zolfa
13th October 2011, 12:22 PM
بي حوصلگي مزمن يا cfs اختلالي است كه فرد مبتلا به آن دچار بي حوصلگي ناتوان كننده است و چند نشانه عصبي، رواني و جسمي در وي وجود دارد.
اين نشانگان موضوع جديدي نيست و در گذشته با نام هاي مختلفي تشخيص داده مي شد كه از متداول ترين آنها سندرم يا نشانگان me، آنسفالو ميليت ميالژيك (يعني دردهاي عضلاني به علت التهاب سيستم عصبي مركزي؛ مغز و نخاع) قابل ذكر است.
نشانه ها يا عارضه خستگي در زنان، دو برابر مردان است. هرچند كه هم در كودكان و هم در سنين پس از 45 سالگي مشاهده مي شود، ولي معمولا افراد 25 تا 45 سال به بيماري مبتلا مي شوند.
اين عارضه به صورت پراكنده، حتي در كشورهاي پيشرفته نيز ديده مي شود، اما چند مورد همه گيري بيماري به ثبت رسيده است، از جمله در سال 1313 در بيمارستاني در لس آنجلس آمريكا، سال 1334 در بيمارستان سلطنتي لندن، 1335 در ايالت فلوريداي آمريكا، سال 1364 در ايالت نواداي آمريكا اين بيماري شايع است.
خوب است بدانيد يك پنجم مراجعه به كلينك هاي پزشكي عمومي به علت خستگي بيش از حد و نشانه هاي آن است، اما نشانگان خستگي مزمن به مثابه يك عارضه و بيماري به مراتب كمتر ديده مي شود. نام هاي مختلفي به اين بيماري داده اند كه بيانگر اين موضوع است كه دلايل مختلفي باعث ايجاد سندرم خستگي مزمن مي شوند. عفونت و اختلال در سيستم ايمني، از نمونه هاي قابل ذكر است.
در بيش از 70 درصد موارد، نشانه هاي بيماري كه خود بيمار، از آنها شكايت دارد ( به ترتيب از زياد به كم) شامل موارد زير است؛ خستگي، اشكال در تمركز، سردرد، گلودرد، دردهاي عضلاني و مفصلي و حالت تب.
نظريه هاي زيادي درباره علت اين نشانه ها وجود دارد. آلودگي به برخي ويروس ها و تضعيف يا اختلال دستگاه ايمني به عنوان عامل و مسبب اصلي بروز نشانگان مطرح شده اند. به هر حال مهم اين است كه مانند ديگر بيماري هاي مزمن، در اين بيماري نيز، در دو سوم افراد مبتلا به نشانگان خستگي، افسردگي زياد ديده مي شود.
اساس تشخيص
پزشكان براي تشخيص درست نشانگان بي حوصلگي مزمن، يك سري معيارهايي را در نظر مي گيرند، يكي از آنها وجود خستگي است، يعني معمولا بيمار در انجام كارهاي روزانه دچار ضعف، خستگي و ناتواني است. در بعضي افراد هم حالت التهاب و درد مفاصل و عضلات وجود دارد، يا برخي افراد دچارتب و افزايش درجه حرارت مي شوند. براساس اينكه چه عاملي باعث نشانگان خستگي مزمن شده است، علائم خاصي مشاهده مي شود. ممكن است در بدن فرد نقاط حساس به لمس وجود داشته باشد و با فشار بر هر نقطه بيمار احساس درد يا سوزش كند.
همچنين نشانگان خستگي مزمن موجب افسردگي بيماران مي شود و افسردگي به علت خصوصيات و طبيعت خود، موجب تشديد بيماري زمينه اي مي شود. از طرفي افسردگي به علت بيماري خستگي مزمن، باعث مي شود بيمار كمتر انگيزه پيگيري و درمان خود را داشته باشد و در نتيجه كيفيت زندگي كاهش مي يابد.
برخي افراد به علت ابتلا به اين بيماري ممكن است دچار اضطراب شوند و اضطراب و نگراني موجب شدت يافتن درد و ناراحتي اين بيماران مي شود و به همين علت بيماران در چرخه معيوبي قرار مي گيرند كه هر عارضه ديگري را تشديد مي كند.
پيشگيري و درمان
اين عارضه علت هاي مختلفي دارد و بسياري از بيماران با سازوكارهاي مختلفي در نهايت به اين نشانگان دچار مي شوند. با توجه به اين موضوع، بايد درمان هم چند جهت داشته باشد كه شامل رفع علت زمينه اي در صورت وجود، نگهداري و مديريت درد، خستگي و شرايط روحي رواني بيمار است.
مهم ترين اقدام، كنترل و رفع درد است. در ابتدا براي آنكه بيمار با كيفيت بيشتري به زندگي ادامه دهد، نياز است تا داروهاي مسكن مانند بروفن، ديكلوفناك يا استامينوفن تجويز شود.
با توجه به اينكه داروهاي گروه بروفن ضدالتهاب نيز هستند، براي استفاده ارجح هستند بسياري از افراد ترجيح مي دهند دوره هاي مختلف ماساژ را بگذرانند تا به اين وسيله درد خود را كمتر و شادابي و نشاط شان را بيشتر كنند، به همين علت، بسياري از پزشكان توصيه مي كنند كه اينگونه بيماران، فعاليت متوسطي داشته باشند و ورزش هايي مانند پياده روي، شنا و نرمش هاي خفيف را انجام دهند و با وجود درد و التهاب و افزايش درجه حرارت هرچه استراحت اين افراد بيشتر شود، بيشتر احساس ناتواني و ضعف مي كنند.
بسياري از بيماران، به علت طولاني مدت بودن ماهيت بيماري، روحيه ضعيفي دارند و احساس ناتواني مي كنند و به همين علت توصيه مي شود تا با روش هاي رفتاري و شناختي نيز درمان انجام گيرد. اين روش كه cbt ناميده مي شود، موجب اصلاح سبك زندگي بيماران و افزايش انگيزه آنان براي ادامه درمان مشكل شان مي شود. از سويي استفاده از روش درمان رفتاري و شناختي موجب مي شود تا عوارض رفتاري و رواني ناشي از ابتلا به نشانگان خستگي مزمن برطرف يا از آن پيشگيري شود.
در كشوري مانند آمريكا براي نشانگان بي حوصلگي مزمن كه به علت بيماري مانند فيرومالژي به وجود مي آيد، از داروهايي مانند قرص گانفيزين استفاده مي شود و باتاثير بر فعل و انفعالات شيميايي بافت همبند، موجب كاهش و رفع درد مي شود. البته اين موضوع هنوز در حد تحقيقاتي است و پزشكان اميد زيادي دارند كه اين كار معمول شود.
عليرضا سزاوار
اين نشانگان موضوع جديدي نيست و در گذشته با نام هاي مختلفي تشخيص داده مي شد كه از متداول ترين آنها سندرم يا نشانگان me، آنسفالو ميليت ميالژيك (يعني دردهاي عضلاني به علت التهاب سيستم عصبي مركزي؛ مغز و نخاع) قابل ذكر است.
نشانه ها يا عارضه خستگي در زنان، دو برابر مردان است. هرچند كه هم در كودكان و هم در سنين پس از 45 سالگي مشاهده مي شود، ولي معمولا افراد 25 تا 45 سال به بيماري مبتلا مي شوند.
اين عارضه به صورت پراكنده، حتي در كشورهاي پيشرفته نيز ديده مي شود، اما چند مورد همه گيري بيماري به ثبت رسيده است، از جمله در سال 1313 در بيمارستاني در لس آنجلس آمريكا، سال 1334 در بيمارستان سلطنتي لندن، 1335 در ايالت فلوريداي آمريكا، سال 1364 در ايالت نواداي آمريكا اين بيماري شايع است.
خوب است بدانيد يك پنجم مراجعه به كلينك هاي پزشكي عمومي به علت خستگي بيش از حد و نشانه هاي آن است، اما نشانگان خستگي مزمن به مثابه يك عارضه و بيماري به مراتب كمتر ديده مي شود. نام هاي مختلفي به اين بيماري داده اند كه بيانگر اين موضوع است كه دلايل مختلفي باعث ايجاد سندرم خستگي مزمن مي شوند. عفونت و اختلال در سيستم ايمني، از نمونه هاي قابل ذكر است.
در بيش از 70 درصد موارد، نشانه هاي بيماري كه خود بيمار، از آنها شكايت دارد ( به ترتيب از زياد به كم) شامل موارد زير است؛ خستگي، اشكال در تمركز، سردرد، گلودرد، دردهاي عضلاني و مفصلي و حالت تب.
نظريه هاي زيادي درباره علت اين نشانه ها وجود دارد. آلودگي به برخي ويروس ها و تضعيف يا اختلال دستگاه ايمني به عنوان عامل و مسبب اصلي بروز نشانگان مطرح شده اند. به هر حال مهم اين است كه مانند ديگر بيماري هاي مزمن، در اين بيماري نيز، در دو سوم افراد مبتلا به نشانگان خستگي، افسردگي زياد ديده مي شود.
اساس تشخيص
پزشكان براي تشخيص درست نشانگان بي حوصلگي مزمن، يك سري معيارهايي را در نظر مي گيرند، يكي از آنها وجود خستگي است، يعني معمولا بيمار در انجام كارهاي روزانه دچار ضعف، خستگي و ناتواني است. در بعضي افراد هم حالت التهاب و درد مفاصل و عضلات وجود دارد، يا برخي افراد دچارتب و افزايش درجه حرارت مي شوند. براساس اينكه چه عاملي باعث نشانگان خستگي مزمن شده است، علائم خاصي مشاهده مي شود. ممكن است در بدن فرد نقاط حساس به لمس وجود داشته باشد و با فشار بر هر نقطه بيمار احساس درد يا سوزش كند.
همچنين نشانگان خستگي مزمن موجب افسردگي بيماران مي شود و افسردگي به علت خصوصيات و طبيعت خود، موجب تشديد بيماري زمينه اي مي شود. از طرفي افسردگي به علت بيماري خستگي مزمن، باعث مي شود بيمار كمتر انگيزه پيگيري و درمان خود را داشته باشد و در نتيجه كيفيت زندگي كاهش مي يابد.
برخي افراد به علت ابتلا به اين بيماري ممكن است دچار اضطراب شوند و اضطراب و نگراني موجب شدت يافتن درد و ناراحتي اين بيماران مي شود و به همين علت بيماران در چرخه معيوبي قرار مي گيرند كه هر عارضه ديگري را تشديد مي كند.
پيشگيري و درمان
اين عارضه علت هاي مختلفي دارد و بسياري از بيماران با سازوكارهاي مختلفي در نهايت به اين نشانگان دچار مي شوند. با توجه به اين موضوع، بايد درمان هم چند جهت داشته باشد كه شامل رفع علت زمينه اي در صورت وجود، نگهداري و مديريت درد، خستگي و شرايط روحي رواني بيمار است.
مهم ترين اقدام، كنترل و رفع درد است. در ابتدا براي آنكه بيمار با كيفيت بيشتري به زندگي ادامه دهد، نياز است تا داروهاي مسكن مانند بروفن، ديكلوفناك يا استامينوفن تجويز شود.
با توجه به اينكه داروهاي گروه بروفن ضدالتهاب نيز هستند، براي استفاده ارجح هستند بسياري از افراد ترجيح مي دهند دوره هاي مختلف ماساژ را بگذرانند تا به اين وسيله درد خود را كمتر و شادابي و نشاط شان را بيشتر كنند، به همين علت، بسياري از پزشكان توصيه مي كنند كه اينگونه بيماران، فعاليت متوسطي داشته باشند و ورزش هايي مانند پياده روي، شنا و نرمش هاي خفيف را انجام دهند و با وجود درد و التهاب و افزايش درجه حرارت هرچه استراحت اين افراد بيشتر شود، بيشتر احساس ناتواني و ضعف مي كنند.
بسياري از بيماران، به علت طولاني مدت بودن ماهيت بيماري، روحيه ضعيفي دارند و احساس ناتواني مي كنند و به همين علت توصيه مي شود تا با روش هاي رفتاري و شناختي نيز درمان انجام گيرد. اين روش كه cbt ناميده مي شود، موجب اصلاح سبك زندگي بيماران و افزايش انگيزه آنان براي ادامه درمان مشكل شان مي شود. از سويي استفاده از روش درمان رفتاري و شناختي موجب مي شود تا عوارض رفتاري و رواني ناشي از ابتلا به نشانگان خستگي مزمن برطرف يا از آن پيشگيري شود.
در كشوري مانند آمريكا براي نشانگان بي حوصلگي مزمن كه به علت بيماري مانند فيرومالژي به وجود مي آيد، از داروهايي مانند قرص گانفيزين استفاده مي شود و باتاثير بر فعل و انفعالات شيميايي بافت همبند، موجب كاهش و رفع درد مي شود. البته اين موضوع هنوز در حد تحقيقاتي است و پزشكان اميد زيادي دارند كه اين كار معمول شود.
عليرضا سزاوار