ژن
21st November 2011, 11:39 AM
درسال ۱۹۲۳ روانپزشک فرانسوی، جوزف کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)، گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش)ی از یک اختلال (http://www.maadweb.com/?s=اختلال) روانی (http://www.maadweb.com/?s=روانی)بسیار (http://www.maadweb.com/?s=بسیار) نادر منتشر (http://www.maadweb.com/?s=منتشر) کرد که تا امروز کماکان به ورت یکی از عجیبترین و ناشناختهترین موارد دنیای پزشکی (http://www.maadweb.com/?s=پزشکی) باقی مانده و همچنان در دست تحقیق و مطالعه است.
این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی که برای اولین بار توسط او شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) گردید، «سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)» Capgras نامیده شد. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) او زن ۵۳ سالهای بود که ادعا میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) همسر و دخترش (http://www.maadweb.com/?s=دخترش) توسط افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) غریبهای جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) شدهاند (http://www.maadweb.com/?s=شدهاند). بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) در تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره همسر و دخترش (http://www.maadweb.com/?s=دخترش) مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت، (http://www.maadweb.com/?s=نداشت،) ولی به دلایل نامعلومی به خود قبولانده بود که آنها نمیتوانند همسر و دختر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اش باشند، بلکه بدلهایی بسیار (http://www.maadweb.com/?s=بسیار) شبیه به آنها هستند (http://www.maadweb.com/?s=هستند).
بعداز این مورد، روانپزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان) متعدد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) در نقاط مختلف جهان گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش)ات مشابهی را در مجلات پزشکی (http://www.maadweb.com/?s=پزشکی) منتشر (http://www.maadweb.com/?s=منتشر) نمودند. در سال ۱۹۹۱، پزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان) بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ستان «جان هاپکینز»، مورد یک خانم ۷۴ ساله را گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) کردند که عقیده (http://www.maadweb.com/?s=عقیده) داشت همسرش (http://www.maadweb.com/?s=همسرش) با مرد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که وانمود (http://www.maadweb.com/?s=وانمود) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) شوهر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اوست، تعویض (http://www.maadweb.com/?s=تعویض) شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است).او از خوابیدن با مردی که تصور میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) باید بدل همسرش (http://www.maadweb.com/?s=همسرش) باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) خودداری میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) .شبها در اتاق خواب را از داخل قفل میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) واز پسرش خواسته بود برای او یک قبضه تفنگ تهیه کند تا درصورتی که مرد شیاد سوءقصدی نسبت به او نشان دهد، بتواند از خود دفاع کند! او در شناختن (http://www.maadweb.com/?s=شناختن) بقیه اعضای خانوادهاش مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت.
شایدیکی از نادرترین اشکال این سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) عجیب در سال ۱۳۸۶ در استان کرمان گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) شده باشد. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) زنی ۳۸ ساله مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) به اسکیزوفرنی (روانگسیختگی) بود که اعتقاد (http://www.maadweb.com/?s=اعتقاد) داشت نیمه پایین بدنش با یکی از دوستان (http://www.maadweb.com/?s=دوستان) مونثاش که از نظر او «بدنام» بود، عوض شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است)!
درنوع کامل این سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) هذیانی، بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) متقاعد میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود) که یک یا چند تن از نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان)اش (مانند همسر، پدر، مادر، فرزندان، بستگان و یا دوستان (http://www.maadweb.com/?s=دوستان)) با شیادان حرفهای که سعی میکنند نقش افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) اصلی را بازی کرده و رفتار (http://www.maadweb.com/?s=رفتار) آنها را تقلید کنند، جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) شدهاند (http://www.maadweb.com/?s=شدهاند). اما تا آن تاریخ هیچ مورد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که در آن فرد مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) اعتقاد (http://www.maadweb.com/?s=اعتقاد) داشته (http://www.maadweb.com/?s=داشته) باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) نیمی از بدنش با نیمی از بدن یکی از نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان)ش تعویض (http://www.maadweb.com/?s=تعویض) شده باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) دیده نشده بود. از این رو پزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان)ایرانی این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) ، اختلال (http://www.maadweb.com/?s=اختلال) وی را «کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) ناقص» نامیدند و احتمال دادند که در آینده این حالت به عنوان (http://www.maadweb.com/?s=عنوان) زیرمجموعهای مشخص از سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) پذیرفته (http://www.maadweb.com/?s=پذیرفته) شود.
سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)،علاوه بر آنکه برای فرد بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) مشکلساز است، میتواند برای نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان) واطرافیان او نیز بسیار (http://www.maadweb.com/?s=بسیار) رنجآور، ناامیدکننده و فرساینده باشد. چرا که بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) به دلیل پارانویای شدید و عدم اعتماد، تمامی رفتار (http://www.maadweb.com/?s=رفتار) و گفتار اشخاص بدل و جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) را قسمتی از نقشههای توطئهگرانه آنها تلقی میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) . بنابراین (http://www.maadweb.com/?s=بنابراین) تلاش نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان) بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برای رفع این توهمات بینتیجه میماند و حتی سوءظن خصمانه ویرا تشدید میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند).مثلا اگر همسر بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برای اثبات اینکه همسر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اوست و کسی جای او را غصب نکرده، حرفهایی را پیش بکشد که آنهاقبلا در خلوت خود به هم گفته بودند و کس دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) نمیتوانسته از آنها باخبر باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،)بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) بلافاصله مشکوک میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود) ونتیجه میگیرد (http://www.maadweb.com/?s=میگیرد)که فرد شیاد این اطلاعات را با حیله، یا تهدید و شکنجه از همسر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی)اش بدست آورده و بنابراین (http://www.maadweb.com/?s=بنابراین)در ذهنیت او اوضاع حتی پیچیدهتر از قبل میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود)،چرا که حالا فرد بدل باید همدستهای دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) هم داشته (http://www.maadweb.com/?s=داشته) باشد که او را در انجام (http://www.maadweb.com/?s=انجام) این دسیسهچینی کمک کرده باشند!
متأسفانهاین مسئله همیشه بدون خطر نیست. مواردی گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) شده که بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) از فرط درماندگی، فرد جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) را به قتل رسانده، به امید آنکه این بازی سرسامآور تمام شود و آدمهای واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) به سر جای خودشان برگردند. در ایالت میسوری، یک بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) به کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)که معتقد بود پدرش با یک آدم فضایی عوض شده، سر او را قطع کرد تا باتری ومیکروفیلمی را که فکر میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد)در سرش کار گذاشتهاند، پیدا کند!
راماچاندران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)، دانشمند نورولوژیست هندیتبار و استاد دانشگاه (http://www.maadweb.com/?s=دانشگاه) کالیفرنیا در سندیهگو، تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) گستردهای درباره این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی کرده و نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه)هایی مطرح نموده است. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برزیلی او، دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) سیلوِرا، دانشجوی همین دانشگاه (http://www.maadweb.com/?s=دانشگاه) بود که بعد از یک تصادف رانندگی (http://www.maadweb.com/?s=رانندگی) مرگبار که از آن جان سالم به در برد، علائم سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)را بروز داد. دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) پنج هفته در کما به سر برد و زمانی (http://www.maadweb.com/?s=زمانی) که هشیاری خود را باز یافت، به نظر میرسید که حال عمومیاشخوب باشد. او قادر به تکلم بود، میتوانست روزنامه بخواند و از نظر هوشی کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا) سالم بود. اما راماچاندران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)میگوید زمانی (http://www.maadweb.com/?s=زمانی) که مادر دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) برای دیدنش آمد، او عکسالعمل عجیبی نشان داد و ادعا کرد کهآن زن مادرش (http://www.maadweb.com/?s=مادرش) نیست! او میخواست بداند که او کیست و چرا وانمود (http://www.maadweb.com/?s=وانمود) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) که مادر اوست؟!
دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) پدرش را هم بدل او میدانست و به او میگفت: «میدانید، من مطمئنم که شما از دیدن پدر من خوشحال خواهید شد، او خیلی شبیه شماست، ولی بهتر از شما رانندگی (http://www.maadweb.com/?s=رانندگی) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) ومثل شما این طور با سرعت ماشین نمیراند!»
علت چیست؟
تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) نشان میدهد که مغز انسان برای تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره از دو فرایند (http://www.maadweb.com/?s=فرایند) تخصصی کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا) جداگانه بهره میگیرد (http://www.maadweb.com/?s=میگیرد). یکی از آنها مسیری (http://www.maadweb.com/?s=مسیری) است که پیامهای عصبی را به مراکز (http://www.maadweb.com/?s=مراکز) بینایی (http://www.maadweb.com/?s=بینایی) در قشر مغز (http://www.maadweb.com/?s=قشر+مغز) منتقل میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) ودرنهایت به شناختن (http://www.maadweb.com/?s=شناختن) چهره افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) منجر میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود): من میدانم که مادرم (http://www.maadweb.com/?s=مادرم) چه شکلی دارد و میتوانم تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) دهم که این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر) من است.
پس از این مرحله، مسیر دوم (http://www.maadweb.com/?s=مسیر+دوم) فعال میشود که پیامها را از مرکز بینایی (http://www.maadweb.com/?s=بینایی) به مرکز دریافت و پردازش احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس)ات، به نام آمیگدال یا بادامه، میرساند که یک قسمت کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا)متفاوت (http://www.maadweb.com/?s=متفاوت) در مجاورت سیستم لیمبیک مغز است و در فرد احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس)ی از نزدیکی، عاطفه و صمیمیت (http://www.maadweb.com/?s=صمیمیت) برمیانگیزد: این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر) من است و همزمان جریانی از احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس) محبت و صمیمیت (http://www.maadweb.com/?s=صمیمیت) به سمت من میفرستد.
حاصل تلفیق این دو فرایند (http://www.maadweb.com/?s=فرایند) مجزا، فرد را در تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره موردنظر به قطعیت میرساند: این زن باید مادرم (http://www.maadweb.com/?s=مادرم) باشد.
بااین توضیح، در سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) مسیر دوم (http://www.maadweb.com/?s=مسیر+دوم)آ سیب میبیند و فرد بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) تنها قادر به شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) چهره افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) خواهد بود، بدون آنکه نسبت به آنها احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس) آشنایی و نزدیکی کند: این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر)من است، ولی هیچ حس گرم و خوبی در من بیدار نمیکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند)،پس قطعا نمیتواند خودش باشد.
دلیل دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که این نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) را تایید میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) این بود که وقتی پدر و مادر دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) به او تلفن میزدند، او در شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) آنها هیچ مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت، (http://www.maadweb.com/?s=نداشت،) به راحتی با آنها گفتگو میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) واز آنها میپرسید کجا هستند (http://www.maadweb.com/?s=هستند) و چرا به خانه نمیآیند. علت ساده بود: پیامهای شنوایی (http://www.maadweb.com/?s=شنوایی) مسیر ی (http://www.maadweb.com/?s=مسیری)کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا)متفاوت (http://www.maadweb.com/?s=متفاوت) را از مراکز (http://www.maadweb.com/?s=مراکز)شنوایی (http://www.maadweb.com/?s=شنوایی) قشر مغز (http://www.maadweb.com/?s=قشر+مغز) به سمت بادامه طی میکنند، و این مسیر در مغز دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) آسیب ندیده بود.
همانطورکه گفته شد سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) اختلال (http://www.maadweb.com/?s=اختلال) روانی (http://www.maadweb.com/?s=روانی) شایعی نیست و به همین دلیل هنوز نیاز به تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) ومطالعات فراوان دارد، اما در حال حاضر نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) راماچاند ران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)پذیرفته (http://www.maadweb.com/?s=پذیرفته) شدهترین نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) مطرحشده درمورد این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی به شمار میرود. او نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) خود را بوسیله دستگاهی شبیه به دروغسنج آزمایش کرده است کهچگونگی انجام (http://www.maadweb.com/?s=انجام)آن را با زبانی ساده و قابل فهم در این ویدئو شرح میدهد.
بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)در آثار ادبی و سینمایی متعددی هم مطرح شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است) که به عنوان (http://www.maadweb.com/?s=عنوان) مثال میتوان از فیلم عنکبوت (محصول ۲۰۰۲) نام برد که داستان مردی نیمه روانی (http://www.maadweb.com/?s=روانی) را به تصویر میکشد که عقیده (http://www.maadweb.com/?s=عقیده) دارد پدرش در کودکی مادرش (http://www.maadweb.com/?s=مادرش) را به قتل رسانده و او را با یک زن بدکاره جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) کرده است.
این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی که برای اولین بار توسط او شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) گردید، «سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)» Capgras نامیده شد. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) او زن ۵۳ سالهای بود که ادعا میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) همسر و دخترش (http://www.maadweb.com/?s=دخترش) توسط افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) غریبهای جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) شدهاند (http://www.maadweb.com/?s=شدهاند). بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) در تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره همسر و دخترش (http://www.maadweb.com/?s=دخترش) مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت، (http://www.maadweb.com/?s=نداشت،) ولی به دلایل نامعلومی به خود قبولانده بود که آنها نمیتوانند همسر و دختر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اش باشند، بلکه بدلهایی بسیار (http://www.maadweb.com/?s=بسیار) شبیه به آنها هستند (http://www.maadweb.com/?s=هستند).
بعداز این مورد، روانپزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان) متعدد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) در نقاط مختلف جهان گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش)ات مشابهی را در مجلات پزشکی (http://www.maadweb.com/?s=پزشکی) منتشر (http://www.maadweb.com/?s=منتشر) نمودند. در سال ۱۹۹۱، پزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان) بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ستان «جان هاپکینز»، مورد یک خانم ۷۴ ساله را گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) کردند که عقیده (http://www.maadweb.com/?s=عقیده) داشت همسرش (http://www.maadweb.com/?s=همسرش) با مرد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که وانمود (http://www.maadweb.com/?s=وانمود) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) شوهر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اوست، تعویض (http://www.maadweb.com/?s=تعویض) شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است).او از خوابیدن با مردی که تصور میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) باید بدل همسرش (http://www.maadweb.com/?s=همسرش) باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) خودداری میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) .شبها در اتاق خواب را از داخل قفل میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) واز پسرش خواسته بود برای او یک قبضه تفنگ تهیه کند تا درصورتی که مرد شیاد سوءقصدی نسبت به او نشان دهد، بتواند از خود دفاع کند! او در شناختن (http://www.maadweb.com/?s=شناختن) بقیه اعضای خانوادهاش مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت.
شایدیکی از نادرترین اشکال این سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) عجیب در سال ۱۳۸۶ در استان کرمان گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) شده باشد. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) زنی ۳۸ ساله مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) به اسکیزوفرنی (روانگسیختگی) بود که اعتقاد (http://www.maadweb.com/?s=اعتقاد) داشت نیمه پایین بدنش با یکی از دوستان (http://www.maadweb.com/?s=دوستان) مونثاش که از نظر او «بدنام» بود، عوض شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است)!
درنوع کامل این سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) هذیانی، بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) متقاعد میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود) که یک یا چند تن از نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان)اش (مانند همسر، پدر، مادر، فرزندان، بستگان و یا دوستان (http://www.maadweb.com/?s=دوستان)) با شیادان حرفهای که سعی میکنند نقش افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) اصلی را بازی کرده و رفتار (http://www.maadweb.com/?s=رفتار) آنها را تقلید کنند، جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) شدهاند (http://www.maadweb.com/?s=شدهاند). اما تا آن تاریخ هیچ مورد دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که در آن فرد مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) اعتقاد (http://www.maadweb.com/?s=اعتقاد) داشته (http://www.maadweb.com/?s=داشته) باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) نیمی از بدنش با نیمی از بدن یکی از نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان)ش تعویض (http://www.maadweb.com/?s=تعویض) شده باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،) دیده نشده بود. از این رو پزشکان (http://www.maadweb.com/?s=پزشکان)ایرانی این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) ، اختلال (http://www.maadweb.com/?s=اختلال) وی را «کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) ناقص» نامیدند و احتمال دادند که در آینده این حالت به عنوان (http://www.maadweb.com/?s=عنوان) زیرمجموعهای مشخص از سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) پذیرفته (http://www.maadweb.com/?s=پذیرفته) شود.
سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)،علاوه بر آنکه برای فرد بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) مشکلساز است، میتواند برای نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان) واطرافیان او نیز بسیار (http://www.maadweb.com/?s=بسیار) رنجآور، ناامیدکننده و فرساینده باشد. چرا که بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) به دلیل پارانویای شدید و عدم اعتماد، تمامی رفتار (http://www.maadweb.com/?s=رفتار) و گفتار اشخاص بدل و جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) را قسمتی از نقشههای توطئهگرانه آنها تلقی میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) . بنابراین (http://www.maadweb.com/?s=بنابراین) تلاش نزدیکان (http://www.maadweb.com/?s=نزدیکان) بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برای رفع این توهمات بینتیجه میماند و حتی سوءظن خصمانه ویرا تشدید میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند).مثلا اگر همسر بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برای اثبات اینکه همسر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) اوست و کسی جای او را غصب نکرده، حرفهایی را پیش بکشد که آنهاقبلا در خلوت خود به هم گفته بودند و کس دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) نمیتوانسته از آنها باخبر باشد، (http://www.maadweb.com/?s=باشد،)بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) بلافاصله مشکوک میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود) ونتیجه میگیرد (http://www.maadweb.com/?s=میگیرد)که فرد شیاد این اطلاعات را با حیله، یا تهدید و شکنجه از همسر واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی)اش بدست آورده و بنابراین (http://www.maadweb.com/?s=بنابراین)در ذهنیت او اوضاع حتی پیچیدهتر از قبل میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود)،چرا که حالا فرد بدل باید همدستهای دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) هم داشته (http://www.maadweb.com/?s=داشته) باشد که او را در انجام (http://www.maadweb.com/?s=انجام) این دسیسهچینی کمک کرده باشند!
متأسفانهاین مسئله همیشه بدون خطر نیست. مواردی گزارش (http://www.maadweb.com/?s=گزارش) شده که بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) از فرط درماندگی، فرد جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) را به قتل رسانده، به امید آنکه این بازی سرسامآور تمام شود و آدمهای واقعی (http://www.maadweb.com/?s=واقعی) به سر جای خودشان برگردند. در ایالت میسوری، یک بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)مبتلا (http://www.maadweb.com/?s=مبتلا) به کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)که معتقد بود پدرش با یک آدم فضایی عوض شده، سر او را قطع کرد تا باتری ومیکروفیلمی را که فکر میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد)در سرش کار گذاشتهاند، پیدا کند!
راماچاندران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)، دانشمند نورولوژیست هندیتبار و استاد دانشگاه (http://www.maadweb.com/?s=دانشگاه) کالیفرنیا در سندیهگو، تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) گستردهای درباره این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی کرده و نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه)هایی مطرح نموده است. بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) برزیلی او، دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) سیلوِرا، دانشجوی همین دانشگاه (http://www.maadweb.com/?s=دانشگاه) بود که بعد از یک تصادف رانندگی (http://www.maadweb.com/?s=رانندگی) مرگبار که از آن جان سالم به در برد، علائم سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)را بروز داد. دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) پنج هفته در کما به سر برد و زمانی (http://www.maadweb.com/?s=زمانی) که هشیاری خود را باز یافت، به نظر میرسید که حال عمومیاشخوب باشد. او قادر به تکلم بود، میتوانست روزنامه بخواند و از نظر هوشی کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا) سالم بود. اما راماچاندران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)میگوید زمانی (http://www.maadweb.com/?s=زمانی) که مادر دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) برای دیدنش آمد، او عکسالعمل عجیبی نشان داد و ادعا کرد کهآن زن مادرش (http://www.maadweb.com/?s=مادرش) نیست! او میخواست بداند که او کیست و چرا وانمود (http://www.maadweb.com/?s=وانمود) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) که مادر اوست؟!
دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) پدرش را هم بدل او میدانست و به او میگفت: «میدانید، من مطمئنم که شما از دیدن پدر من خوشحال خواهید شد، او خیلی شبیه شماست، ولی بهتر از شما رانندگی (http://www.maadweb.com/?s=رانندگی) میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) ومثل شما این طور با سرعت ماشین نمیراند!»
علت چیست؟
تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) نشان میدهد که مغز انسان برای تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره از دو فرایند (http://www.maadweb.com/?s=فرایند) تخصصی کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا) جداگانه بهره میگیرد (http://www.maadweb.com/?s=میگیرد). یکی از آنها مسیری (http://www.maadweb.com/?s=مسیری) است که پیامهای عصبی را به مراکز (http://www.maadweb.com/?s=مراکز) بینایی (http://www.maadweb.com/?s=بینایی) در قشر مغز (http://www.maadweb.com/?s=قشر+مغز) منتقل میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) ودرنهایت به شناختن (http://www.maadweb.com/?s=شناختن) چهره افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) منجر میشود (http://www.maadweb.com/?s=میشود): من میدانم که مادرم (http://www.maadweb.com/?s=مادرم) چه شکلی دارد و میتوانم تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) دهم که این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر) من است.
پس از این مرحله، مسیر دوم (http://www.maadweb.com/?s=مسیر+دوم) فعال میشود که پیامها را از مرکز بینایی (http://www.maadweb.com/?s=بینایی) به مرکز دریافت و پردازش احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس)ات، به نام آمیگدال یا بادامه، میرساند که یک قسمت کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا)متفاوت (http://www.maadweb.com/?s=متفاوت) در مجاورت سیستم لیمبیک مغز است و در فرد احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس)ی از نزدیکی، عاطفه و صمیمیت (http://www.maadweb.com/?s=صمیمیت) برمیانگیزد: این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر) من است و همزمان جریانی از احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس) محبت و صمیمیت (http://www.maadweb.com/?s=صمیمیت) به سمت من میفرستد.
حاصل تلفیق این دو فرایند (http://www.maadweb.com/?s=فرایند) مجزا، فرد را در تشخیص (http://www.maadweb.com/?s=تشخیص) چهره موردنظر به قطعیت میرساند: این زن باید مادرم (http://www.maadweb.com/?s=مادرم) باشد.
بااین توضیح، در سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) مسیر دوم (http://www.maadweb.com/?s=مسیر+دوم)آ سیب میبیند و فرد بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار) تنها قادر به شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) چهره افراد (http://www.maadweb.com/?s=افراد) خواهد بود، بدون آنکه نسبت به آنها احساس (http://www.maadweb.com/?s=احساس) آشنایی و نزدیکی کند: این زن شبیه مادر (http://www.maadweb.com/?s=شبیه+مادر)من است، ولی هیچ حس گرم و خوبی در من بیدار نمیکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند)،پس قطعا نمیتواند خودش باشد.
دلیل دیگری (http://www.maadweb.com/?s=دیگری) که این نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) را تایید میکند (http://www.maadweb.com/?s=میکند) این بود که وقتی پدر و مادر دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) به او تلفن میزدند، او در شناسایی (http://www.maadweb.com/?s=شناسایی) آنها هیچ مشکلی (http://www.maadweb.com/?s=مشکلی) نداشت، (http://www.maadweb.com/?s=نداشت،) به راحتی با آنها گفتگو میکرد (http://www.maadweb.com/?s=میکرد) واز آنها میپرسید کجا هستند (http://www.maadweb.com/?s=هستند) و چرا به خانه نمیآیند. علت ساده بود: پیامهای شنوایی (http://www.maadweb.com/?s=شنوایی) مسیر ی (http://www.maadweb.com/?s=مسیری)کاملا (http://www.maadweb.com/?s=کاملا)متفاوت (http://www.maadweb.com/?s=متفاوت) را از مراکز (http://www.maadweb.com/?s=مراکز)شنوایی (http://www.maadweb.com/?s=شنوایی) قشر مغز (http://www.maadweb.com/?s=قشر+مغز) به سمت بادامه طی میکنند، و این مسیر در مغز دیوید (http://www.maadweb.com/?s=دیوید) آسیب ندیده بود.
همانطورکه گفته شد سندرم (http://www.maadweb.com/?s=سندرم) کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس) اختلال (http://www.maadweb.com/?s=اختلال) روانی (http://www.maadweb.com/?s=روانی) شایعی نیست و به همین دلیل هنوز نیاز به تحقیقات (http://www.maadweb.com/?s=تحقیقات) ومطالعات فراوان دارد، اما در حال حاضر نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) راماچاند ران (http://www.maadweb.com/?s=راماچاندران)پذیرفته (http://www.maadweb.com/?s=پذیرفته) شدهترین نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) مطرحشده درمورد این بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی به شمار میرود. او نظریه (http://www.maadweb.com/?s=نظریه) خود را بوسیله دستگاهی شبیه به دروغسنج آزمایش کرده است کهچگونگی انجام (http://www.maadweb.com/?s=انجام)آن را با زبانی ساده و قابل فهم در این ویدئو شرح میدهد.
بیمار (http://www.maadweb.com/?s=بیمار)ی کاپگراس (http://www.maadweb.com/?s=کاپگراس)در آثار ادبی و سینمایی متعددی هم مطرح شده است (http://www.maadweb.com/?s=شده+است) که به عنوان (http://www.maadweb.com/?s=عنوان) مثال میتوان از فیلم عنکبوت (محصول ۲۰۰۲) نام برد که داستان مردی نیمه روانی (http://www.maadweb.com/?s=روانی) را به تصویر میکشد که عقیده (http://www.maadweb.com/?s=عقیده) دارد پدرش در کودکی مادرش (http://www.maadweb.com/?s=مادرش) را به قتل رسانده و او را با یک زن بدکاره جایگزین (http://www.maadweb.com/?s=جایگزین) کرده است.