ابتسام
3rd December 2011, 12:50 PM
کره یا بیماری هانتینگتون یک بیماری ارثی است که روی مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد. در این بیماری اعصاب به تدریج تحلیل می روند و در نتیجه آن فرد دچار اختلالات حرکتی ، شناختی و روان پریشی می شود. از نشانه های این بیماری حرکات غیر ارادی است که کورآ (Chorea) نامیده می شود. اولین نشانه های بیماری معمولاً تا دهه سوم و چهارم زندگی ظاهر نمی شود، هر چند این علائم ممکن است در میان افراد کم سن و سال تر نیز رخ دهد. سن بروز نشانه های اولیه حتی در میان اعضای یک خانواده نیز می تواند تفاوت داشته باشد. مشکلات بیماران در طول یک دوره 10 تا 20 ساله بعد از ظهور علائم اولیه به تدریج بیشتر می شود.
متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان های دارویی فقط علائم بیماری را به تعویق می اندازد اما تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
توارث این بیماری به صورت اتوزومال غالب است و در نتیجه افراد مبتلا سابقه خانوادگی بروز بیماری را دارند. از جمله خصوصیات بیماری های با توارث غالب این است که بیماران با احتمال 50 درصد بیماری را به فرزندان دختر یا پسر خود منتقل می کنند.
این بیماری جز دسته ای از بیماری های ژنتیکی ناشی از ناهنجاری های تکرار سه نوکلئوتیدی و یا trinucleotide repeat expansion disorders است که همانطور که از نامشان پیداست در اثر بسط تکرارهای سه نوکلئوتیدی در ژن های خاص ایجاد می شوند در هانتینگتون بیماری در اثر بسط توالی تری نوکلئوتیدی CAG در ناحیه کد کننده ژن هانتینگتون بروز می کند.
این ژن روی بازوی کوتاه کروموزم 4 قرار دارد . در افراد طبیعی تری نوکلوئید CAG بین 17 تا 37 بار تکرار می شود. البته تعداد این تکرارها در 97 درصد موارد کمتر از 28 تکرار است.
در بعضی منابع نیز الل های کمتر از 26 را نرمال در نظر می گیرند و الل های با تعداد تکرار بین 27 تا 35 را حد واسط تعریف می کنند. وجود این الل باعث بروز آثار فنوتیپی در فرد حامل نمی شود اما ممکن است هنگام گامت زایی تکرار تری نوکلئویدی CAG گسترش یابد و در نتیجه فرزندان فرد به بیماری مبتلا شوند.
الل های بیماری زا نیز تکرارهای حدود 37 تا 121 دارند. میان تعداد این تکرارها با سن شروع بیماری ارتباط وجود دارد.
ژن هانتینگتون تولید کننده پروتئین هانتینگتین است. نواحی تکراری CAG در ژن تولید کننده ناحیه پلی گلوتامین یا PolyQ در پروتئین است. گسترش این ناحیه باعث ایجاد پروتئینی با ویژگی های متفاوت می شود که تجمع آن در بافت های عصبی مرگ نورون ها را به همراه داشته و به کوچک شدن مغز منجر می شود.
تشخیص مبتلایان با انجام آزمایش PCR شناسایی کننده تکرارهای نوکلوئیدی در ژن HD انجام می شود. ابتدا از یک جفت پرایمر A و B استفاده می شود. این پرایمرها ناحیه بسط یافته در ژن HD را احاطه می کنند. در صورت شناسایی قطعه ای با تکرارهای بیش از 38، فرد بیمار گزارش می شود. در این PCR افرادی که هتروزگوت برای الل های طبیعی باشند و همچنین اکثریت الل های بیماری زا با توالی های بسط یافته شناسایی می شوند.
مشاهده یک تک باند در آزمایش PCR انجام شده با پرایمرهای A و B می تواند به دو صورت تعبیر شود، فرد هموزیگوت واقعی است و یا اینکه زیاد بودن تعداد تکرارهای ژن هانتینگتون مانع از انجام PCR شده است. به عبارت دیگر الل حاوی بسط های بسیار زیاد CAG در آزمایش PCRتکثیر نیافته است. به منظور تفریق این دو گروه،آزمایش PCR دیگری با استفاده از جفت پرایمر A و C انجام می گیرد. این پرایمرها به گونه ای طراحی شده اند که علاوه بر ناحیه بسط یافته ژن هانتینگتون ناحیه پلی مورفیسمی از تکرارهای CCG درست در انتهای´3 تکرارهای CAG این ژن را نیز شامل می شود. از آنجایی که این ناحیه بسیار پلی مورف است، حتی در افراد هموزیگوت برای ژن هانتینگتون توالی آن متفاوت است. بنابراین در صورتیکه هموزیگوتی واقعی باشد دو قطعه حاصل می شود. اما افرادی که باز هم هموزیگوت باشند این هموزیگوتی می تواند ناشی از وجود الل بسط یافته باشد. البته این مسئله باید با استفاده از تکنیک ساترن بلات و پروپ های اختصاصی مورد آزمایش قرار گیرند.
متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان های دارویی فقط علائم بیماری را به تعویق می اندازد اما تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
توارث این بیماری به صورت اتوزومال غالب است و در نتیجه افراد مبتلا سابقه خانوادگی بروز بیماری را دارند. از جمله خصوصیات بیماری های با توارث غالب این است که بیماران با احتمال 50 درصد بیماری را به فرزندان دختر یا پسر خود منتقل می کنند.
این بیماری جز دسته ای از بیماری های ژنتیکی ناشی از ناهنجاری های تکرار سه نوکلئوتیدی و یا trinucleotide repeat expansion disorders است که همانطور که از نامشان پیداست در اثر بسط تکرارهای سه نوکلئوتیدی در ژن های خاص ایجاد می شوند در هانتینگتون بیماری در اثر بسط توالی تری نوکلئوتیدی CAG در ناحیه کد کننده ژن هانتینگتون بروز می کند.
این ژن روی بازوی کوتاه کروموزم 4 قرار دارد . در افراد طبیعی تری نوکلوئید CAG بین 17 تا 37 بار تکرار می شود. البته تعداد این تکرارها در 97 درصد موارد کمتر از 28 تکرار است.
در بعضی منابع نیز الل های کمتر از 26 را نرمال در نظر می گیرند و الل های با تعداد تکرار بین 27 تا 35 را حد واسط تعریف می کنند. وجود این الل باعث بروز آثار فنوتیپی در فرد حامل نمی شود اما ممکن است هنگام گامت زایی تکرار تری نوکلئویدی CAG گسترش یابد و در نتیجه فرزندان فرد به بیماری مبتلا شوند.
الل های بیماری زا نیز تکرارهای حدود 37 تا 121 دارند. میان تعداد این تکرارها با سن شروع بیماری ارتباط وجود دارد.
ژن هانتینگتون تولید کننده پروتئین هانتینگتین است. نواحی تکراری CAG در ژن تولید کننده ناحیه پلی گلوتامین یا PolyQ در پروتئین است. گسترش این ناحیه باعث ایجاد پروتئینی با ویژگی های متفاوت می شود که تجمع آن در بافت های عصبی مرگ نورون ها را به همراه داشته و به کوچک شدن مغز منجر می شود.
تشخیص مبتلایان با انجام آزمایش PCR شناسایی کننده تکرارهای نوکلوئیدی در ژن HD انجام می شود. ابتدا از یک جفت پرایمر A و B استفاده می شود. این پرایمرها ناحیه بسط یافته در ژن HD را احاطه می کنند. در صورت شناسایی قطعه ای با تکرارهای بیش از 38، فرد بیمار گزارش می شود. در این PCR افرادی که هتروزگوت برای الل های طبیعی باشند و همچنین اکثریت الل های بیماری زا با توالی های بسط یافته شناسایی می شوند.
مشاهده یک تک باند در آزمایش PCR انجام شده با پرایمرهای A و B می تواند به دو صورت تعبیر شود، فرد هموزیگوت واقعی است و یا اینکه زیاد بودن تعداد تکرارهای ژن هانتینگتون مانع از انجام PCR شده است. به عبارت دیگر الل حاوی بسط های بسیار زیاد CAG در آزمایش PCRتکثیر نیافته است. به منظور تفریق این دو گروه،آزمایش PCR دیگری با استفاده از جفت پرایمر A و C انجام می گیرد. این پرایمرها به گونه ای طراحی شده اند که علاوه بر ناحیه بسط یافته ژن هانتینگتون ناحیه پلی مورفیسمی از تکرارهای CCG درست در انتهای´3 تکرارهای CAG این ژن را نیز شامل می شود. از آنجایی که این ناحیه بسیار پلی مورف است، حتی در افراد هموزیگوت برای ژن هانتینگتون توالی آن متفاوت است. بنابراین در صورتیکه هموزیگوتی واقعی باشد دو قطعه حاصل می شود. اما افرادی که باز هم هموزیگوت باشند این هموزیگوتی می تواند ناشی از وجود الل بسط یافته باشد. البته این مسئله باید با استفاده از تکنیک ساترن بلات و پروپ های اختصاصی مورد آزمایش قرار گیرند.