پارگی دیسک کمری

[poune]

مهره ها بوسیله صفحات انعطاف پذیری به نام دیسك بین مهره ای از یكدیگر جدا می شوند. در واقع هر فرد در حالت طبیعی دارای پنج مهره کمری و چهار دیسك بین مهرهای می باشد .اگر دیسك دچار بیرون زدگی یا پارگی شود، این قسمت بیرون زده روی نخاع یا رشته های نخاع فشار وارد می كند و سبب بروز درد در ناحیه كمر با انتشار به پاها می شود. علل ایجاد پارگی دیسك از حدود ۱۵ سالگی به بعد دیسك بین مهره ای دچار تغییراتی می شود كه اجتناب ناپذیر است. این تغییرات به كاهش میزان آب موجود در دیسك و كاهش انعطاف پذیری آن منجر می شود. این تغییرات دژنراسیون نامیده میشود و در برخی افراد بدلایل ژنتیکی زودتر بروز می كند و به عبارت دیگر زودتر فرسوده میشود . در صورت وارد آمدن فشار نامناسب به دیسك فرسوده، دیسك دچار پارگی یا بیرون زدگی می شود و این بیرون زدگی روی نخاع یا رشته های آن فشار وارد می كند. پارگی دیسك در ناحیه كمری، سبب بروز درد در ناحیه كمر و باسن و پشت یا جلوی ران می شود. اگر فشار روی رشته های نخاعی زیاد باشد، بیمار علایمی نظیر درد، بی حسی، گزگز و مورمور، احساس سردی یا گرمی، گرفتگی مكرر عضلانی، ضعف یا لاغر شدن پیدا می كند، بیمار نمی تواند براحتی خم شود و هنگام خم شدن احساس می كند كه رگی در پشت زانویش كشیدگی پیدا می كند. درد بیماران با سرفه زدن تشدید می شود.درمان پارگی در موارد شدید كه بیرون زدگی دیسك بزرگ است و سبب فلج اندامهای تحتانی و یا بی اختیاری در دفع ادرار یا مدفوع می شود، جراحی باید به سرعت انجام شود. در مواردی كه پارگی دیسك فلج مختصری ایجاد کرده است، اما بتدریج میزان فلج رو به افزایش است نیز باید جراحی انجام شود . در سایر موارد معمولاً به بیمار به مدت یك هفته تا ۱۰ روز درمان طبی توصیه می شود. در طول این مدت به بیمار داروهای مسكن و فیزیوتراپی تجویز می شود. پارگی دیسك كمردر اكثر این بیماران با دادن داروهای شلكننده و ضدالتهاب، مراحل حاد برطرف میشود.اگر یک ماه از درمان بیمار مبتلا به پارگی دیسك كمری بگذرد و بیمار همچنان درد شدیدی بخصوص در پاها احساس كند یا فلج خفیف، اما پایداری در اندام تحتانی وجود داشته باشد به طوری كه بیمار نتواند فعالیتهای روزمره خود را بخوبی انجام دهد، انجام جراحی توصیه می شود.
- درصد زیادی از بیمارانی كه پارگی دیسك كمری دارند با درمانهای یاد شده و بدون جراحی كاملاً بهبود می یابند. در بیمارانی كه مورد عمل جراحی قرار می گیرند، ۹۰ تا ۹۵ درصد بهبود میابند.عوارض جراحی دیسک این عوارض عبارتند از عفونت ٬ چسبندگی اطراف رشته های نخاع ٬قطع رشته های نخاع در حین عمل ٬ آزاد سازی ناقص رشته های نخاع حین عمل و لیز خوردن مهرههای کمری و عود مجدد میباشند .در صورت بروز این عوارض ، ممكن است بیمار بعد از عمل احساس بهبود پیدا نكند یا در موارد نادر، احساس كند درد و ضعف بیشتری پیدا كرده است. پارگی دیسك كمردر اكثر این بیماران با دادن داروهای شلكننده و ضدالتهاب، مراحل حاد برطرف میشود.عود دیسک در سطوح بالاتر و پایینتر یا در دیسك درمان شده ی قبلی اتفاق میافتد. عدم درمان به موقع دیسك كمر باعث بدتر شدن وضعیت بیمار خواهد شد و درد بیمار را تشدید خواهد كرد و ممکن است باعث عوارضی مانند بیحسهای دائمی یا اختلالات حركتی شود كه این عوارض باعث افتادگی پا و كشیدن و لنگی پا مشكلات ادراری و مثانهای شود و بیمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد . زیرا اعصاب مانند دیگر نسوج و پوست قابل ترمیم نمیباشند و اگر صدمه ای به آنها برسد، دیگر به حالت اولیه بر نمیگردند، بنابراین قبل از صدمه شدید، باید حتما نسبت به درمان اقدام كرد.

دکتر قاسم اسحاقی [ متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات ]

منبع: سایت پیراپزشکان بدون مرز