيده و کلمات کليدی
10
نازنين پررنگ
متن چکيده فارسی
12
نازنين پررنگ
نام مؤلفان
12
نازنين پررنگ
عناوين بخشها
11
نازنين پررنگ
عناوين زيربخشها
16
نازنين پررنگ
عنوان مقاله
8
زر (Zar) پررنگ
بالای صفحات
14
Times New Roman پررنگ
عنوان انگليسی
11
Times New Roman
متن انگليسی
10
Times New Roman پررنگ
متن چکيده انگليسی
11
Times New Roman
نام مؤلفان به انگليسی
2- تقسيمات مقاله هر مقاله بايد شامل بخشهای اصلی زير باشد:
چکيده، مقدمه، متن، نتيجه و در نهايت مراجع.
ساير قسمتها شامل تقدير و تشکر، نمادگذاریها وديگر ضمايم همگی در انتهای مقاله بعد از نتيجه و قبل از مراجع قرار ميگيرند. همچنين درصورت وجود، کليه زيرنويسها در انتهای مقاله بعد از مراجع آورده شوند.
عناوين بخشها با قلم نازنين12 و زير بخشهای بعدی به ترتيب با همان قلم دريک اندازه کوچک تر نوشته شوند. شيوههای مورد نياز برای هريک، در اين الگو تحت عنوان Heading از شماره 1 تا 3 تعريف شدهاند. چنانچه استفاده از زيرعنوانی ذيل زيرعنوان سوم (Heading3) ضروری باشد، تنها از پررنگ کردن همان قلم بکاررفته در متن (نازنين 12) استفاده شود.
به تقسيمبندی شمارهگذاری شده کلی بيش از سطح سوم درمتن نيازی نخواهدبود. با اين حال، در صورت نياز در سطح چهارم از حروف الفبا استفاده شود.
2-1- ويژگیهای مقدمه درمقدمه پس از عنوان کردن کليات موضوع مورد بحث، ابتدا خلاصه ای از تاريخچه موضوع و کارهای انجام شده به همراه ويژگيهای آن کارها بيان ميشود. در ادامه، تلاشی که در مقاله و در تبيين کار انجام شده برای رفع مشکلات و کاستیهای موجود، گشودن گرهها يا حرکت به سمت يافتههای نو صورت گرفته است در يکی دو پاراگراف توضيح داده ميشود.
2-2- ويژگیهای متن مطالب اصلی در اين بخش درج ميشوند که بايد شامل تعريف مفاهيم مورد نياز، طرح مسأله و راه حل ارائه شده باشند. شکلها، جدولها و روابط رياضي بکاررفته در متن همگي مربوط به متن بوده و در متن از آنها استفاده شده و توضيح داده شده باشند.
در نوشتن متن تلاش شود تنها به موضوع اصلی مقاله پرداخته شود تا ذهن خواننده از انحراف نسبت به سلسله مطالب مصون بماند. تمام جملات دست کم يک بار مرور شوند تا از کامل بودن و صحت آنها از نظر دستور زبان فارسی اطمينان حاصل شود. دقت شود که جملات يک پاراگراف سلسله وار به هم مربوط بوده و يک موضوع را دنبال کنند.
2-3- ويژگیهای نتيجه در اين بخش، نکات مهم درکار انجام شده بطور خلاصه مرور شده و نتايج برگرفته از آن توضيح داده ميشود. سهم علميمقاله (Contribution) بايد در بخش نتيجه مورد تصريح واقع شود. هرگز عين مطالب چکيده دراين بخش آورده نشود. بخش نتيجه ميتواند به کاربردهای پژوهش انجام شده اشاره کند، نکات مبهم و قابل پژوهش جديد را مطرح کند، ويا گسترش موضوع بحث را به زمينههای ديگر پيشنهاد دهد.
2-4- ويژگیهای مراجع مراجع به ترتيب استفاده در مقاله مرتب شده و در انتهای مقاله آورده شوند. دقت شود که تمام مراجع در متن مورد ارجاع واقع شده باشند. مثالهای مندرج در انتهای اين مقاله نمونه، برای حالات زير و برای هر دو زبان فارسی و انگليسی درنظر گرفته شده اند:
1- کتابها
2- پايان نامهها و طرحهای پژوهشی
3- مقالات مندرج در مجلات و کنفرانسها
4- منابع اينترنتی
قلم درنظر گرفته شده برای نوشتن مراجع، مانند متن جداول و شکلها، نازنين 11 است. تنها عنوان کتابها يا مقالات پررنگ نوشته شوند. برای مراجع انگليسی از قلم Times New Roman با اندازه 10 و برای عناوين آنها به جای پررنگ نوشتن از قلم کج (Italic) استفاده شود.
3- قواعد نوشتاری شيوايی و رسايی نوشتار در گرو ساده نويسی است. بهتر است تلاش شود از جملات رسا, گويا و در حد امکان کوتاه استفاده شود. جداسازی اجزای مختلف متن يک بخش با استفاده از پاراگراف بندی نيز کمک زيادی به روانی و سادگی فهم مطلب ميکند. يک بند نميتواند بيش از 10 تا 15 سطر از يک ستون را به خود اختصاص دهد.
تا جای ممکن از بکارگيری کلمات «ميباشد»، «گرديد»، «بوده باشد» ومانند آنها که تکلف آور، و يا غيرشيوا هستند، اجتناب شود. کلمات روان و ساده مانند «است» و «شد» ميتوانند اغلب مفاهيم را براحتی منتقل کنند. استفاده از کلمات دشوار و غير معمول چنانچه دليل توجيهی روشنی وجود نداشته باشد، موجب پيچيده شدن و ايجاد اشکال در فهم خواننده خواهد بود.
درحد امکان سعی شود برای کلمات غيرفارسی از معادلهای فارسی استفاده شود، بويژه در مواردی که معادل فارسی مصطلح و مفهوم است. برای مثال استفاده از ترکيب «لذا» به جای «برای همين» يا «به همين دليل» توجيهی ندارد.
برای لغات فنی نيز تا آنجا که ممکن است همين الگو پياده شود. بدون ترديد کلمه «پردازش» زيباتر از «پروسس» است. در اين گونه موارد چنانچه احتمال عدم آشنايی خواننده با معادل فارسی وجود داشته يا اصطلاح غيرفارسی معمول تر است، لازم است در اولين کاربرد کلمه فارسی منشأ غيرفارسی آن بصورت آخرنويس و يا اگر تعداد اين موارد اندک است، داخل هلالين (Parentheses) و درمقابل آن کلمه آورده شود.
اگر ناچار بايد کلمات انگليسی در لابلای جملات گنجانده شوند، فاصله کافی بين آنها و کلمات فارسی در نظر گرفته شود. چنانچه در مقاله از مختصرنويسی (Abbreviation) استفاده شود، لازم است در اولين استفاده تفصيل آن خلاصه نويسی بصورت آخرنويس آورده شود. چنانچه مختصرنويسی در چکيده آورده ميشود، تعريف آن بايد درهمان چکيده و بدون فاصله ذکر شود. در هيچ مورد از زيرنويس استفاده نشود.
3-1- علامت گذاری درکاربرد هلالين بايد توجه شود که عبارت داخل آن براي توضيحي است که از اجزای جمله محسوب نشده، درصورت حذف خللي به آن وارد نميشود. درمقابل، گيومه برای برجسته کردن جزئی از جمله بکارميرود.
هلالين و قلابها ، ابروها {Accolades} و گيومهها «Quotations» بايد به کلمات داخل خود متصل بوده و از کلمات قبل و بعد از بيرون آن به اندازه يک حرف فاصله داشته باشند.
خطوط تيره (Hyphen) همواره از کلمات قبل و بعد خود يک حرف فاصله داشته باشند، مگر آنکه قبل يا بعد آنها عدد باشد که بايد به آن بچسبند.
دقت شود که تمام نقاط آخر جملات، دونقطه، ويرگول (کاما) و ويرگول نقطه بايد به کلمه قبل از خود بچسبند و از کلمه بعدی فقط يک حرف فاصله بگيرند. ويرگول ميتواند اجزای يک جمله را درجايی که نياز به مکث هست، ازهم جداکند؛ حال آنکه ويرگول نقطه برای جداسازی دوجمله که با هم ارتباط معنايی دارند، بکار ميرود.
درجايی که نيازبه يک حرف فاصله خالی بين کلمات وجود ندارد، ازآن استفاده نشود؛ مگر آنکه کلمات درهم رفته و خوانايی جمله يا عبارت کاهش يابد؛ مانند وقتی که دوحرف يکسان از انتهای يک کلمه و ابتدای کلمه بعدی به دنبال هم قرار ميگيرند، مثل: «با استفاده».
3-2- املا درستی نوشتاربراساس قواعد املای فارسی ضروری است. در اينجا به عنوان مواردی که اشتباه درآن زياد اتفاق ميافتد، به چند مورد اشاره ميشود. لازم است با مراجعه به کتابهای موجود دراين زمينه، به اين موضوع دقت کافی مبذول شود.
در افعال مضارع و ماضی استمراری که با «می» شروع ميشوند، دقت شود که درعين جدا نوشتن، از جزء ديگر فعل جدا نيفتد. برای اين منظور بايد از «فاصلةمتصل» استفاده شود. همين طور، درنوشتن «ها»ی جمع، آن را از کلمه جمع بسته شده جدا مينويسيم؛ مگر در کلمات فارسی تک هجايی مانند «آنها» که ازشيوه متصل نويسی استفاده ميشود.
بهتر است همواره حرف اضافه «به» از کلمه بعدی خود جدا نوشته شود، مگر آنکه اين حرف جزء يک فعل يا صفت يا قيد باشد؛ مانند: «بکاربستن»، «بجا» و «بندرت».
کلمات فارسی يا لاتين نبايد با قواعد عربی جمع بسته شوند؛ پس «پيشنهادها» صحيح و «پيشنهادات» اشتباه است.
4- اشکال، جداول و عبارات رياضی مناسب بودن وضعيت شکلها، جدولها و روابط رياضی در قابل درک بودن مقاله نقش اساسی دارد. توصية اکيد آن است که برای توليد تمام اين سه عنوان از قابليتهای موجود در خود نرم افزار Word استفاده شود؛ چرا که دراين خصوص محدوديتی وجود ندارد.
جدولها و شکلها بايد در وسط ستون تنظيم شوند. برای اين منظور، شيوة Text تعريف شده است که از آن ميتوان برای متون داخل نمودارها و شکلها نيز استفاده کرد. برای انتخاب قلم و اندازه آن در متن و عنوان جدولها و شکلها به جدول 1 رجوع شود.
چنانچه شکل يا جدولی در يک ستون جا نگيرد، ميتوان آن را در دو ستون قرار داد، مشروط بر آنکه در يکی از سه موقعيت زير صفحه بندی شود:
- ابتدای يک صفحه،
- انتهای يک صفحه،
- انتهای مقاله و درست پيش از مراجع.
برای اين منظور لازم است صفحه بندی در مواضع مزبوراز وضعيت دوستونی به يک ستونی تبديل شود. برای آنکه به اشتباه دچار نشويد، از نمای View | Normal استفاده کرده، قبل و بعد از بخش تک ستونی شکستی بصورت زير ايجاد کنيد:
Insert | Break | Section Break | Continuous.
برای اجرای صفحه بندی مطلوب ميتوانيد از سطرهای اضافه که قبل يا بعد از جدولها، شکلها يا مراجع درج ميکنيد، بهره ببريد.
4-1- شکلها در مورد شکلها، چنانچه امکان Copy | Past از نرم افزار اصلی توليد کننده شکل (يا گراف) موجود نباشد، از ابزار Insert | Picture استفاده شود. برای اين منظور لازم است شکل موردنظر از پيش بصورت يک فايل ذخيره شده باشد. اگر شکل از نرم افزار مستقيماً به محيط Word آورده شده است، بهتر است با استفاده از ابزار Edit Picture بازبينی و ويرايش شود. دقت شود که ويژگی Layout درشکل بصورت In line with text و دريک سطر مستقل درج شده باشد. در هر حال، شکلها بايد به صورتی واضح و با توضيحات کافی در مقاله درج شوند و با سطرهای قبل و بعد فاصله کافی داشته باشند. سعی شود برای وضوح هرچه بيشتر شکلها، با بزرگ کردن شکل از تمام عرض ستون استفاده شود.
عدم رعايت قواعد برچسب گذاری و واحدنويسیِ محورها در نمودارها اغلب موجب کاهش رسايی مقاله ميشود. برای کليه محورها بجای استفاده از حروف و نمادها از کلمات استفاده شده و واحد هريک داخل هلالين يا قلاب قرار داده شود. مانند: Time [sec] بجای فقط t.
1) نمونه ای از چگونگی تنظيمات و توضيحات لازم برای يک شکل را نمايش ميدهد.
http://www.irsme.com/images/stories/clip_image002.gif
[B]شكل1 : منحنی دانه بندی نمونههای متوسط سطحی و عمقی
چنانچه از اشکال رنگی استفاده ميشود، ضروری است مقاله خود را در دو نسخه تهيه کنيد بطوری که در يک نسخه شکلها بدون بکار گيری رنگ و تنها با استفاده از خطوط متنوع يا سطوح مختلف رنگ خاکستری درج شده باشند. نسخه مزبور برای چاپ بکار ميرود ونسخه رنگی ميتواند به منظور اطلاع رسانی از طريق شبکه مورد بهره برداری قرارگيرد.
4-2- روابط رياضی برای نوشتن روابط رياضی ابزار Equation Editor از کارآيی بسيار بالايی برخوردار است. تمامينمادهای مورد نياز در اين ابزار پيش بينی شده است.
توضيحات تمام متغيرها، پارامترها و نمادهای جديد در روابط، چنانچه پيش از آن توضيح داده نشده اند، بايد بدون فاصله بعد از رابطه بيان شوند.
اگر تعداد متغيرها و پارامترها برای تعريف درادامة متن زياد است، از فهرست علائم در بخش ضمائم استفاده و يا بصورت فهرست در زير رابطه تعريف شود.
درصورتی که يک رابطه رياضی طولانی بوده ودريک سطر جا نشود، ميتوان آن را دردوياچند سطر بصورت زير نوشت:
(2) و يا شماره آن را نيز در سطری مستقل قرار داد. در اين حالت بايد سطرهای دوم به بعد درفرمول با تورفتگی شروع شوند. اگر از تنظيم دلخواه اندازه (Size) استفاده ميکنيد، دقت شود که اندازه ظاهری متغيرها با اندازه حروف لاتين در متن (11) برابر باشد.
5- شماره گذاری و ارجاع کليه جداول، شکلها و روابط رياضی بايد با استفاده از ابزار Insert | Reference | Caption شماره گذاری شوند. استفاده از اين ابزار امکان آن را برای کاربر ايجاد ميکند که در صورت جابجا شدن هر يک از اين موارد، نيازی به تصحيح شماره گذاریها نباشد، چراکه نرم افزار بطور خودکار اين کار را انجام ميدهد. همچنين ارجاع به شماره گذاریهايی که به روش مزبور انجام شده باشد، به سادگی و با استفاده از ابزار Insert | Reference | Cross-reference ميسر است.
برچسبهای لازم برای اين نحوه شماره گذاری و ارجاع در الگوی حاضر (همين فايل) پيش بينی شده اند. مؤلفان ميتوانند با استفاده از Copy | Past اين برچسبها بطور مکرر بکار بگيرند. کليد F9 برای به روز کردن شماره گذاریها و ارجاعات به آنها بکار ميرود.
شماره و توضيح تمام جداول به نحوی که در جدول 1 ديده ميشود، در بالای آنها و شماره و توضيح شکلها همان در زير آنها درج ميشود. هرگز نبايد يک شکل يا جدول پيش از معرفی آن، در متن ظاهر شود.
برای شماره گذاری روابط رياضی ازيک جدول دو ستونی استفاده شود:
بطوريکه شماره رابطه در انتهای سمت راست ستون سمت راست، و خود رابطه رياضی در انتهای سمت چپ ستون سمت چپ درج شود. ارجاع به روابط رياضی همواره بايد بعد از درج خود آن روابط در متن صورت گيرد. برای ارجاع به روابط رياضی تنها از شماره آنها در داخل هلالين استفاده شود؛ مانند (1) .
در ارجاع به بخشهای مختلف مقاله بازهم بايد از ابزار Insert | Reference | Cross-reference | Numbered item استفاده شود. برای اين منظور از يک علامت مانند زير استفاده شود: بخش [2-1-§].
شماره گذاری مراجع به نحوی صورت ميگيرد که در انتهای اين نوشتار آمده است. برای ارجاع به مراجع نيز تنها از شماره آنها در داخل دوقلاب استفاده شود ]1[ و نيازی به ذکر «مرجع ]1[» نيست، مگرآنکه جمله ای با همين عبارت آغاز شود: «در مرجع ]1[...». برای ارجاع به چند مرجع، آنها را با ويرگول جدا کنيد: ]1[، [2]، يا خط فاصله بکار بريد: ]1[-]4[. مراجعی که در انتهای جمله ميآيند، قبل از نقطه قرارگيرند.
شماره گذاری برای دسته بندیها، الگوريتمها و ساير تقسيم بندیهای عادی داخل متن ميتواند با اعداد يا حروف دلخواه به نحوی که تداخلی پيش نيايد انجام شود.
6- نتيجه در اين مقالة نمونه، مشخصات يک مقاله آماده به چاپ برای نشريه علمي- پژوهشی مهندسی معدن بيان شد. مهم ترين مشخصات عبارتنداز: ابعاد و حواشی صفحه و ستونها، نحوه تهيه عنوان و چکيده به فارسی و انگليسی، بخشهای ضروری، نحوه شماره گذاری بخشها و زيربخشها، نحوه شماره گذاری جدولها، شکلها و روابط رياضی و ارجاع به آنها، فهرست بندی، مرتب سازی و شماره گذاری مراجع، و بالاخره اندازه ونوع قلمها.
مؤلفان محترم مقالات تلاش نمايند تا با توجه به نکات مطرح شده، ضمن آشنايی با ابزارهای قابل استفاده در نرم افزار، مقالات پذيرفته شده را به سرعت برای چاپ آماده سازند.
7- تقدير و تشکر بخش تقدير و تشکر بطور مختصر و در يک بند تنظيم شود.
8- ضمائم موضوعات مرتبط با متن مقاله که دريکی از گروههای زير قرار ميگيرند، در بخش ضمائم آورده شوند:
- اثباتهای رياضی يا عمليات رياضی طولانی،
- داده و اطلاعات نمونههای مورد مطالعه (Case Study) چنانچه طولانی باشند،
- نتايج کارهای ديگران چنانچه نياز به تفصيل باشد،
- مجموعه تعاريف متغيرها و پارامترها، چنانچه طولانی بوده و در متن به انجام نرسيده باشد.
جدول 2: نتايج آناليز شيميايي نمونههاي معرف تهيه شده
(نمونه جدول تک ستونی در ابتدا يا انتهای صفحه و يا انتهای مقاله پيش از مراجع)
L.O.I
V2O5
S
MnO
P2O5
Al2O3
CaO
TiO2
MgO
SiO2
Fe2O3
تركيب (%)
86/0
14/0
0
41/0
9/2
1/3
9/5
0/9
0/15
4/27
4/34
نمونه 1
39/0
01/0
54/0
04/0
5/4
5/5
4/8
1/7
8/12
7/28
3/30
نمونه 2
منبع:انجمن مهندسی معدن ایران (www.irsme.com)
http://www.irsme.com/templates/irsme/images/printButton.png (http://www.irsme.com/index2.php?option=com_content&task=view&id=127&pop=1&page=0&Itemid=154)
روش و چگونگی تهيه مقالات برای نشريه علمي وپژوهشی مهندسي معدن
نام و نام خانوادگی مؤلفان1; امين محمدی2 ; نام و نام خانوادگی مؤلف سوم3
1-دانشگاه يا محل اشتغال و نشانی، تلفن تماس يا نشانی پست الکترونيک
2،3-شرکت مشاور .....، آدرس، شمارههای تماس و ... ; a_mohammadiyahoo.com
چكيده (Nazanin پررنگ اندازه 11)
در اين مقاله نمونه، روش تهيه مقاله، قسمتها و بخشهای مختلف آن، انواع قلمها و اندازه آنها که در تهيه يک مقاله برای نشريه علمي- پژوهشی " مهندسی معدن " بکار ميروند، ارائه شده است. کليه شيوه (Style)های مورد نياز برای بخشهای مختلف مقاله، مانند عنوان، نام مؤلفان، چکيده و متن، از پيش تعريف شده و تنها کافی است که اين روشها بر مقاله تهيه شده توسط مؤلف تطبيق داده شوند. يادآور ميشود، هيات تحريريه نشريه از چاپ مقالاتی که خارج از روش ارائه شده در اين شيوه نامه تهيه شده باشند، معذور است.
چکيده بايد طی يک الی سه پاراگراف و حداکثر در 200 کلمه بطور صريح موضوع و نتايج پژوهش انجام شده را مطرح کند؛ يعنی بيان کند که چه کاری، چگونه و به چه منظور انجام شده و چه نتيجه ای حاصل شده است. در چکيده نبايد هيچ گونه جزئيات، جدول، شکل يا فرمولی را درج نمود. (Nazanin پررنگ اندازه 10 )
كلمات كليدي (Nazanin پررنگ اندازه 12 )
حداکثر ده کلمه يا ترکيب دو تا چهارکلمه ای که موضوعات اصلی، فرعی و ساير موضوعات مرتبط با مقاله را دسته بندی ميکنند، بعنوان کلمات کليدی انتخاب شوند. (Nazanin پررنگ اندازه 10)
1- مقدمه نوشتار حاضر روش آماده کردن مقالات علميو پژوهشی را توضيح ميدهد که به منظور چاپ در نشريه "مهندسی معدن" داوری و پذيرفته شده اند. اين شيوه نامه براساس برخی از قابليتهای موجود درنرم افزار Microsoft-Word تهيه شده است. نکته مهميکه لازم است برای تهيه نسخه آماده به چاپ مورد توجه قرار گيرد اين است که شيوه (Style)های مورد نياز برای کليه قسمتهای مقاله، در اين نمونه مقاله تعريف شدهاند و مؤلفان میتوانند با استفاده از آنها به سرعت فايل مقاله خود را با شيوه مورد نظر تهيه نمايند.
چنانچه به هر دليل نتوانيد از اين نمونه مقاله به عنوان الگو (Template) استفاده کنيد، به موارد زير توجه نماييد:
- اندازه صفحات بايد برابر A4 و حدود بالا، پايين، چپ و راست صفحات به ترتيب برابر با 3 ، 5/2 ، 2 و 2 سانتی متر انتخاب شود.
- مقالات به صورت دو ستونی، هريک با عرض 8 سانتی متر تهيه ميشود. دراين حال فاصله دوستونmm 10 خواهدبود.
- اندازه و نوع قلمهای فارسی مورد استفاده برای هر يک از موارد درجدول 1 آمده است.
- برای قلم لاتين همواره از Times New Roman استفاده شود که اندازه آن همواره (به غير از عنوان و چکيده) يک واحد کمتر از اندازه قلم فارسی درهرموقعيت مورد استفاده خواهد بود.
- فاصله سطرها در عنوان و چکيده، معمولی (Single) و در متن مقاله، 95/0 برابر فاصله ی معمول است.
- عنوان مقاله که در عين اختصار تمام ويژگیهای کار انجام شده را مشخص ميکند، با قلم «نازنين» به اندازه 16 پررنگ نوشته شود.
- نشانی کامل نويسندگان شامل محل کار و پست الکترونيک در زيرنويس صفحه اول نوشته میشود. مشخصات انگليسی مؤلفان مقاله میتواند زير اساميآنان و پيش از چکيده انگليسی درج شود.
- عنوان معادل به زبان انگليسی نيز بايد با شيوه تعريف شده در اين الگو مشخص و درج شود.
- تهيه و درج چکيده به زبان انگليسی نيز ضروری است که بايد در صفحهای جداگانه و در انتهای مقاله تهيه و ارسال شود.
- پاراگرافهای متن به دوصورت: با و بدون تورفتگی (Indent) نوشته ميشوند. علاوه بر اولين بند از مقاله، چنانچه جدول، شکل و يا عبارتی رياضی در اوان يک بند قرار گيرد، قسمت بعد از آن جدول يا شکل يا رابطه رياضی نبايد با تو رفتگی همراه شود. شيوه FNormal برای اين منظور تعريف شده است.
- ساير موارد مورد توجه در ادامه مقاله آورده شده است.
جدول 1 : اندازه و نوع قلمها
اندازه قلم
نام قلم
موقعيت استفاده
11
نازنين
متن جداول و شکلها و مراجع
10
نازنين پررنگ
عناوين جداول و شکلها
12
نازنين
متن
11
نازنين پررنگ
چکيده و کلمات کليدی
10
نازنين پررنگ
متن چکيده فارسی
12
نازنين پررنگ
نام مؤلفان
12
نازنين پررنگ
عناوين بخشها
11
نازنين پررنگ
عناوين زيربخشها
16
نازنين پررنگ
عنوان مقاله
8
زر (Zar) پررنگ
بالای صفحات
14
Times New Roman پررنگ
عنوان انگليسی
11
Times New Roman
متن انگليسی
10
Times New Roman پررنگ
متن چکيده انگليسی
11
Times New Roman
نام مؤلفان به انگليسی
2- تقسيمات مقاله هر مقاله بايد شامل بخشهای اصلی زير باشد:
چکيده، مقدمه، متن، نتيجه و در نهايت مراجع.
ساير قسمتها شامل تقدير و تشکر، نمادگذاریها وديگر ضمايم همگی در انتهای مقاله بعد از نتيجه و قبل از مراجع قرار ميگيرند. همچنين درصورت وجود، کليه زيرنويسها در انتهای مقاله بعد از مراجع آورده شوند.
عناوين بخشها با قلم نازنين12 و زير بخشهای بعدی به ترتيب با همان قلم دريک اندازه کوچک تر نوشته شوند. شيوههای مورد نياز برای هريک، در اين الگو تحت عنوان Heading از شماره 1 تا 3 تعريف شدهاند. چنانچه استفاده از زيرعنوانی ذيل زيرعنوان سوم (Heading3) ضروری باشد، تنها از پررنگ کردن همان قلم بکاررفته در متن (نازنين 12) استفاده شود.
به تقسيمبندی شمارهگذاری شده کلی بيش از سطح سوم درمتن نيازی نخواهدبود. با اين حال، در صورت نياز در سطح چهارم از حروف الفبا استفاده شود.
2-1- ويژگیهای مقدمه درمقدمه پس از عنوان کردن کليات موضوع مورد بحث، ابتدا خلاصه ای از تاريخچه موضوع و کارهای انجام شده به همراه ويژگيهای آن کارها بيان ميشود. در ادامه، تلاشی که در مقاله و در تبيين کار انجام شده برای رفع مشکلات و کاستیهای موجود، گشودن گرهها يا حرکت به سمت يافتههای نو صورت گرفته است در يکی دو پاراگراف توضيح داده ميشود.
2-2- ويژگیهای متن مطالب اصلی در اين بخش درج ميشوند که بايد شامل تعريف مفاهيم مورد نياز، طرح مسأله و راه حل ارائه شده باشند. شکلها، جدولها و روابط رياضي بکاررفته در متن همگي مربوط به متن بوده و در متن از آنها استفاده شده و توضيح داده شده باشند.
در نوشتن متن تلاش شود تنها به موضوع اصلی مقاله پرداخته شود تا ذهن خواننده از انحراف نسبت به سلسله مطالب مصون بماند. تمام جملات دست کم يک بار مرور شوند تا از کامل بودن و صحت آنها از نظر دستور زبان فارسی اطمينان حاصل شود. دقت شود که جملات يک پاراگراف سلسله وار به هم مربوط بوده و يک موضوع را دنبال کنند.
2-3- ويژگیهای نتيجه در اين بخش، نکات مهم درکار انجام شده بطور خلاصه مرور شده و نتايج برگرفته از آن توضيح داده ميشود. سهم علميمقاله (Contribution) بايد در بخش نتيجه مورد تصريح واقع شود. هرگز عين مطالب چکيده دراين بخش آورده نشود. بخش نتيجه ميتواند به کاربردهای پژوهش انجام شده اشاره کند، نکات مبهم و قابل پژوهش جديد را مطرح کند، ويا گسترش موضوع بحث را به زمينههای ديگر پيشنهاد دهد.
2-4- ويژگیهای مراجع مراجع به ترتيب استفاده در مقاله مرتب شده و در انتهای مقاله آورده شوند. دقت شود که تمام مراجع در متن مورد ارجاع واقع شده باشند. مثالهای مندرج در انتهای اين مقاله نمونه، برای حالات زير و برای هر دو زبان فارسی و انگليسی درنظر گرفته شده اند:
1- کتابها
2- پايان نامهها و طرحهای پژوهشی
3- مقالات مندرج در مجلات و کنفرانسها
4- منابع اينترنتی
قلم درنظر گرفته شده برای نوشتن مراجع، مانند متن جداول و شکلها، نازنين 11 است. تنها عنوان کتابها يا مقالات پررنگ نوشته شوند. برای مراجع انگليسی از قلم Times New Roman با اندازه 10 و برای عناوين آنها به جای پررنگ نوشتن از قلم کج (Italic) استفاده شود.
3- قواعد نوشتاری شيوايی و رسايی نوشتار در گرو ساده نويسی است. بهتر است تلاش شود از جملات رسا, گويا و در حد امکان کوتاه استفاده شود. جداسازی اجزای مختلف متن يک بخش با استفاده از پاراگراف بندی نيز کمک زيادی به روانی و سادگی فهم مطلب ميکند. يک بند نميتواند بيش از 10 تا 15 سطر از يک ستون را به خود اختصاص دهد.
تا جای ممکن از بکارگيری کلمات «ميباشد»، «گرديد»، «بوده باشد» ومانند آنها که تکلف آور، و يا غيرشيوا هستند، اجتناب شود. کلمات روان و ساده مانند «است» و «شد» ميتوانند اغلب مفاهيم را براحتی منتقل کنند. استفاده از کلمات دشوار و غير معمول چنانچه دليل توجيهی روشنی وجود نداشته باشد، موجب پيچيده شدن و ايجاد اشکال در فهم خواننده خواهد بود.
درحد امکان سعی شود برای کلمات غيرفارسی از معادلهای فارسی استفاده شود، بويژه در مواردی که معادل فارسی مصطلح و مفهوم است. برای مثال استفاده از ترکيب «لذا» به جای «برای همين» يا «به همين دليل» توجيهی ندارد.
برای لغات فنی نيز تا آنجا که ممکن است همين الگو پياده شود. بدون ترديد کلمه «پردازش» زيباتر از «پروسس» است. در اين گونه موارد چنانچه احتمال عدم آشنايی خواننده با معادل فارسی وجود داشته يا اصطلاح غيرفارسی معمول تر است، لازم است در اولين کاربرد کلمه فارسی منشأ غيرفارسی آن بصورت آخرنويس و يا اگر تعداد اين موارد اندک است، داخل هلالين (Parentheses) و درمقابل آن کلمه آورده شود.
اگر ناچار بايد کلمات انگليسی در لابلای جملات گنجانده شوند، فاصله کافی بين آنها و کلمات فارسی در نظر گرفته شود. چنانچه در مقاله از مختصرنويسی (Abbreviation) استفاده شود، لازم است در اولين استفاده تفصيل آن خلاصه نويسی بصورت آخرنويس آورده شود. چنانچه مختصرنويسی در چکيده آورده ميشود، تعريف آن بايد درهمان چکيده و بدون فاصله ذکر شود. در هيچ مورد از زيرنويس استفاده نشود.
3-1- علامت گذاری درکاربرد هلالين بايد توجه شود که عبارت داخل آن براي توضيحي است که از اجزای جمله محسوب نشده، درصورت حذف خللي به آن وارد نميشود. درمقابل، گيومه برای برجسته کردن جزئی از جمله بکارميرود.
هلالين و قلابها ، ابروها {Accolades} و گيومهها «Quotations» بايد به کلمات داخل خود متصل بوده و از کلمات قبل و بعد از بيرون آن به اندازه يک حرف فاصله داشته باشند.
خطوط تيره (Hyphen) همواره از کلمات قبل و بعد خود يک حرف فاصله داشته باشند، مگر آنکه قبل يا بعد آنها عدد باشد که بايد به آن بچسبند.
دقت شود که تمام نقاط آخر جملات، دونقطه، ويرگول (کاما) و ويرگول نقطه بايد به کلمه قبل از خود بچسبند و از کلمه بعدی فقط يک حرف فاصله بگيرند. ويرگول ميتواند اجزای يک جمله را درجايی که نياز به مکث هست، ازهم جداکند؛ حال آنکه ويرگول نقطه برای جداسازی دوجمله که با هم ارتباط معنايی دارند، بکار ميرود.
درجايی که نيازبه يک حرف فاصله خالی بين کلمات وجود ندارد، ازآن استفاده نشود؛ مگر آنکه کلمات درهم رفته و خوانايی جمله يا عبارت کاهش يابد؛ مانند وقتی که دوحرف يکسان از انتهای يک کلمه و ابتدای کلمه بعدی به دنبال هم قرار ميگيرند، مثل: «با استفاده».
3-2- املا درستی نوشتاربراساس قواعد املای فارسی ضروری است. در اينجا به عنوان مواردی که اشتباه درآن زياد اتفاق ميافتد، به چند مورد اشاره ميشود. لازم است با مراجعه به کتابهای موجود دراين زمينه، به اين موضوع دقت کافی مبذول شود.
در افعال مضارع و ماضی استمراری که با «می» شروع ميشوند، دقت شود که درعين جدا نوشتن، از جزء ديگر فعل جدا نيفتد. برای اين منظور بايد از «فاصلةمتصل» استفاده شود. همين طور، درنوشتن «ها»ی جمع، آن را از کلمه جمع بسته شده جدا مينويسيم؛ مگر در کلمات فارسی تک هجايی مانند «آنها» که ازشيوه متصل نويسی استفاده ميشود.
بهتر است همواره حرف اضافه «به» از کلمه بعدی خود جدا نوشته شود، مگر آنکه اين حرف جزء يک فعل يا صفت يا قيد باشد؛ مانند: «بکاربستن»، «بجا» و «بندرت».
کلمات فارسی يا لاتين نبايد با قواعد عربی جمع بسته شوند؛ پس «پيشنهادها» صحيح و «پيشنهادات» اشتباه است.
4- اشکال، جداول و عبارات رياضی مناسب بودن وضعيت شکلها، جدولها و روابط رياضی در قابل درک بودن مقاله نقش اساسی دارد. توصية اکيد آن است که برای توليد تمام اين سه عنوان از قابليتهای موجود در خود نرم افزار Word استفاده شود؛ چرا که دراين خصوص محدوديتی وجود ندارد.
جدولها و شکلها بايد در وسط ستون تنظيم شوند. برای اين منظور، شيوة Text تعريف شده است که از آن ميتوان برای متون داخل نمودارها و شکلها نيز استفاده کرد. برای انتخاب قلم و اندازه آن در متن و عنوان جدولها و شکلها به جدول 1 رجوع شود.
چنانچه شکل يا جدولی در يک ستون جا نگيرد، ميتوان آن را در دو ستون قرار داد، مشروط بر آنکه در يکی از سه موقعيت زير صفحه بندی شود:
- ابتدای يک صفحه،
- انتهای يک صفحه،
- انتهای مقاله و درست پيش از مراجع.
برای اين منظور لازم است صفحه بندی در مواضع مزبوراز وضعيت دوستونی به يک ستونی تبديل شود. برای آنکه به اشتباه دچار نشويد، از نمای View | Normal استفاده کرده، قبل و بعد از بخش تک ستونی شکستی بصورت زير ايجاد کنيد:
Insert | Break | Section Break | Continuous.
برای اجرای صفحه بندی مطلوب ميتوانيد از سطرهای اضافه که قبل يا بعد از جدولها، شکلها يا مراجع درج ميکنيد، بهره ببريد.
4-1- شکلها در مورد شکلها، چنانچه امکان Copy | Past از نرم افزار اصلی توليد کننده شکل (يا گراف) موجود نباشد، از ابزار Insert | Picture استفاده شود. برای اين منظور لازم است شکل موردنظر از پيش بصورت يک فايل ذخيره شده باشد. اگر شکل از نرم افزار مستقيماً به محيط Word آورده شده است، بهتر است با استفاده از ابزار Edit Picture بازبينی و ويرايش شود. دقت شود که ويژگی Layout درشکل بصورت In line with text و دريک سطر مستقل درج شده باشد. در هر حال، شکلها بايد به صورتی واضح و با توضيحات کافی در مقاله درج شوند و با سطرهای قبل و بعد فاصله کافی داشته باشند. سعی شود برای وضوح هرچه بيشتر شکلها، با بزرگ کردن شکل از تمام عرض ستون استفاده شود.
عدم رعايت قواعد برچسب گذاری و واحدنويسیِ محورها در نمودارها اغلب موجب کاهش رسايی مقاله ميشود. برای کليه محورها بجای استفاده از حروف و نمادها از کلمات استفاده شده و واحد هريک داخل هلالين يا قلاب قرار داده شود. مانند: Time [sec] بجای فقط t.
1) نمونه ای از چگونگی تنظيمات و توضيحات لازم برای يک شکل را نمايش ميدهد.
http://www.irsme.com/images/stories/clip_image002.gif
[B]شكل1 : منحنی دانه بندی نمونههای متوسط سطحی و عمقی
چنانچه از اشکال رنگی استفاده ميشود، ضروری است مقاله خود را در دو نسخه تهيه کنيد بطوری که در يک نسخه شکلها بدون بکار گيری رنگ و تنها با استفاده از خطوط متنوع يا سطوح مختلف رنگ خاکستری درج شده باشند. نسخه مزبور برای چاپ بکار ميرود ونسخه رنگی ميتواند به منظور اطلاع رسانی از طريق شبکه مورد بهره برداری قرارگيرد.
4-2- روابط رياضی برای نوشتن روابط رياضی ابزار Equation Editor از کارآيی بسيار بالايی برخوردار است. تمامينمادهای مورد نياز در اين ابزار پيش بينی شده است.
توضيحات تمام متغيرها، پارامترها و نمادهای جديد در روابط، چنانچه پيش از آن توضيح داده نشده اند، بايد بدون فاصله بعد از رابطه بيان شوند.
اگر تعداد متغيرها و پارامترها برای تعريف درادامة متن زياد است، از فهرست علائم در بخش ضمائم استفاده و يا بصورت فهرست در زير رابطه تعريف شود.
درصورتی که يک رابطه رياضی طولانی بوده ودريک سطر جا نشود، ميتوان آن را دردوياچند سطر بصورت زير نوشت:
(2) و يا شماره آن را نيز در سطری مستقل قرار داد. در اين حالت بايد سطرهای دوم به بعد درفرمول با تورفتگی شروع شوند. اگر از تنظيم دلخواه اندازه (Size) استفاده ميکنيد، دقت شود که اندازه ظاهری متغيرها با اندازه حروف لاتين در متن (11) برابر باشد.
5- شماره گذاری و ارجاع کليه جداول، شکلها و روابط رياضی بايد با استفاده از ابزار Insert | Reference | Caption شماره گذاری شوند. استفاده از اين ابزار امکان آن را برای کاربر ايجاد ميکند که در صورت جابجا شدن هر يک از اين موارد، نيازی به تصحيح شماره گذاریها نباشد، چراکه نرم افزار بطور خودکار اين کار را انجام ميدهد. همچنين ارجاع به شماره گذاریهايی که به روش مزبور انجام شده باشد، به سادگی و با استفاده از ابزار Insert | Reference | Cross-reference ميسر است.
برچسبهای لازم برای اين نحوه شماره گذاری و ارجاع در الگوی حاضر (همين فايل) پيش بينی شده اند. مؤلفان ميتوانند با استفاده از Copy | Past اين برچسبها بطور مکرر بکار بگيرند. کليد F9 برای به روز کردن شماره گذاریها و ارجاعات به آنها بکار ميرود.
شماره و توضيح تمام جداول به نحوی که در جدول 1 ديده ميشود، در بالای آنها و شماره و توضيح شکلها همان در زير آنها درج ميشود. هرگز نبايد يک شکل يا جدول پيش از معرفی آن، در متن ظاهر شود.
برای شماره گذاری روابط رياضی ازيک جدول دو ستونی استفاده شود:
بطوريکه شماره رابطه در انتهای سمت راست ستون سمت راست، و خود رابطه رياضی در انتهای سمت چپ ستون سمت چپ درج شود. ارجاع به روابط رياضی همواره بايد بعد از درج خود آن روابط در متن صورت گيرد. برای ارجاع به روابط رياضی تنها از شماره آنها در داخل هلالين استفاده شود؛ مانند (1) .
در ارجاع به بخشهای مختلف مقاله بازهم بايد از ابزار Insert | Reference | Cross-reference | Numbered item استفاده شود. برای اين منظور از يک علامت مانند زير استفاده شود: بخش [2-1-§].
شماره گذاری مراجع به نحوی صورت ميگيرد که در انتهای اين نوشتار آمده است. برای ارجاع به مراجع نيز تنها از شماره آنها در داخل دوقلاب استفاده شود ]1[ و نيازی به ذکر «مرجع ]1[» نيست، مگرآنکه جمله ای با همين عبارت آغاز شود: «در مرجع ]1[...». برای ارجاع به چند مرجع، آنها را با ويرگول جدا کنيد: ]1[، [2]، يا خط فاصله بکار بريد: ]1[-]4[. مراجعی که در انتهای جمله ميآيند، قبل از نقطه قرارگيرند.
شماره گذاری برای دسته بندیها، الگوريتمها و ساير تقسيم بندیهای عادی داخل متن ميتواند با اعداد يا حروف دلخواه به نحوی که تداخلی پيش نيايد انجام شود.
6- نتيجه در اين مقالة نمونه، مشخصات يک مقاله آماده به چاپ برای نشريه علمي- پژوهشی مهندسی معدن بيان شد. مهم ترين مشخصات عبارتنداز: ابعاد و حواشی صفحه و ستونها، نحوه تهيه عنوان و چکيده به فارسی و انگليسی، بخشهای ضروری، نحوه شماره گذاری بخشها و زيربخشها، نحوه شماره گذاری جدولها، شکلها و روابط رياضی و ارجاع به آنها، فهرست بندی، مرتب سازی و شماره گذاری مراجع، و بالاخره اندازه ونوع قلمها.
مؤلفان محترم مقالات تلاش نمايند تا با توجه به نکات مطرح شده، ضمن آشنايی با ابزارهای قابل استفاده در نرم افزار، مقالات پذيرفته شده را به سرعت برای چاپ آماده سازند.
7- تقدير و تشکر بخش تقدير و تشکر بطور مختصر و در يک بند تنظيم شود.
8- ضمائم موضوعات مرتبط با متن مقاله که دريکی از گروههای زير قرار ميگيرند، در بخش ضمائم آورده شوند:
- اثباتهای رياضی يا عمليات رياضی طولانی،
- داده و اطلاعات نمونههای مورد مطالعه (Case Study) چنانچه طولانی باشند،
- نتايج کارهای ديگران چنانچه نياز به تفصيل باشد،
- مجموعه تعاريف متغيرها و پارامترها، چنانچه طولانی بوده و در متن به انجام نرسيده باشد.
جدول 2: نتايج آناليز شيميايي نمونههاي معرف تهيه شده
(نمونه جدول تک ستونی در ابتدا يا انتهای صفحه و يا انتهای مقاله پيش از مراجع)
L.O.I
V2O5
S
MnO
P2O5
Al2O3
CaO
TiO2
MgO
SiO2
Fe2O3
تركيب (%)
86/0
14/0
0
41/0
9/2
1/3
9/5
0/9
0/15
4/27
4/34
نمونه 1
39/0
01/0
54/0
04/0
5/4
5/5
4/8
1/7
8/12
7/28
3/30
نمونه 2
منبع:انجمن مهندسی معدن ایران (www.irsme.com)